Interferometria

Interferometria – technika wykorzystująca zjawisko interferencji fal elektromagnetycznych (światła, fal radiowych) do pomiarów, np. długości fali, pomiarów kątowych gwiazd, kontroli jakości elementów i układów optycznych.

Interferometria znajduje też zastosowanie w mechanice eksperymentalnej (interferometria moiré, holografia, czy interferometria plamkowa). Techniki te wykorzystuje się zasadniczo do pomiarów pola przemieszczeń i kształtu obiektów, choć dzięki informacjom uzyskanym z pomiarów pola przemieszczeń można, za pomocą numerycznego różniczkowania, w łatwy sposób wyznaczyć odkształcenia badanego obiektu.

Interferometria plamkowa – metoda eliminowania szkodliwego wpływu atmosfery ziemskiej, rozmywającej obrazy gwiazd w teleskopach. Następuje to na skutek ruchów turbulentnych, które rozbijają obraz punktowy na wiele plamek.Holografia (z gr. holos = całość, grapho = piszę) – dział optyki zajmujący się technikami uzyskiwania obrazów przestrzennych (trójwymiarowych) metodą rekonstrukcji fali (głównie światła, ale też np. fal akustycznych). Przez rekonstrukcję fali rozumie się odtworzenie w pewnym obszarze przestrzeni zarówno jej kierunku ruchu, amplitudy, częstotliwości jak i fazy.

Pierwszym etapem każdej z powyższych metod jest oświetlenie powierzchni badanego obiektu wiązką fali nośnej. Fala nośna jest znanym sygnałem, który zostanie zmodyfikowany na skutek zmian powierzchni obiektu. W przypadku interferometrii holograficznej uzyskany, charakterystyczny rozkład prążkowy jest wynikiem interferencji fali nośnej odbitej od zmienionego, na przykład zdeformowanego, obiektu z falą odbitą od obiektu pierwotnego, przy czym jako fale nośną stosuje się spójne, monochromatyczne światło laserowe. Prążki zwane są często liniami izoteicznymi (ang. isoteic lines) lub liniami stałego przemieszczenia, ponieważ każdy prążek znajduje się nad tymi punktami obiektu, które przemieściły się o tę samą wielkość.

Interferometr – przyrząd pomiarowy oparty na zjawisku interferencji fal. Zasada działania opiera się na nakładaniu na siebie dwóch fal spójnych, co prowadzi do powstania obszarów, wygaszania oraz wzmacniania drgań. Obserwacja powstających wzorów interferencyjnych umożliwia po odpowiednich obliczeniach uzyskanie bardzo dokładnych pomiarów.Interferometria wielkobazowa, interferometria międzykontynentalna (ang. Very Long Baseline Interferometry, skrót VLBI) – rodzaj interferometrii, w której dane odbierane przez niezależne od siebie radioteleskopy, znajdujące się w znacznej odległości od siebie (np. na różnych kontynentach) są zapisywane razem z dokładnym czasem obserwacji (najczęściej wyznaczanym na podstawie wskazań miejscowego zegara atomowego) i przechowywane do późniejszej analizy na taśmie magnetycznej lub twardym dysku. Postęp w dziedzinie technik sieci komputerowych pozwolił także na przeprowadzanie eksperymentów, w których dane przesyłane są na bieżąco poprzez specjalnie zestawiane łącza o gigabitowej przepustowości (tzw. e-VLBI). Zebrane zapisy są następnie zestawiane z danymi pochodzącymi z innych radioteleskopów i używane do utworzenia obrazu końcowego.

Obecnie interferometria optyczna (fal elektromagnetycznych w zakresie widzialnym) wykorzystywana jest także do uzyskiwania obrazów obiektów astronomicznych o wyjątkowo dużej rozdzielczości.

Zobacz też[ | edytuj kod]

interferometria wielkobazowa (VLBI)

interferometr

Przypisy[ | edytuj kod]

Interferometria. ESO Polska. [dostęp 2016-01-18].
Pierwsze światło przyszłego badacza czarnych dziur. ESO Polska, 13 stycznia 2016. [dostęp 2016-01-18].