Gila River
Gila Cliff Dwellings National Monument to amerykański pomnik narodowy, znajdujący się w stanie Nowy Meksyk. Na jego obszarze znajdują się ruiny kamiennej osady wybudowanej przez Indian kultury Mogollon w pionowym urwisku. Odkryto tu ponad 100 budynków. Największy składa się z około 200 pomieszczeń.Stany Zjednoczone, Stany Zjednoczone Ameryki (ang. United States, US, United States of America, USA) – federacyjne państwo w Ameryce Północnej graniczące z Kanadą od północy, Meksykiem od południa, Oceanem Spokojnym od zachodu, Oceanem Arktycznym od północnego zachodu i Oceanem Atlantyckim od wschodu.
Ocean Atlantycki (Atlantyk) – drugi pod względem wielkości ocean na Ziemi pokrywający około jednej piątej jej powierzchni. Nazwa wywodzi się z mitologii greckiej i oznacza „Morze Atlasa”. Jak napisał Hezjod w swym eposie Prace i dni: „Ojciec Zeus utworzył, na krańcach zamieszkałego świata, gdzie nie docierają ludzie i nie mieszkają bogowie nieśmiertelni, otoczone pełnym głębokich wirów oceanem Wyspy Błogosławione, gdzie życie toczy się bez mozołu i smutku”. Oficjalna polska nazwa tego oceanu, zatwierdzona przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych brzmi Ocean Atlantycki.
Gila River – rzeka w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, przepływająca przez stany Nowy Meksyk i Arizonę, dopływ rzeki Kolorado.
Długość Gila River to 2330 kilometrów (649 mil), a powierzchnia dorzecza wynosi 150,7 tysięcy km². Źródła rzeki znajdują się w Gila Hot Springs i Gila Cliff Dwellings National Monument w południowo-zachodniej części Nowego Meksyku (Hrabstwo Sierra). Źródła są w masywie Black Range będącym jednocześnie kontynentalnym działem wodnym Oceanu Atlantyckiego i Pacyfiku. Z całej długości 1044 km tylko 56 km znajduje się w Nowym Meksyku, a pozostała część płynie przez południowe tereny Arizony.
Przepływ charakteryzuje się dużymi wahaniami rocznymi, zdarzały się okresowe wyschnięcia koryta i dlatego na rzece znajdują się trzy tamy (Ashurst-Hayden Dam, Coolidge Dam, Painted Rock Dam) tworzące zbiorniki retencyjne zabezpieczające przed powodziami oraz magazynujące wodę będące źródłem wody w pitnej dla okolicznej ludności.
Rzeka Gila River, w swym środkowym biegu, przepływa w przez rezerwat Gila River Indian Reserwation zamieszkały przez Indian Pima i Maricopa.
Do 1853 roku rzeka stanowiła granicę pomiędzy Meksykiem a Stanami Zjednoczonymi i dopiero w wyniku Zakupu Gadsdena granica została przesunięta na południe, a powierzchnia Arizony i Nowego Meksyku wzrosła o 76 770 km².
Zobacz też[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- ↑ Kammerer, J.C.: Largest Rivers in the United States (ang.). U.S. Geological Survey. [dostęp 2014-04-04].
- ↑ Water-Data Report 2011, Gila River Near Dome, AZ (ang.). U.S. Geological Survey. [dostęp 2014-04-04].
- ↑ Gila River Fact Sheet (ang.). Environmental Defense Fund. [dostęp 04-04-2014].
- The Continental Divide National Scenic Trail (ang.). [dostęp 04-04-2014].
- The official site of Gila River Indian Community (ang.). [dostęp 04-04-2014].
- Gadsden Purchase Treaty : December 30, 1853 (ang.). Lillian Goldman Law Library. [dostęp 04-04-2014].