Elektorat Saksonii
Pokój westfalski – wielostronny układ kończący wojnę trzydziestoletnią 1618-1648, zawarty 24 października 1648 między Rzeszą Niemiecką a Francją (w której małoletniego Ludwika XIV zastępował w rządach pierwszy minister, kardynał Jules Mazarin) i jej sojusznikami w Münsterze oraz między Habsburgami a Szwecją w Osnabrück. Jeden z najbardziej znaczących traktatów międzynarodowych w historii nowożytnej Europy.Turyngia, Wolny Kraj Turyngia (niem. Freistaat Thüringen) – kraj związkowy w Niemczech. Stolicą kraju związkowego jest miasto Erfurt.
Wettynowie (Wettinowie, niem. Wettiner) – dynastia niemiecka wywodząca się z dzisiejszej Saksonii-Anhaltu. Panowała w Miśni, Saksonii i księstwach Turyngii. Jej przedstawiciele zasiadali także na tronie w Warszawie (elektorowie August II Mocny, August III Sas jako Królowie Polski i Wielcy Książęta Litwy oraz król Saksonii Fryderyk August I jako książę warszawski). W 1423 r. Wettinowie uzyskali wraz z księstwem sasko-wittenberskim godność elektora Rzeszy, a całość ich posiadłości zaczęto określać historyczną nazwą Saksonia. W roku 1485 nastąpił podział dynastii na dwie linie: ernestyńską (starszą), elektorską panującą w Wittenberdze i w znacznej części Turyngii oraz albertyńską (młodszą,) panującą w Miśni i pn. Turyngii. Boczną linią dynastii jest rodzina Koburgów (Coburg), panująca w Wielkiej Brytanii (od 1917 r. pod nazwiskiem Windsor), Belgii, Bułgarii i Portugalii (pod nazwiskiem poprzedniej dynastii – Bragança).
Elektorat Saksonii (niem. Kurfürstentum Sachsen lub Kursachsen), czasem nazywany Górną Saksonią był niezależnym elektoratem Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Utworzony został przez cesarza Karola IV na mocy Złotej Bulli podnosząc rangę księstwa Saksonii-Wittenberg do elektoratu.
Historia[ | edytuj kod]
Po wygaśnięciu dynastii askańskiej w 1423, Elektorat Saksonii został nadany jako lenno Margrabiom Miśnii z dynastii Wettynów, którzy przenieśli swoją siedzibę nad Łabę, do Drezna.
Powstało silne państwo, obejmujące Saksonię, Turyngię (której obszar Wettynowie opanowali w 1264 roku) oraz Saksonię-Anhalt, którego władcy byli elektorami. Mimo że państwo znajdowało się dość daleko od centrum dawnej Saksonii było ono zwane Górną Saksonią, a z czasem po prostu Saksonią.
W 1485 roku dynastia Wettynów podzieliła się na dwie linie (ernestyńską, która zachowała prawa elektorskie, i albertyńską). Spowodowało to oddzielenie obecnej Turyngii od reszty państwa. Mimo to znaczenie rządzonej przez linię albertyńską zmniejszonej Saksonii wzrosło, zwłaszcza po odzyskaniu w 1547 roku praw elektorskich. Po Pokoju w Pradze w 1635 roku Saksonia została powiększona o Łużyce nadane jako dziedziczne lenno Wettynów, co potwierdził Pokój westfalski. W latach 1697–1763 kraj pozostawał w unii personalnej z Polską (zobacz: August II Mocny i August III). W XVIII wieku Saksonia była ważnym ośrodkiem kulturowym, ale została spustoszona w wyniku wojen (m.in. wojny północnej).
Po upadku Cesarstwa w 1806 roku, Wettynowie przyjęli tytuł króla Saksonii.