Habilitacja

Habilitacja (z łac. habilitas – zdatność, zręczność) – posiadające różny zakres, w zależności od sytuacji prawnej w danym kraju, uprawnienie do:

Uniwersytet Wrocławski (UWr) – jeden z osiemnastu państwowych uniwersytetów klasycznych w Polsce z siedzibą we Wrocławiu, kształcący na kierunkach humanistycznych i ścisłych. Powstał pierwotnie w 1702 roku jako Leopoldina, a 24 sierpnia 1945 roku został przekształcony na polską uczelnię akademicką. Uczelnia swoimi tradycjami odwołuje się do niemieckich uczelni wrocławskich oraz Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Jest jedną z najważniejszych i najstarszych uczelni we Wrocławiu, na której studiuje blisko 31,6 tysięcy studentów.Wielka Brytania, Zjednoczone Królestwo (ang. United Kingdom), Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (ang. United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland) – unitarne państwo wyspiarskie położone w Europie Zachodniej. W skład Wielkiej Brytanii wchodzą: Anglia, Walia i Szkocja położone na wyspie Wielka Brytania oraz Irlandia Północna leżąca w północnej części wyspy Irlandia. Na wyspie tej znajduje się jedyna granica lądowa Zjednoczonego Królestwa z innym państwem – Irlandią. Poza nią, Wielka Brytania otoczona jest przez Ocean Atlantycki na zachodzie i północy, Morze Północne na wschodzie, kanał La Manche na południu i Morze Irlandzkie na zachodzie.

samodzielnego nauczania w określonej uczelni (wydziale) w zakresie określonej dziedziny, często na stanowisku profesora,

promowania kandydatów do stopnia naukowego doktora,

recenzowania rozpraw lub dorobków w ramach postępowań o nadanie stopni naukowych.

Spis treści

1 Habilitacja w Polsce

1.1 Przewód habilitacyjny (tzw. stara procedura)

1.2 Postępowanie habilitacyjne (tzw. nowa procedura)

2 Habilitacja w ujęciu historycznym

3 Habilitacja w innych krajach

4 Kontrowersje wokół habilitacji

5 Zobacz też

6 Przypisy

7 Linki zewnętrzne

Habilitacja w Polsce

W Polsce habilitacja jest najwyższym stopniem naukowym, po którym można jeszcze ubiegać się o tytuł naukowy profesora (zwany „profesurą belwederską” od Belwederu – pałacu, w którym prezydent niekiedy wręcza nominacje lub „profesurą tytularną”). W części placówek naukowych łączy się z automatyczną zmianą etatu czyli przeniesieniem na stanowisko profesora nadzwyczajnego.

Stopnie naukowe są uregulowane w ustawie z 14 marca 2003 o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. z 2003 r. Nr 65, poz. 595). Ustawa przewiduje następujące stopnie naukowe:Uniwersytet (łac. universitas magistrorum et scholarium „ogół nauczycieli i uczniów”) – najstarszy rodzaj uczelni o charakterze nietechnicznym, której celem jest przygotowanie kadr pracowników naukowych oraz kształcenie wykwalifikowanych pracowników.

W stanie prawnym określonym przez uchyloną ustawę z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, stopień doktora habilitowanego mógł być nadany w ramach jednej z dwóch odmiennych procedur:

przewodu habilitacyjnego, który można było wszcząć do 30 września 2013 r. (tzw. stara procedura)

postępowania habilitacyjnego, które ustanowiła ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

Nowa procedura od starej różniła się zasadniczo tym, że w tej pierwszej:

Salomonowy wyrok – fraza języka potocznego oznaczająca mądre i sprawiedliwe rozwiązanie, wypływające z głębokiej mądrości.Barbara Kudrycka z domu Stelmaszyńska (ur. 22 stycznia 1956 w Kolnie) – profesor nauk prawnych, w latach 2004–2007 deputowana do Parlamentu Europejskiego, od 2007 minister nauki i szkolnictwa wyższego w pierwszym i drugim rządzie Donalda Tuska, posłanka na Sejm VII kadencji.

nie występowało pojęcie „rozprawy habilitacyjnej”,

wszczęcie procedury wymagało wyłącznie spełnienia kryteriów formalnych,

znaczną część czynności w postępowaniu wykonywała komisja habilitacyjna,

nie przeprowadzało się kolokwium habilitacyjnego,

habilitant nie wygłaszał wykładu habilitacyjnego.

