Fryzja - prowincja
Przeczytaj także...
Sportclub Heerenveen (skracane do sc Heerenveen) – holenderski klub piłkarski z siedzibą w mieście Heerenveen we Fryzji, założony 20 lipca 1920 roku, w ostatnich latach jeden z czołowych zespołów Eredivisie. Największym sukcesem klubu było wicemistrzostwo kraju w sezonie 1999/2000 i zakwalifikowanie się do fazy grupowej Ligi Mistrzów w sezonie 2000/2001. W kolejnych sezonach (oprócz 2003/2004) zespół regularnie występował w Pucharze UEFA. W 2005 roku przeszedł fazę grupową tych rozgrywek. W sezonie 2008/2009 zajął piąte miejsce w tabeli Eredivisie oraz zdobył Puchar Krajowy.Harlingen – gmina w północnej Holandii, w prowincji Fryzja. Według danych na luty 2014 roku zamieszkiwało ją 15 975 mieszkańców. Siedzibą administracyjną jest miejscowość Harlingen.
Hindeloopen (fryz. Hylpen) – miasto w północnej Holandii, we Fryzji, nad jeziorem IJsselmeer w gminie Nijefurd. Jedno z jedenastu miast Fryzji, otrzymało prawa miejskie w 1225 roku.
Sportclub Heerenveen (skracane do sc Heerenveen) – holenderski klub piłkarski z siedzibą w mieście Heerenveen we Fryzji, założony 20 lipca 1920 roku, w ostatnich latach jeden z czołowych zespołów Eredivisie. Największym sukcesem klubu było wicemistrzostwo kraju w sezonie 1999/2000 i zakwalifikowanie się do fazy grupowej Ligi Mistrzów w sezonie 2000/2001. W kolejnych sezonach (oprócz 2003/2004) zespół regularnie występował w Pucharze UEFA. W 2005 roku przeszedł fazę grupową tych rozgrywek. W sezonie 2008/2009 zajął piąte miejsce w tabeli Eredivisie oraz zdobył Puchar Krajowy.Harlingen – gmina w północnej Holandii, w prowincji Fryzja. Według danych na luty 2014 roku zamieszkiwało ją 15 975 mieszkańców. Siedzibą administracyjną jest miejscowość Harlingen.
Hindeloopen (fryz. Hylpen) – miasto w północnej Holandii, we Fryzji, nad jeziorem IJsselmeer w gminie Nijefurd. Jedno z jedenastu miast Fryzji, otrzymało prawa miejskie w 1225 roku.
Fryzja (nid., fryz. Fryslân) – prowincja w północnej Holandii. Hymnem Fryzji jest De âlde Friezen.
Informacje ogólne[ | edytuj kod]
Geografia[ | edytuj kod]
Fryzja od północy i zachodu ograniczona jest wodami Morza Północnego oraz sztucznego jeziora IJsselmeer. Na północy znajdują się cztery wyspy fryzyjskie: Vlieland, Terschelling, Ameland i Schiermonnikoog, które są oddzielone od lądu płytkim Morzem Wattowym. Od wschodu graniczy z prowincjami Drenthe i Groningen, od południa z Overijssel i Flevoland, od zachodu dzięki wybudowanej w 1932 roku autostradzie i jednocześnie tamie Afsluitdijk z prowincją Holandia Północna.
