I wojna samnicka
Kapua (wł. Capua) – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Kampania, w prowincji Caserta, położona na południe od Rzymu nad rzeką Volturno. W 73 r. p.n.e. wybuchło tu powstanie niewolników, nazwane od wodza tego powstania powstaniem Spartakusa.Samnici, łacińskie Samnites, oskijskie Safinim – jeden z ludów italskich zamieszkujących Samnium, część środkowej Italii, leżącą na wschód od Lacjum. W okresie walk o panowanie nad Italią w IV wieku p.n.e. utworzyli Związek Samnicki, który obejmował większy obszar niż podporządkowany Rzymowi Związek Latyński. Rywalizacja ta doprowadziła do trzech wojen samnickich, z których, mimo wielu zwycięstw Samnici ostatecznie wyszli pokonani i podporządkowali się Rzymowi uzyskując ograniczone obywatelstwo, bez prawa głosu. Jeszcze do I wieku p.n.e. termin Samnita i gladiator znaczyły to samo. Później tym terminem określano występujących na arenie specjalnych gladiatorów.
Apeniny (wł. Appennini) – łańcuch górski we Włoszech, rozciągający się na długości 1350 km z północy na południe wzdłuż całego Półwyspu Apenińskiego i na szerokość od 40 do 200 km. Wyróżnia się Apeniny Północne (w tym Apenin Liguryjski, i Toskański i Umbryjski), Środkowe i Południowe.
I wojna samnicka – konflikt pomiędzy Republiką rzymską a plemionami Samnitów. Rozpoczętą w roku 343 p.n.e. wyprawą wojsk rzymskich do Kampanii na prośbę Kapui, jednakże w wyniku buntu legionów zakończona bez rozstrzygnięcia w roku 341 p.n.e.
Przyczyny konfliktu[ | edytuj kod]
Samnici, posługujący się spokrewnionym z łaciną językiem oskijskim, zamieszkiwali na wschód i południowy wschód od Lacjum. W Rzymie uważani byli za dobrych sąsiadów, nawet za przyjaciół.
W roku 343 p.n.e. Samnici zagrozili najazdem miastu Teanum, leżącym w Apulii u podnóży Apeninów. Mieszkańcy miasta zwrócili się o pomoc do stolicy Kampanii, bogatej i ludnej Kapui. Kampanowie byli gotowi przyjść z pomocą, ale nie ufali w swe własne siły. I gdy Samnici zwrócili się również przeciw nim, wysłali po pomoc do Rzymu.
Przybycie posłów z Kapui wywołało w Rzymie konsternację. Po długich naradach Senat rzymski odpowiedział, że republika nie może z Samnitami wojować, może natomiast wystąpić w roli arbitra i podjąć się negocjacji. W tej sytuacji kapuańczycy oddali swe miasto pod protekcję Rzymu w przekonaniu, że napastnicy nie ośmielą się zaatakować jego poddanych. Tego Senat się nie spodziewał: Kapua była miastem od Rzymu większym i bogatszym, nie sposób było taką ofertę odrzucić. Kapua otrzymała obywatelstwo rzymskie, a Samnitów powiadomiono, że atakują terytoria republiki, więc powinni się wycofać. Samnici nie zareagowali i zaczęła się wojna.
Przebieg wydarzeń[ | edytuj kod]
Jeszcze w tym samym 343 roku p.n.e. doszło do bitwy pod Saticulą (Rzymianie pod wodzą konsula Corneliusa zwyciężyli Samnitów − podobno padło 30 000 zabitych). W roku 342 p.n.e. stoczone zostały bitwa pod Mons Gaurus i pod Suessa Aurunca (Suessulą), ale w rok później legiony rzymskie w Kapui wszczęły bunt. W tej sytuacji SPQR musiał zawrzeć z Samnitami pokój. Jego preliminaria podpisano w 341 roku p.n.e.
Zobacz też[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- Praca zbiorowa, 2005, Wielka Historia Świata, t.9, Polskie Media Amer.Com, str. 177, ISBN 83-7425-034-8
- T. Zieliński, Rzeczpospolita rzymska, s.85-86.
- A. Krawczuk, Kronika starożytnego Rzymu, s.63.
- T. Zieliński, Rzeczpospolita rzymska, s.88.
- A. Krawczuk, Kronika starożytnego Rzymu, s.64.