Płyta nagrobna Henryka I Brodatego w kościele cysterek w Trzebnicy, miedzioryt Bartłomieja Strachowskiego, 1733
Henryk I Brodaty (Jędrzych I Brodaty, ur. między 1165 a 1170, zm. 19 marca 1238 w Krośnie Odrzańskim) – książę wrocławski w latach 1201–1238, opolski 1201–1202, kaliski 1206–1207 i od 1234, władca Ziemi Lubuskiej do 1206, 1210–1218 i od 1230, od 1231 książę krakowski, od 1234 w południowej Wielkopolsce po rzekę Wartę, od 1230 opieka nad Opolem, od 1232 opieka nad Sandomierzem, od 1234 pełnia władzy nad Opolszczyzną (przekazanie Kazimierzowicom w zamian ziemi kaliskiej pod swoim zwierzchnictwem), ze śląskiej linii dynastii Piastów, założyciel tzw. monarchii Henryków Śląskich.
Prusowie – ludy bałtyckie zamieszkujące w średniowieczu tereny między Pomorzem, Mazowszem, Litwą a Bałtykiem (wybrzeże Bałtyku między dolną Wisłą a dolnym Niemnem). Obecnie na ich terytorium znajdują się: województwo warmińsko-mazurskie oraz obwód kaliningradzki.Piastowie śląscy – linia dynastii Piastów zapoczątkowana przez syna Krzywoustego, Władysława Wygnańca panująca w licznych księstwach śląskich od 1138 do 1675 r. Ostatnim księciem śląskim z rodu Piastów, a także z całej dynastii był przedwcześnie zmarły Jerzy IV Wilhelm książę Brzegu, Wołowa i Legnicy do 1675 r. Ostatnim męskim przedstawicielem dynastii Piastów był Ferdynand II baron (Freiherr) von und zu Hohenstein (z linii Piastów cieszyńskich) zmarły w 1706 r.
Genealogia. Ślub z Jadwigą z Andechs[ | edytuj kod]
Ślub Henryka I Brodatego z Jadwigą z Andechs, według ikonografii z XIV w.
Henryk I Brodaty (w ówczesnej polszczyźnie mówiono Jędrzych, a nie Henryk) był czwartym pod względem starszeństwa synem Bolesława I Wysokiego i Krystyny, jego drugiej małżonki, pochodzącej zapewne z Niemiec. W chwili urodzenia najprawdopodobniej nie był przewidywanym dziedzicem schedy po ojcu (zgodnie z ówczesną praktyką zostałby przeznaczony do stanu duchownego), jednak wobec przedwczesnej śmierci starszych braci (Bolesława, Konrada i Jana) i kariery kościelnej przyrodniego brata Jarosława, już około 1190 r. stał się jedynym spadkobiercą. Wtedy to Bolesław zaczął wprowadzać syna w arkana wielkiej polityki. Ożenił go z Jadwigą (późniejszą świętą), córką księcia Meranu, Bertolda VI, spokrewnioną lub spowinowaconą z cesarzami Niemiec, władcami Węgier, Czech, Austrii i Francji.
Iwo Odrowąż herbu Odrowąż (ur. około 1160, zm. 21 lipca 1229 w Modenie) – kanclerz Leszka Białego (1206-1218) i biskup krakowski (od 1218). Wybrany przez kapitułę otrzymał zatwierdzenie papieskie 29 września 1218.Przemysł Ottokar I (czes. Přemysl Otakar I.; ur. ok. 1155, zm. 15 grudnia 1230 w Pradze) – książę Czech w latach 1192-1193 i 1197-1198, król w latach 1198-1230 z dynastii Przemyślidów. Syn króla Czech Władysława II Przemyślidy i Judyty, córki landgrafa Turyngii Ludwika I.