W obu procedurach uchwały o nadaniu stopnia doktora habilitowanego podjęte przez jednostki organizacyjne je przeprowadzające stawały się prawomocne z chwilą ich podjęcia.

Kandydat nauk (ros. кандидат наук, cz. kandidát věd) – w Rosji i wielu krajach byłego ZSRR stopień naukowy niższy od stosowanego tam stopnia doktora nauk (odpowiednika polskiej habilitacji), odpowiadający polskiemu stopniowi naukowemu doktora, nadawany po tzw. aspiranturze (studia doktoranckie) i przeprowadzeniu przewodu oraz obronie pracy.Samodzielny pracownik nauki – pracownik naukowy lub naukowo-dydaktyczny posiadający stopień naukowy doktora habilitowanego (często w związku z tym także stanowisko profesora nadzwyczajnego) albo tytuł naukowy profesora, który prowadzi samodzielne badania naukowe lub kieruje samodzielnym zespołem naukowym. Osiągnięcie pozycji samodzielnego pracownika nauki uprawnia do uczestnictwa w głosowaniach w sprawie nadania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego.

Procedurę nadawania stopnia doktora habilitowanego kontrolowała Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów.

Przewód habilitacyjny (tzw. stara procedura)

W ramach tej procedury toczą się sprawy wszczęte nie później niż 30 września 2013 r. Po tej dacie nie istnieje możliwość inicjowania nowych przewodów w tym trybie.

Do przewodu habilitacyjnego mogła być dopuszczona osoba, która:

Stany Zjednoczone, Stany Zjednoczone Ameryki (ang. United States, US, United States of America, USA) – federacyjne państwo w Ameryce Północnej graniczące z Kanadą od północy, Meksykiem od południa, Oceanem Spokojnym od zachodu, Oceanem Arktycznym od północnego zachodu i Oceanem Atlantyckim od wschodu.Docent (niem. Dozent od łac. doceo – uczę) – stanowisko w szkołach wyższych i instytutach naukowych dla pracowników dydaktycznych.

posiadała stopień doktora,

uzyskała znaczny dorobek naukowy lub artystyczny,

przedstawiła rozprawę habilitacyjną.

Przewód habilitacyjny przeprowadza w szkole wyższej rada wydziału lub rada innej jej jednostki organizacyjnej, natomiast w innej niż szkoła wyższa placówce naukowej jej rada naukowa.

Przewód posiada następujące newralgiczne fazy:

Jerzy Marcinkowski (ur. 1965) – matematyk zajmujący się logiką w informatyce i teorią informatyki; prof. dr hab., profesor nadzwyczajny w Instytucie Informatyki Uniwersytetu Wrocławskiego, w latach 2008-2011 roku członek Państwowej Komisji Akredytacyjnej.Belweder w Warszawie, pałac Belwederski – pałac w Warszawie, w Śródmieściu, na Ujazdowie, w Łazienkach Królewskich, przy Trakcie Królewskim, klasycystyczny, wzniesiony w latach 1819–1822 według projektu Jakuba Kubickiego w miejscu pałacu barokowego wzniesionego według projektu Jakuba Fontany; w latach 1918–1922 siedziba Naczelnika Państwa, w latach 1922–1926 i 1989–1993 siedziba Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

wszczęcie przewodu habilitacyjnego,

wyznaczenie recenzentów (dwóch przez radę właściwej jednostki organizacyjnej i dwóch przez Centralną Komisję do Spraw Stopni i Tytułów),

dopuszczenie do kolokwium habilitacyjnego na podstawie opinii wyznaczonych recenzentów (którzy oceniają dotychczasowy dorobek naukowy oraz samą rozprawę habilitacyjną),

kolokwium habilitacyjne,

przyjęcie kolokwium habilitacyjnego,

wykład habilitacyjny (w przypadku przyjęcia przez radę kolokwium habilitacyjnego)

nadanie lub odmowa nadania stopnia doktora habilitowanego.

