• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Humanizm



    Podstrony: [1] 2 [3] [4] [5]
    Przeczytaj także...
    Tukidydes z Aten (gr. Θουκυδίδης ὁ Ἀθηναῖος Thukydides ho Athenaios; ur. między 471 p.n.e. a 460 p.n.e., zm. między 404 p.n.e. a 393 p.n.e.) – grecki historyk.Encyklopedia PWN – encyklopedia internetowa, oferowana – bezpłatnie i bez konieczności uprzedniej rejestracji – przez Wydawnictwo Naukowe PWN. Encyklopedia zawiera około 122 tysiące haseł i 5 tysięcy ilustracji.
    Etymologia[ | edytuj kod]

    Słowo humanizm powstało wraz z humanizmem renesansowym, nie obejmowało jednak istniejących od czasów starożytnych prądów filozoficznych dziś zwanych humanistycznymi, a jedynie dążenie do poznania klasycznej literatury i sztuki. Pierwotne znaczenie włoskiego XV-wiecznego słowa umanista to student bądź nauczyciel literatury klasycznej.

    Sceptycyzm - pojęcie wieloznaczne, określające postawę w nauce, pogląd filozoficzny oraz potocznie - postawę "sceptyka" (człowiek wątpiący, krytyczny, niedowierzający).Panteizm – pogląd filozoficzny i teologiczny (niekiedy religijny) utożsamiający wszechświat (lub naturę) z Bogiem (lub absolutem). Neguje istnienie Boga jako istoty rozumnej, głosi zaś przenikanie absolutu we wszystkie substancje ziemskie. Panteizm często łączył się z ideami rozumnego rozwoju wszechświata, jedności, wieczności oraz żywości świata materialnego.

    Encyklopedia Orgelbranda z 1863 roku podaje następujące definicje: .mw-parser-output div.cytat{display:table;padding:0}.mw-parser-output div.cytat.box{margin-top:0.5em;margin-bottom:0.8em;border:1px solid #aaa;background:#f9f9f9}.mw-parser-output div.cytat>blockquote{margin:0;padding:0.5em 1.5em}.mw-parser-output div.cytat-zrodlo{text-align:right;padding:0 1em 0.5em 1.5em}.mw-parser-output div.cytat-zrodlo::before{content:"— "}.mw-parser-output div.cytat.cudzysłów>blockquote{display:table}.mw-parser-output div.cytat.klasyczny::before{float:left;content:"";background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Quote-alpha.png/20px-Quote-alpha.png");background-repeat:no-repeat;background-position:top right;width:2em;height:2em;margin:0.5em 0.5em 0.5em 0.5em}.mw-parser-output div.cytat.klasyczny>blockquote{border:1px solid #ccc;background:white;color:#333;padding-left:3em}.mw-parser-output div.cytat.cudzysłów>blockquote::before{display:table-cell;color:rgb(178,183,242);font:bold 40px"Times New Roman",serif;vertical-align:bottom;content:"„";padding-right:0.1em}.mw-parser-output div.cytat.cudzysłów>blockquote::after{display:table-cell;color:rgb(178,183,242);font:bold 40px"Times New Roman",serif;vertical-align:top;content:"”";padding-left:0.1em}.mw-parser-output div.cytat.środek{margin:0 auto}.mw-parser-output div.cytat.prawy{float:right;clear:right;margin-left:1.4em}.mw-parser-output div.cytat.lewy{float:left;clear:left;margin-right:1.4em}.mw-parser-output div.cytat.prawy:not([style]),.mw-parser-output div.cytat.lewy:not([style]){max-width:25em}

    Humanista, to samo co filolog, gramatyk; studyjami humanistycznemi nazywają się te nauki, do których potrzebną jest gruntowna znajomość języków starożytnych.

    Józef Stanisław Tischner, pseud. Wawrzek Chowaniec, Molinista, Józek Szkolny, Jegomość Józek (ur. 12 marca 1931 w Starym Sączu, zm. 28 czerwca 2000 w Krakowie) – polski prezbiter katolicki i filozof. Kawaler Orderu Orła Białego.Sekularyzm (świeckość) jest powszechnie definiowany jako koncepcja braku integracji lub współzależności religii z publicznymi sprawami społeczeństwa. Często jest wiązany z okresem oświecenia w Europie i odgrywa główną rolę w społeczeństwach Zachodu. Idee rozdziału kościoła od państwa i laickości wiele czerpią z sekularyzmu. Antonimem sekularyzmu jest teokracja.
    Encyklopedia Orgelbranda, tom 12, s. 288,

    Humanizm, zakres wszystkich nauk, służących do wykształcenia ludzkiego; w ściślejszém znaczeniu oznacza system pedagogiczny, opierający całe ukształcenie na nauce języków starożytnych, w czém stanowi przeciwieństwo z tak nazwanym filantropinizmem (ob. Filantropijny).

