Hans Lipperhey
Przeczytaj także...
Patent – potocznie: dokument wydawany przez urzędy patentowe; właściwie: ograniczone w czasie prawa właściciela rozwiązania technicznego do wyłącznego korzystania z wynalazku bądź wynalazków będących przedmiotem patentu w celach zawodowych lub zarobkowych na terenie państwa, które decyzją administracyjną patentu udzieliło, pod warunkiem wniesienia opłat za co najmniej pierwszy okres ochrony od daty zgłoszenia.Międzynarodowa Unia Astronomiczna (ang. International Astronomical Union; fr. Union Astronomique Internationale – IAU/UAI/MUA) – międzynarodowa organizacja zrzeszająca 10871 zawodowych astronomów (wymagane jest posiadanie co najmniej doktoratu) rekomendowanych przez odpowiednie Komitety Narodowe. Koordynuje działalność badawczą w dziedzinie astronomii na świecie, organizuje kongresy generalne co trzy lata (ostatni, XXVII, odbył się w sierpniu 2012 w Pekinie), sympozja i inne konferencje specjalistyczne, prowadzi działalność wydawniczą i informacyjną (np. telegramy o nowych odkryciach). Zorganizowana jest w 37 komisji specjalistycznych grupujących się w 12 zespołach. Obecnym prezydentem MUA jest Robert Williams, a sekretarzem generalnym Ian F. Corbett.
Planetoida (planeta + gr. eídos postać), asteroida (gr. asteroeidés – gwiaździsty), planetka (ang. minor planet) – ciało niebieskie o małych rozmiarach – od kilku metrów do czasem ponad 1000 km, obiegające Słońce, posiadające stałą powierzchnię skalną lub lodową, bardzo często – przede wszystkim w przypadku planetoid o mniejszych rozmiarach i mało masywnych – o nieregularnym kształcie, często noszącym znamiona kolizji z innymi podobnymi obiektami.
Patent – potocznie: dokument wydawany przez urzędy patentowe; właściwie: ograniczone w czasie prawa właściciela rozwiązania technicznego do wyłącznego korzystania z wynalazku bądź wynalazków będących przedmiotem patentu w celach zawodowych lub zarobkowych na terenie państwa, które decyzją administracyjną patentu udzieliło, pod warunkiem wniesienia opłat za co najmniej pierwszy okres ochrony od daty zgłoszenia.Międzynarodowa Unia Astronomiczna (ang. International Astronomical Union; fr. Union Astronomique Internationale – IAU/UAI/MUA) – międzynarodowa organizacja zrzeszająca 10871 zawodowych astronomów (wymagane jest posiadanie co najmniej doktoratu) rekomendowanych przez odpowiednie Komitety Narodowe. Koordynuje działalność badawczą w dziedzinie astronomii na świecie, organizuje kongresy generalne co trzy lata (ostatni, XXVII, odbył się w sierpniu 2012 w Pekinie), sympozja i inne konferencje specjalistyczne, prowadzi działalność wydawniczą i informacyjną (np. telegramy o nowych odkryciach). Zorganizowana jest w 37 komisji specjalistycznych grupujących się w 12 zespołach. Obecnym prezydentem MUA jest Robert Williams, a sekretarzem generalnym Ian F. Corbett.
Planetoida (planeta + gr. eídos postać), asteroida (gr. asteroeidés – gwiaździsty), planetka (ang. minor planet) – ciało niebieskie o małych rozmiarach – od kilku metrów do czasem ponad 1000 km, obiegające Słońce, posiadające stałą powierzchnię skalną lub lodową, bardzo często – przede wszystkim w przypadku planetoid o mniejszych rozmiarach i mało masywnych – o nieregularnym kształcie, często noszącym znamiona kolizji z innymi podobnymi obiektami.
Hans Lipperhey (błędnie Lippershey, również łac. Johannes Lipperhey; ur. 1570 w Wesel, Niemcy, zm. we wrześniu 1619 w Middelburgu, Holandia) – niemiecko-holenderski optyk i wynalazca.
Liperhey urodził się w niemieckim księstwie Kleve w 1570 roku i osiadł w Middleburgu, stolicy Zelandii, jednej z holenderskich Zjednoczonych Prowincji. Ożenił się tam w 1594 roku i w 1602 roku uzyskał obywatelstwo. Jako optyk zajmował się wytwarzaniem okularów. W październiku 1608 roku zaprezentował księciu Maurycemu Orańskiemu wynalazek teleskopu i jako pierwszy złożył wniosek do Stanów Generalnych o przyznanie patentu. Stany Generalne nie przyznały mu go, ale Lipperhey zbudował dla nich kilka lunet dwuobiektywowych i został sowicie wynagrodzony. Nie ma pewności, czy to on był pierwszym wynalazcą teleskopu, jednak list polecający wydany dla niego 25 września 1608 roku jest najstarszym dowodem istnienia tego instrumentu. Niedługo później jego odkrycie ogłosili Jacob Metius i Zacharias Janssen.
Maurycy Orański, książę Nassau (w Holandii Maurits van Nassau) (ur. 14 listopada 1567 w Dillenburgu, zm. 23 kwietnia 1625 w Hadze) – książę Oranii-Nassau (1618-1625), syn Wilhelma Cichego i księżniczki Anny Saskiej. Urodził się w zamku Dillenburg. Imię odziedziczył po ojcu swej matki, elektorze saskim Maurycym.Lorneta (lornetka) – przyrząd optyczny w postaci dwóch lunet, sprzężonych równolegle. Umożliwia obuoczną obserwację odległych obiektów. Lorneta jest tak skonstruowana, aby dawała obraz prosty, czyli nie odwrócony. Zaletą lornety w porównaniu z lunetą (przy tej samej średnicy obiektywu) jest jaśniejszy obraz o większej rozdzielczości. Rozstawienie lunet wpływa także na wrażenie plastyczności obrazu dając efekt stereoskopowy
Wynalazek mikroskopu bywa także przypisywany Lipperheyowi, jednak Willem Boreel zapewniał, że instrument ten wynaleźli wcześniej Zacharias Janssen i jego ojciec Hans.
