Egipskie hieroglify dwuliterowe

Podstrony: [1] 2 [3] [4]

Przeczytaj także...
Papirus Ebersa – staroegipski papirus medyczny, napisany najpóźniej około 1550 r. p.n.e., zakupiony od pewnego Araba przez niemieckiego egiptologa Georga Ebersa w 1873. Sprzedający twierdził, że znalazł ten zwój w 1862 r. między nogami dobrze zachowanej mumii w Tebach.Satet (gr. Satis) – w mitologii egipskiej bogini wyobrażana z koroną Górnego Egiptu uzupełnioną o dwa rogi antylopy, żona Chnuma, matka Anukis. Satis stanowiła personifikację regionu – Elefantyny i północnej Nubii.

UWAGA: TA PODSTRONA MOŻE ZAWIERAĆ TREŚCI PRZEZNACZONE TYLKO DLA OSÓB PEŁNOLETNICH

UWAGA: TA PODSTRONA MOŻE ZAWIERAĆ TREŚCI PRZEZNACZONE TYLKO DLA OSÓB PEŁNOLETNICH

Tabela hieroglifów dwuliterowych[ | edytuj kod]
(egipski sęp + egipski sęp) (war. ) - m33 - patrzeć (widzieć) - m3ir - nędzny (nieszczęśliwy)
   b) - d3i(r) lub skr. - d3r - pokonać (pobić)
2. fon. lub fon. det.: rwd lub rwḏ, np. - rwdt lub - rwḏt - piaskowiec
3. ideo. lub det.: struna, cięciwa, np. - rwd lub (skr. ) - rwḏ - struna, cięciwa - 3wt - dary
2. (sporadycznie) fon.: fw, np. - ḥfw - wąż
3. ideo.: rozciągać (wydłużać), np. - 3w - rozciągać - 3bw - Elefantyna
2. det.: słoń, np. - 3bw - słoń - 3bw - Elefantyna
   b) - 3bḏw - Abydos
   c) - 3bw - słoń, kość słoniowa
2. fon.: mr, np. - mr - piramida - 3bḏw - Abydos
   * ten hieroglif ( ) "uzyskał" wartość fonetyczną z powodu pomieszania z hieroglifem
2. ideo.: lewa ręka lub strona, wschód i słowa pochodne, np. (war. ) - i3bt - wschód
   * do tego należy zaliczyć także: - i3by - lub war. (war. ) - i3bi - lewa ręka (war. ) - 3bt - rodzina
2. fon. det.: m3ṯ, np. - m3ṯ - ogłaszać (głosić)

3. det.: czerwony granit, np.:

Elefantyna (arab. Dżazirat Aswan) − wyspa na rzece Nil, poniżej pierwszej katarakty. Współcześnie stanowi część miasta Asuan, w południowym Egipcie. Wyspa ma około 1200 m długości i 400 m szerokości w najszerszym miejscu.Horus – egipski bóg nieba, opiekun monarchii egipskiej. Panujący faraon utożsamiał się z nim i przyjmował jego imię. Czczony pod postacią sokoła lub człowieka z głową sokoła zwieńczoną tarczą słoneczną oraz jako dziecko z palcem w ustach. Był synem Ozyrysa i Izydy lub Geba i Nut. Po śmierci Ozyrysa walczył (jako prawowity następca tronu) z Setem (bratem Ozyrysa) o tron faraona. Po kilku konkurencjach Rada Dwunastu Bogów przyznała władzę Horusowi.

   a) - m3t - lub war. - m3ṯ - czerwony granit
   b) (war. ) - 3bw - Elefantyna (ponieważ, na tej wyspie znajdował się kamieniołom, gdzie wydobywano czerwony granit) - 3ḫ - być chwalebnym (być sławnym), dobroczynny
2. półideo. lub ideo.: duch lub duch (natury), np. (war. ) - 3ḫ - duch - 3ḫ - pasek papirusu (dokładniej: cienki pasek wycięty z łodygi papirusu, służący do sklejania w arkusz papirusu)
   b) (war. - 3ḫ-bit - Chemmis (miejsce w Delcie)
2. fon. det.: w3ḫ, np. - w3ḫ lub w3ḫy - Przedsionek [Pory] Wylewu (nazwa budynku)

