Elia Kazan, właściwie Elia Kazanjoglous (ur. 7 września 1909 w Stambule, zm. 28 września 2003 w Nowym Jorku) – amerykański pisarz, reżyser filmowy i teatralny pochodzenia greckiego.
Elia Kazan pochodził z rodziny greckiej żyjącej w Turcji. Przybył do Stanów Zjednoczonych w wieku 4 lat. Wtedy jego rodzice zmienili nazwisko na łatwiejsze do wymówienia dla Amerykanów. Uczył się w Williams College, gdzie czuł się obco wśród anglojęzycznych protestantów. Studiował dramat na Uniwersytecie Yale’a, następnie wstąpił do Group Theatre. W latach 30. przez półtora roku należał do amerykańskiej Partii Komunistycznej, z której odszedł w 1934, gdy dowiedział się o czystkach w Związku Radzieckim.
Tramwaj zwany pożądaniem (A Streetcar Named Desire) – sztuka autorstwa Tennessee Williamsa z 1947 roku. Wystawiana na scenach teatralnych w kraju i na świecie. W Polsce ostatnią inscenizacją tego dramatu było przedstawienie Teatru Miejskiego im. Witolda Gombrowicza w Gdyni. Premiera odbyła się w październiku 2009 roku.Biblioteka Narodowa Korei – biblioteka narodowa Korei Południowej znajdująca się w Seulu. Powstała w 1945 roku. Jej zbiory liczą ponad 11 milionów woluminów (2018), w tym ponad milion zagranicznych książek.
Po wojnie dał się poznać jako jeden z najlepszych reżyserów Broadwayu, m.in. dzięki inscenizacji Tramwaj zwany pożądaniem. Jego filmy zawsze były kontrowersyjne i poruszały drażliwe tematy. W 1947 Kazan założył Actors Studio, gdzie nauczano wg metod Stanisławskiego. Najwybitniejszy uczeń Kazana – Marlon Brando – grał w kilku filmach swego nauczyciela, m.in. w Viva Zapata! (1952) i Tramwaj zwany pożądaniem (1951). Kazan odkrył też talent Jamesa Deana.
Joseph Raymond "Joe" McCarthy (ur. 14 listopada 1908 w Grand Chute, Wisconsin, zm. 2 maja 1957 w Bethesda, Maryland) – polityk amerykański, przez dwie kadencje (w latach 1947-1957) był senatorem z ramienia Partii Republikańskiej ze stanu Wisconsin.IMDb.com (The Internet Movie Database) – największa na świecie internetowa baza danych na temat filmów i ludzi z nim związanych. Zawiera informacje o aktorach, reżyserach, scenarzystach, producentach, montażystach, operatorach, muzykach itd. Informacje nie ograniczają się do kinematografii amerykańskiej.
W 1952 Kazan został wezwany przed komisję senacką McCarthy’ego i pod groźbą znalezienia się na „czarnej liście Hollywood” złożył zeznania obciążające ośmiu kolegów z Partii Komunistycznej, co zostało negatywnie przyjęte przez środowiska artystyczne i przyczyniło się do zerwania na długie lata przyjaźni z wybitnym dramaturgiem, Arthurem Millerem. Fakt ten został przypomniany opinii publicznej Ameryki w 1999 roku, kiedy sędziwy reżyser odebrał nagrodę Amerykańskiej Akademii Filmowej za całokształt działalności artystycznej.
Arthur Asher Miller (ur. 17 października 1915 w Nowym Jorku, zm. 10 lutego 2005 w Roxbury) – amerykański dramaturg, scenarzysta, eseista i autor słuchowisk radiowych, zdobywca Nagrody Pulitzera.James Byron Dean (ur. 8 lutego 1931 w Marion, zm. 30 września 1955 w Cholame) – amerykański aktor filmowy, telewizyjny i teatralny, dwukrotnie nominowany do Oscara. Niedługo po swojej śmierci stał się ikoną popkultury (początkowo w Stanach Zjednoczonych, później także w innych krajach), jak również światowego kina oraz nonkonformistycznej postawy życiowej. Przyczyniła się do tego przede wszystkim rola zbuntowanego nastolatka Jima Starka w filmie Buntownik bez powodu. Pozostałe dwie znaczące produkcje z jego udziałem, Na wschód od Edenu i Olbrzym, chociaż wszystkie powstały w okresie, gdy aktor dopiero zdobywał sławę, umocniły jego status w kulturze masowej, który przypieczętowała nagła śmierć Deana w wieku zaledwie 24 lat. Jest pierwszą osobą, która otrzymała pośmiertnie nominację do Oscara w kategorii najlepszy aktor i jedyną, która otrzymała ją dwukrotnie (kilka osób zdobyło więcej niż jedną pośmiertną nominację, ale w różnych kategoriach).