    Sztuka – dziedzina działalności ludzkiej uprawiana przez artystów. Nie istnieje jedna spójna, ogólnie przyjęta definicja sztuki, gdyż jej granice są redefiniowane w sposób ciągły, w każdej chwili może pojawić się dzieło, które w arbitralnie przyjętej, domkniętej definicji się nie mieści. Sztuka spełnia rozmaite funkcje, m.in. estetyczne, społeczne, dydaktyczne, terapeutyczne, jednak nie stanowią one o jej istocie.Kult religijny – integralny składnik religii, który w szerokim tego pojęcia znaczeniu oznacza czynności, dokonywane z pobudek religijnych, zaś w wąskim znaczeniu oznacza ustalone rytuały, odprawiane ku czci wobec sacrum.
    F.H.L., Encyklopedia Orgelbranda, tom 12, s. 289

    Określenie „humanizm” jako zbiorcza nazwa znanych od czasów starożytnych prądów filozoficznych wystąpiło dopiero w początkach XIX wieku.

    Aspekty[ | edytuj kod]

    Odkrywanie prawdy[ | edytuj kod]

    Zgodnie z humanizmem, samodzielne odkrywanie prawdy jest w zasięgu człowieka, w przeciwieństwie do znalezienia jej w objawieniach, mistycyzmie, tradycji, czy czymkolwiek innym, co nie jest związane z zastosowaniem logiki do obserwowalnych faktów. W nawoływaniu do unikania ślepej akceptacji niepopartych niczym twierdzeń, humanizm jest zgodny ze sceptycyzmem naukowym i metodą naukową, odrzucając autorytaryzm i skrajny filozoficzny sceptycyzm, i odbierając wiarę jako nieakceptowalną podstawę do podejmowania decyzji. Podobnie humanizm uznaje znajomość dobra i zła jako pochodną dobrego zrozumienia indywidualnych i zbiorowych potrzeb, a nie transcendentalnie objawioną prawdę, albo efekt posłuszeństwa autorytetom.

    Czujące istoty – w buddyzmie termin obejmujący wszelkie istoty odczuwające – ludzi, zwierzęta, istoty niebiańskie, piekielne, duchy i inne.Dualizm co do substancji, dualizm ontologiczny – obok monizmu i pluralizmu, jedno z głównych stanowisk ontologicznych co do głównych klas substancji. Wyróżnia dwie: ciało (materię, substancję fizyczną) i ducha (substancję duchową).

    Szowinizm gatunkowy[ | edytuj kod]

    Niektórzy interpretują humanizm jako formę szowinizmu gatunkowego, uznającego gatunek Homo sapiens sapiens za ważniejszy od innych gatunków istot żywych. Filozof Peter Singer, sam humanista, twierdzi że „pomimo wielu wyjątków, humaniści jako całość są wciąż niezdolni do uwolnienia się od jednego z centralnych dogmatów chrześcijaństwa: uprzedzeń gatunkowych. Wezwał on humanistów do „sprzeciwu wobec bezlitosnej eksploatacji innych czujących istot”, i skrytykował treść III Manifestu Humanistycznego, który w jego opinii „daje pierwszeństwo interesowi członków naszego własnego gatunku”. Singer zauważył także, że ten sam Manifest stwierdza, iż ludzie nie mają „żadnego danego przez Boga, ani wrodzonego prawa do podporządkowywania sobie innych zwierząt”, i potwierdza, że „organizacje, które najwięcej robią dla zwierząt są niezależne od religii”.

    Tradycja – przekazywane z pokolenia na pokolenie treści kultury (takie jak: obyczaje, poglądy, wierzenia, sposoby myślenia i zachowania, normy społeczne), uznane przez zbiorowość za społecznie doniosłe dla jej współczesności i przyszłości.Siedem sztuk wyzwolonych (łac. septem artes liberales, właściwie siedem umiejętności godnych człowieka wolnego) – podstawa wykształcenia w okresie późnej starożytności oraz średniowiecza. Siedem sztuk dzielone było na dwie mniejsze grupy – trivium i quadrivium. Kanwą tego podziału było monumentalne, encyklopedyczne dzieło Marka Terencjusza Warrona, zatytułowane Disciplinarum libri IX (Dziewięć ksiąg naukowych).

