• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Hemerobia

    Przeczytaj także...
    Roślinność – termin w specjalistycznej terminologii geobotanicznej oznacza ogół zbiorowisk roślinnych na określonym obszarze, stanowiący przedmiot badań fitosocjologii. Termin uzupełniony o przymiotnik oznacza grupy zbiorowisk roślinnych, które łączy podobieństwo siedliskowe (np. roślinność wodna lub leśna), zasięgowe (np. roślinność wysokogórska lub azonalna), stopień przekształcenia (roślinność pierwotna lub półnaturalna).Flora (z łac. Flora – rzymska bogini kwiatów) – ogół gatunków roślin występujących na określonym obszarze w określonym czasie. Ze względu na odniesienie czasowe wyróżnia się flory współczesne lub flory dawnych okresów geologicznych, zwane florami kopalnymi (np. flora trzeciorzędu). Zakres flory może być ograniczany także do określonego biotopu (np. flora górska) lub określonej formacji roślinnej (np. flora lasu deszczowego). Flora może być ogólna lub ograniczona do wybranej grupy taksonomicznej lub ekologicznej (np. flora chwastów, flora roślin naczyniowych, flora mchów). Określenie flora bakteryjna oznacza ogół bakterii żyjących w organizmie ludzkim (flora fizjologiczna człowieka) lub w określonym jego miejscu (np. flora bakteryjna jamy ustnej). Ogół grzybów występujących na danym obszarze określano dawniej mianem flory grzybów lub mikoflory, współcześnie stosowany jest termin mikobiota podkreślający brak pokrewieństwa grzybów i roślin.
    Szata roślinna – określenie oznaczające roślinność (czyli ogół zbiorowisk roślinnych) oraz florę (czyli ogół gatunków roślin) jakiegoś obszaru lub okresu geologicznego. Może być rozumiana ogólnie jako „pokrywa roślinna” lub „zieleń”.

    Hemerobia – stopniowany typ reakcji szaty roślinnej na antropopresję czyli oddziaływanie człowieka. Określa nasilenie synantropizacji flory i roślinności będącej reakcją na określoną wielkość (natężenie, rodzaj i częstotliwość) antropopresji. Poszczególne przedziały reakcji szaty roślinnej na przekształcenie siedlisk zwane są stopniami skali hemerobii. Stopnie hemerobii określa się na podstawie składu florystycznego, struktury i dynamiki roślinności oraz zmian w siedlisku. Stopnie te zaproponowane zostały po raz pierwszy przez Jalasa w 1955 r., później kilkakrotnie z powodzeniem dokonywano nowych interpretacji ich zakresów i definicji (Sukopp 1969, 1972, Kovarik 1988). Niezależnie od skali hemerobii powstawały równocześnie także inne propozycje przedziałów reakcji szaty roślinnej na oddziaływanie człowieka ale na ogół nie zyskały one popularności (np. stadia synatropizacji i transformacji Falińskiego (1966), stopnie zniekształcenia Longa (1974), stopnie synantropizacji Schultera (1982), klasy synantropizacji Kostrowickiego, Plita i Solona (1988).

    Roślina jednoroczna, terofit (gr. theros = lato, phyton = roślina) – jedna z form życiowych roślin. Oznacza roślinę przechodzącą cały cykl rozwojowy (od wykiełkowania z nasiona do wydania własnych nasion) w ciągu jednego okresu wegetacyjnego, później ginąca. Obumierają zarówno nadziemne pędy, jak i części podziemne. Niesprzyjającą wegetacji porę roku przetrwają tylko nasiona. Rośliny jednoroczne należą do roślin monokarpicznych. Są roślinami zielnymi – mają zielne, niezdrewniałe pędy.Antropopresja – ogół działań człowieka (zarówno planowych i przypadkowych) mających wpływ na środowisko przyrodnicze.

