Galicyjska Socjalistyczna Republika Rad
Przeczytaj także...
Bitwa pod Komarowem – bitwa pomiędzy bolszewicką 1 Armią Konną, a polską 1 Dywizją Jazdy w trakcie wojny polsko-bolszewickiej. Największa bitwa konnicy w wojnie polsko-bolszewickiej. Bitwa stanowiła moment zwrotny na południowym froncie, porównywalny z wcześniejszą bitwą warszawską. Po bitwie warszawskiej, pod Komarowem polska 1 Dywizja Jazdy pokonała 1 Armię Konną Budionnego idącą z odsieczą wojskom Tuchaczewskiego. W bitwie udział brało 6 pułków polskich i 20 radzieckich (łącznie 70 szwadronów).Traktat ryski (lub inaczej pokój ryski), Traktat pokoju między Polską a Rosją i Ukrainą, podpisany w Rydze dnia 18 marca 1921 r. (Dz.U. Nr 49, poz. 300) – traktat pokojowy zawarty przez Polskę i RFSRR oraz USRR, ratyfikowany przez Naczelnika Państwa 16 kwietnia 1921; obowiązywał od 30 kwietnia 1921, tj. wymiany dokumentów ratyfikacyjnych przez strony. Podpisanie traktatu miało miejsce 18 marca 1921 o godz. 20.30 w pałacu Czarnogłowców w Rydze.
Bolszewicy (ros. большевики) – określenie grupy członków Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji, która na II Zjeździe tej partii w 1903 roku, uznała się za większościową frakcję w partii, a swoich przeciwników określiła mienszewikami.
Bitwa pod Komarowem – bitwa pomiędzy bolszewicką 1 Armią Konną, a polską 1 Dywizją Jazdy w trakcie wojny polsko-bolszewickiej. Największa bitwa konnicy w wojnie polsko-bolszewickiej. Bitwa stanowiła moment zwrotny na południowym froncie, porównywalny z wcześniejszą bitwą warszawską. Po bitwie warszawskiej, pod Komarowem polska 1 Dywizja Jazdy pokonała 1 Armię Konną Budionnego idącą z odsieczą wojskom Tuchaczewskiego. W bitwie udział brało 6 pułków polskich i 20 radzieckich (łącznie 70 szwadronów).Traktat ryski (lub inaczej pokój ryski), Traktat pokoju między Polską a Rosją i Ukrainą, podpisany w Rydze dnia 18 marca 1921 r. (Dz.U. Nr 49, poz. 300) – traktat pokojowy zawarty przez Polskę i RFSRR oraz USRR, ratyfikowany przez Naczelnika Państwa 16 kwietnia 1921; obowiązywał od 30 kwietnia 1921, tj. wymiany dokumentów ratyfikacyjnych przez strony. Podpisanie traktatu miało miejsce 18 marca 1921 o godz. 20.30 w pałacu Czarnogłowców w Rydze.
Bolszewicy (ros. большевики) – określenie grupy członków Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji, która na II Zjeździe tej partii w 1903 roku, uznała się za większościową frakcję w partii, a swoich przeciwników określiła mienszewikami.
Galicyjska Socjalistyczna Republika Rad (ukr. Галицька Соціалістична Радянська Республіка) – krótko istniejące państwo marionetkowe, powołane przez bolszewików podczas wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku.
Jidysz – ייִדיש (dosłownie: żydowski – od pierwotnego określenia w tym języku ייִדיש־טײַטש jidisz-tajcz; żydowski niemiecki) – język Żydów aszkenazyjskich, powstały ok. X wieku w południowych Niemczech na bazie dialektu średnio-wysokoniemieckiego (Mittelhochdeutsch) z dodatkiem elementów hebrajskich, słowiańskich i romańskich.Zachodnioukraińska Republika Ludowa ("ZURL", ukr. Західно Українська Народна Республіка) – jedno z dwóch państw ukraińskich powstałych w wyniku I wojny światowej.
Historia[ | edytuj kod]
Jej powstanie proklamował 15 lipca 1920 roku w Kijowie Galicyjski Komitet Rewolucyjny, który stanowił rząd GSRR. Jego przewodniczącym był ukraiński komunista Wołodymyr Zatonskyj, w skład Galrewkomu wchodzili ponadto Mychajło Baran (zastępca przewodniczącego), Mychajło Łewyckyj, Kazimierz Łytwynowycz i Iwan Nemołowskyj. Po wkroczeniu 22 lipca 1920 oddziałów Armii Czerwonej na teren Galicji Wschodniej, 1 sierpnia 1920 Galrewkom przeniósł swą siedzibę do Tarnopola i tego samego dnia wydał dekret O ustanowieniu władzy sowieckiej w Galicji. Galrewkom próbował organizować administrację sowiecką na terenach okupowanych. Językami urzędowymi oprócz ukraińskiego były polski i jidysz.