Ustawa określiła wymóg, by rozprawa habilitacyjna „stanowiła znaczny wkład autora w rozwój określonej dyscypliny naukowej lub artystycznej”. Rozprawą habilitacyjną mogło być np. „powstałe po uzyskaniu stopnia doktora dzieło, opublikowane w całości lub zasadniczej części, albo jednotematyczny cykl publikacji”. Przepisy ustawowe dopuszczały też inne formy rozprawy habilitacyjnej.

Jarosław Adam Gowin (ur. 4 grudnia 1961 w Krakowie) – polski publicysta, senator VI kadencji, poseł na Sejm VI i VII kadencji, od 18 listopada 2011 do 6 maja 2013 minister sprawiedliwości.Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie – uczelnia publiczna powołana do życia w 1944 roku, jako piąty uniwersytet w Polsce.

Postępowanie habilitacyjne (tzw. nowa procedura)

Od 1 października 2011 możliwe było uzyskiwanie stopnia doktora habilitowanego w nowej procedurze, która do 30 września 2013 była alternatywą względem starej procedury, tj. przewodu habilitacyjnego. Od 1 października 2013 był to wyłączny tryb uzyskiwania tego stopnia naukowego.

Uniwersytet Jagielloński (historyczne nazwy: Akademia Krakowska, Szkoła Główna Koronna, Szkoła Główna Krakowska, Uniwersytet Krakowski; łac. Universitas Jagellonica Cracoviensis) – najstarsza polska szkoła wyższa, jeden z najstarszych uniwersytetów na świecie, mieszczący się w Krakowie.II wojna światowa – największy konflikt zbrojny w historii świata, trwający od 1 września 1939 do 2 września 1945 roku (w Europie do 8 maja 1945), obejmujący zasięgiem działań wojennych prawie całą Europę, wschodnią i południowo-wschodnią Azję, północną Afrykę, część Bliskiego Wschodu i wszystkie oceany. Niektóre epizody wojny rozgrywały się nawet w Arktyce i Ameryce Północnej. Poza większością państw europejskich i ich koloniami, brały w niej udział państwa Ameryki Północnej i Ameryki Południowej oraz Azji. Głównymi stronami konfliktu były państwa Osi i państwa koalicji antyhitlerowskiej (alianci). W wojnie uczestniczyło 1,7 mld ludzi, w tym 110 mln z bronią. Według różnych szacunków zginęło w niej od 50 do 78 milionów ludzi.

Do postępowania habilitacyjnego mogła zostać dopuszczona osoba, która:

posiadała stopień doktora,

posiadała osiągnięcia naukowe lub artystyczne, uzyskane po otrzymaniu stopnia doktora, stanowiące znaczny wkład autora w rozwój określonej dyscypliny naukowej lub artystycznej,

wykazała się istotną aktywnością naukową lub artystyczną.

Dyskusyjna była sprawa znaczenia wymogu posiadania przez kandydata do stopnia naukowego doktora habilitowanego „osiągnięć naukowych lub artystycznych”. Zgodnie z art. 16 ust. 2 ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, powinno było wśród nich wystąpić „dzieło opublikowane w całości lub w zasadniczej części, albo jednotematyczny cykl publikacji” względnie „zrealizowane oryginalne osiągnięcie projektowe, konstrukcyjne, technologiczne lub artystyczne” lub „część pracy zbiorowej, jeżeli opracowanie wydzielonego zagadnienia jest indywidualnym wkładem osoby ubiegającej się o nadanie stopnia doktora habilitowanego”.

