• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Irena Byrska

    Przeczytaj także...
    Człowiek z żelaza – polski dramat filmowy z roku 1981 w reżyserii Andrzeja Wajdy, na podstawie scenariusza Aleksandra Ścibora-Rylskiego. Jest on kontynuacją wątków z filmu Człowiek z marmuru tego samego reżysera. Akcja dzieła Wajdy toczy się w roku 1980 podczas wydarzeń sierpniowych, a jego bohaterem jest dziennikarz Winkel, który dostaje zadanie zrobienia reportażu kompromitującego robotnika i aktywnego działacza komitetu strajkowego, Macieja Tomczyka. Podczas swej pracy Winkel dowiaduje się o przeszłości Tomczyka oraz o jego ojcu, Mateuszu Birkucie (bohaterze Człowieka z marmuru).Wałbrzych (niem. Waldenburg, śl-niem. Walmbrig, Walmbrich, czes. Valdenburk, Valbřich) – miasto na prawach powiatu na południowym zachodzie Polski, w województwie dolnośląskim, siedziba powiatu wałbrzyskiego. Miasto leży na Pogórzu Zachodniosudeckim i w Sudetach Środkowych, nad rzeką Pełcznicą, historycznie na Dolnym Śląsku. Dawna stolica województwa wałbrzyskiego. Według danych z 31 grudnia 2011 r. miasto miało 119 955 mieszkańców.
    Ryga (łot. Rīga, niem. Riga, lit. Ryga, est. Riia, liw. Rīgõ, fin. Riika, jidysz ריגע, Rige, ros. Рига, Riga, ukr. Рига, Ryha) – stolica Łotwy, miasto położone nad rzeką Dźwiną w pobliżu jej ujścia do Bałtyku w Zatoce Ryskiej. Jest głównym ośrodkiem gospodarczo-przemysłowym, komunikacyjnym (port morski, lotniczy i węzeł kolejowy Ryga Centralna), kulturalnym i naukowym kraju. Posiada liczne zabytki, w tym jeszcze z czasów średniowiecza. Jest wpisana na listę światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO. Stanowi jedno z największych w Europie skupisk architektury secesyjnej.
    Grób Ireny Byrskiej na cmentarzu powązkowskim

    Irena Byrska (ur. 9 października 1901 w Warszawie, zm. 28 stycznia 1997 w Skolimowie) – aktorka, reżyser, dyrektor teatrów, pedagog.

    Życiorys[ | edytuj kod]

    Ukończyła Wyższą Szkołę Ogrodniczą w Warszawie. Po studiach pracowała jako nauczycielka przyrody i uczęszczała do szkoły dramatycznej. Przed wojną pracowała jako aktorka w teatrach w Rydze i w Wilnie. Od 1928 do 1929 pracowała jako aktorka w Teatrze Ateneum w Warszawie. W latach 1933-1935 związana była z Teatrem Reduta, w latach 1935-1939 współpracowała z Polskim Radiem w Warszawie jako aktorka i reżyser. W czasie II wojny światowej prowadziła tajne zajęcia teatralne i pomagała więźniom Pawiaka. Po wojnie prowadziła teatr w Opolu, zajęcia w warszawskiej PWST oraz pracowała w Toruniu, gdzie w Teatrze Ziemi Pomorskiej reżyserowała sztuki. W latach 1952-59 reżyserowała, a także od 1 października do 31 grudnia 1958 pełniła funkcję kierownika artystycznego Teatru im. Żeromskiego w Kielcach. Od 13 lipca 1955 do 31 grudnia 1958 kierowała utworzonym przy tym teatrze Studiem Teatralnym. W 1959 przeniosła się do Poznania. Na początku lat 60. zainicjowała w TVP cykl widowisk dla szkół. W latach 1962-1966 była dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim. Współpracowała jako reżyser ze scenami w Łodzi, Wałbrzychu, Nowej Hucie, Opolu, Gdyni, Gdańsku, Kielcach i Poznaniu. Jako pedagog pracowała w warszawskim Teatrze Guliwer.

    Biblioteka Narodowa (BN) – polska biblioteka narodowa w Warszawie, na Ochocie, na Polu Mokotowskim, narodowa instytucja kultury założona w 1928.Przypadek (ang. Blind Chance, niem. Der Zufall möglicherweise) – dramat psychologiczno-polityczny produkcji polskiej z 1981 roku, w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego.

