Formacja zakonna – proces stopniowego doskonalenia się osoby, która złożyła śluby zakonne (lub inne podobne więzy) i współpracuje z łaską Bożą krocząc drogą charakterystyczną dla konkretnego instytutu, zgromadzenia lub zakonu (charyzmat zakonny).
Formacja dotyczy całego okresu przebywania osoby w zakonie, a nawet okresu poprzedzającego związanie się z instytutem (tzw. rozeznawanie powołania we współpracy z kierownikiem duchowym). Podstawowymi etapami formacji zakonnej są: postulat, nowicjat, okres po złożeniu ślubów czasowych oraz po złożeniu ślubów wieczystych aż do śmierci. Wszystkie etapy są jednakowo ważne i odznaczają się zintegrowaną pracą nad wszystkimi przymiotami osobowości. Formacja ma na celu osiągnięcie dojrzałości ludzkiej, w aspektach indywidualnym, społecznym i duchowym. Droga formacji skandowana jest przez naturalnie pojawiające się kryzysy, których właściwe przechodzenie jest gwarantem właściwego rozwoju osobowościowego.
Dom formacyjny – klasztor lub konwent należący do danego zakonu lub zgromadzenia zakonnego Kościoła katolickiego, w którym prowadzona jest formacja zakonna.Kościół katolicki – największa na świecie chrześcijańska wspólnota wyznaniowa, głosząca zasady wiary i życia określane mianem katolicyzmu. Kościół katolicki jest jednym z trzech głównych nurtów chrześcijaństwa, obok Cerkwi prawosławnej i Kościołów protestanckich.
Formacja w różnych instytutach posiada cechy wspólne jak i różnice, wynikające z charyzmatów konkretnych zgromadzeń i zakonów. Różnice wynikają również z rodzajów instytutów (żeńskie, męskie, kleryckie, laickie). Specyficzna jest także formacja osób zakonnych przygotowujących się do przyjęcia święceń kapłańskich.
Wierni świeccy (laikat) – wszyscy wierni, którzy nie są kapłanami bądź zakonnikami, niemający święceń kapłańskich.Sakrament (łac. sacramentum) – w chrześcijaństwie obrzęd religijny rozumiany jako widzialny znak lub sposób przekazania łaski Bożej, ustanowiony, zgodnie z wiarą, przez Chrystusa.
Formacja zakonna opiera się na Piśmie Świętym, nauczaniu Kościoła, dokumentach własnych instytutów, takich jak np. Konstytucje czy Statuty partykularne. Jednym z podstawowych elementów właściwej formacji zakonnej jest bogate życie sakramentalne (codzienna Eucharystia oraz częsta spowiedź święta). Nieodzownym w formacji zakonnej jest również ciągłe pogłębianie znajomości duchowości i charyzmatu własnego instytutu (tzw. powrót do źródeł). Ten ostatni element został szczególnie podkreślony w dokumentach Soboru Watykańskiego II.
Charyzmat (z gr. χάρισμα /chárisma/ – „bezinteresowny dar”, „dar łaski”) – termin stosowany w chrześcijaństwie, wskazujący na pewne dary Boże, uzdolniające tego, kto je otrzymał, do służby w Kościele. Charyzmat może mieć charakter zwyczajny, lub nadzwyczajny - nadprzyrodzony, i otrzymanie go wiąże się bezpośrednio z powołaniem do służby nim, więc czasem pojęcie to odnoszone jest do zgromadzeń i zakonów: np. charyzmat zakonu, zgromadzenia – oznacza wtedy najważniejszy kierunek jego działalności. W Biblii opisy objawiania się charyzmatów pojawiają się bardzo często, a wprost pisze o nich św. Paweł:Postulat (łac. postulare - żądać, wymagać) - pierwszy okres życia we wspólnocie zakonnej, poprzedzający nowicjat. Postulat może trwać od kilku tygodni do 2 lat. Służy postulantom do poznania zakonu i wciągnięcia się do życia zakonnego. W związku z tym, że postulant lub postulantka nie składają żadnych przyrzeczeń, mogą w każdej chwili przerwać postulat i opuścić wspólnotę bez żadnych konsekwencji. Bezpośrednio po postulacie rozpoczyna się nowicjat.
Vita Consecrata
Dom formacyjny
Warto wiedzieć że... beta
Sakrament święceń, święcenia kapłańskie, kapłaństwo, święcenia – sakrament w Kościele katolickim, także Kościołach prawosławnych, anglikańskich i starokatolickich, który nadaje władzę uświęcania, tj. udzielania innych sakramentów.
Sobór watykański II – ostatni, jak dotąd, sobór w Kościele katolickim, otwarty 11 października 1962 przez papieża Jana XXIII, zakończony 8 grudnia 1965 przez papieża Pawła VI.
Powołanie – potocznie: posiadanie określonego daru do wykonywania danej czynności przez większą część życia. Czynność tę wykonuje się bardziej z pobudek altruistycznych niż finansowych, choć te drugie mogą mieć również znaczenie. Można również mieć powołanie do pracy, którą się wykonuje.
Łaska (gr. χαρις, charis, łac. gratia) – w teologii rozumiana jako dar udzielany człowiekowi przez Boga, a którego przyznanie nie jest związane z żadną zasługą. Łaska może dotyczyć życia duchowego lub materialnego. Może być niezbędna do osiągnięcia niektórych celów religijnych.
Osobowość – wewnętrzny system regulacji pozwalający na adaptację i wewnętrzną integrację myśli, uczuć i zachowania w określonym środowisku w wymiarze czasowym (poczucie stabilności). Jest to zespół względnie trwałych cech lub dyspozycji psychicznych jednostki, różniących ją od innych jednostek.
Osoba (πρόσωπον [prosopon], łac. persona) – pierwotnie, zarówno po grecku, jak i po łacinie słowo to oznaczało „maskę”, którą zakładali aktorzy w teatrze starożytnym. Następnie zaczęto go używać w odniesieniu do roli, jaką jednostka odgrywa w dramacie życia. Podmiot o rozumnej naturze. Może nim być człowiek, a także Bóg, rozumiany jako byt wyróżniający się najdoskonalszą formą istnienia. We współczesnej filozofii pojęcie kluczowe dla chrześcijańskiego i niechrześcijańskiego personalizmu, mającego źródła w chrześcijańskim (zwłaszcza tomistycznym) rozumieniu człowieka jako bytu odrębnego od świata rzeczy, przyrody, w tym także zwierząt.
Eucharystia (gr. εὐχαριστία, eucharistía = ‘dziękczynienie’) lub Wieczerza Pańska, Sakrament Ołtarza, Msza św., Komunia Święta, Najświętszy Sakrament, Najświętsza Ofiara – uroczysta celebracja Ostatniej Wieczerzy, uczty paschalnej, którą Jezus spożył przed swoją zbawczą męką, śmiercią i zmartwychwstaniem i którą chrześcijanie sprawują wypełniając polecenie Mistrza: To czyńcie na moją pamiątkę (Łk 22,19). Eucharystia jest antycypacją, zaczątkiem uczty zaślubin Baranka zapowiedzianej w Apokalipsie (Ap 19,1).
