Ensi
Sumer (Szumer, Sumeria; sum. Ki-en-gir, hebr. שִׁנְעָר Szinear – por. Gen 10:10) – starożytna kraina leżąca w południowej części Mezopotamii (dzisiaj południowy Irak). Zamieszkiwali ją Sumerowie. Sumerowie stworzyli wysoko rozwiniętą cywilizację, uznawaną za kolebkę kultur Bliskiego Wschodu i Europy. Wybudowali na terenie Mezopotamii szereg miast, z których największe to: Eridu, Ur, Lagasz, Umma, Uruk, Kisz, Sippar.Okres wczesnodynastyczny (starosumeryjski) – okres w dziejach starożytnej Mezopotamii, nazwany tak od spisu „dynastii”, czyli Sumeryjskiej listy królów – dokumentu wyszczególniającego, które miasta sprawowały hegemonię w Dolnej Mezopotamii. Początek okresu to jednocześnie granica między prehistorią a historią – pojawienie się źródeł pisanych innych niż spisy, czy wykazy przedmiotów – jego koniec wyznacza początek panowania Sargona z Akkadu. Datowanie ram czasowych okresu jest nieprecyzyjne, zależnie od przyjętej chronologii przyjmuje się np. 2800-2350 r. p.n.e. lub 2900-2300/2250 p.n.e.
Miasto-państwo – typowa dla starożytności forma państwowości, organizm polityczny, który pojawił się w Mezopotamii w okresie kultur Uruk i Dżemdet Nasr. Miasto-państwo było miastem posiadającym własną, niezależną administrację, sądy, kulturę i obyczaje.
Ensi (sum. ensi2 zapisywane PA.TE.SI) – tytuł sumeryjski oznaczający księcia lub namiestnika prowincji. Pierwotnie oznaczał prawdopodobnie wysokiego kapłana, którego kompetencje obejmowały nadzór nad budową świątyni. W okresie starosumeryjskim termin ensi powszechnie oznaczał niezależnego władcę miasta-państwa. Posiadał on na swoim terytorium pełnię władzy ustawodawczej, wojskowej, sądowej i administracyjnej. Jeśli miejscowy książę w drodze podbojów podporządkowywał sobie inne państewka, a jego zwierzchnictwo zaczynało obejmować większe terytorium, nazywano go lugal, tłumaczone jako "wielki człowiek". Od okresu staroakadyjskiego (czasy Sargona Wielkiego) termin ten oznaczał już tylko podporządkowanego królowi namiestnika prowincji. To samo znaczenie zachował w epokach późniejszych, w tym w państwie babilońskim.