De Fryske Marren – gmina w Holandii, w prowincji Fryzja. Została ona utworzona w 2014 r. poprzez połączenie gmin Gaasterland-Sloten, Lemsterland, Skarsterlân oraz Boarnsterhim. Na terenie gminy znajduje się kilkadziesiąt miejscowości: Akmarijp, Bakhuizen, Balk, Bantega, Boornzwaag, Broek, Delfstrahuizen, Dijken, Doniaga, Echten, Echtenerbrug, Eesterga, Elahuizen, Follega, Goingarijp, Harich, Haskerhorne, Idskenhuizen, Joule, Kolderwoulde, Langweer, Legemeer, Lemmer, Mirns, Nijehaske, Nijemirdum, Oldeouwer, Oosterzee, Oudega, Oudehaske, Oudemirdum, Ouwster-Nijega, Ouwsterhaule, Rijs, Rohel, Rotstergaast, Rotsterhaule, Rottum, Ruigahuizen, Scharsterburg, Sint Nicolaasga, Sintjohannesga, Sloten, Snikzwaag, Sondel, Terherne, Terkaple, Teroele, Tjerkgaast, Vegelinsoord oraz Wijckel.Fryzja (nid. Friesland, fryz. Fryslân, płnfryz. Fresklun lub Friislon, wschfryz. Fräislound, niem. Friesland) – kraina historyczna w północno-zachodniej Europie, wzdłuż wybrzeża Morza Północnego. Obecnie w granicach Niemiec, Danii i Holandii.
Kultura[ | edytuj kod]
Język[ | edytuj kod]
We Fryzji mieszkańcy posługują się głównie językiem niderlandzkim oraz fryzyjskim, który w 1990 roku otrzymał status "oficjalnego języka regionalnego". Fryzyjskie miejscowości oznakowane są w dwóch językach, natomiast nauka języka fryzyjskiego w szkołach jest powszechna.
Sloten - Jedno z najmniejszych miast w Holandii, najmniejsze we Fryzji, położone w gminie Gaasterland-Sloten. Otrzymało prawa miejskie w 1426 roku. Dziś bardzo popularne wśród turystów ze względu na dobre położenie jako przystań dla jachtów oraz ciekawe zabytki. Część zabudowy mieszkalnej pochodzi z XVII wieku.Achtkarspelen – gmina w Holandii, w prowincji Fryzja. Na terenie gminy znajduje się kilkanaście miejscowości: Augustinusga, Boelenslaan, Buitenpost, Drogeham, Gerkesklooster, Stroobos, Harkema, Kootstertille, Surhuisterveen, Surhuizum, Twijzel, Twijzelerheide.
Sport[ | edytuj kod]
Najbardziej znany zespół piłkarski Fryzji to SC Heerenveen, występuje obecnie w Eredivisie.
W Eredivsie występuje również inny zespół z Fryzji - SC Cambuur
Podział Administracyjny[ | edytuj kod]
Gminy[ | edytuj kod]
Fryzja dzieli się na 20 gmin, w nawiasie siedziba gminy:
Miasta[ | edytuj kod]
Na jej terenie znajduje się 11 miast (w nawiasach nazwy fryzyjskie):
Ooststellingwerf – gmina w Holandii, w prowincji Fryzja. Jej siedzibą jest Oosterwolde. Na terenie gminy znajduje się również kilkanaście innych miejscowości: Appelscha, Donkerbroek, Elsloo, Fochteloo, Haule, Haulerwijk, Langedijke, Makkinga, Nijeberkoop, Oldeberkoop, Ravenswoud oraz Waskemeer.Drenthe (nid. Provincie Drenthe) – prowincja w północno-wschodniej Holandii ze stolicą w Assen. Graniczy z Overijssel na południu, Fryzją na zachodzie, Groningen na północy i z Niemcami (powiaty Emsland i Grafschaft Bentheim) na wschodzie.
Niektóre z powyższych miast są mniejsze od miejscowości pozbawionych praw miejskich, największe z takich miejscowości to:
Schiermonnikoog (fryz. Skiermûntseach) - wyspa i gmina w Holandii we Fryzji w archipelagu Wysp Zachodniofryzyjskich. Powierzchnia gminy to 199.07 km², z czego 158.52km² to woda. Najmniej zaludniona gmina w Holandii. Ośrodek administracyjny to wieś Schiermonnikoog.IJlst (fryz. Drylts) – miasto w północnej Holandii, we Fryzji. Jest ośrodkiem administracyjnym gminy Súdwest-Fryslân. Jedno z 11 miast Fryzji, otrzymało prawa miejskie w 1268 roku.
