Europa Wschodnia

Europa Wschodnia

Europa Wschodnia – termin określający wschodnią część kontynentu europejskiego. Region ten jest różnie definiowany.

Europa Środkowa – region położony pomiędzy różnie definiowanymi Europą Zachodnią i Europą Wschodnią. Europa Północna, Południowa i Południowo-Wschodnia również wpływają na zakres tego pojęcia, w zależności od ujęcia ich granic. Pojęcie rozumiane jest różnie w zależności od okresu historycznego.Geograficzny środek Europy można wyznaczyć stosując różne kryteria, według jednego z nich środek Europy zgodnie z obliczeniami Szymona Antoniego Sobiekrajskiego z 1775 roku znajduje się w miejscowości Suchowola koło Białegostoku, ustawiono tam na pamiątkę tego obelisk oraz tablicę.

Spis treści

1 Definicje

1.1 Według ONZ

1.1.1 Grupa Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych

1.1.2 Wydział Statystyczny ONZ

1.1.3 Grupa regionalna w ONZ

1.2 Według klasyfikacji CIA

2 Klasyfikacja polityczna

2.1 Klasyfikacja polityczna podczas zimnej wojny

3 Klasyfikacja kulturowa

4 Definicja kulturowa

5 Zobacz też

6 Przypisy

7 Linki zewnętrzne

Definicje

Według ONZ

Grupa Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych

Grupa Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych, wchodząca w skład Wydziału Statystycznego Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ, została założona w celu rozpatrzenia technicznych problemów standaryzacji nazw geograficznych. Grupa ta składa się z ekspertów wchodzących w skład różnych sekcji geograficznych i językowych, powołanych podczas Konferencji Narodów Zjednoczonych ds. Standaryzacji Nazw Geograficznych.

Europa Środkowo-Wschodnia – nazwa stosowana dla określenia europejskich państw mających wspólne korzenie kulturowe i historyczne, a także wspólną przeszłość jako buforowe socjalistyczne republiki podlegające ZSRR, badź będące jego częścią składową jako republiki radzieckie. Jest to zbitek dwóch określeń tej części Europy – geograficznego (środkowa) i politycznego (Wschodnia).Serbia, Republika Serbii (serb. Република Србија/ Republika Srbija – państwo w południowej Europie, powstałe 5 czerwca 2006 roku po rozpadzie federacji Serbii i Czarnogóry. Stolicą jest Belgrad. Serbia graniczy z Węgrami na północy, Rumunią i Bułgarią na wschodzie, Macedonią i Albanią na południu oraz z Czarnogórą, Chorwacją i Bośnią i Hercegowiną na zachodzie. De facto na południu Serbia graniczy z Kosowem, którego jednostronnie ogłoszoną niepodległość uznała część państw świata. Od 29 lutego 2012 r. kraj ten posiada status oficjalnego kandydata do Unii Europejskiej, a w czerwcu 2013 UE wyraziła zgodę na rozpoczęcie rozmów akcesyjnych w styczniu 2014.

W skład sekcji „Europa Wschodnia oraz Azja Północna i Środkowa” wchodzą przedstawiciele następujących państw europejskich:

Białoruś

Bułgaria

Rosja

Ukraina

Sekcję tę tworzą również następujące państwa azjatyckie: Armenia, Azerbejdżan, Mongolia, Uzbekistan i Kirgistan.

Ponieważ poszczególne państwa mają pełną dowolność w wyborze sekcji regionalnej, do której będą należeć, podział taki nie jest formalny.

