• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Elia Kazan

    Przeczytaj także...
    Laleczka – album koncertowy Violetty Villas wydany w 1994 roku. Nagrań dokonano w podczas koncertu Violetty Villas na scenie Operetki Warszawskiej w 1993 roku. Na albumie zostały pominięte wykonania z tego koncertu takie jak Habanera z op. Carmen, Granada czy If you go away.Biblioteka Narodowa (BN) – polska biblioteka narodowa w Warszawie, na Ochocie, na Polu Mokotowskim, narodowa instytucja kultury założona w 1928.
    Stambuł (tur. İstanbul) – największe i najludniejsze miasto Turcji i jej centrum kulturalne, handlowe oraz finansowe. Rozciąga się od północnego wybrzeża morza Marmara po obu stronach Bosforu, cieśniny morskiej między Morzem Śródziemnym a Morzem Czarnym. Położenie zarówno w europejskiej Tracji, jak i azjatyckiej Anatolii sprawia, że Stambuł jest jedną z dwóch (obok rosyjskiego miasta Magnitogorsk) metropolii świata znajdujących się na dwóch kontynentach.

    Elia Kazan, właściwie Elia Kazanjoglous (ur. 7 września 1909 w Stambule, zm. 28 września 2003 w Nowym Jorku) – amerykański pisarz, reżyser filmowy i teatralny pochodzenia greckiego.

    Życiorys[ | edytuj kod]

    Elia Kazan pochodził z rodziny greckiej żyjącej w Turcji. Przybył do Stanów Zjednoczonych w wieku 4 lat. Wtedy jego rodzice zmienili nazwisko na łatwiejsze do wymówienia dla Amerykanów. Uczył się w Williams College, gdzie czuł się obco wśród anglojęzycznych protestantów. Studiował dramat na Uniwersytecie Yale’a, następnie wstąpił do Group Theatre. W latach 30. przez półtora roku należał do amerykańskiej Partii Komunistycznej, z której odszedł w 1934, gdy dowiedział się o czystkach w Związku Radzieckim.

    Tramwaj zwany pożądaniem (A Streetcar Named Desire) – sztuka autorstwa Tennessee Williamsa z 1947 roku. Wystawiana na scenach teatralnych w kraju i na świecie. W Polsce ostatnią inscenizacją tego dramatu było przedstawienie Teatru Miejskiego im. Witolda Gombrowicza w Gdyni. Premiera odbyła się w październiku 2009 roku.Biblioteka Narodowa Korei – biblioteka narodowa Korei Południowej znajdująca się w Seulu. Powstała w 1945 roku. Jej zbiory liczą ponad 11 milionów woluminów (2018), w tym ponad milion zagranicznych książek.

    Po wojnie dał się poznać jako jeden z najlepszych reżyserów Broadwayu, m.in. dzięki inscenizacji Tramwaj zwany pożądaniem. Jego filmy zawsze były kontrowersyjne i poruszały drażliwe tematy. W 1947 Kazan założył Actors Studio, gdzie nauczano wg metod Stanisławskiego. Najwybitniejszy uczeń Kazana – Marlon Brando – grał w kilku filmach swego nauczyciela, m.in. w Viva Zapata! (1952) i Tramwaj zwany pożądaniem (1951). Kazan odkrył też talent Jamesa Deana.

    Joseph Raymond "Joe" McCarthy (ur. 14 listopada 1908 w Grand Chute, Wisconsin, zm. 2 maja 1957 w Bethesda, Maryland) – polityk amerykański, przez dwie kadencje (w latach 1947-1957) był senatorem z ramienia Partii Republikańskiej ze stanu Wisconsin.IMDb.com (The Internet Movie Database) – największa na świecie internetowa baza danych na temat filmów i ludzi z nim związanych. Zawiera informacje o aktorach, reżyserach, scenarzystach, producentach, montażystach, operatorach, muzykach itd. Informacje nie ograniczają się do kinematografii amerykańskiej.

    W 1952 Kazan został wezwany przed komisję senacką McCarthy’ego i pod groźbą znalezienia się na „czarnej liście Hollywood” złożył zeznania obciążające ośmiu kolegów z Partii Komunistycznej, co zostało negatywnie przyjęte przez środowiska artystyczne i przyczyniło się do zerwania na długie lata przyjaźni z wybitnym dramaturgiem, Arthurem Millerem. Fakt ten został przypomniany opinii publicznej Ameryki w 1999 roku, kiedy sędziwy reżyser odebrał nagrodę Amerykańskiej Akademii Filmowej za całokształt działalności artystycznej.