3. det.: pipirus lub tereny podmokłe, np.:

Obrączkowiec europejski, amfisbena europejska (Blanus cinereus) – gatunek amfisbeny z rodziny Blanidae występujący w Afryce Północnej i na Półwyspie Pirenejskim.Cibora papirusowa (Cyperus papyrus L.) – gatunek roślin należący do rodziny ciborowatych. Pochodzi z Afryki (z wyjątkiem jej północno-zachodniej części) oraz wysp na Oceanie Indyjskim. Rośnie na brzegach wód.

a) - ḏyt - bagno papirusowe
b) - wdḥ - bagna (bagna Delty)

4. det.: Delta oraz Dolny Egipt oraz wszystkie określenia związane z Dolnym Egiptem, np.:
a) (idiom) - T3-mḥw - Delta (w sensie: Dolny Egipt)
b) - mḥ-s - Korona Dolnego Egiptu (dosł.: Korona Delty)

5. zobacz też: kępa papirusu (ḥ) (war. ) - 3st - Izyda
2. fon.: ws, np. - Wsir - Ozyrys
3. fon.: st, np. - m3st - kolano
4. fon.: ḥtm, np. (war. ) - ḥtm - zginąć (przepaść)
5. ideo.: siedzenie, miejsce, np. (war. ) - st - siedzenie, miejsce - i tylko ten "odwócony" wariant posiadał swoją wartość fonetyczną

2. w okresie Średniego Państwa, ten hieroglif () – prawdopodobnie – był używany w Tekstach Sarkofagów jako celowe "okaleczenie", aby konkretny zapis nie posiadał w sobie lub miał ograniczoną "boską moc sprawczą" - dlatego należy go traktować raczej z dużą dozą ostrośności jako osobny hieroglif

Oksyrynchos (gr. Ὀξύρρυγχος, obecnie Al-Bahnasa) – starożytne miasto, obecnie miejscowość, w środkowym Egipcie, położona około 160 km na południowy zachód od Kairu, stolica XIX nomu górnoegipskiego. Jest także stanowiskiem archeologicznym - jednym z najbardziej znaczących w historii. Przez dwa ostatnie stulecia obszar wokoło miasta był rozkopywany, ukazując olbrzymią kolekcję papirusów datowanych na okres ptolemejski i rzymski w egipskiej historii. Wśród odkrytych tekstów odnaleziono prace Menandra i Ewangelię Tomasza - pismo zaliczane do apokryfów Nowego Testamentu.Katarakta – rodzaj progu rzecznego zbudowanego ze skał bardzo odpornych na erozję, sąsiadujących ze skałami mniej odpornymi, wyżłobionymi głębiej przez rzekę. Na styku tych dwóch rodzajów skał powstaje rodzaj zapory pokonywanej przez wodę w gwałtowny sposób. Katarakty są tworzone zazwyczaj ze skał krystalicznych w obrębie zwartych koryt rzecznych (np. na Nilu, Huang He). Są poważnymi barierami w żegludze rzecznej i najczęściej bywają spławne jedynie w porze deszczowej. Termin ten używany jest najczęściej w odniesieniu do rzek Afryki.

3. w okresie Nowego Państwa ten "odwrócony" hieroglif (

) uległ zamianie w określnik dla bogiń i bóstw płci żeńskiej – – jajko

4. fon.: 3s, np. - 3st - Izyda
5. fon.: ws, np. - Wsir - Ozyrys
6. det.: kończyna, ciało
7. det.: części ciała
8. det.: mięso
9. det.: członki (ciała), ciało
10. det: pochwa
11. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - kawałek mięsa (kawałek ciała) (det.)
12. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - jajko (det.)

