Fulguryt
Przeczytaj także...
Belemnity (Belemnitida, z gr. belemnon - pocisk, strzała) – rząd wymarłych morskich głowonogów należący do Decabrachia (dziesięciornice). Według niektórych systemów klasyfikacyjnych belemnity wraz z pokrewnymi rzędami (np. Aulacocerida i Phragmoteuthida) mają status nadrzędu Belemnoidea.Kamień piorunowy, strzałka piorunowa - w etymologii ludowej błędna nazwa skamieniałego rostrum belemnita. Jeszcze w XIX wieku wierzono, że jest zastygniętym w skale piorunem. Przez dawnych Słowian często używany jako amulet.
Słowianie – gałąź ludów indoeuropejskich posługujących się językami słowiańskimi, o wspólnym pochodzeniu, podobnych zwyczajach, obrzędach i wierzeniach. Zamieszkują Europę wschodnią, środkową i południową oraz pas północnej Azji od Uralu po Ocean Spokojny. Stanowią najliczniejszą grupę ludności indoeuropejskiej w Europie.
Belemnity (Belemnitida, z gr. belemnon - pocisk, strzała) – rząd wymarłych morskich głowonogów należący do Decabrachia (dziesięciornice). Według niektórych systemów klasyfikacyjnych belemnity wraz z pokrewnymi rzędami (np. Aulacocerida i Phragmoteuthida) mają status nadrzędu Belemnoidea.Kamień piorunowy, strzałka piorunowa - w etymologii ludowej błędna nazwa skamieniałego rostrum belemnita. Jeszcze w XIX wieku wierzono, że jest zastygniętym w skale piorunem. Przez dawnych Słowian często używany jako amulet.
Słowianie – gałąź ludów indoeuropejskich posługujących się językami słowiańskimi, o wspólnym pochodzeniu, podobnych zwyczajach, obrzędach i wierzeniach. Zamieszkują Europę wschodnią, środkową i południową oraz pas północnej Azji od Uralu po Ocean Spokojny. Stanowią najliczniejszą grupę ludności indoeuropejskiej w Europie.
Fulguryt (z łac. fulguritus „ugodzony piorunem”), piorunowiec, strzałka piorunowa – nieregularny twór rurkowaty lub wypełniony szkliwem krzemionkowym powstały wskutek stopienia piasku kwarcowego po uderzeniu pioruna. Osiąga do kilku centymetrów średnicy i nawet do ok. 1 metra długości. Jego struktura wewnętrzna jest zazwyczaj regularna lub wypełniona bąbelkami. Powierzchnia jest chropowata pokryta drobinkami piasku. Wyglądem przypomina korzeń z odgałęzieniami lub małymi wgłębieniami.
Perun (nazwa wynikła z nazwy gromu perunъ powiązanej z leksemem pьrati – "bić", "uderzać". Praindoeuropejski rdzeń per-, perk-, obecny jest w wielu innych językach indoeuropejskich, np. hetyckie perunaš "skała", greckie keranós "piorun", łacińskie quercus "dąb", czy albańskie pernëdi "niebo". W wierzeniach Bałtów występuje analogiczny do Peruna bóg imieniem Perkun) – jedno z naczelnych bóstw słowiańskich. Uosobienie gromowładcy, boga grzmotów i piorunów.Szkło pustynne, szkliwo libijskie, szkliwo pustyni libijskiej, ang. Libyan Desert Glass (LDG) lub Szkło Edeowie – w 1932 r. zostało znalezione na obszarze Pustyni Libijskiej o promieniu prawie 100 km oraz w południowej Australii zielonożółte fragmenty zeszklonej krzemionki.
Powszechnie, zwłaszcza za sprawą wierzeń ludowych, strzałkami piorunowymi, uważanymi właśnie za wynik uderzenia pioruna w ziemię, jak to jest w przypadku fulgurytów, nazywa się skamieniałości belemnitów często znajdowane w piaskach i żwirach. Przez dawnych Słowian uważany był za broń Peruna, stąd ludowa nazwa – Perunowe strzałki.
Tektyty, empiryty – okruchy, bryłki, zasobnego w krzemionkę naturalnego szkliwa o niejasnym pochodzeniu koloru zielonego, brązowego lub czarnego przyjmującego kształt kilkucentymetrowej kropli.Piasek – skała osadowa, luźna, złożona z niezwiązanych spoiwem ziaren mineralnych, przede wszystkim kwarcu. Wielkość ziaren waha się od 0,0625 do 2 mm, gęstość ziaren piasku kwarcowego wynosi około 2,62 g/cm.
Od podobnych tektytów, również będących naturalnym szkliwem, fulguryty oprócz charakterystycznego kształtu, odróżniają się przede wszystkim większą zawartością wody – tektyty są znacznie bardziej suche.
Zobacz też[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- Aleksander Gieysztor: Mitologia Słowian. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1982, s. 65. ISBN 83-221-0152-X.
Bibliografia[ | edytuj kod]
Piorun – w meteorologii bardzo silne wyładowanie elektrostatyczne w atmosferze powstające naturalnie, zwykle towarzyszące burzom. Piorunowi często towarzyszy grom dźwiękowy oraz zjawisko świetlne zwane błyskawicą. Może ono przybierać rozmaite kształty i rozciągłości, tworzyć linie proste lub rozgałęziać się do góry lub w dół. Występują błyskawice, które widoczne są jedynie jako rozjaśnienie powierzchni chmury, inne znów w ciągu ułamka sekundy przypominają swym kształtem świecący sznur pereł.Skamieniałości – zachowane w skałach szczątki organizmów (skamieniałości właściwe, strukturalne), a także ślady ich aktywności życiowej (skamieniałości śladowe). Skamieniałości powstają w wyniku procesu fosylizacji. Najczęściej fosylizacji ulegają tylko części szkieletowe. Proces ten zachodzi w wyniku zastąpienia pierwotnej substancji budującej części twarde organizmu innymi związkami mineralnymi (najczęściej węglanem wapnia lub krzemionką, a rzadziej np. dolomitem, syderytem, limonitem, pirytem lub fosforanami) o tym samym składzie chemicznym (np. przejście aragonitu w bardziej stabilny kalcyt) lub odmiennym składzie chemicznym. W przypadku części twardych zbudowanych ze stabilnych substancji (np. kalcytu, krzemionki) zachowują się one czasami bez żadnych przekształceń.
Warto wiedzieć że... beta
Ditlenek krzemu (nazwa Stocka: tlenek krzemu(IV); krzemionka), SiO2 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków, w którym krzem występuje na IV stopniu utlenienia.
Trynityt (trinitit, trinityt) – nazwa szkliwa powstałego z ziaren piasku stopionych podczas wybuchu ładunku jądrowego.
Łacina, język łaciński (łac. lingua Latina, Latinus sermo) – język indoeuropejski z podgrupy latynofaliskiej języków italskich, wywodzący się z Lacjum (łac. Latium), krainy w starożytnej Italii, na północnym skraju której znajduje się Rzym.