Emisja protonu
Przeczytaj także...
Tul (Tm, łac. thulium) – pierwiastek chemiczny z grupy lantanowców w układzie okresowym, należący do tzw. metali ziem rzadkich. Tul jest najrzadszym lantanowcem występującym na Ziemi (promet jest rzadszym, ale nie występuje naturalnie na Ziemi). Jest łatwym w obróbce srebrzysto-szarym metalem. Pomimo jego wysokiej ceny, tul jest używany jako źródło promieniowania w przenośnych aparatach Roentgena i w laserach półprzewodnikowych.Izotopy – odmiany pierwiastka chemicznego różniące się liczbą neutronów w jądrze atomu (z definicji atomy tego samego pierwiastka mają tę samą liczbę protonów w jądrze). Izotopy tego samego pierwiastka różnią się liczbą masową (łączną liczbą neutronów i protonów w jądrze), ale mają tę samą liczbę atomową (liczbę protonów w jądrze).
Rozpad beta – jeden ze sposobów rozpadu jądra atomowego. Jest to przemiana jądrowa, której skutkiem jest przemiana nukleonu w inny nukleon, zachodząca pod wpływem oddziaływania słabego. Wyróżnia się dwa rodzaje tego rozpadu: rozpad β i rozpad β. W wyniku tego rozpadu zawsze wydzielana jest energia, którą unoszą produkty rozpadu. Część energii rozpadu może pozostać zmagazynowana w jądrze w postaci energii jego wzbudzenia, dlatego rozpadowi beta towarzyszy często emisja promieniowania gamma.
Tul (Tm, łac. thulium) – pierwiastek chemiczny z grupy lantanowców w układzie okresowym, należący do tzw. metali ziem rzadkich. Tul jest najrzadszym lantanowcem występującym na Ziemi (promet jest rzadszym, ale nie występuje naturalnie na Ziemi). Jest łatwym w obróbce srebrzysto-szarym metalem. Pomimo jego wysokiej ceny, tul jest używany jako źródło promieniowania w przenośnych aparatach Roentgena i w laserach półprzewodnikowych.Izotopy – odmiany pierwiastka chemicznego różniące się liczbą neutronów w jądrze atomu (z definicji atomy tego samego pierwiastka mają tę samą liczbę protonów w jądrze). Izotopy tego samego pierwiastka różnią się liczbą masową (łączną liczbą neutronów i protonów w jądrze), ale mają tę samą liczbę atomową (liczbę protonów w jądrze).
Rozpad beta – jeden ze sposobów rozpadu jądra atomowego. Jest to przemiana jądrowa, której skutkiem jest przemiana nukleonu w inny nukleon, zachodząca pod wpływem oddziaływania słabego. Wyróżnia się dwa rodzaje tego rozpadu: rozpad β i rozpad β. W wyniku tego rozpadu zawsze wydzielana jest energia, którą unoszą produkty rozpadu. Część energii rozpadu może pozostać zmagazynowana w jądrze w postaci energii jego wzbudzenia, dlatego rozpadowi beta towarzyszy często emisja promieniowania gamma.
Rozpad protonowy – reakcja jądrowa rozpadu jądra atomowego, podczas której emitowany jest proton.
Ze względu na krótki czas życia (poniżej sekundy) jąder atomowych ulegających temu procesowi, nie występują one w sposób naturalny w przyrodzie, są jednak wytwarzane w laboratoriach. Pierwsze jądro emitujące protony ze stanu podstawowego (Lu-151) zostało odkryte w roku 1981 w Instytucie Badań Ciężkich Jonów w Darmstadt w Niemczech. Wcześniej znane były przypadki emisji protonowej ze stanów izomerycznych (np. jądro Co-53). Znane do tej pory jądra będące emiterami protonów należą do metali ziem rzadkich.
Cez (Cs, łac. caesium) – pierwiastek chemiczny, metal alkaliczny. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa "szaroniebieski", związanego z kolorem nalotu pokrywającego zwykle powierzchnię.Proton, p (z gr. πρῶτον – "pierwsze") − trwała cząstka subatomowa z grupy barionów o ładunku +1 i masie spoczynkowej równej ok. 1 u.
