Henryk z Uppsali

Henryk z Uppsali (ur. w Anglii, zm. 19 lub 20 stycznia ok. 1160 na jez. Köyliönjärvi w Finlandii) – biskup, męczennik i święty Kościoła katolickiego nazywany apostołem Finlandii.

Życiorys[ | edytuj kod]

Jedynym źródłem wiedzy o tej historycznej postaci są późne i dość skąpe prace hagiograficzne. Na podstawie tych przekazów przypuszcza się, że Henryk z Uppsali pochodził z Anglii, a w Szwecji znalazł się w 1153 roku w świcie legata papieskiego późniejszego papieża Hadriana IV. Już jako biskup Uppsali miał towarzyszyć królowi Erykowi IX (późniejszemu św. Erykowi) w wyprawie mającej na celu chrystianizację Finlandii. Henryk podjął działania w celu zorganizowania lokalnego Kościoła i pozostał na miejscu po powrocie Eryka Jedvardssona do Szwecji wypełniając dalej misję ewangelizacyjną.

Kult świętych – w katolicyzmie i prawosławiu szczególny szacunek do osób uważanych za zbawione, oraz do świętych aniołów, którzy stawiani są za wzór dla wszystkich żyjących. Do świętych można zwracać się z prośbą o wstawiennictwo do Boga.Męczennik (gr. μάρτυς, mártus, łac. martyr: „świadek” – osoba, która zginęła lub cierpiała w obronie swoich wierzeń lub przekonań.

Zemsta chłopa o imieniu Lalli obłożonego przez Henryka kanoniczną karą za zabójstwo położyła kres jego działalności. Zamordowany został na zamarzniętym jeziorze Köyliönjärvi 19 stycznia około 1160 roku.

Uznany za męczennika, pochowany został w Nousiainen, które stało się miejscem pielgrzymkowym. Pierwszej translacji pod koniec XIII wieku do katedry w Turku, a w czasie trwania III wojny północnej relikwie wywieźli Rosjanie (1720 r.).

Kult[ | edytuj kod]

Henryk był otoczony kultem w całej Skandynawii, a od XVII wieku pojawił się także w polskich kalendarzach liturgicznych. Jest patronem Finlandii.

Prawo kanoniczne – w Kościołach chrześcijańskich różnych tradycji system norm prawnych określających funkcjonowanie poszczególnych Kościołów, prawa i obowiązki poszczególnych członków (duchownych i świeckich), sposób zarządzania Kościołem, jego strukturę, przestępstwa i kary za nie oraz elementarne przepisy liturgiczne.Finlandia, Republika Finlandii (fiń. Suomi, Suomen Tasavalta; szw. Finland, Republiken Finland) – państwo w Europie Północnej, powstałe po odłączeniu od Rosji w 1917. Członek Unii Europejskiej. Graniczy od zachodu ze Szwecją, od północy z Norwegią i od wschodu z Rosją. Od zachodu ma ponadto dostęp do Morza Bałtyckiego.

W ikonografii Henryka artyści przedstawiają jako biskupa w mitrze i z pastorałem, a wizerunkowi świętego czasami towarzyszy postać zabójcy.

Wspomnienie liturgiczne obchodzone jest 19 i 20 stycznia.

Zobacz też[ | edytuj kod]

kult świętych

modlitwa za wstawiennictwem świętego

męczennicy chrześcijańscy

święci i błogosławieni Kościoła katolickiego

Henryk (imię)

Przypisy[ | edytuj kod]

Współcześni historycy skandynawscy kwestionują udział króla w tej wyprawie, która gdzie indziej określana jest mianem „wyprawy krzyżowej” (za Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 2: D-G. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 190. ISBN 83-7097-374-4.).
Święty Henryk, biskup i męczennik. 12.01.2010. [dostęp 2010-07-08].
Fabio Arduino: Sant' Enrico di Uppsala (wł.). [dostęp 2010-07-08].

Bibliografia[ | edytuj kod]

Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 3: H-Ł. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 29. ISBN 83-7097-464-3.

Ewangelizacja (gr. euaggelizein – głosić dobrą nowinę) – propagowanie głównych kanonów wiary chrześcijańskiej, a przede wszystkim nauki o Jezusie.III wojna północna (wielka wojna północna) toczyła się w latach 1700-1721 pomiędzy Królestwem Danii i Norwegii, Rosją, Saksonią, Prusami i Hanowerem (od 1715) z jednej strony a Szwecją z drugiej. Rzeczpospolita Obojga Narodów formalnie pozostawała neutralna aż do 1704 roku, ale faktycznie znaczna część walk toczyła się na jej terytorium i jej kosztem już od 1700 roku. Zakończyła się podpisaniem pokoju w Nystad, w wyniku którego wzrosło znaczenie Rosji, a Szwecja utraciła status europejskiego mocarstwa.

w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

[Współcześni_historycy_skandynawscy-1] Współcześni historycy skandynawscy kwestionują udział króla w tej wyprawie, która gdzie indziej określana jest mianem „wyprawy krzyżowej” (za Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 2: D-G. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 190. ISBN 83-7097-374-4.).

[Święty_Henryk_biskup_i_męczennik-2] Święty Henryk, biskup i męczennik. 12.01.2010. [dostęp 2010-07-08].

[Sant_Enrico_di_Uppsala-3] Fabio Arduino: Sant' Enrico di Uppsala (wł.). [dostęp 2010-07-08].