Huh (znany także jako Heh, Hah) – egipskie bóstwo męskie wyobrażane w postaci żaby, wchodzące w skład hermopolitańskiej Ogdoady. Uosabiał nieskończoność: utożsamiany z Szu, dźwigający na rękach niebo; z gałązką palmową symbolizuje rachubę roczną i wskazuje niezliczone, szczęśliwe lata królewskiego panowania. Jako ucieleśnienie mnogości i liczebności, bóg ten rzadko objawiał się indywidualnie, najczęściej tworzył grupę z innym Huh.Hapi, czasem zapisywane jako Hapy, jest w religii starożytnego Egiptu imieniem jednego z czterech synów Horusa, przedstawianego w pogrzebowej literaturze jako chroniącego tron Ozyrysa w Podziemiu. Zazwyczaj wyobrażany jest z głową pawiana, zaś jego zadaniem jest ochrona płuc zmarłego, stąd częste przedstawienie jako głowy pawiana pełniącej rolę pokrywy kanopy do przechowania płuc. Z kolei Hapi chroniony jest przez Neftydę. Gdy jego wyobrażenie znajduje się na bocznej ścianie trumny, jest to zazwyczaj ściana zwrócona ku północy. W Trzecim Okresie Przejściowym zmieniła się praktyka mumifikowania i zmumifikowane organy wkładano na powrót do ciała, wówczas również amulet Hapi umieszczano wewnątrz ciała.

) został zastąpiony przez inny hieroglif -
2. fon.: 3t, np. (war. ) - 3t - chwila (moment), atak (napaść, natarcie)
3. półideo.: siła uderzeniowa, np. - 3t - siła uderzeniowa

3. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - głowa leoparda (det.) oba hieroglify czytane są jako fon.: i
2. fon.: iw, np. - iw - (o)dziedziczyć
(kwitnąca trzcina + kroczące nogi) - ii - przychodzić i słowa pochodne ), jako dziecko skaczące - - wcześniej ta forma nie występowała
2. fon.: ib, np. - ibw - uciekinier
3. det.: małe bydło (dzieci zwierząt), np. - wt - trzódka, kózki
(Nowe państwo) - ipt - posłannictwo, misja oraz słowa pochodne
b) (war. ) - ipwty - posłaniec
2. fon.: wp, np. (war. ) - wpi - dzielić (podzielić)
3. ideo.: brew, początek, góra (wierzch czoła), np. - wpt - brew, początek, góra - i3mt - urokliwy, smaczny - w takim zestawieniu najlepsza transliteracja fon to i3m

2. det.: sykomora, drzewo:

Egipskie hieroglify trzyliterowe (zw. trzyspółgłoskowe lub trzyliterowe) – pojedyncze hieroglify reprezentujące swoją wartością fonetyczną trzy kolejno następujące po sobie spółgłoski. Ta grupa fonemów – łącznie – nie przekracza 50 hieroglifów. Mrukowate (Mormyridae) – rodzina ryb z rzędu kostnojęzykoształtnych (Osteoglossiformes), obejmująca około 190 gatunków ryb żyjących w wolno płynących, zamulonych wodach wielkich rzek tropikalnej Afryki. Mrukowate z rodzaju Mormyrus zostały przedstawione na starożytnych egipskich malowidłach ściennych i na hieroglifach.

a) np. - nht - drzewo (l. p.)
b) np. - nhwt - drzewa (l. mn.) - w liczbie mnogiej ten hieroglif często występuje w formie potrójnej -
3. ten hieroglif ( ) użyty jako określnik może oznaczać coś zupełnie innego niż określnik drzewo - może oznaczać det.: fortunny, szczęśliwy (przymiotnik), np. - mr - fortunny, szczęśliwy - im(?) lub wn - jeść
2. fon.: wn, np. (war. (Stare Państwo) lub lub ) - wnm - jeść
3. fon.: imi, np. (war. ) - imi - nie być

4. (osoba) ideo.: być tym, który jest w... (osoba w centrum zainteresowania)
5. zobacz też: kwiatek (?) (wn)
6. zobacz też: zając pustynny (wn)

Egipskie hieroglify jednoliterowe (tzw. jednoliterowce lub jednospółgłoskowce) – hieroglify reprezentujące tylko jedną spółgłoskę – półsamogłoski lub spółgłoski, ale nigdy nie samogłoski. Jest to najważniejsza, chociaż najmniejsza grupa fonemów. W sumie jest 26 znaków, włączając w to graficzne warianty niektórych z nich. Jednospółgłoskowce, w zapisach hieroglificznych z dwu- i trzyliterowcami czasami nazywane są dopełnieniem fonetycznym. Abydos (eg. Abdżu, arab. Arabat El-Madfurnah – Pogrzebany Arabat) – starożytne miasto w Górnym Egipcie, obecnie maleńka wioska na zachodnim brzegu Nilu. W starożytności w pobliżu znajdowało się miasto Tinis, z którego, zgodnie z przekazem, miał pochodzić Narmer.