Wywód rodowodowy[ | edytuj kod]
Początek rządów i utrata Opola[ | edytuj kod]
Księstwo śląskie pod panowaniem Henryka Brodatego 1201-1202 (pomarańczowy kolor)
W chwili śmierci Bolesława Wysokiego 7 lub 8 grudnia 1201, Henryk był dobrze przygotowany do przejęcia władzy, choć nie obyło się bez przejściowych trudności. Na początku 1202 stryj Henryka, dotychczasowy książę raciborski, Mieszko I Plątonogi, śmiałym atakiem zdobył przyłączoną zaledwie w 1201 przez Bolesława Wysokiego (po śmierci syna Jarosława) Opolszczyznę. Ambitny książę zająłby z pewnością więcej ziem, gdyby nie zgodna postawa Kościoła, który stanął murem za Henrykiem. Pokój zawarty za pośrednictwem arcybiskupa gnieźnieńskiego Henryka Kietlicza oraz biskupów: krakowskiego (Pełki) i wrocławskiego Cypriana, nie był jednak zbyt korzystny dla nowego księcia śląskiego – nie tylko musiał się on zrzec świeżego nabytku ojca, ale jeszcze zapłacić dużej wielkości okup w wysokości 1000 grzywien srebra.
Konrad II, niem. Konrad II von Landsberg (ur. przed 13 września 1159, zm. 6 maja 1210) – syn margrabiego Dedona III (V) z dynastii Wettynów.Władysław III Laskonogi (ur. 1161-1166/1167, zm. 3 listopada 1231) – książę wielkopolski, w latach 1194-1202 w południowej Wielkopolsce, w latach 1202-1229 w Wielkopolsce, w latach 1202-1206, 1228-1229 książę krakowski, w 1206 oddał księstwo kaliskie Henrykowi I Brodatemu z linii śląskiej, 1206-1210 i 1218-1225 w Lubuszu, 1216-1217 tylko w Gnieźnie, choć według innych prawdopodobniejszych wersji oddał wtedy bratankowi tylko południowo-zachodnią Wielkopolskę.
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9]
Warto wiedzieć że... beta
Turyngia, Wolny Kraj Turyngia (niem. Freistaat Thüringen) – kraj związkowy w Niemczech. Stolicą kraju związkowego jest miasto Erfurt.
Bitwa pod Legnicą – bitwa, która rozegrała się 9 kwietnia 1241 między rycerstwem dolno- i górnośląskim, mało- i wielkopolskim, w liczbie ok. 6 tysięcy wojowników oraz posiłkami cudzoziemskimi, w tym morawskimi i niemieckimi (głównie rycerstwo trzech zakonów: templariuszy, joannitów i krzyżaków) w liczbie ok. 2 tysięcy zbrojnych, a Mongołami (Tatarami, zwanymi Thartari – "z piekła rodem"), w liczbie ok. 8 tysięcy wojowników.
Żnin (łac. Znena, niem. Znin, 1941-1945 Dietfurt) – miasto w woj. kujawsko-pomorskim, w powiecie żnińskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Żnin. Położone nad Jeziorem Żnińskim Dużym i Jeziorem Żnińskim Małym. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. bydgoskiego.
Władysław opolski (ur. ok. 1225, zm. 27 sierpnia lub 13 września 1281/82) – książę kaliski w latach 1234–1244, książę rudzki 1234-1249, książę opolsko-raciborski 1246-1280/81. (Do 1241 roku pod zwierzchnictwem książąt śląskich)
Płock – miasto na prawach powiatu na Pojezierzu Dobrzyńskim i w Kotlinie Płockiej, nad Wisłą, w województwie mazowieckim, siedziba ziemskiego powiatu płockiego; historyczna stolica Mazowsza oraz stolica Polski w latach 1079-1138; siedziba rzymskokatolickiej kurii diecezji płockiej (1075); siedziba władz Kościoła Starokatolickiego Mariawitów i mariawickiej diecezji warszawsko-płockiej, port rzeczny, rafineria ropy naftowej (1964), szkoły wyższe, teatry, muzea.
Śląsk (śl. Ślunsk, Ślůnsk, niem. Schlesien, dś. Schläsing, czes. Slezsko, łac. Silesia) – kraina historyczna położona w Europie Środkowej, na terenie Polski, Czech i Niemiec. Dzieli się na Dolny i Górny Śląsk. Historyczną stolicą Śląska jest Wrocław.
Bolesław V Wstydliwy (ur. 21 czerwca 1226 w Starym Korczynie, zm. 7 grudnia 1279) – książę krakowski (od 1243) i sandomierski (od 1232), ostatni przedstawiciel małopolskiej linii Piastów.
