Grodzisk Mazowiecki

Stawy Goliana w Grodzisku Mazowieckim

Grodzisk Mazowiecki (do 1928 Grodzisk) – miasto na Równinie Łowicko-Błońskiej, w województwie mazowieckim, w powiecie grodziskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Grodzisk Mazowiecki, nad Rokicianką.

Miasto posiada połączenia drogowe z Warszawą, Żyrardowem, Błoniem i Mszczonowem. Przez miasto przebiega linia warszawsko-wiedeńska, Centralna Magistrala Kolejowa i Warszawska Kolej Dojazdowa. W zachodniej części miasta przepływa rzeka Mrowna.

Królestwo Prus (niem. Königreich Preußen) – oficjalny tytuł państwa prusko-brandenburskiego po 1701, wraz z pozostałymi domenami dynastii Hohenzollernów w latach 1701-1918, od 1871 wchodzące w skład Cesarstwa Niemieckiego. Terytorium Królestwa Prus obejmowało dwie trzecie całego obszaru Cesarstwa Niemieckiego.Biedronka – sieć sklepów dyskontowych należących do spółki akcyjnej Jeronimo Martins Polska (JMP), której właścicielem jest portugalskie konsorcjum Jerónimo Martins.

Według danych z 30 listopada 2017 r. miasto liczyło 30 718 mieszkańców.

Demografia[ | edytuj kod]

Piramida wieku mieszkańców Grodziska Mazowieckiego w 2014 roku.

Rysunek – kompozycja linii wykonana na płaszczyźnie, polegające na nanoszeniu na powierzchnię walorów wizualnych przy użyciu odpowiednich narzędzi. Także dział sztuk plastycznych.Warszawska Kolej Dojazdowa, WKD (wcześniej Elektryczna Kolej Dojazdowa lub Elektryczne Koleje Dojazdowe – EKD) – spółka zarządzająca wydzielonym systemem kolei miejskiej wykonująca przewozy pasażerskie na linii kolei normalnotorowej na odcinku Warszawa Śródmieście WKD – Podkowa Leśna Główna – Grodzisk Mazowiecki Radońska (linia 47) z odgałęzieniem Podkowa Leśna Główna – Milanówek Grudów (linia 48). Jest to najstarszy działający obecnie w Polsce tego typu system transportu publicznego.

Historia[ | edytuj kod]

XI–XIII w. – w pobliżu istniał wczesnośredniowieczny gród w Chlebni (pierwotnie Chlewnia)

XII w. – powstała wieś Grodzisk

XIV w. – miejscowość należała do rodziny Grodziskich

1355 – Tomasz Grodziski (prawdopodobnie Tomasz Okuń z Grodziska), pierwszy znany właściciel osady, funduje drewniany kościół pod wezwaniem św. Tomasza Apostoła

22 lipca 1522 – król Zygmunt I Stary nadał Grodziskowi prawa miejskie na prośbę rodziny Okuniów

1540 – pożar zniszczył miasto

druga połowa XVI w. – urodził się tu Grzegorz Knapski, autor słownika polsko-łacińskiego, miasto liczy ok. 300 mieszkańców staje się lokalnym ośrodkiem handlu i przemiału zboża, w mieście istnieje cech młynarzy

1623 – właścicielami miasta stała się rodzina Mokronoskich herbu „Bogoria”, posiadających pobliskie wsie Kady i Jordanowice

1655 – zniszczenie i wyludnienie miasta w czasie najazdu szwedzkiego

1687 – początek budowy murowanego kościoła ufundowanego przez Wojciecha Mokronoskiego

1708 – ponowne zniszczenie miasta, epidemia cholery

1795 – miasto w wyniku III rozbioru Polski wchodzi w skład Królestwa Prus (zabór pruski)

1807 – miasto wchodzi w skład Księstwa Warszawskiego

1815 – miasto wchodzi w skład Królestwa Kongresowego

1825 – miasto liczy 655 mieszkańców

14 czerwca 1845 – uzyskanie połączenia kolejowego ze stolicą (Kolej Warszawsko-Wiedeńska)

