• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Hieroglify

    Przeczytaj także...
    Pismo piktograficzne – najstarszy znany system piśmienniczy. Piktogramy to obrazki oddające elementy rzeczywistości. Schematyczne rysunki symbolizowały przedmioty, zwierzęta, osoby.Aztekowie, Mexikowie – najsilniejszy w prekolumbijskim Meksyku naród indiański, posługujący się językiem nahuatl z rodziny uto-azteckiej. W momencie konkwisty przewodzili najsilniejszej federacji państw na obszarze Mezoameryki.
    Język grecki, greka (starogr. dialekt attycki Ἑλληνικὴ γλῶττα, Hellenikè glõtta; nowogr. Ελληνική γλώσσα, Ellinikí glóssa lub Ελληνικά, Elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego. W cywilizacji Zachodu zaadaptowany obok łaciny jako język terminologii naukowej, wywarł wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie, a także część pozaeuropejskich i starożytnych. Od X wieku p.n.e. zapisywany jest alfabetem greckim. Obecnie, jako język nowogrecki, pełni funkcję języka urzędowego w Grecji i Cyprze. Jest też jednym z języków oficjalnych Unii Europejskiej. Po grecku mówi współcześnie około 15 milionów ludzi. Język grecki jest jedynym językiem z helleńskich naturalnych, który nie wymarł.
    Hieroglify ze świątyni w Kom Ombo

    Hieroglify (stgr. ἱερογλυφικά hieroglyphiká, dosł. „święte znaki”) – najwcześniejszy rodzaj pisma starożytnego Egiptu, obok pisma hieratycznego i demotycznego. Nazwa wywodzi się (podobnie jak nazwa władcy – faraona) z greki i oznacza święte znaki. Grecy nie mogli ich zrozumieć, ale doskonale wiedzieli, do czego służą.

    Egipskie hieroglify trzyliterowe (zw. trzyspółgłoskowe lub trzyliterowe) – pojedyncze hieroglify reprezentujące swoją wartością fonetyczną trzy kolejno następujące po sobie spółgłoski. Ta grupa fonemów – łącznie – nie przekracza 50 hieroglifów. Pismo – system umownych znaków, za pomocą których przedstawiany jest język mówiony. Jako jeden z ludzkich wynalazków intelektualnych jest środkiem porozumiewania się oraz odzwierciedleniem mowy i myśli. Zanim powstało pismo, do przekazywania mowy służyły obrazki, różne środki mnemotechniczne oraz zrozumiałe dla danej społeczności, przedtem uzgodnione i odpowiednio spreparowane, symbole. Pismo ewoluowało od najstarszego stadium – piktografii, poprzez ideografię, pismo analityczne, aż do najmłodszego – pisma fonetycznego.

    Określenie „hieroglify” stosowane jest także w stosunku do innych rodzajów pisma piktograficznego, używanego m.in. przez Azteków i Majów.

    Typy hieroglifów[ | edytuj kod]

    W piśmie hieroglificznym występują 3 rodzaje znaków:

  • znaki fonetyczne
  • znaki ideograficzne
  • znaki determinatywne

    • Znaki fonetyczne[ | edytuj kod]

    Pismo starożytnego Egiptu używało powszechnie znaków fonetycznych do zapisu języka egipskiego. Ze względu na strukturę tego języka, charakterystyczną dla języków afroazjatyckich (występowanie tzw. rdzenia spółgłoskowego), występują jedynie hieroglificzne znaki spółgłoskowe (samogłoski pomijano). Są to znaki oznaczające jedną, dwie lub nawet trzy zgłoski.

    Egipskie hieroglify jednoliterowe (tzw. jednoliterowce lub jednospółgłoskowce) – hieroglify reprezentujące tylko jedną spółgłoskę – półsamogłoski lub spółgłoski, ale nigdy nie samogłoski. Jest to najważniejsza, chociaż najmniejsza grupa fonemów. W sumie jest 26 znaków, włączając w to graficzne warianty niektórych z nich. Jednospółgłoskowce, w zapisach hieroglificznych z dwu- i trzyliterowcami czasami nazywane są dopełnieniem fonetycznym. Majowie – grupa ludów indiańskich mówiących językami z rodziny maja, zamieszkujących południowo-wschodni Meksyk (półwysep Jukatan i stan Chiapas), Gwatemalę, Belize i zach. Honduras; w węższym znaczeniu nazwa „Majowie” odnosi się wyłącznie do grupy zamieszkującej półwysep Jukatan (tzw. Majowie jukatańscy).

    Znaki ideograficzne[ | edytuj kod]

    Używane były do określenia całych słów. Słowo jest przedstawione wprost, jako wyobrażenie istoty żywej, przedmiotu lub rzeczy, którą można realnie oznaczać. Np. słońce przedstawia jeden hieroglif w kształcie koła z kropką w środku, a dom to rzut z góry budynku jednoizbowego z zaznaczonym wejściem.