Uwagi[ | edytuj kod]
- Do 1997 nid.: Provincie Friesland
Zobacz też[ | edytuj kod]
Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]
Islam (arab. الإسلام ; al-islām) – religia monoteistyczna, druga na świecie pod względem liczby wyznawców po chrześcijaństwie. Świętą księgą islamu jest Koran, a zawarte w niej objawienie ma stanowić ostateczne i niezmienne przesłanie Boga do ludzi.West-Terschelling (fryz. West-Skylge) - wieś w północnej Holandii, we Fryzji, położona na wyspie Terschelling. Ośrodek administracyjny gminy Terschelling. Miejscowość jest największa na wyspie.
Warto wiedzieć że... beta
IJsselmeer - jezioro w Holandii o powierzchni ok. 1 100 km² i średniej głębokości 5-6 m, leżące pomiędzy prowincjami: Holandią Północną, Flevoland i Fryzją. Nazwa jeziora pochodzi od rzeki IJssel, która wpada do niego od południowego wschodu poprzez mniejsze jezioro o nazwie Ketelmeer.
Smallingerland - gmina w Holandii we Fryzji, siedziba gminy mieści się w miejscowości Drachten. Gmina ma 126.15km², z czego 7.67 km² to woda, zamieszkuje ją 54,993 mieszkańców, większość w Drachten.
Dongeradeel – gmina w Holandii, w prowincji Fryzja. Powstała ona w 1984 r. w wyniku połączenia gmin Westdongeradeel, Oostdongeradeel oraz Dokkum. Na terenie gminy znajduje się kilkadziesiąt miejscowości: Aalsum, Anjum, Bornwird, Brantgum, Dokkum, Ee, Engwierum, Foudgum, Hantum, Hantumeruitburen, Hantumhuizen, Hiaure, Holwerd, Jouswier, Liossens, Metslawier, Moddergat, Morra, Nes, Niawier, Oosternijkerk, Oostrum, Paesens, Raard, Ternaard, Waaxens, Wetsens, Wierum.
Katolicyzm – doktryna Kościoła chrześcijańskiego – jedna z dwóch grup Kościołów, obok Kościoła prawosławnego, powstałych w wyniku rozłamu w Kościele chrześcijańskim w 1054 (tzw. schizmy wschodniej). Jedna z największych grup wyznań chrześcijańskich, obok prawosławia i protestantyzmu oraz ogół zasad wiary i życia religijnego do których odwołuje się Kościół Kościół katolicki wraz z Kościołami wschodnimi pozostającymi z nim w pełnej jedności, wspólnoty tradycjonalistyczne, starokatolickie oraz część anglikańskich, liberalnych i niezależnych.
Dantumadeel – gmina w Holandii, w prowincji Fryzja. Na terenie gminy znajduje się kilka miejscowości: Damwald, De Westereen, Feanwalden, Broeksterwald, Rinsumageast, Walterswald, Driezum, De Falom, Readtsjerk oraz Sibrandahus.
Kollumerland en Nieuwkruisland – gmina w Holandii, w prowincji Fryzja. Jej siedzibą jest Kollum. Na terenie gminy znajduje się również kilka innych miejscowości: Augsbuurt, Burum, Kollumerzwaag, Kollumerpomp, Munnekezijl, Oudwoude, Triemen, Veenklooster, Warfstermolen, Westergeest oraz Zwagerbosch.
Protestantyzm – jedna z głównych gałęzi chrześcijaństwa, obok katolicyzmu i prawosławia, na którą składają się wyznania religijne powstałe na skutek ruchów reformacyjnych wewnątrz Kościoła rzymskokatolickiego rozpoczętych wystąpieniem Marcina Lutra w XVI wieku oraz ruchów przebudzeniowych w łonie macierzystych wyznań protestanckich w kolejnych stuleciach.