Eryk X Knutsson (zm. 10 kwietnia 1216) – król Szwecji 1208–1216 (koronowany w 1210), pochodzący z dynastii Erykidów.
Ojcem Eryka był Knut Eriksson, który panował w Szwecji w latach od 1167 do 1196, źródła nie przekazały imienia matki Eryka, która prawdopodobnie pochodziła z możnego szwedzkiego rodu. Data urodzenia Eryka Knutssona nie jest znana, przyjmuje się, że urodził się około 1180 i był jednym z kilku młodszych synów.
Folkungowie – dynastia panująca w latach 1250–1364 w Szwecji oraz w Norwegii w latach 1319–1387. Jej pierwszym przedstawicielem był Waldemar Birgersson panujący w latach 1250–1275.Finlandia, Republika Finlandii (fiń. Suomi, Suomen Tasavalta; szw. Finland, Republiken Finland) – państwo w Europie Północnej, powstałe po odłączeniu od Rosji w 1917. Członek Unii Europejskiej. Graniczy od zachodu ze Szwecją, od północy z Norwegią i od wschodu z Rosją. Od zachodu ma ponadto dostęp do Morza Bałtyckiego.
Po śmierci króla Knuta Erikssona koronę królewską przejął bez większych problemów przedstawiciel wrogiej Erykidom dynastii Swerkerydów – Swerker II zwany Młodszym, który łatwo zjednał sobie szwedzkich możnych i duchowieństwo. Brak oporu podczas przejęcia władzy przez Swerkera II pozwala przyjąć, że w tym czasie Eryk Knuttson był w młodym wieku. Eryk wraz ze swym rodzeństwem przebywał na dworze króla Swerkera, co trwało do 1203, kiedy Eryk wraz z braćmi udali się do Norwegii, chcąc tam szukać sojuszników do walki przeciwko Swerkerowi II. Dwa lata później Erykidzi wraz z norweskimi posiłkami przybyli do Szwecji, chcąc obalić władzę Swerkera. W 1205 miała miejsce bitwa pod Älgaras, pierwsza z bitew jakie Swerker II musiał stoczyć ze zwolennikami rodu Eryka. Pierwsza potyczka okazała się dla Erykidów przegrana, zginęli w niej trzej bracia Eryka. Jednak już następna bitwa pod Leną w 1208 okazała się zwycięską, w jej wyniku Swerker stracił władzę i musiał uciekać do duńskiej Skanii. Swerker powrócił do Szwecji, prowadzone przez niego wojska 17 lipca 1210 spotkały się z wojskami Eryka Knutssona pod Gestilren. Po stronie Eryka stanął Eskil Magnusson, możny z rodu Bjälbo, mimo że jego brat jarl Birger Brosa był teściem Swerkera. W bitwie pod Gestilren Eryk Knutsson kolejny raz pokonał Swerkera, który zginął podczas bitwy. Bitwa miała miejsce na terenie zachodniego Götalandu (Västergötland), z tym, że niektórzy z historyków uważają, że była w Upplandzie.
Eryk XI, szw. Erik XI Eriksson (ur. 1216, zm. 2 lutego 1250) – król Szwecji 1222–1229 oraz 1234–1250 pochodzący z dynastii Erykidów, znany pod przydomkiem Sepleniący i Chromy (szw. läspe och halte).Szwecja, Królestwo Szwecji (Sverige, Konungariket Sverige) – państwo w Europie Północnej, zaliczane do państw skandynawskich. Szwecja jest członkiem Unii Europejskiej od 1995 roku. Graniczy z Norwegią, Finlandią i Danią.
Eryk Knutsson, przy poparciu rodu Bjälbo i szwedzkiego duchowieństwa, koronował się w katedrze w Uppsalii. Był pierwszym szwedzkim królem, którego koronacja odbyła się zgodnie z chrześcijańskim obrządkiem, albowiem wybór poprzednich władców Szwecji miał miejsce podczas tingu na pradawnym kamieniu Mora. Podczas swego panowania Eryk skupił się na akcji dalszej chrystianizacji Szwecji, w tym terenów obecnej Finlandii, gdzie założył biskupstwo w Åbo. Eryk Knutsson zmarł 10 kwietnia 1216.
Turku (fiń. Turku, szw. Åbo, ros. Турку) – miasto w południowo-zachodniej Finlandii, u ujścia rzeki Aurajoki. Stolica kraju do roku 1812 (oficjalnie od 1809), najstarsze miasto fińskie. Uniwersytet założony w 1640 roku. Obecnie stolica regionu Varsinais-Suomi, do 2009 roku prowincji Finlandia Zachodnia, ważny port (w 2007 obsłużył 3,6 mln pasażerów). Rozwinięty przemysł. W skład zespołu miejskiego wchodzą: Raisio, Kaarina i Naantali. Jest atrakcyjnym turystycznie miejscem. Działa tam także m.in. polski konsulat honorowy. Bardzo silne wpływy kultury szwedzkiej.Uppsala – miasto we wschodniej części Szwecji położone ok. 70 km na północ od Sztokholmu. Jest czwartym co do wielkości miastem Szwecji i centrum administracyjnym regionu Uppsala (Uppsala län).
