Hydria attycka ze sceną kobiet u źródła (VI wiek p.n.e.)
Kalpis z początku V wieku p.n.e.
Hydria (stgr. ὑδρία, od ὕδωρ hydōr – woda, lm. hydriai) – w starożytnej Grecji naczynie służące do pobierania, przenoszenia i przechowywania wody, w użyciu od VII do III wieku p.n.e.
Maria Ludwika Bernhard (ur. 1908, zm. 1998 w Warszawie) – polska badaczka starożytności klasycznej, zasłużony naukowiec i wykładowca w dziedzinie archeologii śródziemnomorskiej; żołnierz AK.Epoka hellenistyczna – okres w dziejach regionu Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu (zwłaszcza obszarów znajdujących się pod greckim panowaniem), którego początek wyznacza śmierć Aleksandra Wielkiego w 323 roku p.n.e., a koniec rzymskie podboje zakończone zajęciem ptolemejskiego Egiptu w 30 roku p.n.e. Niekiedy zwany hellenizmem, lub epoką aleksandryjską.
Charakteryzowało się pękatym brzuścem z niską stopką, niewysoką, przewężoną szyją z niezbyt szerokim wylewem i trzema imadłami (uchwytami). Dwa poziome służyły do podnoszenia naczynia napełnionego wodą, zaś pionowe – przy nalewaniu, jak i do przytrzymywania wazy, noszonej przeważnie na ramieniu lub głowie.
Regina Vasorum – pochodząca z Kampanii waza grecka, hydria, z IV w. p.n.e. Łacińska nazwa, którą na język polski tłumaczy się "Królowa Waz", została jej nadana ze względu na piękno.Woda pitna – czysta woda, która nadaje się do spożycia (bez zagrożenia dla zdrowia). Powinna ona zawierać odpowiednią ilość soli mineralnych (dlatego woda destylowana, mimo wysokiej czystości, nie nadaje się do celów konsumpcyjnych), a nie zawierać zanieczyszczeń organicznych i nieorganicznych.
Starszy typ naczynia, funkcjonujący od okresu archaicznego, cechowało wyraźne zaznaczenie ramion oddzielonych załamaniem od dzwonowatego brzuśca naczynia o nieco kanciastym korpusie. W okresie klasycznym wykształcił się typ mniejszej hydrii brzuchatej, o opływowym konturze i pozbawionej trzeciego uchwytu, zwany kalpis (κάλπις), a typowy dla malarstwa czerwonofigurowego.
Pelike (gr. πελίκη, l. mn. πελίκαι pelikai) – waza będąca swoistą odmianą amfory, która weszła w użycie pod koniec VI w. p.n.e. i jako forma przetrwała do końca istnienia greckiej ceramiki malowanej. Zasadniczo służyła do przechowywania płynów, lecz nierzadko również jako urna pogrzebowa.Lukania (łac. Lucania) – kraina historyczna na południu antycznej Italii, między Zatoką Tarencką a Morzem Tyrreńskim, graniczyła z Kampanią, Apulią, Samnium i Bruttium. Wybrzeża były silnie skolonizowane przez Greków, a terytorium wewnętrzne zamieszkiwali Lukanowie.
Zdobnictwo i funkcje[ | edytuj kod]
Duża powierzchnia hydrii umożliwiała dekorowanie jej wielopostaciowymi scenami mitologicznymi lub z życia kobiet. Przeznaczenie naczynia bezspornie potwierdziły liczne przedstawienia kobiet czerpiących wodę ze studni. Do najbardziej znanych należy okazała południowoitalska (lukańska) hydria z IV w. p.n.e., pochodząca ze zbiorów markiza Campana (obecnie w Ermitażu), zwana Regina Vasorum, z przedstawieniem orszaku bóstw eleuzyjskich.
Język starogrecki, greka starożytna (stgr. dialekt attycki: ἡ Ἑλληνικὴ γλῶττα, he Hellenikè glõtta) – ogólna nazwa okresu w rozwoju języka greckiego, trwającego od okresu archaicznego przez okres klasyczny aż po okres hellenistyczny w dziejach starożytnej Grecji. W takim ujęciu nazwa "język starogrecki" odnosi się do następujących faz rozwojowych języka:Starożytna Grecja – cywilizacja, która w starożytności rozwijała się w południowej części Półwyspu Bałkańskiego, na wyspach okolicznych mórz (Egejskiego, Jońskiego), wybrzeżach Azji Mniejszej, a później także w innych rejonach Morza Śródziemnego. Starożytna Grecja uważana jest za kolebkę cywilizacji zachodniej. Grecka kultura, sztuka, mitologia, filozofia, nauka zostały za pośrednictwem Rzymian przekazane Europie i wywierały na jej mieszkańców ogromny wpływ w różnych okresach dziejów.
Wysmuklone hydrie z okresu późnoklasycznego i hellenistycznego wykonywano często z brązu powlekanego złotem lub miedzią dla nadania okazalszej aparycji. Bardziej ozdobny wygląd zyskały też uchwyty naczynia, modelowane w kształcie figur ludzkich bądź zwierzęcych. Hydria metalowa mogła służyć też (podobnie jak amfora) jako nagroda zwycięstwa.
Naczynie kuchenne – pojemnik lub przyrząd używany do przechowywania, przygotowywania potraw w kuchni a także do ich spożywania. Naczynia takie najczęściej wykonywane są ze stali, aluminium, szkła, tworzyw sztucznych lub ceramiki. Wytwarzane są w różnych kształtach, dostosowanych do potraw które mają być w nich przygotowywane lub spożywane.Mitologia grecka – zbiór mitów przekazywanych przez starożytną grecką tradycję opowieści o bogach i herosach, wyjaśniających miejsce człowieka w świecie, oraz samo funkcjonowanie świata, jego stworzenie i historię. Z mitologii czerpano wiedzę na temat świata i rozwijano na tej podstawie normy etyczne wyznaczające miejsce człowieka w ustalonym porządku świata. Wiedza płynąca z mitów nie stanowiła jednak nigdy "prawdy objawionej" i otwarta była na dyskurs, polemikę i krytykę. Sama zaś starożytna religia grecka, chociaż nie sposób o niej mówić w oderwaniu od mitologii będącej jej elementarną częścią składową, opierała się w znacznym stopniu na ortopraksji (jedności praktyk religijnych), nie zaś ortodoksji (jedności poglądów).
W źródłach pisanych naczynie wymieniane jest też jako urna, z której ciągniono losy albo składano głosy (sędziów lub podczas plebiscytu). Obiekty z wykopalisk również dowodzą, że nierzadko traktowano je (jak pelike) w charakterze urny grobowej na popioły zmarłego; wówczas zasklepiono ją (gliną, ołowiem) ponad ramionami naczynia.
Nazwą hydriskos określano niewielkie naczynie (użytku domowego, toaletowego) w kształcie zminiaturyzowanej hydrii.
hydrie Hadra
- R.M. Cook: Greek Painted Pottery. London-New York: Routledge, 1997, s. 237.
Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]
Colette Hemingway, Sean Hemingway: Greek Hydriai and Their Artistic Decoration [dostęp 2019-09-14]
