International Plant Names Index
Rośliny nasienne (Spermatophyta Britton & Brown, dawniej Anthophyta) – grupa (klad) roślin o różnej randze systematycznej w zależności od systemu klasyfikacji. W nomenklaturze filogenetycznej jest wyróżniana jako klad siostrzany dla grupy Monilophyta, obejmującej niemal wszystkie rośliny zarodnikowe określane dawniej mianem paprotników, z wyjątkiem wcześniej oddzielonej linii rozwojowej widłaków. W hierarchicznych systemach klasyfikacji wyróżniana na poziomie nadgromady należącej do podkrólestwa roślin naczyniowych, królestwa roślin.Paprotniki (Pteridophyta) – historyczny takson w randze gromady (typu), który stosowany był w dawnych systemach klasyfikacyjnych roślin naczyniowych. Paprotniki wyróżnione były w systemie Augusta Wilhelma Eichlera z 1883, Adolfa Englera z 1892, po raz ostatni wymieniane były jako takson w latach 90. XX wieku (wznawiany podręcznik botaniki Strasburgera z 1991). Spośród roślin współczesnych do grupy tej zaliczano widłaki, skrzypy, psylotowe i paprocie. Obecnie wiadomo, że grupa ta w takim ujęciu ma charakter parafiletyczny. W miejsce dawnych paprotników wyróżnia się odrębne ww. linie rozwojowe roślin, opisywane zwykle w randze gromad, podgromad lub klas. Nazwa "paprotniki" stosowana jest często zwyczajowo, a nie taksonomicznie, w podobnym jak niegdyś znaczeniu, w odniesieniu do roślin zarodnikowych, u których pokoleniem dominującym jest sporofit i które osiągnęły podobnie wysoki poziom budowy i rozwoju.
Nomenklatura botaniczna – zbiór zasad obowiązujących przy tworzeniu i stosowaniu nazw naukowych taksonów roślin, uznawanych także za wiążące w taksonomii grzybów i zwykle także protistów roślinopodobnych oraz sinic. Dotyczy zarówno organizmów współczesnych jak i kopalnych. Zasady zebrane są w Międzynarodowym Kodeksie Nomenklatury Botanicznej (ang. International Code of Botanical Nomenclature, ICBN), przy czym nazewnictwo roślin uprawnych w zakresie tworzenia i stosowania nazw kultywarów określane jest w Międzynarodowy Kodeks Nomenklatury Roślin Uprawnych (ang. International Code of Nomenclature for Cultivated Plants). Celem kodyfikacji nazewnictwa naukowego jest ustalenie jednej akceptowanej i stosowanej nazwy odnoszącej się do określonego taksonu roślinnego. Umożliwia to powszechne zrozumienie informacji odnoszących się do roślin, zwyczajowo noszących bardzo różnorodne nazwy i różnorodnie ujmowanych w różnych regionach świata. Przykładowo nazwa naukowa Bellis perennis jest w całym świecie rozumiana jako określenie gatunku znanego w wielu krajach pod wieloma nazwami zwyczajowymi (w języku polskim znana zwykle pod nazwą stokrotka pospolita, choć posiada też szereg innych określeń ludowych). Kodyfikacja nomenklatury botanicznej ma na celu uporządkowanie nazewnictwa, także poprzez usunięcie z użycia nazw mogących wprowadzać w błąd i wprowadzenie formalnych warunków ograniczających dowolne tworzenie nazw naukowych. Dodatkowo częścią zasad nomenklatorycznych jest zbiór szczegółowych ustaleń gramatycznych, redakcyjnych i stylistycznych.
Międzynarodowy spis nazw roślin (ang. International Plant Names Index, IPNI) – dostępna w Internecie baza danych naukowych (łacińskich) nazw roślin i związanych z nimi cytacji. Obejmuje rośliny nasienne i paprotniki. IPNI jest wynikiem współpracy między Królewskimi Ogrodami Botanicznymi w Kew, zielnikami Harvard University i Australijskiego Zielnika Narodowego (Australian National Herbarium). Zawiera więc dane z Index Kewensis (IK), Gray Card Index (GCI) oraz Australian Plant Names Index (APNI) (w wynikach wyszukiwania wyświetlane są rekordy z tych trzech baz danych równocześnie, przy czym wyniki oznaczane są skrótami baz źródłowych). Baza danych zawiera informacje nomenklaturowe o taksonach w randze rodzin i niższych, przy czym najpełniejsze są dane o nazwach rodzajów i gatunków, inne nazwy naukowe, w tym zwłaszcza niższej rangi od gatunku, są niepełne. Do International Plant Names Index odwołują się inne bazy taksonomiczne (np. The Plant Names) w celu wskazania pełnego zapisu cytowania bibliograficznego nazwy. Baza IPNI zawiera standardowe skróty nazwisk autorów nazw taksonomicznych, bazując i rozwijając źródłowe informacje z publikacji pt. Authors of Plant Names (red. R.K. Brummitt i C.E. Powell, 1992).
Dane są ogólnodostępne. Ich zapis jest stopniowo standaryzowany i sprawdzany pod względem poprawności. Dane, uwagi i poprawki mogą zgłaszać wszyscy botanicy. W styczniu 2014 w zasobach bazy danych znajdowały się informacje o 1.628.115 nazwach taksonów, 43.252 autorach nazw i 17.139 publikacjach źródłowych.
Bazę danych można przeszukiwać w następujących polach:
Przypisy[ | edytuj kod]
- International Plant Names Index. International Plant Names Index. [dostęp 2014-05-22].
- ↑ About the Index. International Plant Names Index. [dostęp 2014-05-22].
- Understanding the Index Kewensis data. International Plant Names Index. [dostęp 2014-05-22].
- About The Plant List. W: The Plant List [on-line]. [dostęp 2014-05-22].
- ‘Standard forms’ of Author Names. W: International Plant Names Index [on-line]. [dostęp 2014-05-22].
- IPNI statistics. International Plant Names Index. [dostęp 2014-05-22].
- Plant Name Query. W: International Plant Names Index [on-line]. [dostęp 2014-05-22].