Franciszek Kowalski - poeta
Przeczytaj także...
Czerniatyn - wieś w rejonie horodeńskim obwodu iwanofrankowskiego, założona w 1453 r. W II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Czerniatyn w powiecie horodeńskim województwa stanisławowskiego. Po 1945 roku wieś włączono do ZSRR. Obecnie na Ukrainie. Wieś liczy 3185 mieszkańców.Twierdza Zamość – fortyfikacje otaczające Zamość zbudowane w latach 1579-1618 na zlecenie Jana Zamoyskiego. Wielokrotnie przebudowywane, w tym najbardziej kompleksowo w latach 20. XIX w. Jedna z największych twierdz Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a następnie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. W swojej historii przeszła 5 oblężeń. Pierwszym z nich była obrona przed wojskami kozacko-tatarskimi w czasie powstania Chmielnickiego. Kolejne to oblężenie szwedzkie z 1656 i wojsk Księstwa Warszawskiego, mające na celu odbicie Zamościa z rąk austriackich w 1809 roku. Najdłuższym, trwającym aż 10 miesięcy, było rosyjskie oblężenie w 1813 roku. Po raz ostatni Zamość bronił się w czasie powstania listopadowego, kiedy to jako ostatni punkt oporu uległ Rosjanom. Forteca została zdobyta szturmem tylko raz, przez wojska polskie, w 1809 r. Zlikwidowana została w 1866 roku.
Królestwo Galicji i Lodomerii wraz z Wielkim Księstwem Krakowskim i Księstwami Oświęcimia i Zatoru (niem. Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau und den Herzogtümern Auschwitz und Zator; ukr. Королівство Галичини та Володимирії з великим князівством Краківським і князівствами Освенціма і Затору) – państwo (w praktyce prowincja i kraj koronny) na terytorium Galicji, w latach 1772-1918 wchodzące w skład Monarchii Habsburgów, Cesarstwa Austriackiego i Austro-Węgier. Kraina historyczna na wschodzie Europy Środkowej, obecnie w granicach Polski i Ukrainy.
Czerniatyn - wieś w rejonie horodeńskim obwodu iwanofrankowskiego, założona w 1453 r. W II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Czerniatyn w powiecie horodeńskim województwa stanisławowskiego. Po 1945 roku wieś włączono do ZSRR. Obecnie na Ukrainie. Wieś liczy 3185 mieszkańców.Twierdza Zamość – fortyfikacje otaczające Zamość zbudowane w latach 1579-1618 na zlecenie Jana Zamoyskiego. Wielokrotnie przebudowywane, w tym najbardziej kompleksowo w latach 20. XIX w. Jedna z największych twierdz Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a następnie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. W swojej historii przeszła 5 oblężeń. Pierwszym z nich była obrona przed wojskami kozacko-tatarskimi w czasie powstania Chmielnickiego. Kolejne to oblężenie szwedzkie z 1656 i wojsk Księstwa Warszawskiego, mające na celu odbicie Zamościa z rąk austriackich w 1809 roku. Najdłuższym, trwającym aż 10 miesięcy, było rosyjskie oblężenie w 1813 roku. Po raz ostatni Zamość bronił się w czasie powstania listopadowego, kiedy to jako ostatni punkt oporu uległ Rosjanom. Forteca została zdobyta szturmem tylko raz, przez wojska polskie, w 1809 r. Zlikwidowana została w 1866 roku.
Królestwo Galicji i Lodomerii wraz z Wielkim Księstwem Krakowskim i Księstwami Oświęcimia i Zatoru (niem. Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau und den Herzogtümern Auschwitz und Zator; ukr. Королівство Галичини та Володимирії з великим князівством Краківським і князівствами Освенціма і Затору) – państwo (w praktyce prowincja i kraj koronny) na terytorium Galicji, w latach 1772-1918 wchodzące w skład Monarchii Habsburgów, Cesarstwa Austriackiego i Austro-Węgier. Kraina historyczna na wschodzie Europy Środkowej, obecnie w granicach Polski i Ukrainy.
Franciszek Kowalski (ur. 21 marca 1799 w Pawołoczy koło Berdyczowa, zm. 10 października 1862 w Kijowie) – polski poeta, pedagog, pamiętnikarz, tłumacz.
Kształcił się w Liceum Krzemienieckim. Jeszcze w czasach szkolnych zajął się przekładami dzieł Moliera. W 1824 przeniósł się do Warszawy, gdzie żył z guwernerki. W 1829 został nauczycielem języka i literatury polskiej w szkole wojewódzkiej w Szczebrzeszynie.
W czasie powstania listopadowego wstąpił do 16. Pułku Piechoty. Przeniósł się do Legii Litewsko-wołyńskiej, zaraz po jej utworzeniu. W czasie oblężenia Zamościa był podporucznikiem, dowódcą plutonu w szwadronie kpt Michała Gołębiowskiego. Po poddaniu się twierdzy przebywał do września 1832 w niewoli w Kamieńcu Podolskim.