Galicja Wschodnia – określenie używane w latach 1795-1809 na określenie całej Galicji, w opozycji do Nowej Galicji, zwanej niekiedy Zachodnią. Później, do roku 1850, do Galicji Wschodniej wliczano zaś wszystkie tereny na wschód od Tarnowa (z samym miastem włącznie). Po roku 1850 określenie to stosowano dla wschodnich terenów Królestwa Galicji i Lodomerii ze Lwowem, Stanisławowem, Tarnopolem, Przemyślem i Sanokiem, jej zachodni kres stanowiła granica okręgu sądu apelacyjnego we Lwowie - zachodnie granice powiatów: jarosławskiego, brzozowskiego i sanockiego. Stolicą tego regionu był Lwów.1 Armia Konna (Konarmia) (ros. Первая Конная армия, Конармия) – sowiecka formacja kawaleryjska wojny domowej w Rosji i wojny polsko-bolszewickiej, powstała formalnie w listopadzie 1919 r. z przekształcenia konnych oddziałów Armii Czerwonej jako siła mająca się przeciwstawić armiom "białych".
15 września 1920 wobec kontrofensywy Wojska Polskiego i Armii URL po Bitwie Warszawskiej i rozbiciu 1 Armii Konnej Budionnego w bitwie pod Komarowem Galrewkom opuścił Tarnopol, zaś 21 września GSRR przestała istnieć. Nie była stroną negocjacji traktatu ryskiego.
Zobacz też[ | edytuj kod]
Bibliografia, literatura[ | edytuj kod]
Galicyjski Komitet Rewolucyjny (Galrewkom) – rząd marionetkowy podporządkowany Rosji sowieckiej, utworzony 8 lipca 1920 w Kijowie. Jego przewodniczącym był komisarz polityczny 14 Armii Armii Czerwonej Wołodymyr Zatonskyj.Kijów (ukr. Київ, Kyjiw, ros. Киев, Kijew) – stolica i największe miasto Ukrainy, nad rzeką Dniepr. Był miastem królewskim Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Warto wiedzieć że... beta
Armia Czerwona, ros. Красная Армия, pełna nazwa Robotniczo-Chłopska Armia Czerwona (Рабоче-Крестьянская Красная Армия, RKKA), od 23 lutego 1946 roku Armia Radziecka (ros. Советская армия, stosowane również tłumaczenie Armia Sowiecka) – wojska lądowe Sił Zbrojnych ZSRR, istniejące do grudnia 1991 (przemianowane m.in. na Wojska Lądowe Republiki Białoruś, Wojska Lądowe Federacji Rosyjskiej oraz wojska lądowe każdej z pozostałych dawnych republik ZSRR).
Język ukraiński (ukr. українська мова, ukrajinśka mowa) – język należący do grupy języków wschodniosłowiańskich. Posługuje się nim ponad 47 mln ludzi, głównie na Ukrainie, gdzie ma status języka urzędowego. Używany jest również przez Ukraińców w Rosji, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Mołdawii, Polsce i na Białorusi. Współczesny alfabet ukraiński stanowi odmianę cyrylicy, a obecna ortografia ustalona została zasadniczo na początku XX wieku.
Wołodymyr Zatonskyj, ukr. Володи́мир Петро́вич Зато́нський (ur. 27 lipca/8 sierpnia 1888 we wsi Łysiec w powiecie uszyckim guberni podolskiej, zm. 29 lipca 1938 w Kijowie) – działacz KPU(b), członek Centralnej Komisji Kontroli WKP (b) (1927-34), zastępca członka Komitetu Centralnego WKP(b) (1934-37) ludowy komisarz oświaty USRR (1933-1937), ofiara wielkiego terroru w ZSRR.
Bitwa Warszawska (pot. Cud nad Wisłą) – bitwa stoczona w dniach 13–25 sierpnia 1920 w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Zadecydowała o zachowaniu niepodległości przez Polskę i przekreśliła plany rozprzestrzenienia rewolucji na Europę Zachodnią. Zdaniem Edgara D’Abernon była to 18. z przełomowych bitew w historii świata.
Komarów-Osada – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Komarów-Osada. W latach 1975−1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy Komarów-Osada.
Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski (TKRP), Polrewkom (ros. Польревком) – zaczątek władz komunistycznych na terenach Polski zajętych przez Armię Czerwoną w trakcie ofensywy letniej 1920 roku.
Wojna polsko-bolszewicka (wojna polsko-sowiecka, wojna polsko-rosyjska 1919-1921, wojna polsko-radziecka) – wojna pomiędzy odrodzoną Rzeczpospolitą a Rosją Radziecką, dążącą do podboju państw europejskich i przekształcenia ich w republiki radzieckie zgodnie z doktryną i deklarowanymi celami politycznymi („rewolucja z zewnątrz”) rosyjskiej partii bolszewików.