Grenadier
Dragoni – żołnierze formacji wojskowej zwanej dragonią, „wynalezionej” przez Henryka IV, króla Francji w końcu XVI wieku. Walczyli pieszo (rodzaj piechoty), a poruszali się wierzchem (konno). Używali zarówno broni palnej, jak i białej. Od XVIII w. regimenty dragonii coraz częściej walczyły również konno. W Rzeczypospolitej Obojga Narodów byli żołnierzami autoramentu cudzoziemskiego.Królestwo Polskie (ros. Царство Польское, Carstwo Polskoje), potocznie Królestwo Kongresowe, Kongresówka – kadłubowe państwo polskie istniejące w latach 1815-1832, a później do 1918 r. jako część składowa Imperium Rosyjskiego. Zostało utworzone decyzją kongresu wiedeńskiego. Wbrew obiegowym opiniom Królestwo Polskie było państwem suwerennym i niepodległym (do 1832 r.), posiadającym własną konstytucję, Sejm, wojsko, monetę i szkolnictwo z Uniwersytetem Warszawskim, a czynności urzędowe odbywały się w języku polskim. Polskę łączyły z Rosją - osoba Monarchy (każdorazowy Imperator Rosji był jednocześnie Królem Polski i pod takim tytułem występował w Królestwie) oraz polityka zagraniczna, należąca do prerogatyw królewskich. Koroną królestwa była Polska Korona Cesarska. 26 lutego 1832 roku król Mikołaj I Romanow zniósł konstytucję Królestwa zastępując ją Statutem Organicznym, który likwidował Sejm i samodzielną armię, znosił unię międzypaństwową i włączał Królestwo do cesarstwa na zasadzie autonomii administracyjnej, przywrócił urząd namiestnika sprawującego władzę cywilną i wojskową.
Księstwo Warszawskie (fr. Duché de Varsovie, niem. Herzogtum Warschau) – istniejące w latach 1807–1815, formalnie niepodległe, jednak w rzeczywistości podporządkowane napoleońskiej Francji państwo, było namiastką państwa polskiego. Władcą suwerennym Księstwa był król Królestwa Saksonii, które wchodziło w skład Związku Reńskiego, będącego protektoratem pierwszego Cesarstwa Francuskiego.
Grenadier (z franc.) – formacja piesza powstała na zachodzie Europy w pierwszej połowie XVII w., której głównym zadaniem było miotanie granatów ręcznych. W XVIII wieku oddziały grenadierów przekształciły się w doborowe jednostki przeznaczone do ataków na bagnety.
Grenadierzy uzbrojeni byli w karabiny z bagnetami (początkowo mieli także granaty ręczne) i krótkie szable piechotne - tzw. tasaki. Za czasów Napoleona całkowita masa oporządzenia grenadiera wynosiła 27-35 kilogramów.
Obok grenadierów pieszych pojawili się również grenadierzy konni, którzy tworzyli kompanie wyborcze regimentów dragońskich lub samodzielne pułki. Do najbardziej znanych jednostek grenadierów konnych należał pułk gwardii Napoleona.
Podobnie jak w innych krajach europejskich, również w Polsce powstały pułki grenadierów (w XVIII wieku regiment gwardii pieszej koronnej, a w okresie Królestwa Kongresowego pułk grenadierów gwardii) i kompanie grenadierów (tzw. kompanie wyborcze) przy batalionach piechoty (w Legionach, w wojsku Księstwa Warszawskiego oraz Królestwa Kongresowego). Podczas insurekcji kościuszkowskiej nazwę grenadierów nadano doborowym regimentom kosynierskim (grenadierzy krakowscy, sandomierscy i lubelscy).
Grenadierzy konni pojawili się w Polsce także w XVIII wieku - były to doborowe oddziały regimentów dragońskich. W czasach Księstwa Warszawskiego grenadierami konnymi zwano żołnierzy kompanii wyborczych jazdy - była to jednak nazwa nieoficjalna.
Na przełomie XVIII i XIX wieku jednostki grenadierów przekształciły się w jednostki gwardyjskie, które od pozostałych oddziałów różniły się głównie doborem żołnierzy (do jednostek grenadierów kierowano najlepiej zbudowanych rekrutów). Napoleon Bonaparte tworzył z nich także swoją gwardię ponieważ do grenadierów należeli ludzie rośli, silni i sprawni fizycznie.
W wielu armiach grenadierzy istnieli do I wojny światowej. W czasie II wojny światowej jednostki grenadierów były elitarnymi oddziałami piechoty francuskiej oraz Wehrmachtu (grenadierzy pancerni). W Armii Polskiej we Francji nazwę grenadierów przyznano 1 Dywizji Grenadierów). Później na terenie Wielkiej Brytanii, w składzie 4 Dywizji Piechoty sformowano 1 Brygadę Grenadierów.
Obecnie jednostki grenadierów wchodzą w skład Bundeswehry (są to jednostki piechoty zmechanizowanej. W innych armiach jako grenadierów określa się żołnierzy uzbrojonych w granatniki.