Ziemia w
triasie (200 milionów lat temu)
Gondwana – południowy superkontynent, istniejący w paleozoiku i na początku mezozoiku oraz ponownie pod koniec mezozoiku i na początku kenozoiku. Jego nazwa pochodzi od północnego regionu Indii, a termin ten wprowadził jako pierwszy Eduard Suess, który stwierdził m.in. zaskakujące podobieństwo wymarłej flory glossopterisowej na obu wybrzeżach południowego Atlantyku.
Reik (t. Ocean Śródeuropejski, ang. Rheic) – paleozoiczny ocean rozciągający się równoleżnikowo, między kontynentami Laurosji na północy i Gondwany na południu. Utworzył się w ordowiku, wskutek oddzielenia się Awalonii od Gondwany i jej dryfu na północ. Istniał do karbonu, kiedy to na skutek kolizji Gondwany z Laurosją został zamknięty. Zderzenie kontynentów spowodowało orogenezę hercyńską, która wypiętrzyła osady z dna oceanu, tworząc masywne pasmo górskie w centrum nowo powstałego superkontynentu Pangei. Góry, które utworzyły się w miejscu kolizji, nazywa się hercynidami.Ocean Atlantycki (Atlantyk) – drugi pod względem wielkości ocean na Ziemi pokrywający około jednej piątej jej powierzchni. Nazwa wywodzi się z mitologii greckiej i oznacza „Morze Atlasa”. Jak napisał Hezjod w swym eposie Prace i dni: „Ojciec Zeus utworzył, na krańcach zamieszkałego świata, gdzie nie docierają ludzie i nie mieszkają bogowie nieśmiertelni, otoczone pełnym głębokich wirów oceanem Wyspy Błogosławione, gdzie życie toczy się bez mozołu i smutku”. Oficjalna polska nazwa tego oceanu, zatwierdzona przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych brzmi Ocean Atlantycki.
Historia geologiczna[ | edytuj kod]
Gondwana powstała po raz pierwszy w okresie kambryjskim, 550–500 milionów lat temu, wraz z rozpadem superkontynentu Pannocji. Przez większą część ery paleozoicznej biegun południowy znajdował się na obszarze tego superkontynentu, w związku z czym w chłodniejszych okresach tworzyły się na nim czapy lodowe. Około 300 milionów lat temu zamknął się stosunkowo niewielki ocean Reik i mniejszy superkontynent Laurosji połączył się z Gondwaną, tworząc Pangeę.
Mikrokontynent – fragment skorupy kontynentalnej, czy też szerzej – kontynentalnej litosfery, oddzielony od większych kontynentów i nie leżący w obrębie szelfu kontynentalnego. Nie ma fizycznego rozgraniczenia między tym, co nazywamy kontynentem, a co mikrokontynentem, za mikrokontynenty uważa się te wszystkie lądy, które spełniają powyższą definicję i mają powierzchnię mniejszą niż Australia. Nie są nimi wyspy powstałe nad plamami gorąca, jak Islandia i Hawaje.Pangea – superkontynent istniejący na Ziemi w okresie pomiędzy 300 a 180 milionów lat temu. Słowo "Pangea" pochodzi z greki i w wolnym tłumaczeniu znaczy "Wszechziemia". Pangea nie była pierwszym superkontynentem w dziejach Ziemi, ale niewątpliwie najbardziej znanym.
Na masę lądową Gondwany składały się dzisiejsze: Ameryka Południowa, Afryka, Indie, Australia, Antarktyda i południowo-wschodnia część Azji oraz mniejsze mikrokontynenty, jak Zelandia i Madagaskar.
Pangea rozpadła się w okresie jurajskim, około 180 mln lat temu, odtwarzając superkontynent Gondwany, choć nie dokładnie taki sam. Niewielkie bloki lądowe, m.in. Floryda, pozostały połączone z Ameryką Północną. Już w kredzie Afryka i Indie odłączyły się od pozostałych części Gondwany, otwierając południowy Atlantyk i Ocean Indyjski. Ostateczny rozpad superkontynentu nastąpił w erze kenozoicznej, gdy najpierw Ameryka Południowa, a potem Australia oddzieliły się od Antarktydy.
Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.
WorldCat – katalog rozproszony łączący zbiory 71 000 bibliotek ze 112 krajów, które są uczestnikami serwisu Online Computer Library Center. Katalog jest tworzony i prowadzony przez biblioteki, których zbiory są w nim ujęte.
Ziemia przed 550 mln lat, końcowa faza formowania się Gondwany
cykl superkontynentalny
superkontynent
tektonika płyt
wędrówka kontynentów

Azja (gr. Ἀσία Asía, łac. Asia) – część świata, razem z Europą tworząca Eurazję, największy kontynent na Ziemi. Z powodów historycznych i kulturowych sama Azja bywa również nazywana kontynentem (zob. alternatywne listy kontynentów).Wędrówka kontynentów, epejroforeza (od stgr. ἤπειρος ēpeiros – "ląd, kontynent" oraz φόρησις phórēsis – "noszenie") – ruch kontynentów, powodujący zmianę ich położenia względem siebie nawzajem oraz względem biegunów geograficznych i magnetycznych Ziemi.
Warto wiedzieć że... beta
Kreda – ostatni okres ery mezozoicznej, trwający około 80 milionów lat (od 145,0 ± 0,8 do 66,0 mln lat temu). Kreda dzieli się na dwie epoki: wczesną kredę i późną kredę. W sensie chronostratygraficznym kreda to system, który dzieli się na dwa oddziały: kredę dolną i kredę górną.
Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączaniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.
Flora glossopterisowa, flora glossopterysowa, flora gondwańska – wymarły zespół roślinności, typowy dla kontynentu Gondwana w późnym karbonie i wczesnym permie.
Pannocja – hipotetyczny superkontynent istniejący w neoproterozoiku, który powstał około 600 mln lat temu w ediakarze i uległ rozpadowi po 60 mln lat, na początku kambru.
Cykl superkontynentalny, nazywany również cyklem Wilsona (od nazwiska J.T. Wilsona – twórcy koncepcji uskoków transformacyjnych) – powtarzająca się sekwencja zdarzeń związanych z wędrówką kontynentów (zob. tektonika płyt), prowadzących do okresowego powstawania superkontynentu, a następnie jego rozpadu na fragmenty, które oddalają się od siebie w miarę tworzenia się nowej płyty oceanicznej z równoczesnym przetapianiem starej w strefach subdukcji). Jeden okres cyklu trwa prawdopodobnie ok. 300–500 mln lat. Szacuje się, że superkontynent rozpada się po ok. 100 mln lat od powstania; jego fragmenty oddalają się od siebie przez ok. 200 mln lat, aby – po przemieszczeniach – ponownie skupić się w nowy superkontynent.
Jura – drugi okres ery mezozoicznej. Trwała od 201 do 145 milionów lat temu. Nazwa pochodzi od gór Jura leżących we Francji i Szwajcarii. Wprowadził ją Alexander von Humboldt w 1823 r.
Afryka – drugi pod względem wielkości kontynent na Ziemi. Ma 30,37 mln km² powierzchni, czyli ponad 20,3% ogólnej powierzchni lądowej naszego globu. Przechodzi przez niego południk 0°, obydwa zwrotniki i równik.