- in - przez, w, za, po, do, przy, itp.
2. (prawdopodobnie) det.: wysłannik, osoba przynosząca wieści, np. (war. (?)) - inw - posłańcy (l. mn.) ) jest wieloznaczny, a jego właściwe odczytanie zależy od zapisu w słowie lub od kontekstu w zdaniu
2. (Średnie Państwo - sporadycznie + hieratyka) ten hieroglif ( ) był traktowany jako forma alternatywna i zastępował podobne hieroglify - lub
3. fon.: in, np. (war. ) - ink - ja (1-sza osoba l.p.)
4. fon.: nw, np. - Imnw - Teby (Heliopolis)
* ostatecznie, fon.: nw - był też pisany jako , np. - mnw - pomnik
5. (Średnie Państwo) fon.: ḳd - ponieważ ten hieroglif ( ) zastąpił w wielu słowach o rdzeniu ḳdi hieroglif - : np. (Stare Państwo - war. ) - ḳd - budować

6. ten hieroglif często używany jest jako uzupełnienie fonetyczne w dopełnieniu l. mn., z zachowaniem rodzaju gramatycznego:

Byblos (arab. جبيل, Dżubajl, dialekt libański: Dżbejl; fen. Gebal; asyr. Gubla) – miasto w środkowym Libanie na wybrzeżu Morza Śródziemnego, centrum administracyjne dystryktu Kada Dżubajl. Liczy około 21 tys. mieszkańców (2006), głównie maronitów, istnieje też mniejszość szyicka. Miejsce to stale zamieszkane od czasów neolitycznych jest przez tysiąclecia ściśle związane z legendami i historią obszaru śródziemnomorskiego. Byblos jest też bezpośrednio związane z powstaniem i upowszechnieniem alfabetu fenickiego, prekursora naszego współczesnego alfabetu. Od III tysiąclecia p.n.e. było wielkim fenickim ośrodkiem handlowym, stąd prowadzony był handel cedrem i wapieniami ze Starożytnym Egiptem skąd sprowadzano w zamian m.in. papirus. Greckie słowo - byblos - oznaczało papirus i stąd nazwa nadana miastu prawdopodobnie przez greckich handlarzy, którzy ściągali do Byblos po ten surowiec. Z czasem znaczenie miasta zaczęło maleć na rzecz oddalonych o 30 km na południe Bejrutu i o 40 km na północ Tripoli. Wulgaryzm – wyraz, wyrażenie lub zwrot uznawany przez użytkowników danego języka jako nieprzyzwoity, ordynarny. Używanie wulgaryzmów uważane jest za przejaw wywyższania się i świadczy o bardzo niskiej kulturze osobistej.

   a) (l. p., r. m.) - sn - brat
   b) (l. mn., r. m.) - snw - bracia (tutaj dopełnienie fonetyczne jest pomiędzy spółgłoskami n oraz w)
   c) (l. p., r. ż.) - sn .t - siostra
   d) (l. mn., r. ż.) - snw .t - siostry
7. dodatkowy łącznik w zdaniu lub uzupełnienie fonetyczne w formie określnika: - nw lub nyw - od... (coś od czegoś, kogoś), np. - m-ẖnw - w (dosł.: w środku, od środka) - lub (idiom) - m-ẖnw lub mw ẖrnw - pod pokrywką (?)
8. (Średnie Państwo - z nieznanych powodów) ten hieroglif ( ), ale bez wartości fonetycznej towarzyszy hieroglifowi - :
   a) - nḏ - chronić (ochraniać)
   b) - nḏ - pytać, prosić
9. na początku słowa: - Nwt - Nut (dosł.: moc, bogini nieba)
10. na końcu słowa: - Nḫbt - Nechbet
11. zobacz też: - (hieroglif nieokreślony) (nḏ)

12. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - rozmiarowy słój na olej, bez zawiązanych końców (b3s)
13. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - słój z uchwytami (det.)

