Gromnica
Przeczytaj także...
Podziemna Oficyna Wydawnicza RYTM powstała w 1983 roku. Postawiła przed sobą trzy zasadnicze cele: wydawanie książek zakazanych przez komunistyczną cenzurę, drukowanie ulotek oraz w ten sposób finansowanie działalności Grup Oporu Solidarni.Chrześcijaństwo, chrystianizm (gr. Χριστιανισμóς, łac. Christianitas) – monoteistyczna religia objawienia, bazująca na nauczaniu Jezusa Chrystusa zawartym w kanonicznych ewangeliach. Jej wyznawcy uznają w nim obiecanego Mesjasza i Zbawiciela, który ustanowił Królestwo Boże poprzez swoje Zmartwychwstanie. Kanon wiary chrześcijańskiej został spisany w Nowym Testamencie i przekazywany jest przez Kościoły.
Kościół katolicki – największa na świecie chrześcijańska wspólnota wyznaniowa, głosząca zasady wiary i życia określane mianem katolicyzmu. Kościół katolicki jest jednym z trzech głównych nurtów chrześcijaństwa, obok Cerkwi prawosławnej i Kościołów protestanckich.
Podziemna Oficyna Wydawnicza RYTM powstała w 1983 roku. Postawiła przed sobą trzy zasadnicze cele: wydawanie książek zakazanych przez komunistyczną cenzurę, drukowanie ulotek oraz w ten sposób finansowanie działalności Grup Oporu Solidarni.Chrześcijaństwo, chrystianizm (gr. Χριστιανισμóς, łac. Christianitas) – monoteistyczna religia objawienia, bazująca na nauczaniu Jezusa Chrystusa zawartym w kanonicznych ewangeliach. Jej wyznawcy uznają w nim obiecanego Mesjasza i Zbawiciela, który ustanowił Królestwo Boże poprzez swoje Zmartwychwstanie. Kanon wiary chrześcijańskiej został spisany w Nowym Testamencie i przekazywany jest przez Kościoły.
Kościół katolicki – największa na świecie chrześcijańska wspólnota wyznaniowa, głosząca zasady wiary i życia określane mianem katolicyzmu. Kościół katolicki jest jednym z trzech głównych nurtów chrześcijaństwa, obok Cerkwi prawosławnej i Kościołów protestanckich.
Matka Boska Gromniczna, rysunek Michała Andriollego przedstawiający wypalanie gromnicą znaku krzyża na tragarzu (belce stropowej) chaty w dzień Matki Boskiej Gromnicznej
Gromnica – duża woskowa świeca, używana w niektórych wyznaniach chrześcijańskich w trakcie najważniejszych wydarzeń religijno-społecznych w życiu wiernego.
Pierwsza Komunia Święta – uroczystość katolicka związana z mszą świętą podczas której wierni, przeważnie 9-letnie (2. klasa szkoły podstawowej) dzieci, po raz pierwszy przyjmują sakrament Eucharystii pod postacią Hostii. Dzieci ubierają się w specjalne stroje (dziewczynki w białe sukienki, chłopcy w garnitury lub w alby komunijne). Dzieci do tego dnia przygotowują się cały rok.Świeca − źródło światła, zazwyczaj wykonane z paliwa stałego uformowanego w walec, wewnątrz którego, przez całą długość, umieszczony jest knot. Dawniej świece wykonywane były głównie z wosku pszczelego, przez co w tej formie były dostępne dla wyższych sfer. Biedniejsi używali źródeł oświetlenia wykonanych z tańszego tłuszczu zwierzęcego. Obecnie świece najczęściej produkowane są z parafiny lub stearyny.
W Kościele katolickim święcona w kościele. Zwyczaj święcenia gromnic datuje się od IX wieku. Czyniono to 2 lutego, w Święto Ofiarowania Pańskiego, w Polsce zwane świętem Matki Boskiej Gromnicznej, Matko Bosko Niedźwiedzio; w Czechach – Hromnice; w Bułgarii – Вълча Богородица, Миши празник (Matko Bosko wilka, święto Niedźwiedzia); w Rosji – Сретенье (Spotkanie). Gromnicę wkładano w ręce umierającego, zapalano ją także w czasie chrztu i I komunii oraz podczas czuwania przy zmarłym.
