Grodzisk Mazowiecki

Stawy Goliana w Grodzisku Mazowieckim

Grodzisk Mazowiecki (do 1928 Grodzisk) – miasto w Polsce położone na Równinie Łowicko-Błońskiej, w województwie mazowieckim, w powiecie grodziskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Grodzisk Mazowiecki, nad Rokicianką.

Komunikacja miejska w Grodzisku Mazowieckim składa się z 11 linii autobusowych, obsługiwanych przez firmę PKS Grodzisk Mazowiecki. Obejmują one cały obszar gminy Grodzisk Mazowiecki, jak również niektóre miejscowości ościenne. Królestwo Prus (niem. Königreich Preußen) – oficjalny tytuł państwa prusko-brandenburskiego po 1701, wraz z pozostałymi domenami dynastii Hohenzollernów w latach 1701-1918, od 1871 wchodzące w skład Cesarstwa Niemieckiego. Terytorium Królestwa Prus obejmowało dwie trzecie całego obszaru Cesarstwa Niemieckiego.

Miasto posiada połączenia drogowe z Warszawą, Żyrardowem, Błoniem i Mszczonowem. Przez miasto przebiega linia warszawsko-wiedeńska, Centralna Magistrala Kolejowa i Warszawska Kolej Dojazdowa. W zachodniej części miasta przepływa rzeka Mrowna.

Grodzisk Mazowiecki leży w dawnej ziemi sochaczewskiej na historycznym Mazowszu, w czasach I Rzeczypospolitej położony był w powiecie mszczonowskim województwa rawskiego.

Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. miasto liczyło 32 125 mieszkańców.

Biedronka – sieć sklepów dyskontowych należących do spółki akcyjnej Jeronimo Martins Polska (JMP), której właścicielem jest portugalskie konsorcjum Jerónimo Martins.Rysunek – kompozycja linii wykonana na płaszczyźnie, polegające na nanoszeniu na powierzchnię walorów wizualnych przy użyciu odpowiednich narzędzi. Także dział sztuk plastycznych.

Spis treści

1 Demografia

2 Historia

2.1 Legendy

2.1.1 Obwołanie wsi Grodzisko miastem

2.1.2 Herb Bogoria

3 Gospodarka

4 Transport

4.1 Transport drogowy

4.2 Komunikacja autobusowa

4.3 Transport kolejowy

4.4 Transport lotniczy

5 Infrastruktura

6 Edukacja

6.1 Zabytki

6.2 Pomniki

6.3 Inne

7 Atrakcje turystyczne

8 Kultura

9 Wspólnoty wyznaniowe

10 Sport i rekreacja

10.1 Kluby sportowe

10.2 Tereny rekreacyjne

11 Osoby związane z Grodziskiem Mazowieckim

12 Miasta partnerskie

13 Zobacz też

14 Przypisy

15 Linki zewnętrzne

Demografia

Piramida wieku mieszkańców Grodziska Mazowieckiego w 2014 roku.

Raben Group – holenderskie przedsiębiorstwo zajmujące się logistyką, magazynowaniem, krajowym i międzynarodowym transportem drogowym, transportem intermodalnym, spedycją morską i lotniczą oraz logistyką produktów świeżych (Fresh Logistics). W skład Grupy wchodzą marki Raben i Fresh Logistics. Warszawska Kolej Dojazdowa, WKD (wcześniej Elektryczna Kolej Dojazdowa lub Elektryczne Koleje Dojazdowe – EKD) – spółka zarządzająca wydzielonym systemem kolei miejskiej wykonująca przewozy pasażerskie na linii kolei normalnotorowej na odcinku Warszawa Śródmieście WKD – Podkowa Leśna Główna – Grodzisk Mazowiecki Radońska (linia 47) z odgałęzieniem Podkowa Leśna Główna – Milanówek Grudów (linia 48). Jest to najstarszy działający obecnie w Polsce tego typu system transportu publicznego.

Historia

XI–XIII w. – w pobliżu istniał wczesnośredniowieczny gród w Chlebni (pierwotnie Chlewnia)

XII w. – powstała wieś Grodzisk

XIV w. – miejscowość należała do rodziny Grodziskich

1355 – Tomasz Grodziski (prawdopodobnie Tomasz Okuń z Grodziska), pierwszy znany właściciel osady, funduje drewniany kościół pod wezwaniem św. Tomasza Apostoła

22 lipca 1522 – król Zygmunt I Stary nadał Grodziskowi prawa miejskie na prośbę rodziny Okuniów

1540 – pożar zniszczył miasto

druga połowa XVI w. – urodził się tu Grzegorz Knapski, autor słownika polsko-łacińskiego, miasto liczy ok. 300 mieszkańców staje się lokalnym ośrodkiem handlu i przemiału zboża, w mieście istnieje cech młynarzy

1623 – właścicielami miasta stała się rodzina Mokronoskich herbu „Bogoria”, posiadających pobliskie wsie Kady i Jordanowice

1655 – zniszczenie i wyludnienie miasta w czasie najazdu szwedzkiego

1687 – początek budowy murowanego kościoła ufundowanego przez Wojciecha Mokronoskiego

1708 – ponowne zniszczenie miasta, epidemia cholery

1795 – miasto w wyniku III rozbioru Polski wchodzi w skład Królestwa Prus (zabór pruski)