Dragoman (arabski: targuman) tłumacz, przewodnik i pośredniczący między cudzoziemcami a mieszkańcami Bliskiego Wschodu. Dragomanów (np. Franz Maria von Thugut) zatrudniała i kształciła Austria Habsburgów i Imperium Rosyjskie.Ka – w mitologii egipskiej było albo niematerialnym odbiciem ciała, albo duchem opiekuńczym człowieka, albo nadanym przez bogów określeniem wartości dającym każdemu godność jemu właściwą.

(garnek + kroczące nogi) - Inmwtf - Inmutef (?- bliżej nieokreślony bóg, którego funkcje są niepoznane - być może chodzi o Imhotepa)
b) (war. lub ) - przynieść (przenieść), sprowadzić

2. ideo. w słowach o rdzeniu in i oznaczających wszystko związane z czymś przyniesionym: ofiary (dary), produkty (towary), coś dającego się zważyć, zmierzyć i przenieść oraz słowa pochodne, np.:

Kair (arab. القاهرة; - trl. Al-Qāhirah, trb. Al-Kahira) – stolica i największe miasto Egiptu (214 km², liczba ludności 6 787 000 stałych mieszkańców, zespół miejski 17,285 mln mieszkańców (tzw. Wielki Kair) – największe miasto Afryki i Bliskiego Wschodu). Nie ma dokładnych statystyk na temat liczby ludności Kairu. Powodują to ciągłe wędrówki mieszkańców. Szacuje się, że codziennie przybywa tu tysiąc nowych mieszkańców. Ponad 2 mln osób mieszka w tzw. „Mieście umarłych”. Kair nazywane jest „Miastem tysiąca minaretów” lub „Matką Świata”. To największy ośrodek świata islamskiego. Położone jest nad Nilem.Tilapia nilowa (Oreochromis niloticus) – gatunek słodkowodnej ryby z rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae) opisany naukowo przez Linneusza pod nazwą Perca nilotica. Jej podgatunek nominatywny opisywany był pod różnymi nazwami, m.in. Tilapia nilotica.

a) (war. ) - inw - danina, dary
b) - in wḏ3t - błysk w oku Re (dosł.: przynieść światło do oka boga Re) - int - dolina
2. det.: ryba (Tilapia) lub paleta do kosmetyków (w kształcie ryby), np. - in - Tilapia - irt - oko

2. ideo.: oko
3. det. widzieć, patrzeć, zobaczyć, itp., np. - šp - ślepy - ḥ - pole, gospodarstwo rolne
b) - iḥwty lub ḥwty - najemny pracownik rolny
2. det.: sieć, np. - ḥ, war. - iḥ - sieć (na zwierzęta) - isi - rozjaśniać ) używany był zamiennie z hieroglifem - - jako det.: mężczyzna, np. - s mężczyzna
2. fon. det.: is lub iz, np. - isy lub war. - iz - grobowiec, komora
3. fon.: ḥn, np. - ḥnw - naczynie
4. det.: roślina, kwiat, np. - i3rw - trzcina(ny) (l. mn.) ) był utożsamiany i zamiennie używany z hieroglifem -
2. fon. lub fon. det.: ik, np. (war. ) - iky - górnik, kamieniarz
3. ideo lub det.: stary, np. (war. ) - i3w lub - tni - stary
4. ideo lub det.: wielki (ogromny), szef, np. (war. , war. ) - wr - wielki, szef
5. det.: podpierać się (wspierać się), np. - tw3 - podpierać się
6. det.: podpierać się (opierać się o coś), np. - rhn - opierać się o coś - it - niezależny (suweren)
2. ideo. i det.: krokodyl, np. - msḥ (mzḥ) lub - ḫnty - krokodyl
3. det.: chciwość (zachłanność), np. - skn - pożądać
4. det.: agresja, np. - 3d - agresywny, zły (gniewny) - 3 - wielkość, ogrom
2. ideo. i przedrostek: wielki i słów pochodnych, np.: - pr 3 - Faraon (dosł.: Wielki Dom - takim przydomkiem określano faraonów i od tego określenia pochodzi jego grecka nazwa) - 3mt - Azjatka (kobieta)
2. ideo. lub det.: drzwi, np. (war. ) - 3 - drzwi
3. det.: otwierać, np. - wn lub - sn - otwarte (drzwi) (war. , , skr. ) - w - dragoman (tłumacz i przewodnik w krajach arabskich) - m-b - w towarzystwie
2. fon. lub fon. det.: ib, np. - ib - jednoczyć (zjednoczyć)