Według anegdoty, Lipperhey odkrył zasadę działania teleskopu obserwując dzieci, bawiące się w warsztacie soczewkami.
Planetoida (31338) Lipperhey i krater Lippershey na Księżycu noszą jego nazwisko. W 2015 roku na jego cześć została nazwana także planeta pozasłoneczna 55 Cancri d.
Księżyc (łac. Luna, gr. Σελήνη Selḗnē; pol. fraz. „Srebrny Glob”, „srebrny glob”; pol. przest. gw. poet. „miesiąc”; pol. przest. poet. „luna”) – jedyny naturalny satelita Ziemi (nie licząc tzw. księżyców Kordylewskiego, które są obiektami pyłowymi i przez niektórych badaczy uważane za obiekty przejściowe). Jest piątym co do wielkości księżycem w Układzie Słonecznym. Przeciętna odległość od środka Ziemi do środka Księżyca to 384 403 km, co stanowi mniej więcej trzydziestokrotność średnicy ziemskiej. Średnica Księżyca wynosi 3474 km, nieco więcej niż 1/4 średnicy Ziemi. Oznacza to, że objętość Księżyca wynosi około 1/50 objętości kuli ziemskiej. Przyspieszenie grawitacyjne na jego powierzchni jest blisko 6 razy słabsze niż na Ziemi. Księżyc wykonuje pełny obieg wokół Ziemi w ciągu 27,3 dnia (tzw. miesiąc syderyczny), a okresowe zmiany w geometrii układu Ziemia-Księżyc-Słońce powodują występowanie powtarzających się w cyklu 29,5-dniowym (tzw. miesiąc synodyczny) faz Księżyca.Okulary korekcyjne – przyrząd optyczny znoszący lub zmniejszający skutki wrodzonej lub nabytej wady wzroku, takiej jak nadwzroczność, krótkowzroczność, astygmatyzm (niezborność), czy starczowzroczność.
Przypisy[ | edytuj kod]
- ↑ The Approved Names. W: NameExoWorlds [on-line]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna / Zooniverse, 2016-01-15. [dostęp 2018-09-06].
- Albert Van Helden: Hans Lipperhey (d. 1619) (ang.). W: The Galileo Project [on-line]. Rice University, 1995. [dostęp 2018-09-06].
- Govert Schilling, Lars Lindberg Christensen: Eyes on the Skies: 400 Years of Telescopic Discovery. John Wiley & Sons, 2011. ISBN 978-3-527-65705-6.
- Hans Lippershey. Encyklopedia Britannica. [dostęp 2018-09-06].
- Lauren Cox: Who Invented the Microscope?. LiveScience, 2013-09-13. [dostęp 2018-09-06].
- Christopher James: The Book of Alternative Photographic Processes. Cengage Learning, 2015, s. 8. ISBN 978-1-285-08931-7.
- Lipperhey w bazie Minor Planet Center (ang.)
- Planetary Names: Crater, craters: Lippershey on Moon, [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [online], Międzynarodowa Unia Astronomiczna [dostęp 2018-09-06] (ang.).
- Final Results of NameExoWorlds Public Vote Released. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2016-01-15. [dostęp 2018-09-06].
Bibliografia[ | edytuj kod]
International Standard Name Identifier (ISNI) – unikalny identyfikator służący wystandaryzowanej identyfikacji
obiektów, podmiotów, autorów dzieł, utworów i publikacji.
Wesel – miasto powiatowe w zachodniej części Niemiec, w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, w rejencji Düsseldorf, siedziba powiatu Wesel. Leży na północnym zachodzie skraju Zagłębia Ruhry, port przy ujściu rzeki Lippe i zbiegu Kanału Wesel-Datteln z Renem. Liczy 60 750 mieszkańców (2010).
Warto wiedzieć że... beta
Encyklopedia Britannica (ang. Encyclopædia Britannica) – najstarsza wydawana do chwili obecnej i najbardziej prestiżowa encyklopedia angielskojęzyczna. Artykuły w niej zamieszczane uważane są powszechnie przez czytelników za obiektywne i wiarygodne.
Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.
Teleskop optyczny – jeden z rodzajów teleskopów; przyrząd optyczny złożony z dwóch elementów optycznych: obiektywu i okularu (teleskop soczewkowy) lub z okularu i zwierciadła (teleskop zwierciadlany), połączonych tubusem. Służy do powiększania odległych obrazów. Zarówno teleskop soczewkowy, jak i teleskop zwierciadlany dają obraz rzeczywisty powiększony, odwrócony lub prosty.
WorldCat – katalog rozproszony łączący zbiory 71 000 bibliotek ze 112 krajów, które są uczestnikami serwisu Online Computer Library Center. Katalog jest tworzony i prowadzony przez biblioteki, których zbiory są w nim ujęte.
Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączaniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.
Planeta pozasłoneczna, egzoplaneta (gr. εξω – exo: poza, na zewnątrz) – planeta znajdująca się w układzie planetarnym, krążąca wokół gwiazdy (lub gwiazd) innej niż Słońce.
Uniwersytet Rice (ang. Rice University, oficjalna lecz rzadziej używana nazwa to William Marsh Rice University) - prywatny uniwersytet w Stanach Zjednoczonych, w Houston w stanie Teksas. Ma około 5 tys. studentów. Otwarty w 1912 pod nazwą The William Marsh Rice Institute for the Advancement of Letters, Science and Art.