Eryk poślubił duńską księżniczkę Ryksę (zm. 1221), córkę króla Waldemara I Wielkiego, co miało przełamać dotychczasowy tradycyjny sojusz Swerkerydów z Danią. Z małżeństwa pochodziły m.in. dzieci:
Zofia, wyszła z mąż za księcia Meklemburgii Henryka Borwina III, pana Roztoki (jego matką była córka Swerkera II), Zofia zmarła w 1241,
Ingeborga, jej mężem został jarl Birger Magnusson, ich syn Waldemar Birgersson został pierwszym królem Szwecji z nowej dynastii Folkungów, Ingeborga zmarła w 1254,
Eryk XI, który urodził się już po śmierci ojca
Być może córką Eryka Knutssona była również Helena, żona Knuta Długiego (Långe), który w latach 1229-1234 wygnał z kraju Eryka XI i samodzielnie panował w Szwecji.
Erykidzi – średniowieczna dynastia szwedzka wywodząca się od króla Eryka IX (panował 1155-1160), panująca w Szwecji od 1155 do 1250, na przemian z przedstawicielami dynastii Swerkerydów (potomków króla Swerkera I Starszego, zmarł 1156). Gdy w 1161 roku w Szwecji zostały obalone rządy pochodzącego z Danii króla Magnusa Henrikssona, którego matka była wnuczką króla Inge I Starszego, oba szwedzkie rody rozpoczęły między sobą zaciekłe walki o królewską koronę, skutkiem czego każdy kolejny król był mordowany przez swego następcę z wrogiego rodu. Walki trwały do roku 1250 kiedy to zmarł Eryk XI, ostatni z rodu Erykidów, a władzę w Szwecji przejęła na trwałe nowa dynastia Folkunga.Waldemar I Wielki (ur. 14 stycznia 1131, zm. 12 maja 1182) – król Danii w latach 1146-1157 wspólnie ze Swenem III Grade i Kanutem V, następnie samodzielnie 1158-1182.
MałgorzataM. Hertmanowicz-Brzoza MałgorzataM., KamilK. Stepan KamilK., Słownik władców świata, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2005, s. 203, ISBN 83-7435-077-6, OCLC 749692036 .
JerzyJ. Rajman JerzyJ., Encyklopedia średniowiecza, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2006, s. 271, ISBN 83-7435-263-9, ISBN 978-83-7435-263-5, OCLC 749403223 .
WorldCat – katalog rozproszony łączący zbiory 71 000 bibliotek ze 112 krajów, które są uczestnikami serwisu Online Computer Library Center. Katalog jest tworzony i prowadzony przez biblioteki, których zbiory są w nim ujęte.Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączaniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.
Warto wiedzieć że... beta
Waldemar (I) Birgersson (szw. Valdemar (I) Birgersson, ur. 1237-1240, zm. 26 grudnia 1302 w Nyköping) – król Szwecji 1250-1275, pierwszy władca szwedzki z dynastii Folkungów (Folkungaätten) panującej w Szwecji do 1364.
Uppland – kraina historyczna Szwecji będąca częścią kraju Svealand i leżąca we wschodniej Szwecji. Uppland graniczy od połudna z Södermanland, od zachodu z Västmanland, od północnego zachodu z Gästrikland oraz od wschodu z Morzem Bałtyckim. Na jego terenie znajduje się 150 000 widocznych zabytków z czasów przedhistorycznych.
Götaland (w polskiej nomenklaturze nazywany także Gotalandia oraz Gotlandia; ta ostatnia nazwa jest myląca ze względu na istnienie szwedzkiej wyspy Gotlandia) - historyczna kraina w południowej Szwecji. Od północy graniczy ze Svealandią, od której dawniej była oddzielona puszczami Tiveden, Tylöskog i Kolmården.
Thing, Ting lub Ling – zgromadzenie wolnych mężczyzn u plemion germańskich. Również nazwa miejsca, gdzie odbywały się zgromadzenia.
LIBRIS (Library Information System, pol. System Informacyjny Bibliotek) szwedzki katalog rozproszony utrzymywany przez Narodową Bibliotekę Szwecji w Sztokholmie. Umożliwia wyszukiwanie 6,5 milionów tytułów.
Kontrola autorytatywna – w terminologii bibliotekoznawczej określenie procedur zapewniających utrzymanie w sposób konsekwentny haseł (nazw, ujednoliconych tytułów, tytułów serii i haseł przedmiotowych) w katalogach bibliotecznych przez zastosowanie wykazu autorytatywnego zwanego kartoteką wzorcową.
Duchowieństwo, także kler (łac. clerus z gr. kléros) – część społeczeństwa danego państwa będąca kapłanami określonego kościoła.