    Optymizm[ | edytuj kod]

    Humanizm cechuje optymistyczne nastawienie względem ludzkich możliwości, lecz nie oznacza to wiary, że ludzka natura jest czysto dobra, bądź że każdy człowiek jest w stanie żyć w zgodzie z humanistycznymi ideałami rozumu i moralności. W każdym razie, już samo dążenie do wykorzystania w pełni własnego potencjału jest ciężką pracą, wymagającą pomocy innych. Celem ostatecznym jest rozkwit człowieczeństwa; uczynienie życia lepszym dla wszystkich ludzi. Nacisk kładziony jest na czynienie dobra, dobre życie tu i teraz, i pozostawienie świata lepszym dla tych, którzy przyjdą po nas, a nie na cierpienie za życia dla uzyskania nagrody po śmierci.

    Wszechświat – wszystko, co fizycznie istnieje: cała przestrzeń, czas, wszystkie formy materii i energii oraz prawa fizyki i stałe fizyczne określające ich zachowanie. Słowo „wszechświat” może być też używane w innych kontekstach jako synonim słów „kosmos” (w rozumieniu filozofii), „świat” czy „natura”. W naukach ścisłych słowa „wszechświat” i „kosmos” są równoważne.Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie – uczelnia publiczna powołana do życia w 1944 roku, jako piąty uniwersytet w Polsce.


    Podstrony: [1] 2 [3] [4] [5]



    w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

    Warto wiedzieć że... beta

    Towarzystwo Kultury Świeckiej (TKŚ) – stowarzyszenie powstałe w 1992 w nawiązaniu do stuletniego dziedzictwa polskiej myśli świeckiej i ruchu świeckiego, na bazie struktur dawnego Towarzystwa Krzewienia Kultury Świeckiej (TKKŚ). Obecnie nosi ono oficjalną nazwę Towarzystwo Kultury Świeckiej im. Tadeusza Kotarbińskiego. Stowarzyszenie zrzesza ludzi o różnych poglądach politycznych, społecznych i filozoficznych, zespolonych wspólnotą wartości humanistycznych, racjonalistycznych i świeckich. Członkowie i aktywni sympatycy stowarzyszenia uznają za nadrzędne:
    Adwokat (łac. advocatus od advocare, wzywać na pomoc) – prawnik świadczący pomoc prawną w szczególności polegającą na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami. Adwokatów nazywa się potocznie (choć nieprecyzyjnie) obrońcami sądowymi. W Polsce zawód wykonywany na podstawie ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze.
    John Dewey (ur. 20 października 1859 w Burlington w stanie Vermont, zm. 1 czerwca 1952 w Nowym Jorku) – filozof, pedagog, czołowy przedstawiciel amerykańskiego progresywizmu. Twórca koncepcji szkoły pracy (1896–1902) w Chicago. Wykładał między innymi na uniwersytetach w Nowym Jorku na Uniwersytecie Columbia od 1904 oraz w Chicago.
    Postczłowiek – pojęcie używane w transhumanizmie do określenia potomków lub następców człowieka, których możliwości będą dzięki technologii tak bardzo poszerzone w stosunku do dzisiejszych ludzi, że utożsamianie ich z ludźmi byłoby mylące.
    Free Inquiry - amerykański opiniotwórczy dwumiesięcznik wydawany przez Council for Secular Humanism (Radę na rzecz Sekularystycznego Humanizmu). Jego redaktorem jest Paul Kurtz, emerytowany profesor filozofii na Uniwersytecie Stanu Nowy Jork. Zawartość Free Inquiry stanowią artykuły na temat wolnomyślicielstwa, ateizmu oraz teistycznego sceptycyzmu. Pismo opowiada się za rozdziałem państwa od kościołów, promuje naukowe podejście w odniesieniu do religii, wolność światopoglądu oraz racjonalizm.
    Racjonalizm genetyczny, natywizm - pogląd dotyczący natury źródeł poznania (genezy poznania), przeciwstawiający się empiryzmowi genetycznemu. Według racjonalistów genetycznych umysł ludzki dzięki samej swojej konstrukcji posiada wiedzę lub uposażenie mentalne, która jest wcześniejsza od doświadczenia (przede wszystkim zmysłowego). Wiedza ta ma charakter pewny i poprzedza wszelkie poznanie nie tylko w sensie czasowym (jako "wiedza wrodzona"), ale przede wszystkim jako warunek wszelkiego poznania.
    Praga (czes. i słow. Praha, niem. Prag) – stolica i największe miasto Czech, położone w środkowej części kraju, nad Wełtawą. Jest miastem wydzielonym na prawach kraju, będąc jednocześnie stolicą kraju środkowoczeskiego.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.047 sek.