Central Intelligence Agency, CIA (pol. Centralna Agencja Wywiadowcza) – rządowa agencja służby wywiadowczej USA, zajmująca się pozyskiwaniem i analizą informacji o zagranicznych rządach, korporacjach i osobach indywidualnych oraz opracowywaniem, na podstawie tych informacji, raportów dla instytucji rządowych USA. Agencja organizowała także operacje, których celem była interwencja w wewnętrzne sprawy wybranych państw, od propagandy po wspieranie oddziałów paramilitarnych. Jednym z wielu przykładów takich interwencji jest udział w organizacji zamachu stanu w Iranie w 1951 (Operacja AJAX).Wojwodina, Prowincja Autonomiczna Wojwodiny (Vojvodina, węg. Vajdaság) – autonomiczny okręg w północnej Serbii, zamieszkany przez 2,03 mln mieszkańców (2002), przede wszystkim Serbów (65% liczby ludności) i Węgrów (14%). Stolicą Wojwodiny jest Nowy Sad, inne większe miasta to Pančevo, Subotica, Zrenjanin. Obejmuje serbskie części historycznych regionów Baczki, Banatu i Sremu.

Wydział Statystyczny ONZ

Wielkie regiony Europy według klasyfikacji statystycznej ONZ. Legenda:

     Europa Wschodnia

Europa wschodnia według bazy danych The World Factbook CIA

Dwa wielkie regiony kulturowe Europy: cywilizacji wschodniej (oznaczony na szaro) i cywilizacji zachodniej (oznaczony na czerwono)

Mapa głównych cywilizacji według Huntingtona. Cywilizacja bizantyjsko-prawosławna oznaczona jest kolorem błękitnym

Europa Środkowo-Wschodnia w koncepcji Międzymorza

Według podziału używanego przez Wydział Statystyczny Organizacji Narodów Zjednoczonych do własnych celów w skład Europy Wschodniej wchodzą:

The World Factbook jest coroczną publikacją Centralnej Agencji Wywiadowczej Stanów Zjednoczonych zawierającą podstawowe informacje o wszystkich krajach świata. Factbook na kilku stronach podsumowuje najważniejsze informacje o danym kraju: jego historię, geografię, demografię, rząd, gospodarkę, telekomunikację, transport, wojsko i kwestie międzynarodowe. Redakcja mieści się w Waszyngtonie. Z chwilą wydania I wydania w 1980 tytuł publikacji był następujący: National Basic Intelligence Factbook, lecz już w kolejnym roku nosił bieżący tytuł. Obecnie informator wydawany jest przez 2 niezależne (w dwóch nakładach) od siebie firmy:Bałkany – region Europy, obejmujący w przybliżeniu obszar Półwyspu Bałkańskiego. Jednak nazwa ta mniej odnosi się do geografii, a bardziej do wspólnoty historyczno-kulturowej. Przy takim podejściu o przynależności danego kraju do Bałkanów decydują cechy kulturowe (np. język należący do ligi bałkańskiej, pewne elementy kultury ludowej), społeczne (np. wieloetniczność, współwystępowanie katolicyzmu, prawosławia i islamu) oraz historyczne (np. dawna przynależność do Cesarstwa Bizantyjskiego, zasiedlenie przez Słowian w VI wieku naszej ery, a przede wszystkim doświadczenie panowania tureckiego).

Białoruś

Bułgaria

Czechy

Mołdawia

Polska

Rumunia

Rosja

Słowacja

Ukraina

Węgry

Zakwalifikowanie konkretnych państw lub obszarów do danego regionu ma na celu ułatwienie badań statystycznych i nie jest wyrazem uznania przez Organizację Narodów Zjednoczonych przynależności politycznej lub innej danego państwa lub obszaru.

