Homunkulus
UWAGA: TA PODSTRONA MOŻE ZAWIERAĆ TREŚCI PRZEZNACZONE TYLKO DLA OSÓB PEŁNOLETNICH
Plemnik, spermatozoid – gameta męska, haploidalna komórka rozrodcza wytwarzana przez gonadę osobnika płci męskiej służące do rozmnażania płciowego. Plemniki występują zarówno u zwierząt, jak i u roślin, choć różnią się budową. U zwierząt plemnik jest zwykle ruchliwy, o długości zależnej od gatunku: od 40, u waleni, do 250 mikrometrów u niektórych chrząszczy (u człowieka długości ok. 50–60 µm).Fullmetal Alchemist (jap. 鋼の錬金術師 Hagane no renkinjutsushi, dosł. „alchemik stali”) – manga autorstwa Hiromu Arakawy. Świat przedstawiony serii stylizowany jest na czasy europejskiej rewolucji przemysłowej. Jej akcja rozgrywa się w fikcyjnym uniwersum, w którym alchemia jest jedną z najbardziej zaawansowanych nauk. Fabuła opowiada historię braci Edwarda i Alphonse’a Elric poszukujących kamienia filozoficznego w celu odzyskania swych ciał, które stracili na skutek nieudanej próby wskrzeszenia ich matki poprzez alchemię.
Kamień filozoficzny (łac. lapis philosophorum) – legendarna substancja od wieków poszukiwana przez alchemików, zamieniająca metale nieszlachetne w szlachetne. Grecki alchemik Zosimos z Panopolis określił ją mianem xerion (→ arab. El Iksir, łac. elixir, pol. eliksir). Znany też jako tynktura (od łac. "tinctura" - nalewka).
Homunkulus (łac. homunculus – człowieczek) – karzełek, mały człowieczek, którego w średniowieczu wielu alchemików próbowało stworzyć w sposób sztuczny (podobnie jak kamień filozoficzny). Homunkulus miał wyglądać jak małe, pomarszczone dziecko. Istniało kilka poglądów na sposoby powołania do życia homunkulusa. Jedna z nich wykorzystywała korzeń mandragory, co wiąże się z wierzeniem, jakoby ta roślina miała wyrastać u stóp szubienicy w miejscu, gdzie spadała sperma wisielca, a następnie rozwijać się w człekokształtną istotę.
Nicolas Hartsoeker, na przełomie XVII i XVIII wieku, obserwując przez mikroskop plemniki w nasieniu, doszedł do wniosku, że dostrzega w nich małe postacie, które nazywał homunkulusami. Dało to początek teorii spermistów uważających, że sperma zawiera w sobie miniaturowego, gotowego człowieczka, jednocześnie uznając, że embrion nie ma cech matki. Istniał też przeciwny pogląd (owulizm), jakoby homunkulus zawarty był w jaju.
Homunkulus w kulturze[ | edytuj kod]
Homunkulus występuje w Fauście Goethego. Zostaje on stworzony przez starego mędrca Wagnera, ucznia Fausta. Homunkulus odznacza się wyjątkową inteligencją i ogromnym pragnieniem przekształcenia się w istotę ludzką.
Homunkulusy są jednymi z centralnych motywów w anime i mandze Fullmetal Alchemist. Są sztucznymi ludźmi powołanymi do życia z siedmiu grzechów głównych; ich ciała nieustannie się odradzają i posiadają nadludzkie możliwości, dzięki zespoleniu z kamieniem filozoficznym. Pojawiają się także w innych mangach.
Homunkulus pojawia się również w powieści Cornelii Funke pt. „Smoczy jeździec”. Nazywa się on Muchonogi i jest on małym, lekkim człowieczkiem, którego forma została stworzona przez jego stwórcę z małego żyjątka, prawdopodobnie pająka lub muchy.
Przypisy[ | edytuj kod]
- homunkulus – Słownik języka polskiego PWN, sjp.pwn.pl [dostęp 2021-02-18] (pol.).