    Arthur Asher Miller (ur. 17 października 1915 w Nowym Jorku, zm. 10 lutego 2005 w Roxbury) – amerykański dramaturg, scenarzysta, eseista i autor słuchowisk radiowych, zdobywca Nagrody Pulitzera.James Byron Dean (ur. 8 lutego 1931 w Marion, zm. 30 września 1955 w Cholame) – amerykański aktor filmowy, telewizyjny i teatralny, dwukrotnie nominowany do Oscara. Niedługo po swojej śmierci stał się ikoną popkultury (początkowo w Stanach Zjednoczonych, później także w innych krajach), jak również światowego kina oraz nonkonformistycznej postawy życiowej. Przyczyniła się do tego przede wszystkim rola zbuntowanego nastolatka Jima Starka w filmie Buntownik bez powodu. Pozostałe dwie znaczące produkcje z jego udziałem, Na wschód od Edenu i Olbrzym, chociaż wszystkie powstały w okresie, gdy aktor dopiero zdobywał sławę, umocniły jego status w kulturze masowej, który przypieczętowała nagła śmierć Deana w wieku zaledwie 24 lat. Jest pierwszą osobą, która otrzymała pośmiertnie nominację do Oscara w kategorii najlepszy aktor i jedyną, która otrzymała ją dwukrotnie (kilka osób zdobyło więcej niż jedną pośmiertną nominację, ale w różnych kategoriach).

    Z bardziej znanych w Polsce filmów Kazana należy przypomnieć Układ, który nakręcił na podstawie własnej książki pod tym samym tytułem.

    Filmografia[ | edytuj kod]

    1. Drzewko na Brooklynie (1945)
    2. Morze traw (1947)
    3. Dżentelmeńska umowa (1947)
    4. Bumerang (1947)
    5. Pinky (1949)
    6. Panika na ulicach (1950)
    7. Tramwaj zwany pożądaniem (1951)
    8. Viva Zapata! (1952)
    9. Człowiek na linie (1953)
    10. Na nabrzeżach (1954)
    11. Na wschód od Edenu (1955)
    12. Laleczka (1956)
    13. Twarz w tłumie (1957)
    14. Dzika rzeka (1960)
    15. Wiosenna bujność traw (1961)
    16. Ameryka, Ameryka (1963)
    17. Układ (1969)
    18. Goście (1972)
    19. Ostatni z wielkich (1976)

    Przypisy[ | edytuj kod]

    1. ↑ Jeff Wallenfeldt, Michael Barson: Elia Kazan American director and author (ang.). Encyclopaedia Britannica. [dostęp 2016-10-27].
    2. Elia Kazan i Milos Forman. Emigranci patrzą na Amerykę. (Układ 1969) (pol.). akademiafilmowa.pl. [dostęp 2016-10-27].

    Bibliografia[ | edytuj kod]

  • Elia Kazan, Układ. Tłum. Cecylia Wojewoda, Państwowy Instytut Wydawniczy, Poznań 1970.

    • Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]

  • Elia Kazan w bazie IMDb (ang.)
  • Elia Kazan w bazie Filmweb
    • International Standard Name Identifier (ISNI) – unikalny identyfikator służący wystandaryzowanej identyfikacji obiektów, podmiotów, autorów dzieł, utworów i publikacji. Biblioteka Narodowa Izraela (hebr. הספרייה הלאומית; dawniej: Żydowska Biblioteka Narodowa i Uniwersytecka, hebr. בית הספרים הלאומי והאוניברסיטאי) – izraelska biblioteka narodowa w Jerozolimie.




    Warto wiedzieć że... beta

    Dramat (z gr. δρᾶμα – dráma czyli działanie, akcja) – jeden z trzech rodzajów literackich (obok liryki i epiki). Jest to właściwie rodzaj sztuki na granicy teatru i literatury.
    Filmweb (filmweb.pl) – największy polski serwis internetowy poświęcony filmom i ludziom kina. Druga co do wielkości baza filmowa na świecie po IMDb.com (na dzień 18 października 2012 roku) zawiera informacje o 517 560 filmach, 38 727 serialach, 10 491 grach i 1 636 554 ludziach filmu). Zawiera filmy ze 187 krajów, 9 byłych, 2 kraje, które zmieniły swoją nazwę na inną i 14 części należących do innych krajów (4 nieuznawane państwa, 5 autonomii, 1 byłą autonomię i 4 terytoria zależne).
    Na wschód od Edenu (oryg. East of Eden) – amerykański dramat z 1955 w reżyserii Elii Kazana. Film jest swobodną adaptacją powieści Johna Steinbecka "Na wschód od Edenu".
    Ostatni z wielkich (ang. The Last Tycoon) – amerykański melodramat z 1976 roku w reżyserii Elii Kazana. Film powstał na podstawie niedokończonej powieści Francisa Scotta Fitzgeralda.
    Reżyser – artysta odpowiedzialny za całokształt dzieła scenicznego lub filmowego, autor spektaklu, filmu, widowiska muzycznego bądź estradowego. Tworzy koncepcję artystyczną sztuki, inspiruje współpracowników i kieruje nimi, a celem lepszego zademonstrowania swojej niepowtarzalnej indywidualności - adaptuje, przerabia tekst oryginalny. Funkcje reżysera określa rodzaj sztuki.
    Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.
    Ameryka, Ameryka (oryg. America, America lub The Anatolian Smile, 1963) − amerykański film dramatyczny w reżyserii i według scenariusza Elia Kazana na podstawie własnej powieści. Kazan pomysł na film zaczerpnął z historii swojego wuja. Film otrzymał Oscara za najlepszą scenografię czarno-białą. Ponadto był nominowany w czterech innych kategoriach do tej nagrody oraz w ośmiu do nagrody Złoty Glob.

    Reklama

    Czas generowania strony: 1.026 sek.