Rozpad protonowy należy wyraźnie odróżnić od emisji protonów opóźnionych, która najczęściej zachodzi po rozpadzie beta. W tym przypadku jądro powstałe w wyniku rozpadu znajduje się w stanie wzbudzonym i deekscytuje poprzez emisję protonu.
Przykłady izotopów, które ulegają rozpadowi protonowemu: Eu-131, Ho-141, Tm-145, Cs-112.
Przykładowe schematy rozpadu protonowego:
GSI Helmholtzzentrum für Schwerionenforschung GmbH (poprzednia nazwa Gesellschaft für Schwerionenforschung GmbH lub GSI) - Instytut Badań Ciężkich Jonów w Darmstadt w Niemczech. Instytut został utworzony w 1969 roku i jest wspierany przez rząd Niemiec (90%) i Hesję (10%). Należy do wspólnoty Helmholtz-Gemeinschaft Deutscher Forschungszentren - największej instytucji badawczej w Niemczech.Izomery jądrowe – jądra atomowe o identycznej liczbie protonów i neutronów (stanowiące ten sam nuklid), jednakże różniące się stanem kwantowym. Odkrył je Otto Hahn, badając produkty rozpadu uranu.
15171Lu → 15070Yb + 11p13163Eu → 13062Sm + 11p
Zobacz też[]
Warto wiedzieć że... beta
Lutet (Lu, łac. lutetium) – pierwiastek chemiczny z grupy lantanowców w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od łacińskiej nazwy Paryża. Dawna nazwa to kasjop (Cp).
Jądro atomowe – konglomerat cząstek elementarnych będący centralną częścią atomu zbudowany z jednego lub więcej protonów i neutronów, zwanych nukleonami. Jądro stanowi niewielką część objętości całego atomu, jednak to w jądrze skupiona jest prawie cała masa. Przemiany jądrowe mogą prowadzić do wyzwolenia ogromnych ilości energii. Niewłaściwe ich wykorzystanie może stanowić zagrożenie.
Rozpad dwuprotonowy – przemiana jądra atomowego, podczas której emitowane są jednocześnie dwa protony ze stanu podstawowego. Jest to bardzo rzadki proces jądrowy, zachodzący dla nielicznych jąder protono-nadmiarowych (zawierających więcej protonów niż neutronów). Konkurencją dla tego rozpadu jest przemiana beta plus. Należy go wyraźnie odróżnić od dwóch kolejno zachodzących emisji protonów; jest on możliwy do zaobserwowania tylko wtedy, gdy pojedynczy rozpad protonowy jest wzbroniony z powodów energetycznych.
Metale ziem rzadkich (pierwiastki ziem rzadkich) – nazwa zwyczajowa rodziny 17 pierwiastków chemicznych, w skład której wchodzi 15 lantanowców (lantan, cer, prazeodym, neodym, promet, samar, europ, gadolin, terb, dysproz, holm, erb, tul, iterb i lutet) oraz skand i itr, które współwystępują w minerałach zawierających lantanowce i mają podobne właściwości chemiczne. Stanowią siódmą część wszystkich pierwiastków występujących w naturze. Spotykane są zazwyczaj w formie węglanów, tlenków, fosforanów i krzemianów. Jako pierwszy zawierający pierwiastki z tej grupy (m.in. cer, itr, żelazo, krzem) został odkryty minerał gadolinit w kopalni w szwedzkim Ytterby, która to miejscowość dała nazwę licznym spośród nich.
Stan wzbudzony – w mechanice kwantowej jest to stan związany układu kwantowomechanicznego, mający większą energię niż stan podstawowy.
Reakcje jądrowe to przemiany jąder atomowych wywołane ich oddziaływaniem wzajemnym w odległości odpowiadającej zasięgowi sił jądrowych bądź też ich oddziaływaniem z cząstkami elementarnymi lub fotonami. W ich wyniku powstają jądra atomowe innych pierwiastków, innych izotopów tego samego pierwiastka lub jądra tego samego izotopu danego pierwiastka w innym stanie energetycznym. Oddziaływania jądrowe prowadzące do reakcji jądrowych nazywane są często zderzeniami.