3. fon. lub fon. det.: wsḫ:

Al-Bahnasa (arab. البهنسا; hist. Oksyrynchos, gr. Οξύρρυγχος) – miejscowość, w muhafazie Minja w środkowym Egipcie, dawna stolica XIX nomu górnoegipskiego.Pismo starożytnego Egiptu opiera się na 3 rodzajach hieroglifów: znakach fonetycznych, ideograficznych oraz determinatywach. Odpowiedni ich układ pozwala tworzyć domyślny lub precyzyjny układ zdania mówionego. W razie potrzeby (zwłaszcza przy zapisywaniu obcojęzycznych nazw) starożytni Egipcjanie używali alfabetu - grupy znaków jednospółgłoskowych reprezentujących 24 dźwięki. Samogłoski nie były zapisywane.

a) (war. ) - wsḫt - przedsionek (hol)
b) - wsḫ - być wolnych obyczajów
4. fon. lub fon. det.: sḫw, np. - sḫw - szerokość
5. fon.: ḥnt, np. (war. ) - ḥnwt - kochanka

6. det.: kubek (filiżanka):
   a) - ib - kubek
   b) - b - kubek
   c) - wsḫ - kubek
   d) - ḥnt - kubek
   e) - - kubek
7. w słowach zawierających fonem bi3 ten hieroglif ( ) był czasami zamieniany przez inny hieroglif - , np. (war. ) - bi3 - rzadki skarb (niespotykany) - m-b - razem z...
2. ideo i det.: róg, np. (war. ) - db - róg
(przedramię + stopa) - b - róg - nw - Enu (lub Ainu), kamieniołom w starożytnym Egipcie (ob. Tura, obok Kairu)
2. det.: ozdoba, np. - msdmt - cień do powiek
3. jest błędem! użycie tego hieroglifu jak określnika w słowie: - ptr - piękny
(piaszczysta połać ziemi) - n - piękny
2. det. w nazwie kamieniołomu - nw - Enu (lub Ainu), gdzie w okresie Starego Państwa pozyskiwano biały (lub cytrynowy) kamień (wapień) na okładziny piramid oraz do budowy grobowców bogatszych Egipcjan

3. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - piaszczysta połać ziemi (det.)

Nil (łac. Nilus, gr. Νεῖλος, arab. النيل) – najdłuższa rzeka na Ziemi (według niektórych źródeł, najdłuższa jest Amazonka i ta wersja pojawia się coraz częściej w nowych opracowaniach) w środkowej i północno-wschodniej Afryce, przecinająca wszystkie strefy klimatyczne kontynentu. Płynie na obydwu półkulach; źródło znajduje się na 2°16′55.92″S, 29°19′52.32″E, a ujście na 31°N. Licząca prawie 3 mln km² powierzchnia dorzecza, na kontynencie afrykańskim ustępuje jedynie dorzeczu rzeki Kongo.Amon (egip. Imn - ukryty; również Amon-Ra/Re, Amoun, Amun, Amen; rzadziej Imen, Ammon, Hammon) - egipski bóg, sprawca niewidzialnego wiatru, urodzaju, płodności. Był uosobieniem niewidzialnych życiodajnych elementów natury: powietrza i wiatru. Powodował, że plony były obfite, zwierzęta się mnożyły, a kobiety rodziły dzieci. Wraz ze swoją małżonką Mut oraz synem Chonsu - bogiem-księżycem - stanowili w Karnaku tebańską triadę. Jego żeńskim odpowiednikiem była Amaunet. Natomiast jako Amon-Kematef wchodził w skład Ogdoady, której kult trwał w Hermopolis Magna. Grecy identyfikowali go ze swoim władcą bogów - Zeusem. Kult Zeusa Amona najpierw rozpowszechnił się w Grecji, a stąd jako Jupiter Amon dotarł do Rzymu.