    Jean-François Champollion (ur. 23 grudnia 1790 r. w Figeac, zm. 4 marca 1832 r. w Paryżu) – francuski językoznawca, archeolog, egiptolog i poliglota. Uznawany za twórcę nowoczesnej egiptologii.Grecy – naród pochodzenia indoeuropejskiego. Tworzące go plemiona dotarły na tereny Grecji w II tysiącleciu p.n.e.

    Znaki determinatywne[ | edytuj kod]

    Używane były do uściślenia, o jaką klasę wyrazów chodzi. Np. wszystkie imiona bóstw były poprzedzane znakiem siedzącej figurki boga (podobnie jak to ma miejsce w piśmie klinowym).

    Kierunek pisania[ | edytuj kod]

    Hieroglify były zapisywane albo w kolumnach od góry do dołu albo w rzędach od prawej do lewej bądź też odwrotnie. Każdy znak posiada swoje lustrzane odbicie używane do zapisu w odwrotną stronę. Przy czytaniu musimy „spotykać się” z przedstawionymi hieroglifami, tj. czytać od strony, w którą „patrzą” postacie przedstawione przez znaki.

    Pismo starożytnego Egiptu opiera się na 3 rodzajach hieroglifów: znakach fonetycznych, ideograficznych oraz determinatywach. Odpowiedni ich układ pozwala tworzyć domyślny lub precyzyjny układ zdania mówionego. W razie potrzeby (zwłaszcza przy zapisywaniu obcojęzycznych nazw) starożytni Egipcjanie używali alfabetu - grupy znaków jednospółgłoskowych reprezentujących 24 dźwięki. Samogłoski nie były zapisywane.Termin ten pojawił się w XVI wieku p.n.e., gdy Egipt wkroczył w okres silnej ekspansji terytorialnej pod rządami XVIII dynastii. Po zjednoczeniu kraju przez Narmera egipski władca nosił tytuł nesut-biti – Ten-który-należy-do-pszczoły-i-trzciny, bowiem w tym okresie godłem Górnego Egiptu była pszczoła, a Dolnego – trzcina. Z biegiem czasu zaczęto używać tytułu Król Górnego i Dolnego Egiptu oraz Król Południa i Król Północy.

    Kartusze[ | edytuj kod]

    Do zapisu dwóch najważniejszych imion królewskich używano kartuszy. Między innymi dzięki takim kartuszom francuski egiptolog Jean François Champollion odczytał starożytne „święte znaki”.

    Zapis liczb[ | edytuj kod]

    Starożytni Egipcjanie używali systemu dziesiętnego niepozycyjnego, zwanego obecnie egipskim systemem liczbowym. Istniały specjalne znaki dla 1, 10, 100, 1000 i 10000. W ograniczonym zakresie wykonywano i zapisywano ułamki, używano ułamków o liczniku 1, czyli ½, ⅓, ¼, ⅕, ⅙ itd., z wyjątkiem ułamka ⅔, który zapisywano inaczej.

    Język grecki klasyczny, greka klasyczna – stadium rozwojowe języka greckiego, używanego w okresie klasycznym (500 r. p.n.e. - 350 r. p.n.e.) starożytnej Grecji. Był to jeden z ważniejszych języków starożytności, rozpowszechniony na znacznych obszarach Półwyspu Bałkańskiego i Azji Mniejszej oraz na Cyprze. Dzisiaj ten język można studiować na filologii klasycznej. Był to język bogatej literatury, w okresie klasycznym działali Tukidydes, Arystofanes, Platon, mówcy ateńscy.Kamień z Rosetty – zabytek piśmiennictwa staroegipskiego, którego odkrycie stało się przełomem na drodze do odczytania egipskich hieroglifów.

    Liczby zapisywano w obu kierunkach (a nawet pionowo). Poniższy przykład jest zapisany od lewej do prawej i od góry do dołu. Przykład, rzeźba w kamieniu z Karnak ukazuje liczbę 4622 jako:

    Zobacz też[ | edytuj kod]

  • pismo hieroglificzne - opis pisma hieroglificznego
  • egipskie hieroglify jednoliterowe
  • egipskie hieroglify dwuliterowe
  • egipskie hieroglify trzyliterowe
  • egipskie hieroglify – określniki i ideogramy
  • Lista znaków Gardinera
  • Lista egipskich hieroglifów - lista wszystkich hieroglifów dostępnych w czcionkach UNIKODU wraz z listą Gardinera
  • Egipskie hieroglify (Unikod blok) - hieroglificzna czcionka blokowa w standardzie UNIKOD
  • egipski system liczbowy
  • geoglify
  • język egipski
  • Kamień z Rosetty
  • asyryjskie hieroglify

    • Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]

  • Ancient Egyptian Scripts
  • Pismo egipskie - pismo hieroglificzne, hieratyczne, demotyczne - opis, historia
    • Fonogram – pierwsze utrwalenie warstwy dźwiękowej jakiegoś utworu lub zjawiska akustycznego. W przemyśle fonograficznym najczęściej występuje pod postacią tzw. taśmy matki, nośnika, za pomocą którego następnie utwór może zostać powielony, zwielokrotniony i wprowadzony do obrotu.Determinatyw – znaki stojące w systemach pisma ideograficzno-fonetycznego przed lub po znaku, oznaczające klasę pojęciową, jaką ten znak reprezentuje (drzewa, ludzie, bogowie).