1865 – miasto przeszło w ręce hr. Henryka Skarbka

1866 – miasto staje się siedzibą powiatu błońskiego

1870 – utrata praw miejskich

1880 – miasto liczy 1928 mieszkańców

1881 – parcelacja Jordanowic przez hr. Skarbka, uruchomienie pierwszej fabryki

1884 – powstał Zakład Wodoleczniczy (dr Michał Bojasiński), z którego korzystali m.in. Adolf Dygasiński, Miłosz Kotarbiński, Władysław Reymont

1910 – miasto liczy 3542 mieszkańców

8 września 1915 – ponowne uzyskanie praw miejskich

11 listopada 1918 – miasto w granicach Polski

1927 – otwarcie Elektrycznej Kolei Dojazdowej, łączącej miasto z Warszawą (obecnie WKD)

9 lipca 1928 – nazwa miasta poszerzona o przymiotnik Mazowiecki dla odróżnienia od miasta Grodzisk w Wielkopolsce

1931 – miasto liczy 15880 mieszkańców

1939–1945 – okupacja niemiecka, eksterminacja Żydów, pierwsza publiczna egzekucja 11 osób 20 września 1939

przełom 1940 i 1941 – utworzenie getta, w którym przebywało ok. 6 tys. Żydów z Grodziska, Brwinowa, Nadarzyna, Podkowy Leśnej i Milanówka

1942 – likwidacja getta grodziskiego i wywiezienie jego mieszkańców do getta warszawskiego, miasto traci całą społeczność żydowską, mieszkającą tu od II poł. XVI w.

16 stycznia 1945 – samoloty radzieckie bombardują miasto powodując śmierć wielu mieszkańców i uciekinierów z Warszawy

17 stycznia 1945 – zakończenie okupacji niemieckiej, w czasie wojny miasto straciło ok. 5000 mieszkańców

1975 – w wyniku reformy administracji miasto przestało być siedzibą powiatu

1975–1998 – miasto administracyjnie należało do woj. warszawskiego

1991 – rozpoczyna działalność Ośrodek Kultury Gminy Grodzisk Mazowiecki

1997 – oddanie do użytkowania Grodziskiej Hali Sportowej

1999 – Grodzisk Mazowiecki ponownie staje się siedzibą Starostwa Powiatowego

2000 – otwarcie Pływalni Miejskiej „Wodnik 2000”

2001 – oddanie do użytku Szpitala Zachodniego

2005 – obchody 650-lecia parafii św. Anny

2008 – otwarcie Centrum Kultury

2012 – zakończenie rewitalizacji Parku im. hr. Skarbków i Stawów Goliana; w odnowionej willi „Radogoszcz” powstała galeria etnograficzna

2017 – rewitalizacja Stawów Walczewskiego

Legendy[ | edytuj kod]

Obwołanie wsi Grodzisko miastem[ | edytuj kod]

Według tej legendy monarchowie drogą przez osadę Grodzisko przejeżdżali jadąc na polowania do puszczy jaktorowskiej. Pewien zmęczony król dostał na posilenie kubek wody z grodziskiego źródełka o nadzwyczajnym smaku. Zachwycony smakiem wody król nakazał nadać osadzie rangę miasta.

Milanówek – miasto i gmina w województwie mazowieckim, w powiecie grodziskim, leżące na południowy zachód od Warszawy i wchodzące w skład aglomeracji warszawskiej. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa warszawskiego.Narodowy Instytut Dziedzictwa (NID) – narodowa instytucja kultury podległa Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Misją NID jest tworzenie podstaw dla zrównoważonej ochrony dziedzictwa poprzez gromadzenie i upowszechnianie wiedzy o zabytkach, wyznaczanie standardów ich ochrony i konserwacji oraz kształtowanie świadomości społecznej celem zachowania dziedzictwa kulturowego Polski dla przyszłych pokoleń. Instytut wydaje kwartalnik „Ochrona Zabytków”.