Australia (Związek Australijski, Commonwealth of Australia) – państwo położone na półkuli południowej, obejmujące najmniejszy kontynent świata, wyspę Tasmanię i inne znacznie mniejsze wyspy na Oceanie Indyjskim i Spokojnym. Jedyny kraj, który obejmuje cały kontynent. Siłą rzeczy nie posiada granic lądowych z żadnym państwem.Polska, Rzeczpospolita Polska – państwo unitarne w Europie Środkowej, położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w dorzeczu Wisły i Odry. Powierzchnia administracyjna Polski wynosi 312 679 km², co daje jej 70. miejsce na świecie i dziewiąte w Europie. Zamieszkana przez ponad 38,5 miliona ludzi, zajmuje pod względem liczby ludności 34. miejsce na świecie, a szóste w Unii Europejskiej.

Zgodnie z nieobowiązującym już rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 1 września 2011 roku w sprawie kryteriów osiągnięć osób ubiegających się o stopień doktora habilitowanego, dorobek habilitanta powinien był wnosić znaczący wkład do rozwoju nauki, a w jego zakres wliczane są publikacje naukowe w czasopismach z bazy danych JCR, ERIH i WoS oraz patenty i wynalazki, a w przypadku osiągnięć artystycznych, udział w międzynarodowych wystawach lub pierwszoplanowych rolach. Znaczenie dla rozwoju nauki powinno było być oceniane za pomocą wskaźników bibliograficznych, takich jak indeks cytowań, indeks Hirscha i liczba cytowań. W dalszym rzędzie brano pod uwagę też kierowanie projektami badawczymi, nagrody oraz referaty na konferencjach międzynarodowych. Zgodność wymogów określonych w tym rozporządzeniu z normami ustawy, na podstawie której została wydana, budziła poważne wątpliwości przedstawicieli nauki prawa, w tym m.in. prof. Huberta Izdebskiego. Postępowanie habilitacyjne posiadało następujące newralgiczne fazy:

Analizy BAS – czasopismo otwartego dostępu o tematyce społeczno-ekonomicznej wydawane przez Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu. Każdy numer zawiera jeden artykuł, którego temat dotyczy aktualnych zagadnień społeczno-gospodarczych w Polsce i na świecie. Autorami wszystkich artykułów (za wyjątkiem numerów specjalnych) są eksperci Kancelarii Sejmu.Tytuł zawodowy – system certyfikatów i tytułów, które otrzymują osoby, które dowiodły, że posiadają określony zasób wiedzy i umiejętności potrzebnych do wykonywania danego zawodu.

wszczęcie postępowania habilitacyjnego w Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów na wniosek osoby ubiegającej się o nadanie stopnia doktora habilitowanego,

powołanie komisji habilitacyjnej przez Centralną Komisję do Spraw Stopni i Tytułów, w tym wybór jej czterech członków, łącznie z dwoma recenzentami oceniającymi, czy osiągnięcia naukowe wnioskodawcy spełniają kryteria ustawowe,

wyznaczenie przez radę jednostki organizacyjnej wyznaczonej do przeprowadzenia postępowania habilitacyjnego trzech członków komisji habilitacyjnej, w tym jednego recenzenta oceniającego, czy osiągnięcia naukowe wnioskodawcy spełniają kryteria ustawowe,

podjęcie przez komisję habilitacyjną uchwały zawierającej opinię w sprawie nadania lub odmowy nadania stopnia doktora habilitowanego,

podjęcie przez radę jednostki organizacyjnej wyznaczonej do przeprowadzenia postępowania habilitacyjnego uchwały o nadaniu lub odmowie nadania stopnia doktora habilitowanego wraz z uzasadnieniem.

Dariusz Jemielniak (ur. 17 marca 1975) – polski teoretyk zarządzania, specjalizujący się w zarządzaniu wysokimi technologiami, profesor nadzwyczajny w Akademii Leona Koźmińskiego, kierownik Katedry Zarządzania Międzynarodowego oraz centrum badawczego CROW (Center for Research on Organizations and Workplaces).Bułgaria, Republika Bułgarii (България, Република България) – państwo położone w południowo-wschodniej Europie, na Bałkanach. Graniczy z Serbią oraz Macedonią od zachodu, Grecją i Turcją od południa, Morzem Czarnym od wschodu i Rumunią od północy.

Podstrony: 1 [2] [3] [4]