    W grudniu 1975 roku była sygnatariuszką Listu 59. 23 sierpnia 1980 roku dołączyła do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami. Podczas stanu wojennego towarzyszyła wielu działaniom ludzi pracujących w podziemiu.

    e-teatr.pl – polski portal teatralny stworzony w 2004 roku przez Dział Dokumentacji Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie . 23 sierpnia jest 235. (w latach przestępnych 236.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 130 dni.

    Wystąpiła min. w „Człowieku z żelaza” Andrzeja Wajdy oraz w „Przypadku” Krzysztofa Kieślowskiego.

    Matka aktorki Agnieszki Byrskiej oraz indologa Marii Krzysztofa Byrskiego, żona Tadeusza Byrskiego.

    Została pochowana na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie w grobie rodzinnym (kwatera 163-3-33).

    Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]

  • Irena Byrska w bazie filmpolski.pl
  • Irena Byrska w bazie e-teatr.pl

    • Przypisy[ | edytuj kod]

    1. Kultura 1976/01/340 – 02/341 Paryż 1976, s. 236.
    2. Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])
    3. Cmentarz Stare Powązki: SZYMAŃSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2017-12-31].
    Pawiak – nieistniejące obecnie więzienie śledcze w Warszawie, popularnie zwane Pawiakiem (nazwa pochodzi od ulicy Pawiej, przy której znajdowała się jedna z bram wjazdowych), zbudowane w latach 1830−1836 według projektu znanego warszawskiego architekta Henryka Marconiego. W latach okupacji niemieckiej 1939−1944 największe niemieckie więzienie w Generalnym Gubernatorstwie.Stan wojenny w Polsce w latach 1981–1983 – stan nadzwyczajny wprowadzony 13 grudnia 1981 roku na terenie całej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, niezgodnie z Konstytucją PRL. Został zawieszony 31 grudnia 1982 roku, a zniesiono go 22 lipca 1983 roku. W trakcie jego trwania z rąk milicji oraz SB zginęło kilkadziesiąt osób.




    Warto wiedzieć że... beta

    Kielce (łac. Civitas Kielcensis, lit. Kielcai, łot. Kelce, ros. Ке́льце) – miasto wojewódzkie położone w południowej części centralnej Polski, stolica województwa świętokrzyskiego. Położone w Górach Świętokrzyskich nad rzeką Silnicą. Stanowi regionalny ośrodek gospodarczy,naukowy,turystyczny oraz wystawienniczo-targowy. Pod koniec 2011 roku miasto liczyło 201 815 mieszkańców. Na terenie Kielc znajduje się pięć rezerwatów przyrody, w tym cztery geologiczne.
    II wojna światowa – największy konflikt zbrojny w historii świata, trwający od 1 września 1939 do 2 września 1945 roku (w Europie do 8 maja 1945), obejmujący zasięgiem działań wojennych prawie całą Europę, wschodnią i południowo-wschodnią Azję, północną Afrykę, część Bliskiego Wschodu i wszystkie oceany. Niektóre epizody wojny rozgrywały się nawet w Arktyce i Ameryce Północnej. Poza większością państw europejskich i ich koloniami, brały w niej udział państwa Ameryki Północnej i Ameryki Południowej oraz Azji. Głównymi stronami konfliktu były państwa Osi i państwa koalicji antyhitlerowskiej (alianci). W wojnie uczestniczyło 1,7 mld ludzi, w tym 110 mln z bronią. Według różnych szacunków zginęło w niej od 50 do 78 milionów ludzi.
    International Standard Name Identifier (ISNI) – unikalny identyfikator służący wystandaryzowanej identyfikacji obiektów, podmiotów, autorów dzieł, utworów i publikacji.
    Skolimów-Konstancin – dawne miasto, obecnie uzdrowiskowa dzielnica Konstancina-Jeziorny w woj. mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim. W roku 1956 miasto liczyło 7,8 tys., a w 1962 – 7 tys. mieszkańców.
    Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.
    WorldCat – katalog rozproszony łączący zbiory 71 000 bibliotek ze 112 krajów, które są uczestnikami serwisu Online Computer Library Center. Katalog jest tworzony i prowadzony przez biblioteki, których zbiory są w nim ujęte.
    Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączaniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.855 sek.