Społeczeństwo – podstawowe pojęcie socjologiczne, jednakże niejednoznacznie definiowane. Terminem tym tradycyjnie ujmuje się dużą zbiorowość społeczną, zamieszkującą dane terytorium, posiadające wspólną kulturę, wspólną tożsamość oraz sieć wzajemnych stosunków społecznych. Społeczeństwo ponadto posiada własne instytucje pozwalające mu na funkcjonowanie oraz formę organizacyjną w postaci państwa, plemienia czy narodu.Zagroda, okół, obejście – zespół budynków gospodarskich i mieszkalnych niewielkiego gospodarstwa wiejskiego wraz z podwórzem i otoczeniem.
Według wierzeń ludowych, gromnicę (nazwa pochodzi od słowa gromny (huczny, grzmiący) należało także zapalić i postawić w oknie w czasie burzy, gdyż, za wstawiennictwem Matki Bożej Gromnicznej, miało to zabezpieczyć dom i obejście przed uderzeniami piorunów.
Zobacz też[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, Bellona S.A., 2011, s. 376. ISBN 978-83-7399-444-7.
- Magdalena Wójtowicz: Etnografia Lubelszczyzny – ludowe wierzenia o domu (pol.). W: Leksykon Lublin Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” [on-line]. teatrnn.pl. [dostęp 2011-11-25].
Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]
Ofiarowanie Pańskie, Spotkanie Pańskie, gr. Hypa-pante oraz Heorte ton Kataroin (święto spotkania i oczyszczenia) – święto chrześcijańskie, upamiętniające ofiarowanie Jezusa Chrystusa w Świątyni Jerozolimskiej, zgodnie z prawem Mojżeszowym, dawniej nazywane Oczyszczeniem Najświętszej Maryi Panny (w 40. dzień od Narodzenia Jezusa), czym nawiązywano do święta spotkania i święta oczyszczenia w tradycji starotestamentalnej i chrześcijańskiej.Bellona – dom wydawniczy, specjalizujący się w literaturze historycznej oraz militarnej. W jego ofercie znajdują się także kryminały, powieści historyczne i fantastyczne, oraz albumy, kalendarze, bajki i inna literatura dziecięca i wszelkiego rodzaju poradniki pomocne w życiu codziennym.
Warto wiedzieć że... beta
Chrzest – w chrześcijaństwie obrzęd nawrócenia i oczyszczenia z grzechów, mający postać sakramentalnego obmycia wodą, któremu towarzyszy słowo (Ef 5,26). Zgodnie z wiarą chrześcijańską obrzęd ten ma znaczenie wcielenia w Chrystusa jako ukrzyżowanego i zmartwychwstałego Pana i łączy z Ludem Bożym Nowego Przymierza. Typowy obrzęd chrztu w chrześcijaństwie sprawowany jest w imię Trójcy Świętej: Ojca i Syna i Ducha Świętego – na polecenie samego założyciela Chrystusa (Mt 18,18-20).
Okno – element, konstrukcja zamykająca otwór w ścianie lub w dachu, służący do oświetlenia i przewietrzania pomieszczeń.
Dom – przystosowany pod względem konstrukcyjnym i użytkowym budynek, przeznaczony do celów mieszkalnych. Są różne rodzaje domów, np. blok, dom jednorodzinny, wielorodzinny i kawalerka czyli wynajęte przez daną osobę małe mieszkanie.
Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” (potocznie Brama Grodzka lub Teatr NN) – samorządowa instytucja kultury powstała w 1998 roku w Lublinie. Działa na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji.
Woski – grupa substancji stałych pochodzenia naturalnego lub syntetycznego o stosunkowo niskiej temperaturze topnienia i niskiej lepkości w stanie stopionym. Parametry wosków są różnie określane przez różne źródła. Według Niemieckiego Stowarzyszenia Nauki o Tłuszczach woski mają następujące właściwości:
Burze – intensywne opady deszczu lub deszczu i gradu, którym towarzyszą wyładowania elektryczne w atmosferze (błyskawice i grzmoty).
Religia – system wierzeń i praktyk, określający relację pomiędzy różnie pojmowaną sferą sacrum (świętością) i sferą boską, a określonym społeczeństwem, grupą lub jednostką. Manifestuje się ona w wymiarze doktrynalnym (doktryna, wiara), w czynnościach religijnych (np. kult czy rytuały), w sferze społeczno-organizacyjnej (wspólnota religijna, np. Kościół) i w sferze duchowości indywidualnej (m.in. mistyka).