Z bardziej znanych w Polsce filmów Kazana należy przypomnieć Układ, który nakręcił na podstawie własnej książki pod tym samym tytułem.
- Drzewko na Brooklynie (1945)
- Morze traw (1947)
- Dżentelmeńska umowa (1947)
- Bumerang (1947)
- Pinky (1949)
- Panika na ulicach (1950)
- Tramwaj zwany pożądaniem (1951)
- Viva Zapata! (1952)
- Człowiek na linie (1953)
- Na nabrzeżach (1954)
- Na wschód od Edenu (1955)
- Laleczka (1956)
- Twarz w tłumie (1957)
- Dzika rzeka (1960)
- Wiosenna bujność traw (1961)
- Ameryka, Ameryka (1963)
- Układ (1969)
- Goście (1972)
- Ostatni z wielkich (1976)
Elia Kazan, Układ. Tłum. Cecylia Wojewoda, Państwowy Instytut Wydawniczy, Poznań 1970.
Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]
Elia Kazan w bazie IMDb (ang.)
Elia Kazan w bazie Filmweb

International Standard Name Identifier (ISNI) – unikalny identyfikator służący wystandaryzowanej identyfikacji
obiektów, podmiotów, autorów dzieł, utworów i publikacji.
Biblioteka Narodowa Izraela (hebr. הספרייה הלאומית; dawniej: Żydowska Biblioteka Narodowa i Uniwersytecka, hebr. בית הספרים הלאומי והאוניברסיטאי) – izraelska biblioteka narodowa w Jerozolimie.
Warto wiedzieć że... beta
Dramat (z gr. δρᾶμα – dráma czyli działanie, akcja) – jeden z trzech rodzajów literackich (obok liryki i epiki). Jest to właściwie rodzaj sztuki na granicy teatru i literatury.
Filmweb (filmweb.pl) – największy polski serwis internetowy poświęcony filmom i ludziom kina. Druga co do wielkości baza filmowa na świecie po IMDb.com (na dzień 18 października 2012 roku) zawiera informacje o 517 560 filmach, 38 727 serialach, 10 491 grach i 1 636 554 ludziach filmu). Zawiera filmy ze 187 krajów, 9 byłych, 2 kraje, które zmieniły swoją nazwę na inną i 14 części należących do innych krajów (4 nieuznawane państwa, 5 autonomii, 1 byłą autonomię i 4 terytoria zależne).
Na wschód od Edenu (oryg. East of Eden) – amerykański dramat z 1955 w reżyserii Elii Kazana. Film jest swobodną adaptacją powieści Johna Steinbecka "Na wschód od Edenu".
Ostatni z wielkich (ang. The Last Tycoon) – amerykański melodramat z 1976 roku w reżyserii Elii Kazana. Film powstał na podstawie niedokończonej powieści Francisa Scotta Fitzgeralda.
Reżyser – artysta odpowiedzialny za całokształt dzieła scenicznego lub filmowego, autor spektaklu, filmu, widowiska muzycznego bądź estradowego. Tworzy koncepcję artystyczną sztuki, inspiruje współpracowników i kieruje nimi, a celem lepszego zademonstrowania swojej niepowtarzalnej indywidualności - adaptuje, przerabia tekst oryginalny. Funkcje reżysera określa rodzaj sztuki.
Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.
Ameryka, Ameryka (oryg. America, America lub The Anatolian Smile, 1963) − amerykański film dramatyczny w reżyserii i według scenariusza Elia Kazana na podstawie własnej powieści. Kazan pomysł na film zaczerpnął z historii swojego wuja. Film otrzymał Oscara za najlepszą scenografię czarno-białą. Ponadto był nominowany w czterech innych kategoriach do tej nagrody oraz w ośmiu do nagrody Złoty Glob.