Fryderyk II Wielki, niem. Friedrich II von Hohenzollern (ur. 24 stycznia 1712 w Berlinie, zm. 17 sierpnia 1786 w Poczdamie) – król Prus w latach 1740–1786. Pod jego rządami Prusy stały się jednym z najpotężniejszych państw europejskich.

Dzieciństwo i młodość[]

Fryderyk decyzją swojego dziadka Fryderyka I otrzymał imiona Karol Fryderyk. Imię Karol zostało nadane z myślą o cesarzu Karolu VI, jednakże nigdy nie było ono używane. Fryderyk był najstarszym synem Zofii Doroty Hanowerskiej (1687-1757), która w przeciwieństwie do swego męża była osobą wykształconą. Fryderyk Wilhelm I, ojciec Fryderyka, gardził bowiem wszechstronną edukacją i blichtrem dworu, przedkładając nad nie proste męskie rozrywki: koszary i polowania. Przedmiotem jego troski była przede wszystkim budowa potęgi militarnej Prus. Wprowadził nawet zwyczaj noszenia munduru na co dzień (stąd przezwisko Soldatenkönig: "król-żołnierz", "król-sierżant"). Fryderyk nie miał więc łatwego dzieciństwa, tym bardziej że szybko odkrył w sobie zamiłowanie do muzyki, starożytności, filozofii i literatury francuskiej, co zdecydowanie nie odpowiadało wyobrażeniom ojca o wychowaniu następcy tronu.

Pierwsze nauki pobierał pod opieką guwernantki, pani de Rocoules. Była ona francuską hugenotką. Jej to zawdzięcza Fryderyk umiejętność posługiwania się językiem francuskim. Największy wpływ na wychowanie miał Jacques-Egide Duhan de Jandun, który od 1716 r. objął urząd wychowawcy następcy tronu. Można go uważać za ojca duchowego młodego Fryderyka. M.in. Duhan wbrew zakazowi królewskiemu uczył swego wychowanka łaciny. Jednakże gdy ojciec dowiedział się o tym, nauka została przerwana, a młody Fryderyk, jak się wydaje, nigdy nie wybaczył tego ojcu. Musiał z tego powodu czytać swoich ulubionych pisarzy antycznych i historyków rzymskich w przekładzie.

W 1728 roku gościł wraz z ojcem i ministrami pruskimi w Dreźnie, gdzie August II Mocny urządził na ich cześć pokaz "żywych obrazów", utworzonych przez piękne, nagie kobiety. Widok ten na wychowanym w surowych zasadach kalwinizmu młodym Fryderyku wywarł tak silne wrażenie, że do końca życia stracił zainteresowanie kobietami.

Popadł w ostry konflikt z ojcem, którego apogeum była próba ucieczki z kraju. Ucieczka nie powiodła się: w nocy z 4 na 5 sierpnia 1730 grupę uciekinierów pochwycono i odstawiono do pruskiej twierdzy Wesel. Wszczęto śledztwo – król postanowił bowiem potraktować uciekinierów jako dezerterów (podejrzewając spisek, a może nawet próbę przewrotu z inicjatywy brytyjskiej). Fryderyk został uwięziony w twierdzy w Kostrzynie nad Odrą – groziła mu nawet kara śmierci. Ostatecznie sąd wojskowy nie ośmielił się wydać takiego wyroku. Decyzją króla 6 listopada ścięto w obecności Fryderyka jego przyjaciela podejrzewanego o związek z księciem, Hansa Hermanna von Katte. W niecały rok później Fryderyk formalnie podporządkował się ojcu, dzięki czemu mógł opuścić Kostrzyn. Od tego czasu był jednak ściśle nadzorowany przez ojca, a najbliższych mu dworzan wygnano.

W rok później doszło do złagodzenia relacji między ojcem a synem. Fryderyk wrócił do wojska. W roku 1732 został mianowany dowódcą pułku w Ruppin (obecnie Neuruppin), jako ochotnik i swego rodzaju obserwator brał też udział w polskiej wojnie sukcesyjnej o tron po Auguście II. Na przełomie 1734 i 1735 przejął nawet na chwilę bieżące rządzenie państwem w czasie choroby ojca. Król podarował Fryderykowi dobra i pałacyk w Rheinsbergu, gdzie mógł wreszcie oddawać się temu, co lubił najbardziej: muzyce, lekturze starożytnych filozofów i dyskusjom intelektualnym z bywalcami pałacyku. W 1739 r. Fryderyk kończy pisanie dzieła pt. Antimachiavel, ou Examen du Prince de Machiavel – polemiki z "Księciem" Machiavellego.