(pałac z blankami + przedramię) (war. ) - ḳ wchodzić - d - nieudaczny i słowa pochodne
2. ideo.: szpulka, rolka, np. (war. ) - ḏ lub - d - szpulka (rolka)
(Stare Państwo) - ḏ-mr lub war. - d-mr - nadzorca (prowincji) - ale prawdopodobnie chodzi tutaj o tytuł nadzorcy kanałów (osoby nadzorującej wszelkie prace związane z utrzymaniem całego systemu do nawadniania pól i dostarczania wody)
2. det.: ryba Bûri (pol. Cefal, arab. Bûri), np. - dw - ryba Bûri ) był używany jako skrót boga Horusa w miejsce hieroglifu - - Ḥr - Horus
2. fon. lub skr.: w3, np. - w3 r - popaść w (w sensie: popaść w zły stan zdrowia)
3. fon. lub skr.: ḥr, np. (war. ) - In-ḥrt - Inhert (wojowniczy bóg wojny, walki i polowania - dosł.: [Ta, która] sprowadził [to] odległe - to nie błąd! to jest bóg męski, ale pisany w rodzaju żeńskim)

4. ideo. lub det.: droga i słowa pochodne, np.:

Stare Państwo – okres w dziejach Starożytnego Egiptu obejmujący lata ok. 2675-2170 p.n.e., przypadający na rządy III-VI dynastii.Nowe Państwo - okres w dziejach starożytnego Egiptu, trwający od XVI do XI wieku p.n.e. Był to okres panowania XVIII, XIX i XX dynastii (lata 1570-1070 p.n.e.). Nowe Państwo poprzedzał Drugi Okres Przejściowy, po 1070 p.n.e. nastąpił Trzeci Okres Przejściowy. Nowe Państwo było okresem największego rozkwitu potęgi starożytnego Egiptu.

   a) (war. ) - w3t - droga
   b) - mṯn - droga
   c) - ḥrt - droga
5. det.: wyprawa (podróż) i słowa pochodne, np. - 3 - wspinać się (w sensie: wchodzić na górkę)
6. det.: odległość (w sensie: odległy w czasie i przestrzeni), np. - ḥnty - okres (w sensie: odległy czas)

7. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - sokół (det.)

Turzyca ciborowata (Carex bohemica Schreb.) – gatunek z rodziny ciborowatych. Gatunek w Polsce rzadko spotykany i na przemijających stanowiskach, co związane jest z dynamicznym charakterem zajmowanych siedlisk – wysychających brzegów wód i miejsc podmokłych.Figowiec sykomora, sykomora, figa morwowa, figa ośla, karwia (Ficus sycomorus L.) – gatunek drzewa z rodziny morwowatych (Moraceae). Występuje w Egipcie, Palestynie i Syrii oraz Afryce subsaharyjskiej i wschodniej. Uprawiany jest w basenie Morza Śródziemnego (Kreta, Cypr).

- w3 - daleko ) jest wieloznaczny, a jego właściwe odczytanie zależy od zapisu w słowie lub od kontekstu w zdaniu
2. (liczba) ideo. i det.: 1 (jeden), np. (war. ) - w - 1 (jeden)
3. ideo.: 1-sza osoba liczby pojedynczej: np. - i - ja

4. więcej o tym hieroglifie zobacz:
hieroglify - określniki i ideogramy - patyk (kreska) (det.)

Średnie Państwo – okres w historii starożytnego Egiptu obejmujący panowanie XI i XII, a według niektórych również XIII dynastii, w latach od ok. 2050 do ok. 1760 p.n.e. Charakteryzujący się polityczną jednością i odbudową potęgi monarchii zapoczątkowaną przez faraona Mentuhotepa II.Apis (grecka forma egipskiego imienia Hapi – boga Nilu, który kontrolował wylewy rzeki) – święty byk w Memfis, uważany za wcielenia Ptaha, później Ozyrysa, przez co został bóstwem podziemnym kojarzonym z minerałami i klejnotami; przez Greków utożsamiany z Hadesem.

