• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Gruszka - szczyt

    Przeczytaj także...
    Hoczewka – rzeka w Bieszczadach Zachodnich o długości 27,8 km i powierzchni dorzecza 180,1 km² . Lewobrzeżny dopływ Sanu. Według niektórych podziałów dolny bieg znajduje się w Górach Sanocko-Turczańskich.Lesko (do 1931 Lisko) – miasto w woj. podkarpackim, stolica powiatu, siedziba gminy Lesko. Położone nad Sanem na obszarze Gór Sanocko-Turczańskich. W latach 1972-1975 Lesko było siedzibą powiatu bieszczadzkiego. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. krośnieńskiego.
    II wojna światowa – największy konflikt zbrojny w historii świata, trwający od 1 września 1939 do 2 września 1945 roku (w Europie do 8 maja 1945), obejmujący zasięgiem działań wojennych prawie całą Europę, wschodnią i południowo-wschodnią Azję, północną Afrykę, część Bliskiego Wschodu i wszystkie oceany. Niektóre epizody wojny rozgrywały się nawet w Arktyce i Ameryce Północnej. Poza większością państw europejskich i ich koloniami, brały w niej udział państwa Ameryki Północnej i Ameryki Południowej oraz Azji. Głównymi stronami konfliktu były państwa Osi i państwa koalicji antyhitlerowskiej (alianci). W wojnie uczestniczyło 1,7 mld ludzi, w tym 110 mln z bronią. Według różnych szacunków zginęło w niej od 50 do 78 milionów ludzi.

    Gruszka – szczyt znajdujący się pomiędzy Leskiem a Tarnawą Dolną.

    Szczyt wznosi się pomiędzy doliną Kalniczki, Sanu i Hoczewki. Znajduje się na końcu grzbietu, ciągnącego się od Chryszczatej przez Huczek, Gawgań oraz Gabrów Wierch. Góra jest w większości zalesiona.

    Historia[ | edytuj kod]

     Osobny artykuł: Egzekucja na górze Gruszka.

    Podczas II wojny światowej, w ramach Akcji AB i „opróżniania” więzienia w Sanoku, w nocy 5/6 lipca 1940 w lesie na stoku góry Niemcy rozstrzelali 112 więźniów. W 1947 szczątki ofiar zostały ekshumowane, przeniesione na Cmentarz Centralny w Sanoku i umieszczone w zbiorowej mogile.

    Kurhan – rodzaj mogiły, w kształcie kopca o kształcie stożkowatym lub zbliżonym do półkolistego, z elementami drewnianymi, drewniano-kamiennymi lub kamiennymi (zobacz dolmen), w którym znajduje się komora grobowa z pochówkiem szkieletowym lub ciałopalnym. Pomieszczenia grobowe, nieraz bardzo rozbudowane, mają zwykle konstrukcję kamienną bądź drewnianą, czasem są kute w litej skale.Szlak rowerowy — trasa wycieczkowa dla rowerzystów, oznaczona specjalnymi symbolami wyznaczającymi jej przebieg i ułatwiającymi odnalezienie właściwej drogi. Zgodnie z normami znakowania PTTK, szlaki rowerowe oznaczone są białymi kwadratami z czarnym symbolem roweru i paskiem koloru szlaku (szlaki krajowe), lub literą R i numerem szlaku (szlaki międzynarodowe). Można jednak spotkać w terenie oznaczenia nie trzymające się tych norm (zwłaszcza starsze szlaki) np. biały kwadrat z symbolem roweru w kolorze szlaku. Ze względu na częstsze niż w przypadku szlaków pieszych umieszczanie oznakowania na drogach publicznych, znaki szlaków rowerowych uznane zostały za dodatkowe znaki drogowe, uzyskując symbole R-1, R-1a, R-1b, R-2, R-2a i R-3.

    U podnóża wzniesienia Gruszka znajduje się zbiorowa mogiła ofiar egzekucji w formie ziemnego kurhanu, na którym umieszczono upamiętniający zbrodnię obelisk. Na tablicy znajduje się inskrypcja: "Zginęli, abyśmy żyli wolni. Na tym miejscu dnia 5 lipca 1940 r. hitlerowcy rozstrzelali 115 polskich bojowników o wolność ojczyzny. Cześć ich pamięci! W XXI rocznicę – Z. B. o W. i D.".