1807 – miasto wchodzi w skład Księstwa Warszawskiego

1815 – miasto wchodzi w skład Królestwa Kongresowego

1825 – miasto liczy 655 mieszkańców

14 czerwca 1845 – uzyskanie połączenia kolejowego ze stolicą (Kolej Warszawsko-Wiedeńska)

1865 – miasto przeszło w ręce hr. Henryka Skarbka

1866 – miasto staje się siedzibą powiatu błońskiego

1870 – utrata praw miejskich

1880 – miasto liczy 1928 mieszkańców

1881 – parcelacja Jordanowic przez hr. Skarbka, uruchomienie pierwszej fabryki

1884 – powstał Zakład Wodoleczniczy (dr Michał Bojasiński), z którego korzystali m.in. Adolf Dygasiński, Miłosz Kotarbiński, Władysław Reymont

1910 – miasto liczy 3542 mieszkańców

8 września 1915 – ponowne uzyskanie praw miejskich

11 listopada 1918 – miasto w granicach Polski

1927 – otwarcie Elektrycznej Kolei Dojazdowej, łączącej miasto z Warszawą (obecnie WKD)

9 lipca 1928 – nazwa miasta poszerzona o przymiotnik Mazowiecki dla odróżnienia od miasta Grodzisk w Wielkopolsce

1931 – miasto liczy 15880 mieszkańców

1939–1945 – okupacja niemiecka, eksterminacja Żydów, pierwsza publiczna egzekucja 11 osób 20 września 1939

przełom 1940 i 1941 – utworzenie getta, w którym przebywało ok. 6 tys. Żydów z Grodziska, Brwinowa, Nadarzyna, Podkowy Leśnej i Milanówka

1942 – likwidacja getta grodziskiego i wywiezienie jego mieszkańców do getta warszawskiego, miasto traci całą społeczność żydowską, mieszkającą tu od II poł. XVI w.

16 stycznia 1945 – samoloty radzieckie bombardują miasto powodując śmierć wielu mieszkańców i uciekinierów z Warszawy

17 stycznia 1945 – zakończenie okupacji niemieckiej, w czasie wojny miasto straciło ok. 5000 mieszkańców

1975 – w wyniku reformy administracji miasto przestało być siedzibą powiatu

1975–1998 – miasto administracyjnie należało do woj. warszawskiego

1991 – rozpoczyna działalność Ośrodek Kultury Gminy Grodzisk Mazowiecki

1997 – oddanie do użytkowania Grodziskiej Hali Sportowej

1999 – Grodzisk Mazowiecki ponownie staje się siedzibą Starostwa Powiatowego

2000 – otwarcie Pływalni Miejskiej „Wodnik 2000”

2001 – oddanie do użytku Szpitala Zachodniego

2005 – obchody 650-lecia parafii św. Anny

2008 – otwarcie Centrum Kultury

2012 – zakończenie rewitalizacji parku im. hr. Skarbków i Stawów Goliana; w odnowionej willi „Radogoszcz” powstała galeria etnograficzna

2017 – rewitalizacja Stawów Walczewskiego

Legendy

Obwołanie wsi Grodzisko miastem

Według tej legendy monarchowie drogą przez osadę Grodzisko przejeżdżali jadąc na polowania do puszczy jaktorowskiej. Pewien zmęczony król dostał na posilenie kubek wody z grodziskiego źródełka o nadzwyczajnym smaku. Zachwycony smakiem wody król nakazał nadać osadzie rangę miasta.

Milanówek – miasto i gmina w województwie mazowieckim, w powiecie grodziskim, leżące na południowy zachód od Warszawy i wchodzące w skład aglomeracji warszawskiej. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa warszawskiego.Narodowy Instytut Dziedzictwa (NID) – narodowa instytucja kultury podległa Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Misją NID jest tworzenie podstaw dla zrównoważonej ochrony dziedzictwa poprzez gromadzenie i upowszechnianie wiedzy o zabytkach, wyznaczanie standardów ich ochrony i konserwacji oraz kształtowanie świadomości społecznej celem zachowania dziedzictwa kulturowego Polski dla przyszłych pokoleń. Instytut wydaje kwartalnik „Ochrona Zabytków”.

Herb Bogoria

W uznaniu waleczności i męstwa rycerza Bogorii w wojnie z Tatarami król Bolesław Śmiały własnoręcznie wyciągnął z jego rannego ciała tatarskie strzały, które połamał i oddał mu. Tym samym nadał mu herb o nazwie Bogoria ze złamanymi strzałami.

Kościół Starokatolicki Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej – kościół chrześcijański nurtu katolickiego prawnie działający na terenie Polski i Francji. Obecnie liczy około 30 tysięcy wyznawców, głównie na Mazowszu. Siedzibą władz Kościoła jest miasto Płock, gdzie rezyduje biskup naczelny ojciec Michał Maria Ludwik Jabłoński. Organem prasowym wspólnoty jest kwartalnik Mariawita.Polfa (akronim od słów Polska farmacja) - obecnie nazwa kilku firm farmaceutycznych powstałych w Polsce po II wojnie światowej. W okresie PRL pod nazwą Polfa istniało zjednoczenie (1947-1982), w skład którego wchodziły firmy mające monopol na produkcję leków, jednorazowych przyrządów medycznych itp. Po 1989 większość z tych przedsiębiorstw przeszła proces prywatyzacji. Wśród nich są m.in.:

Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6] [7]