Friuli
Przeczytaj także...
Friulowie (Furlanie) – romańska grupa etniczna, zamieszkująca w północno-wschodnich Włoszech, przede wszystkim w autonomicznym regionie Friuli-Wenecja Julijska (prowincje Udine, Pordenone i część Gorycji). W 1990 roku ich liczebność wynosiła ponad 600 tys. osób, co czyni Friulów najliczniejszą z grup Retoromanów. Posługują się językiem friulskim z grupy języków retoromańskich, w użyciu jest także język włoski. Do tradycyjnych zajęć Friulów, wciąż grających dużą rolę w gospodarce regionu, zalicza się rolnictwo i uprawa winorośli na nizinach oraz hodowla bydła i pasterstwo na obszarach alpejskich.Włochy (Republika Włoska, wł. Italia, Repubblica Italiana) – państwo położone w Europie Południowej, na Półwyspie Apenińskim, będące członkiem wielu organizacji, m.in.: UE, NATO, należące do ośmiu najbardziej uprzemysłowionych i bogatych państw świata – G8.
Język friulski a. friulański a. furlański – jeden z języków retoromańskich, największy pod względem liczby mówiących.
Friulowie (Furlanie) – romańska grupa etniczna, zamieszkująca w północno-wschodnich Włoszech, przede wszystkim w autonomicznym regionie Friuli-Wenecja Julijska (prowincje Udine, Pordenone i część Gorycji). W 1990 roku ich liczebność wynosiła ponad 600 tys. osób, co czyni Friulów najliczniejszą z grup Retoromanów. Posługują się językiem friulskim z grupy języków retoromańskich, w użyciu jest także język włoski. Do tradycyjnych zajęć Friulów, wciąż grających dużą rolę w gospodarce regionu, zalicza się rolnictwo i uprawa winorośli na nizinach oraz hodowla bydła i pasterstwo na obszarach alpejskich.Włochy (Republika Włoska, wł. Italia, Repubblica Italiana) – państwo położone w Europie Południowej, na Półwyspie Apenińskim, będące członkiem wielu organizacji, m.in.: UE, NATO, należące do ośmiu najbardziej uprzemysłowionych i bogatych państw świata – G8.
Język friulski a. friulański a. furlański – jeden z języków retoromańskich, największy pod względem liczby mówiących.
Friuli (wł. Friuli, friul. Friûl,słow. Furlanija, niem. Friaul) – region historyczno-geograficzny położony w północno-wschodnich Włoszech. Obecnie wchodzi w skład autonomicznego regionu Friuli-Wenecja Julijska i stanowi 96% jego terytorium. Stolicą i najważniejszym miastem Friuli jest miasto Udine nazywane "Capitâl dal Friûl". Region głównie zamieszkują Friulowie mówiący na co dzień w języku friulskim. Ponadto niektóre gminy strefy przygranicznej zamieszkiwane są przez ponad 50-tysięczną mniejszość słoweńską.
Friuli-Wenecja Julijska (wł. Friuli-Venezia Giulia, friulski Friûl-Vignesie Julie, słoweń. Furlanija-Julijska krajina) – region w północnych Włoszech, w którego skład wchodzą 2 obszary autonomiczne tworzące region autonomiczny o powierzchni 7845 km² oraz 1,2 miliona mieszkańców. Gęstość zaludnienia 156 osób/km². W regionie język friulski jest zrównany z włoskim. W Prowincjach Udine, Pordenone oraz Gorizia jest on nauczany również w szkołach. Jest to jeden z pięciu regionów autonomicznych we Włoszech. Od zachodu graniczy z Wenecją Euganejską, od północy z Austrią a od wschodu ze Słowenią.Słowenia, Republika Słowenii (słoweń. Slovenija, Republika Slovenija) – państwo położone w Europie Środkowej, posiadające dostęp do Morza Adriatyckiego. Słowenia należy do NATO od 29 marca 2004, jest też członkiem UE od 1 maja 2004 roku.
W skład Friuli wchodzi również górska kraina o nazwie Karnia (wł. Carnia) położona w północno-zachodniej części regionu, obejmująca Alpy Karnickie i Karynckie.
Alpy Karnickie (również: Alpy Karnijskie; niem. Karnische Alpen; wł. Alpi Carniche) – część Alp wschodnich znajdująca się na granicy Austrii i Włoch. Łańcuch górski rozciąga się od doliny Gail (dopływ Drawy) do przełęczy Tarviso na północy. Cały obszar tego łańcucha stanowi pogranicze włosko-austriackie. Na zachodzie graniczą z Dolomitami, a na wschodzie z Alpami julijskimi. Na północy znajdują się Alpy Gailtalskie, natomiast na południu południowa część pasma opada do równin nad rzeką Pad. Pasmo to zajmuje powierzchnię 6600 km². Najwyższy szczyt to Hohe Warte (2780 m n.p.m.).Udine (słoweń. Videm) – miasto i gmina we Włoszech, w regionie autonomicznym Friuli-Wenecja Julijska, na północno-wschodnim skraju Niziny Weneckiej. Ośrodek administracyjny prowincji Udine. Jest znane z drużyny piłkarskiej Udinese Calcio. Według danych na rok 2004 gminę zamieszkuje 96 678 osób, 1692,1 os./km². Zespół miejski Udine zajmuje powierzchnię ok. 350 km², a zamieszkuje go ok. 170 tys. osób.