    Najczęściej stosuje się 6-stopniową skalę Sukoppa z 1969 r. Składa się ona z następujących stopni:

  • ahemerobia – roślinność pierwotna, brak oddziaływania człowieka, brak kenofitów, udział terofitów we florze jest mniejszy niż 20%,
  • oligohemerobia – roślinność naturalna (roślinność rzeczywista zgodna z potencjalną), wpływy antropogeniczne nie są silniejsze niż działanie czynników naturalnych, udział kenofitów nie przekracza 5%, terofitów jest mniej niż 20%,
  • mezohemerobia – roślinność półnaturalna, oddziaływanie człowieka słabe, często periodyczne, podłoże naturalne lub słabo zmienione, udział kenofitów w granicach 5-12%, terofitów jest mniej niż 20%,
  • euhemerobia – roślinność synantropijna, głównie ruderalna i segetalna, wpływy antropogeniczne silne i stałe, wyraźne zmiany w podłożu, udział kenofitów w granicach 13-22%, terofitów od 20 do 40%,
  • polihemerobia – wyspecjalizowana roślinność synantropijna lub zbiorowiska pionierskie, wpływy antropogeniczne powodują okresowo niszczenie siedlisk, oddziaływanie czynników ekologicznych często w zakresach lub koncentracjach niewystępujących w naturze, udział kenofitów przekracza 21%, a terofitów 40%,
  • metahemerobia – brak pokrywy roślinnej z powodu przekształcenia warunków siedliskowych w stopniu uniemożliwiającym występowanie roślin.

    • Stosowanie skali hemerobii głównie w badaniach układów silnie przeobrażonych (zwłaszcza w badaniach szaty roślinnej miast), spowodowało, że w kolejnych modyfikacjach skali zakresy odpowiadające silnym przeobrażeniom antropogenicznym podzielone zostały na mniejsze jednostki (Sukopp 1972, Kowarik 1988).

    Kenofit lub neofit – gatunek roślin obcego pochodzenia (antropofit), nienależący do rodzimej flory, który zadomowił się w ostatnich czasach. Za graniczną datę przyjmuje się odkrycie Ameryki, które zapoczątkowało migrację gatunków na niespotykaną dawniej skalę. Gatunki zadomowione wcześniej określane są nazwą archeofitów.Janusz Bogdan Faliński (ur. 28 października 1934 w Rakoniewicach (wielkopolskie), zm. 11 listopada 2004 w Białowieży) – botanik i ekolog. Absolwent Uniwesytetu Łódzkiego (1957). Wieloletni pracownik naukowy Uniwersytetu Warszawskiego – profesor nadzwyczajny od roku 1978, profesor zwyczajny od 1986 r. W roku 1959 rozpoczął pracę w Białowieskiej Stacji Geobotanicznej UW, trzy lata później został jej kierownikiem. Zajmował się antropogenicznymi zmianami roślinności, kartografią roślin i dynamiką wegetacji.

    Zobacz też[ | edytuj kod]

  • Klasyfikacja roślin synantropijnych odwołująca się do skali hemerobii.

    • Bibliografia[ | edytuj kod]

  • Barbara Sudnik-Wójcikowska, Beata Koźniewska, Słownik z zakresu synantropizacji szaty roślinnej, wyd. nowe, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1988.
    • Siedlisko – zespół czynników abiotycznych (klimatyczno-glebowych), niezależnych od biocenozy, które panują w określonym miejscu, działających na rozwój poszczególnych organizmów, ich populację lub całą biocenozę. Siedlisko określa warunki istnienia zajmujących je typów zbiorowisk roślinnych i związanych z nimi zgrupowań zwierzęcych. Siedlisko danego gatunku to przestrzeń, w której ten gatunek występuje.Gatunek synantropijny (gr. syn – razem, anthropos – człowiek) – gatunek zwierzęcia lub rośliny, który przystosował się do życia w środowisku silnie przekształconym przez człowieka, związanym z miejscem zamieszkania człowieka lub z jego działalnością. Synantropizacja może mieć charakter stały lub czasowy. Odmianą synantropizacji jest synurbizacja, termin wyróżniany głównie w zoologii.




    Warto wiedzieć że... beta

    Potencjalna roślinność naturalna - wyraża hipotetyczny stan końcowego, granicznego stadium sukcesji roślinności na danym terenie, możliwy do osiągnięcia w momencie gdyby naturalne tendencje rozwojowe roślinności mogły się w pełni zrealizować w wyniku ustania antropopresji oraz naturalnych czynników destrukcyjnych.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.606 sek.