    Chryszczata (997 m n.p.m.) – szczyt w Bieszczadach, w paśmie Wołosania (inne nazwy tego pasma to: Wysoki Dział, Wielki Dział Etnograficzny). Na szczycie stoi betonowa wieża geodezyjna z czasów zaborów. Nazwa Chryszczata wywodzi się od łemkowskiej nazwy rośliny chreszczate zilie (czworolist pospolity) lub od skrzyżowania dróg (ukr. chrest – krzyż).Cmentarz Centralny w Sanoku – cmentarz komunalny w Sanoku, składający się z kilku części. Jako pierwszy został założony cmentarz tzw. "Matejki Stary". W późniejszym czasie ustanowiono cmentarz przy ulicy Rymanowskiej, który następnie ulegał poszerzeniu (w tym o dwie kwatery żołnierskie).

    Z Leska na szczyt wiedzie górski szlak zielony oraz czarny szlak spacerowy „Wzgórze Gruszka”. Istnieje szlak rowerowy "Wzgórze Gruszka" (nr trasy 5A) i długości 46 km, wiodący w okolicy wzniesienia (szlak zaczyna i kończy się w Lesku).

    Galeria[ | edytuj kod]

  • Droga powiatowa 2256R tzw. "Gruszka" - zjazd ze szczytu góry Gruszka

  • Droga na trasie z Leska do Tarnawy w okolicach szczytu

      Akcja AB – potoczna nazwa tzw. Nadzwyczajnej Akcji Pacyfikacyjnej (niem. Ausserordentliche Befriedungsaktion – AB), którą okupanci niemieccy przeprowadzili na terytorium Generalnego Gubernatorstwa między majem a lipcem 1940.Egzekucja na górze Gruszka, także Mord na Gruszce – masowa egzekucja na 112 obywatelach polskich, dokonana przez funkcjonariuszy niemieckiej policji porządkowej w nocy 5/6 lipca 1940 na górze Gruszka nieopodal Tarnawy Dolnej.

  • Pomnik ofiar pomordowanych przez Niemców w 1940 roku

  • Kaplica nieopodal Gruszki

  • Pomnik na mogile rozstrzelanych, na Cmentarzu Centralnym w Sanoku

  • Filmowcy polscy podczas kręcenia filmu Crimen na wzgórzu Gruszka (czerwiec/lipiec, 1987)

    • Bibliografia[ | edytuj kod]

  • Ziemny kurhan na szczycie Gruszka (e-lesko.pl)
  • Góra " Gruszka " - Pomnik ku Czci Bohaterów Rozstrzelanych przez Niemców (zagorz.pl)

    • Uwagi[ | edytuj kod]

    1. Inne źródła, m.in. tabliczka na zbiorowej mogile ofiar na cmentarzu w Sanoku, podają liczbę 115.

    Przypisy[ | edytuj kod]

    1. Szlak rowerowy "Wzgórze Gruszka". bieszczadypolska.pl. [dostęp 4 sierpnia 2014].
    Szczyt – w ścisłym znaczeniu: najwyższy punkt wypukłej formy terenu: góry, grzbietu, grani, wzgórza, wydmy itp. Powszechnie jednak stosuje się określenie "szczyt" jako synonim całej góry, zwłaszcza o dużej wysokości względnej i stromych stokach. W fachowej literaturze dla określenia najwyższej części, czyli czubka góry, czy turni, stosuje się określenie wierzchołek. I tak np. przez pojęcie Śnieżnica rozumie się całą górę Śnieżnica mającą 3 wierzchołki: Na Budzaszowie, Wierchy i Nad Stambrukiem.Tarnawa Dolna – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Zagórz, nad rzeką Osławą.




    Warto wiedzieć że... beta

    Sanok(pełna nazwa Królewskie Wolne Miasto Sanok) – miasto powiatowe w województwie podkarpackim. Położone w dolinie Sanu, w Kotlinie Sanockiej, w Euroregionie Karpackim. Wchodzi w skład powiatu sanockiego, jest także siedzibą gminy wiejskiej Sanok, jednak do niej nie należy.
    San (ukr. Сян) – rzeka w południowo-wschodniej Polsce, prawobrzeżny dopływ Wisły. Długość – 443,4 km. Na odcinku ok. 55 km tworzy granicę między Polską i Ukrainą (od miejsca położonego kilkaset metrów od źródeł, aż do wielkiego zakola wokół Łysani koło Smolnika nad Sanem). Powierzchnia zlewni – 16 861 km² (14 390 km² w Polsce, 2471 km² na Ukrainie.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.841 sek.