PZR Grom

PZR Grom

Pulpit sterowniczy PZR Grom na armacie przeciwlotniczej ZU-23-2

Przeciwlotniczy zestaw rakietowy GROM – przenośny przeciwlotniczy zestaw rakietowy produkcji polskiej przeznaczony do zwalczania nisko lecących statków powietrznych, samolotów i śmigłowców. W 1995 roku został przyjęty na stan uzbrojenia Sił Zbrojnych RP.

Historia konstrukcji[]

Pierwsze pociski tego typu – radzieckiej produkcji Strzały-2 (ozn. NATO SA-7 Grail) – weszły do uzbrojenia oddziałów OPL Wojska Polskiego na przełomie lat 60. i 70. XX wieku. Wkrótce uzupełniły je nowsze Strzały-2M (w uzbrojeniu od 1972), których licencyjną produkcję uruchomiono w połowie lat 70. w Zakładach Metalowych MESKO w Skarżysku Kamiennej i kontynuowano – także na eksport – do lat 80..

Przeprowadzone w latach 80. analizy rozwoju środków napadu powietrznego jednoznacznie wskazywały, że niezbędne jest wprowadzenie do jednostek nowego zestawu tej kategorii, który cechowałby się większym zasięgiem i pułapem zwalczania celów, skróceniem czasu reakcji, możliwością zwalczania celów lecących z prędkością naddźwiękową tak z przedniej, jak i z tylnej półsfery oraz większą odpornością na stosowane coraz powszechniej zakłócenia (np. pułapki termiczne, stacje zakłóceń optoelektronicznych) – a więc większym prawdopodobieństwem trafienia. Wprowadzono wówczas do uzbrojenia niewielką ilość zakupionych w ZSRR zestawów Igła-1 (ozn. NATO SA-16 Gimlet) oraz podjęto przygotowania do uruchomienia ich produkcji licencyjnej w Polsce. Ostatecznie jednak zamierzenia tego nie zrealizowano i zadecydowano o rozpoczęciu prac nad własnym, bardziej perspektywistycznym pociskiem tej kategorii, korzystając z doświadczeń zdobytych podczas produkcji Strzał-2M oraz przygotowań do wdrożenia licencji Igły-1. Kluczowe znaczenie miało opanowanie przez krajowy przemysł technologii niezbędnych do opracowania i wyprodukowania nowoczesnego pocisku rakietowego, przede wszystkim w zakresie detektora głowicy samonaprowadzania oraz optoelektroniki koordynatora śledzącego, termicznych źródeł zasilania w energię elektryczną, montażu powierzchniowego układów scalonych wysokiej skali integracji, głowicy bojowej wraz z elementami inicjującymi oraz wysokoenergetycznych stałych materiałów pędnych dla silników rakietowych.

Prace te realizowano od końca 1992 roku, w kilku krajowych placówkach naukowo-badawczych (m.in. OBR Skarżysko, WAT, WITU), w ramach programu Nowoczesne technologie systemu obrony przeciwlotniczej Grom. Już w 1995 roku zestaw – w przejściowej wersji Grom-I, wykorzystującej jeszcze elementy importowane – został wdrożony do produkcji w ZM MESKO i przyjęty do uzbrojenia wojsk OPL. Przez całe lata 90. trwały prace nad docelową, całkowicie polską wersją, które doprowadziły do jej wprowadzenia do produkcji seryjnej pod koniec lat 90. ubiegłego wieku.

Prowadzone są prace nad jego dalszym doskonaleniem i zastosowaniem w innych aplikacjach. Jest także od niedawna oferowany na eksport. Wraz z zestawem opracowano także stację kontrolno-pomiarową SKP-GROM, imitator celu powietrznego oraz zestaw urządzeń szkolno-treningowych, znacznie wspomagających proces eksploatacji zestawu i szkolenie obsług. Najnowszą wersją wyrzutni jest Grom-M.