Biblioteka Narodowa (BN) – polska biblioteka narodowa w Warszawie, na Ochocie, na Polu Mokotowskim, narodowa instytucja kultury założona w 1928.Liceum Krzemienieckie (także Liceum Wołyńskie) – polska szkoła w Krzemieńcu na Wołyniu, istniejąca w latach 1805-1831, reaktywowana w latach 1922-1939, zwana także Atenami Wołyńskimi. Odegrała znaczącą rolę w rozwoju poziomu kultury polskiej na Wołyniu.
Przeniósł się do Galicji, gdzie pracował jako guwerner. W 1849 został archiwistą w Tulczynie Potockich. W 1861 przeniósł się do Czerniatyna koło Baru. W 1862 wyjechał na kurację do Kijowa.
Znany z tekstów pieśni: Tam na błoniu błyszczy kwiecie (Ułan na wedecie), Maliniak (Inc.: Stańmy bracia wraz).
Dzieła[ | edytuj kod]
W 1852 opublikował Wspomnienia w 2 tomach.
Powstanie listopadowe, wojna polsko-rosyjska 1830-1831 – polskie powstanie narodowe przeciw Rosji, które wybuchło w nocy z 29 listopada na 30 listopada 1830, a zakończyło się 21 października 1831. Zasięgiem swoim objęło Królestwo Polskie i część ziem zabranych (Litwę, Żmudź i Wołyń).Tulczyn (ukr. Тульчин) – miasto na Ukrainie, siedziba władz rejonu tulczyńskiego w obwodzie winnickim, nad Sielnicą, dawna polska rezydencja magnacka. Liczba mieszkańców w 2003 roku wynosiła ok. 15 tys. Zakłady odzieżowe, technikum weterynarii, muzeum krajoznawcze.
Przypisy[ | edytuj kod]
- Doktor z musu : komedya Moliera we trzech aktach tł. wierszem przez Franciszka Kowalskiego, wyd. 1822, polona.pl [dostęp 2018-05-22].
- Miecz i lutnia czyli śpiewy wolności wolnego Polaka przez Franciszka Kowalskiego, wyd. 1831, polona.pl [dostęp 2018-05-22].
- Franciszek Kowalski, Wiązanie Bronia : powiastki obyczajowe dla młodych chłopców, wyd. 1852, polona.pl [dostęp 2018-05-22].
- Wspomnienia : pamiętnik Franciszka Kowalskiego. T. 1, wyd. 1859, polona.pl [dostęp 2018-05-22].
- Wspomnienia : pamiętnik Franciszka Kowalskiego. T. 2, wyd. 1859, polona.pl [dostęp 2018-05-22].
Bibliografia[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
Sir Walter Scott (ur. 15 sierpnia 1771 w Edynburgu, zm. 21 września 1832 w Abbotsford) − szkocki powieściopisarz i poeta.International Standard Name Identifier (ISNI) – unikalny identyfikator służący wystandaryzowanej identyfikacji
obiektów, podmiotów, autorów dzieł, utworów i publikacji.
Warto wiedzieć że... beta
Ułan i dziewczyna – wiersz Franciszka Kowalskiego napisany w czasie powstanie listopadowego, opublikowany w Paryżu w 1831 roku w zbiorze Miecz i lutnia. Wiersz znany jest też pod alternatywnymi tytułami Tam na błoniu błyszczy kwiecie oraz Ułan na wedecie.
Podporucznik (ppor.) – najniższy stopień oficerski w Wojsku Polskim, z korpusu oficerów młodszych. Polski oficer w stopniu podporucznika na naramiennikach nosi dwie gwiazdki.
Bar (ukr. Бар) – miasto położone na Ukrainie, nad rzeką Rów, na Podolu, w obwodzie winnickim, siedziba władz rejonu barskiego. 17,2 tys. mieszkańców (2005). Miasto znane w historii Polski z zawiązania przez szlachtę związku znanego jako konfederacja barska.
Kijów (ukr. Київ, Kyjiw, ros. Киев, Kijew) – stolica i największe miasto Ukrainy, nad rzeką Dniepr. Był miastem królewskim Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Szczebrzeszyn – miasto w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, nad rzeką Wieprz, 5294 mieszkańców (stan na rok 2011). Niegdyś gród obronny na trakcie kijowskim. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. zamojskiego.
WorldCat – katalog rozproszony łączący zbiory 71 000 bibliotek ze 112 krajów, które są uczestnikami serwisu Online Computer Library Center. Katalog jest tworzony i prowadzony przez biblioteki, których zbiory są w nim ujęte.
Pawołocz (ukr. Пaволоч – trl. Pavoloč) – obecnie wieś przy ujściu rzeczką Pawołoczki do rzeki Rastawicy, na Ukrainie w obwodzie żytomierskim, w rejonie popilniańskim, 1437 mieszkańców (2009).