Friuli
Przeczytaj także...
Friulowie (Furlanie) – romańska grupa etniczna, zamieszkująca w północno-wschodnich Włoszech, przede wszystkim w autonomicznym regionie Friuli-Wenecja Julijska (prowincje Udine, Pordenone i część Gorycji). W 1990 roku ich liczebność wynosiła ponad 600 tys. osób, co czyni Friulów najliczniejszą z grup Retoromanów. Posługują się językiem friulskim z grupy języków retoromańskich, w użyciu jest także język włoski. Do tradycyjnych zajęć Friulów, wciąż grających dużą rolę w gospodarce regionu, zalicza się rolnictwo i uprawa winorośli na nizinach oraz hodowla bydła i pasterstwo na obszarach alpejskich.Włochy (Republika Włoska, wł. Italia, Repubblica Italiana) – państwo położone w Europie Południowej, na Półwyspie Apenińskim, będące członkiem wielu organizacji, m.in.: UE, NATO, należące do ośmiu najbardziej uprzemysłowionych i bogatych państw świata – G8.
Wenecja Euganejska (wł. Veneto) – region administracyjny w północno-wschodnich Włoszech o powierzchni 18 377 km² ze stolicą w Wenecji (331,4 tys. mieszkańców). Od północy graniczy z Austrią, od wschodu z regionem Friuli-Wenecja Julijska, od południa z Emilią-Romanią a od zachodu z Trydentem-Górną Adygą i Lombardią.
Friulowie (Furlanie) – romańska grupa etniczna, zamieszkująca w północno-wschodnich Włoszech, przede wszystkim w autonomicznym regionie Friuli-Wenecja Julijska (prowincje Udine, Pordenone i część Gorycji). W 1990 roku ich liczebność wynosiła ponad 600 tys. osób, co czyni Friulów najliczniejszą z grup Retoromanów. Posługują się językiem friulskim z grupy języków retoromańskich, w użyciu jest także język włoski. Do tradycyjnych zajęć Friulów, wciąż grających dużą rolę w gospodarce regionu, zalicza się rolnictwo i uprawa winorośli na nizinach oraz hodowla bydła i pasterstwo na obszarach alpejskich.Włochy (Republika Włoska, wł. Italia, Repubblica Italiana) – państwo położone w Europie Południowej, na Półwyspie Apenińskim, będące członkiem wielu organizacji, m.in.: UE, NATO, należące do ośmiu najbardziej uprzemysłowionych i bogatych państw świata – G8.
Wenecja Euganejska (wł. Veneto) – region administracyjny w północno-wschodnich Włoszech o powierzchni 18 377 km² ze stolicą w Wenecji (331,4 tys. mieszkańców). Od północy graniczy z Austrią, od wschodu z regionem Friuli-Wenecja Julijska, od południa z Emilią-Romanią a od zachodu z Trydentem-Górną Adygą i Lombardią.
Friuli (wł. Friuli, friul. Friûl, słoweń. Furlanija, niem. Friaul) – kraina historyczna oraz region geograficzny w północno-wschodnich Włoszech i zachodniej Słowenii o łącznej powierzchni 8240 km².
Definiowane, jako obszar pomiędzy rzeką Livenza na zachodzie i rzeką Timavo na wschodzie. Nazwa pochodzi z czasów starorzymskich, od jego historycznie najważniejszego miasta – Cividale del Friuli.
Od 31 stycznia 1963 zdecydowana większość obszaru włoskiej części Friuli wchodzi w skład autonomicznego regionu administracyjnego Friuli-Wenecja Julijska (prowincja Gorycja, prowincja Udine i prowincja Pordenone), stanowiąc 96% jego terytorium. Niewielki fragment Friuli jest usytuowany w regionie Wenecja Euganejska.
Język friulski a. friulański a. furlański – jeden z języków retoromańskich, największy pod względem liczby mówiących.Primorska (słoweń. Primorska, wł. Litorale, niem. Küstenland) − region geograficzny w zachodniej Słowenii, przy granicy z Włochami, słoweńska część dawnego Pobrzeża Austriackiego; złożony z Goriški i słoweńskiej części Istrii. Głównymi ośrodkami są miasta Nova Gorica i Koper.
Słoweńska część Friuli obejmuje krainę Goriška w regionie geograficznym Primorska (Przymorza Słoweńskie).
Region głównie zamieszkują Friulowie posługujący się językiem friulskim. Ponadto niektóre gminy strefy przygranicznej zamieszkiwane są przez ponad 50-tysięczną mniejszość słoweńską.