Kraje bałtyckie – nazwa stosowana dla określenia trzech państw położonych nad Morzem Bałtyckim: Litwy, Łotwy i Estonii. Zajmują one powierzchnię 175,1 tys. km², zamieszkuje je ok. 6,9 mln mieszkańców (2010). Ich mieszkańców określa się niekiedy mianem Bałtów.Grecja (gr. Ελλάδα Elláda, IPA: [e̞ˈlaða] lub Ελλάς Ellás, IPA: [e̞ˈlas]), Republika Grecka (Ελληνική Δημοκρατία Ellinikí Dimokratía, IPA: [e̞ˌliniˈci ðimo̞kraˈtiˌa]) – kraj położony w południowo-wschodniej części Europy, na południowym krańcu Półwyspu Bałkańskiego. Graniczy z czterema państwami: Albanią, Macedonią Północną i Bułgarią od północy oraz Turcją od wschodu. Ma dostęp do czterech mórz: Egejskiego i Kreteńskiego od wschodu, Jońskiego od zachodu oraz Śródziemnego od południa. Grecja ma dziesiątą pod względem długości linię brzegową na świecie, o długości 14880 km. Poza częścią kontynentalną, w skład Grecji wchodzi około 2500 wysp, w tym 165 zamieszkałych. Najważniejsze to Kreta, Dodekanez, Cyklady i Wyspy Jońskie. Najwyższym szczytem jest wysoki na 2918 m n.p.m. Mitikas w masywie Olimpu.

Grupa regionalna w ONZ

Kraje członkowskie ONZ samodzielnie decydują o swojej przynależności do poszczególnej grupy regionalnej ONZ. W ONZ do Eastern European Group przystąpiły:

Albania

Armenia

Azerbejdżan

Białoruś

Bośnia i Hercegowina

Bułgaria

Chorwacja

Czarnogóra

Czechy

Estonia

Gruzja

Litwa

Łotwa

Macedonia Północna

Mołdawia

Polska

Rosja

Rumunia

Turcja

Serbia

Słowacja

Słowenia

Ukraina

Węgry

Turcja jednocześnie przystąpiła i do Asia-Pacific Group.

Czarnogóra (czarnogórski Црна Гора/Crna Gora, języki niesłowiańskie: Montenegro, do października 2007 r. – Republika Czarnogóry) – państwo w Europie Południowej. Leży na wybrzeżu Morza Adriatyckiego i graniczy z Serbią, Kosowem, Chorwacją, Bośnią i Hercegowiną oraz Albanią.Bukowina (rum. Bucovina, ukr. Буковина) – kraina historyczna położona pomiędzy Karpatami Wschodnimi a środkowym Dniestrem, obecnie, od II wojny światowej dzieli się na:

Według klasyfikacji CIA

Amerykańska Centralna Agencja Wywiadowcza, w swoim corocznym raporcie The World Factbook, do krajów Europy Wschodniej zalicza:

Białoruś

Estonia

Litwa

Łotwa

Mołdawia

Ukraina

Natomiast do krajów Europy Południowo-Wschodniej CIA zalicza:

Albania

Bułgaria

Bośnia i Hercegowina

Chorwacja

Czarnogóra

Serbia

Macedonia Północna

Rumunia

Turcja jednocześnie zaliczana i do Azji Południowo-Zachodniej

Rosja zaklasyfikowana jest jako państwo transkontynentalne.

Polska, Rzeczpospolita Polska – państwo unitarne w Europie Środkowej, położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w dorzeczu Wisły i Odry. Powierzchnia administracyjna Polski wynosi 312 679 km², co daje jej 70. miejsce na świecie i dziewiąte w Europie. Zamieszkana przez ponad 38,5 miliona ludzi, zajmuje pod względem liczby ludności 34. miejsce na świecie, a szóste w Unii Europejskiej.Kirgistan, Republika Kirgiska (kirgiski Кыргызстан, Кыргыз Республикасы trl. i trb. Kyrgyzstan, Kyrgyz Respublikasy; ros. Киргизия, Киргизская Республика trl. Kyrgyzstan, Kyrgyzskaâ Respublika, trb. Kyrgyzstan, Kyrgyzskaja Riespublika; w okresie radzieckim w języku polskim pod nazwą Kirgizja, po ogłoszeniu niepodległości przejściowo również jako Kyrgystan) – państwo w Azji Środkowej. Graniczy z Chinami (dł. granicy 858 km), Kazachstanem (1051 km), Tadżykistanem (870 km) i Uzbekistanem (1099 km).

Podstrony: 1 [2] [3] [4]