Herb Bogoria[ | edytuj kod]

W uznaniu waleczności i męstwa rycerza Bogorii w wojnie z Tatarami król Bolesław Śmiały własnoręcznie wyciągnął z jego rannego ciała tatarskie strzały, które połamał i oddał mu. Tym samym nadał mu herb o nazwie Bogoria ze złamanymi strzałami.

Pomnik Kolejarza – pomnik w Grodzisku Mazowieckim przed zabytkowym dworcem PKP projektu Romualda Millera wybudowany w latach 20. XX w.Polfa (akronim od słów Polska farmacja) - obecnie nazwa kilku firm farmaceutycznych powstałych w Polsce po II wojnie światowej. W okresie PRL pod nazwą Polfa istniało zjednoczenie (1947-1982), w skład którego wchodziły firmy mające monopol na produkcję leków, jednorazowych przyrządów medycznych itp. Po 1989 większość z tych przedsiębiorstw przeszła proces prywatyzacji. Wśród nich są m.in.:

Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6] [7]

w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

Warto wiedzieć że... beta

Wyższa Szkoła Stosunków Międzynarodowych i Amerykanistyki, WSSMiA jest akademicką uczelnią niepaństwową z uprawnieniami wyższej uczelni państwowej, nadanymi przez Ministra Edukacji Narodowej (poz. 123 w rejestrze uczelni niepaństwowych). Powstała w 1997 roku.

Centralny Port Komunikacyjny (CPK; ang. Solidarity Transport Hub, STH) – planowany węzeł przesiadkowy między Warszawą i Łodzią, integrujący transport lotniczy, kolejowy i drogowy. W ramach tego projektu, w odległości około 37 km na zachód od Warszawy, na obszarze około 30 km² ma zostać wybudowany Port Lotniczy Solidarność, który w ramach pierwszego etapu ma być w stanie obsługiwać 45 mln pasażerów rocznie. W skład CPK mają wejść też inwestycje kolejowe: węzeł w bezpośredniej bliskości portu lotniczego i połączenia na terenie kraju, które umożliwią przejazd między Warszawą a największymi polskimi miastami w czasie nie dłuższym niż 2,5 godziny. Inwestycja powinna umożliwić stworzenie ponad 150 tys. nowych miejsc pracy. W rejonie CPK ma powstać także Airport City, w skład którego wejdą m.in. obiekty targowo-kongresowe, konferencyjne i biurowe.

Andrzej Mokronowski herbu Bogoria (ur. 1713, zm. 1784 w Warszawie) – kuchmistrz nadworny króla Prus, marszałek konfederacji koronnej, marszałek i poseł ziemi warszawskiej na sejm 1776 roku, wojewoda mazowiecki w 1781 roku, generał major wojsk francuskich w 1754 roku, generał major w 1752 roku, generał inspektor kawalerii w 1754 roku, poczmistrz generalny w latach 1763-1764, poseł na sejmy, starosta tłumacki, i janowski, wolnomularz.

Raiffeisen Bank Polska Spółka Akcyjna – bank komercyjny z siedzibą w Warszawie, należący do austriackiej grupy Raiffeisen Zentralbank Österreich AG (RZB). W roku 2010 był 13 największym bankiem w Polsce pod względem wartości aktywów, a 22 pod względem liczby placówek. Działa na polskim rynku od 1991 roku. Jego wyłącznym akcjonariuszem pozostaje Raiffeisen International Bank–Holding AG (Raiffeisen International).

Bank spółdzielczy – to jedna z prawnych form działalności banku, którą (obok spółki akcyjnej i przedsiębiorstwa państwowego) przewiduje polskie prawo bankowe.

Grodzisk Mazowiecki Radońska – stacja Warszawskiej Kolei Dojazdowej położona przy ul. Radońskiej w Grodzisku Mazowieckim.

Danilovgrad (cyr. Даниловград) – miasto w Czarnogórze, siedziba gminy Danilovgrad. W 2011 roku liczyło 5156 mieszkańców.