Gila (rzeka)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Gila River)
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Gila – rzeka w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, przepływająca przez stany Nowy Meksyk i Arizonę, dopływ rzeki Kolorado.

Kolorado, (ang. Colorado River, hiszp. Río Colorado) – rzeka w Ameryce Północnej. Przepływa przez stany: Kolorado, Utah, Arizona, Nevada, Kalifornia oraz przez terytorium Meksyku. Kończy się w Zatoce Kalifornijskiej i należy do zlewiska Oceanu Spokojnego. Stanowi większą część zachodniej granicy Arizony i południowo-wschodniej Nevady, także na niewielkim odcinku granicę USA i Meksyku.Poniższa tabela przedstawia największe rzeki Ameryki Północnej ułożone według długości rzeki głównej. Mniejszą czcionką wymienione są ważniejsze dopływy tych rzek.

Rzeka ma długość 1044 kilometrów (649 mil), powierzchnię dorzecza 150,7 tys. km². Źródła rzeki znajdują się w Gila Hot Springs i Gila Cliff Dwellings National Monument w południowo-zachodniej części Nowego Meksyku (Hrabstwo Sierra). Źródła są w masywie Black Range będącym jednocześnie kontynentalnym działem wodnym Oceanu Atlantyckiego i Pacyfiku. Z całej długości 1044 km tylko 56 km znajduje się w Nowym Meksyku, a w pozostałej części płynie przez południowe tereny Arizony.

Meksyk (Meksykańskie Stany Zjednoczone, hiszp. México, Estados Unidos Mexicanos, Méjico, nah. Mēxihco) – kraj w Ameryce Północnej. Sąsiaduje ze Stanami Zjednoczonymi (na północy), z Oceanem Spokojnym (na zachodzie i południu), Zatoką Meksykańską i Morzem Karaibskim (na wschodzie) oraz z Gwatemalą i Belize (na południu i południowym wschodzie).Encyklopedia Britannica (ang. Encyclopædia Britannica) – najstarsza wydawana do chwili obecnej i najbardziej prestiżowa encyklopedia angielskojęzyczna. Artykuły w niej zamieszczane uważane są powszechnie przez czytelników za obiektywne i wiarygodne.
Jezioro San Carlos utworzone na Gila River przez tamę Coolidge Dam

Przepływ charakteryzuje się dużymi wahaniami rocznymi, zdarzały się okresowe wyschnięcia koryta i dlatego na rzece znajdują się trzy tamy (Ashurst-Hayden Dam, Coolidge Dam, Painted Rock Dam) tworzące zbiorniki retencyjne zabezpieczające przed powodziami oraz magazynujące wodę będące źródłem wody w pitnej dla okolicznej ludności.

Ocean Spokojny, Pacyfik, Ocean Wielki – największy, najgłębszy i najstarszy, obok Atlantyku, na świecie zbiornik wodny. Z powierzchnią równą 155,6 mln km² zajmuje 30% całej powierzchni Ziemi. Oficjalna polska nazwa tego oceanu, zatwierdzona przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych brzmi Ocean Spokojny.Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.

Rzeka Gila, w swym środkowym biegu, przepływa w przez rezerwat Gila River Indian Reserwation zamieszkały przez Indian Pima i Maricopa.

Do 1853 roku rzeka stanowiła granicę pomiędzy Meksykiem a Stanami Zjednoczonymi i dopiero w wyniku Zakupu Gadsdena granica została przesunięta na południe, a powierzchnia Arizony i Nowego Meksyku wzrosła o 76 770 km².

 Zapoznaj się również z: Rzeki w Stanach Zjednoczonych.

Zobacz też[ | edytuj kod]

  • Rzeki Ameryki Północnej

    • Przypisy[ | edytuj kod]

    1. ↑ Kammerer, J.C.: Largest Rivers in the United States (ang.). U.S. Geological Survey. [dostęp 2014-04-04].
    2. ↑ Water-Data Report 2011, Gila River Near Dome, AZ (ang.). U.S. Geological Survey. [dostęp 2014-04-04].
    3. ↑ Gila River Fact Sheet (ang.). Environmental Defense Fund. [dostęp 04-04-2014].
    4. The Continental Divide National Scenic Trail (ang.). [dostęp 04-04-2014]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-07)].
    5. The official site of Gila River Indian Community (ang.). [dostęp 04-04-2014].
    6. Gadsden Purchase Treaty : December 30, 1853 (ang.). Lillian Goldman Law Library. [dostęp 04-04-2014].
    Ameryka Północna – kontynent o powierzchni 24 242 000 km² (co stanowi 16,3% całkowitej powierzchni lądów na kuli ziemskiej), położony na półkulach: północnej i zachodniej. Do Ameryki Północnej należy Ameryka Środkowa.Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączaniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.




    Warto wiedzieć że... beta

    Zakup Gadsdena (ang. Gadsden Purchase) – umowa międzynarodowa pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Meksykiem z 1853 r. W jej wyniku obecna południowa część stanów Arizona i Nowy Meksyk (licząca 76 770 km², były to tereny na południe od rzeki Gila i na zachód od Rio Grande) została sprzedana przez rząd meksykański. Traktat został podpisany przez Meksyk w 1853 r. przy pośrednictwie Jamesa Gadsdena, a prezydent USA Franklin Pierce podpisał go ostatecznie 24 czerwca 1854.
    Rzeka – naturalny, powierzchniowy ciek płynący w wyżłobionym przez erozję rzeczną korycie, okresowo zalewający dolinę rzeczną. W Polsce przyjmuje się, że rzekę stanowi ciek o powierzchni dorzecza powyżej 100 km².
    Zbiornik retencyjny (sztuczne jezioro zaporowe) – sztuczny zbiornik wodny, który powstał w wyniku zatamowania wód rzecznych przez zaporę wodną. Zazwyczaj powstają one w terenach górskich, gdzie koszt budowy zapory w węższej dolinie jest niższy. Zbiorniki te mogą pełnić wiele funkcji, wśród których pewne nawet się wykluczają (np. funkcja energetyczna i przeciwpowodziowa, funkcja zaopatrzenia w wodę i rekreacyjna). Utworzenie sztucznego zbiornika wodnego powoduje znaczące zmiany lokalnego środowiska naturalnego, często budowie zapór towarzyszą protesty ekologów.
    Kontrola autorytatywna – w terminologii bibliotekoznawczej określenie procedur zapewniających utrzymanie w sposób konsekwentny haseł (nazw, ujednoliconych tytułów, tytułów serii i haseł przedmiotowych) w katalogach bibliotecznych przez zastosowanie wykazu autorytatywnego zwanego kartoteką wzorcową.
    Dział wód (dział wodny, rzadziej wododział) – umowna linia rozgraniczająca sąsiednie zlewnie lub dorzecza; dla wód powierzchniowych wyznacza się go na podstawie analizy ukształtowania terenu, a dla wód podziemnych w drodze rozpoznania wysokości zalegania zwierciadła wód podziemnych i układu utworów geologicznych.

    Reklama