W skład Friuli wchodzi również górska kraina o nazwie Karnia (wł. Carnia), usytuowana w północno-zachodniej części regionu, obejmująca Alpy Karnickie i Karynckie.
Friuli-Wenecja Julijska (wł. Friuli-Venezia Giulia, friulski Friûl-Vignesie Julie, słoweń. Furlanija-Julijska krajina) – region w północnych Włoszech, w którego skład wchodzą 2 obszary autonomiczne tworzące region autonomiczny o powierzchni 7845 km² oraz 1,2 miliona mieszkańców. Gęstość zaludnienia 156 osób/km². W regionie język friulski jest zrównany z włoskim. W Prowincjach Udine, Pordenone oraz Gorizia jest on nauczany również w szkołach. Jest to jeden z pięciu regionów autonomicznych we Włoszech. Od zachodu graniczy z Wenecją Euganejską, od północy z Austrią a od wschodu ze Słowenią.Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.
Największym miastem regionu jest Udine, nazywane „Capitâl dal Friûl”.
Usytuowanie Friuli na mapie środkowo-południowej Europy.
Lokalizacja włoskiej części Friuli.
Lokalizacja słoweńskiej części Friuli.
WorldCat – katalog rozproszony łączący zbiory 71 000 bibliotek ze 112 krajów, które są uczestnikami serwisu Online Computer Library Center. Katalog jest tworzony i prowadzony przez biblioteki, których zbiory są w nim ujęte.Słowenia, Republika Słowenii (słoweń. Slovenija, Republika Slovenija) – państwo położone w Europie Środkowej, posiadające dostęp do Morza Adriatyckiego. Słowenia należy do NATO od 29 marca 2004, jest też członkiem UE od 1 maja 2004 roku.
Warto wiedzieć że... beta
Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączaniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.
Kraina historyczna – region rozwijający się od setek lub tysięcy lat, obejmujący obszary powiązane wspólną historią i kulturą, niekiedy także więzami gospodarczymi. Bardzo często podział kraju na krainy historyczne staje się podstawą wydzielenia współczesnych jednostek podziału administracyjnego.
Alpy Karnickie (również: Alpy Karnijskie; niem. Karnische Alpen; wł. Alpi Carniche) – część Alp wschodnich znajdująca się na granicy Austrii i Włoch. Łańcuch górski rozciąga się od doliny Gail (dopływ Drawy) do przełęczy Tarviso na północy. Cały obszar tego łańcucha stanowi pogranicze włosko-austriackie. Na zachodzie graniczą z Dolomitami, a na wschodzie z Alpami julijskimi. Na północy znajdują się Alpy Gailtalskie, natomiast na południu południowa część pasma opada do równin nad rzeką Pad. Pasmo to zajmuje powierzchnię 6600 km². Najwyższy szczyt to Hohe Warte (2780 m n.p.m.).
Cividale del Friuli (friul. Cividât, słń. Čedad)– miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Friuli-Wenecja Julijska, w prowincji Udine.
Biblioteka Narodowa Francji (fr. Bibliothèque nationale de France, BnF) – francuska biblioteka narodowa, znajdująca się w Paryżu. Przewidziana jest jako repozytorium dla wszystkich materiałów bibliotecznych, wydawanych we Francji. Obecnym dyrektorem Biblioteki jest Bruno Racine.
Starożytny Rzym – cywilizacja rozwijająca się w basenie Morza Śródziemnego i części Europy. Jej kolebką było miasto Rzym leżące w Italii, które w pewnym momencie swoich dziejów rozpoczęło ekspansję, rozszerzając swoje panowanie na znaczne obszary i wchłaniając m.in. kulturę starożytnej Grecji. Cywilizacja rzymska, nazywana też niekiedy grecko-rzymską, razem z pochodzącą z Bliskiego Wschodu religią – chrześcijaństwem, stworzyła podstawy późniejszej cywilizacji europejskiej. Miasto Rzym zaczęło kształtować się w VIII wieku p.n.e., natomiast kres stworzonego przez nie państwa nastąpił formalnie w 1453 roku n.e. (wraz z upadkiem Konstantynopola i tym samym Cesarstwa bizantyńskiego), choć dosyć często jako koniec starożytnego Rzymu przyjmuje się rok 476 n.e., w którym upadło Cesarstwo zachodniorzymskie.
Region – umownie wydzielony obszar, względnie jednorodny, różniący się od terenów sąsiednich cechami naturalnymi bądź nabytymi na przestrzeni dziejów.