    Warto wiedzieć że... beta

    Karnak, egip. Ipet-sut - "Najbardziej Dobrane z Miejsc" – miejscowość w Górnym Egipcie na wschodnim brzegu Nilu, 2,5 km na północ od Luksoru. W starożytności miejscowość była częścią Teb, a obecnie postrzegana jest przez wielu jako część Luksoru, jako że obie miejscowości tworzą zwarty zespół miejski.
    Starożytne cyfry egipskie były używane w Egipcie aż do wczesnych lat pierwszego tysiąclecia naszej ery. Był to system dziesiętny, często zaokrąglany w górę, zapisywany przy użyciu hieroglifów. System zapisu przez hieratykę wymuszał skończony zapis liczb.
    Pismo klinowe – najstarsza na świecie odmiana pisma, powstała na Bliskim Wschodzie, stworzona najprawdopodobniej przez Sumerów ok. 3500 lat przed naszą erą.
    Asyryjskie hieroglify – nazwa stosowana przez asyrologów na określenie grupy symboli widniejących na pewnych zabytkach z czasów panowania asyryjskich królów Sargona II (721-705 p.n.e.) i Asarhaddona (680-669 p.n.e.). Początkowo symbole te, przedstawiające postacie ludzkie, zwierzęta, rośliny i przedmioty, uznano za dekoracje lub symbole bóstw, ale z czasem naukowcy doszli do wniosku, że ich dobór nie mógł być dziełem przypadku i że stanowić one mogły nieznaną, wymyślną formę pisma. „Asyryjskie hieroglify” uznane zostały za rodzaj kryptograficznych inskrypcji królewskich, które najprawdopodobniej wymieniać miały imię króla i jego tytulaturę. Inspiracją dla symboli mogły być egipskie hieroglify, z którymi Asyryjczycy musieli się zetknąć podbijając w VIII w. p.n.e. wschodnie wybrzeża Morza Śródziemnego. Odmienny, piktograficzny charakter egipskiego pisma hieroglificznego skłonić mógł królów asyryjskich do podjęcia próby stworzenia własnego, asyryjskiego odpowiednika tego egzotycznego dla nich pisma. Jakkolwiek uczeni zgadzają się, iż językiem w którym zapisano „asyryjskie hieroglify” był najprawdopodobniej język akadyjski, to nie są już jednak zgodni co do tego, jak poszczególne symbole należy odczytywać. We współczesnych opracowaniach naukowych znaleźć można kilka różniących się od siebie interpretacji i tłumaczeń „asyryjskich hieroglifów”.
    Ideogram (łac. idea – prawzór; gr. idea – kształt, wyobrażenie, gr. grámma – litera, pismo) – umowny znak graficzny lub pisemny wyrażający określone pojęcie bez użycia liter. Ideogramami posługuje się współcześnie pismo chińskie, a w starożytności także hieroglify egipskie i pismo klinowe.
    Kartusz – w starożytnym Egipcie magiczna pętla-węzeł szen, oznaczająca "Uniwersum". Był to wydłużony owalny znak, w obrębie którego wpisywano hieroglificzne, najważniejsze imiona (nomen i prenomen) faraona, wchodzące w skład Królewskiego Protokołu. Używano ich w celu identyfikacji władcy: papirusy, stele, reliefy w świątyniach, malowidła w grobowcach i w formie pieczęci (np. odciskane w świeżej zaprawie po zamknięciu królewskiego grobowca).
    Hieroglificzna czcionka blokowa w standardzie Unikod (nazywana także Unikod blok lub Unikod blokowy) – to hieroglify egipskie przekonwertowane na systemową czcionkę blokową. W standardzie ustalonym przez konsocjum Unikod, czcionka hieroglificzna obejmuje znaki w zakresie od U+13000 do U+1342F w zapisie systemu szesnastkowego (lub od 77 824 do 81 919 w zapisie systemu dziesiętnego). Dyskusje i prace nad ustaleniem standardu dla czcionki hieroglificznej prowadzone były od 1997 r. Po raz pierwszy hieroglificzna czcionka blokowa została „wprowadzona” do standardu UTS dopiero w 2009 r. w wersji UTS 5.2. Czcionka wzorowana jest na liście Gardinera i poszerzona o hieroglify z listy Möllera.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.021 sek.