(pisklę przepiórki + przedramię) - ww - żołnierz (war. ) – w – 1 (jeden)
(pisklę przepiórki + pisklę przepiórki) - pḥww - koniec ) jest jednym z nielicznych przypadków wśród znaków hieroglificznych, kiedy to po czasowym przeobrażeniu, a nawet "prawie" zapomnieniu, powrócił do pierwotnego kształtu i znaczenia (z jednym drobnym wyjątkiem)
2. (liczba) ułamek: - ḥsb - ¼ (jedna czwarta)
3. fon. i półfon.: wp, np. (war. ) - wp st - określać (w sensie: wyliczania poszczególnych elementów)

4. (z nieznanych powodów) fon.: wr:

Nechen (gr. Ἱεράκων πόλις , translit. Hierakonpolis, Hieraconpolis lub Hieracompolis, arab. الكوم الأحمر , translit. Kom El-Ahmar) – miasto w starożytnym Egipcie; arabska nazwa oznacza "Czerwone Wzgórze". W okresie predynastycznym i na początku okresu wczesnodynastycznego religijna i polityczna stolica Górnego Egiptu, ośrodek kultu boga Horusa i bogini Nechbet. Stolica władców, którzy zjednoczyli Górny i Dolny Egipt. Głównym bóstwem miasta był sokół z dwoma wysokimi piórami na głowie (Horus Nechenita).Ra (Re) – bóg Słońca, stwórca świata i pan ładu we Wszechświecie. Czczony w starożytnym Egipcie, przedstawiany z dyskiem słonecznym i z głową sokoła. Uważano go za najważniejszego boga. Jego symbolem był obelisk. Starożytni Egipcjanie wierzyli, że sam się stworzył z Praoceanu Nun. Miał partnerkę Rait. Jego dzieci to: Horus zw. Starszym, Anubis, Maat, Izyda, Bastet, Hathor, Sachmet, Thot, Szu, Tefnut. Imię Ra występuje w wielu imionach egipskich, np. Ramzes oznacza zrodził go Ra. Wierzono, że Re ma aż 72 odmienne postaci (np. Chepri).

a) - sw(r)i - pić
b) (war. ) - ḫpr-wr - lek (medykament)
5. fon. i półfon.: sd, np. (war. ) - sdt - płomień
6. fon. i półfon.: ḫbs, np. (war. ) - ḫbsw - ziemia uprawna
7. fon. i półfon.: sw3, np. (war. lub ) - sw3i - ominąć (przejść)
8. fon. i półfon.: šbn, np. (war. ) - šbn - mieszany, różnorodny
9. det.: przerwać, złamać (przełamać), zerwać, rozbić, np. - wpi lub - psš - podzielić

10. zobacz też: gruczoł (pryszcz) (g3)

Piaskowiec jest to drobnoziarnista skała osadowa. Występuje jako jedna z najczęstszych skał tego typu. Występuje zwykle w warstwie wodonośnej lub w miejscach występowania złóż ropy oraz gazu ziemnego. Pochwa (łac. vagina) – odcinek żeńskich dróg rodnych. Jest przewodem mięśniowo-błoniastym, silnie rozciągliwym i elastycznym, długości 5 cm do 14 cm (zazwyczaj 6 cm do 8 cm), stanowiącym połączenie między macicą a przedsionkiem pochwy, będącym częścią sromu (pudendum feminum). Najwęższa w swojej dolnej części stopniowo się rozszerza. W części środkowej ma około 2 cm do 3 cm szerokości. Pochwa stanowi miejsce wprowadzenia nasienia, obejmując prącie w czasie kopulacji oraz drogę, którą wydostaje się płód podczas porodu, a także drogę odpływu krwi menstruacyjnej. W czasie rozwoju płodowego powstaje z połączenia części dystalnych przewodów przyśródnerczowych (przewodów Müllera).

(Stare Państwo) (war. ) - wnm - jeść
2. we wczesnym okresie tworzenia się pisma hieratycznego (okres Starego Państwa) - brak jednoznacznego rozróżnienia tego hieroglifu ( ) z podobnym ; po ukształtowaniu się w pełni pisma hieratycznego (okres Średniego Państwa) - oba znaki "wyewoluowały" jako osobne znaki pisma

3. zobacz też: dwie deski skrzyżowane i połączone (im(?))
4. zobacz też: zając pustynny (wn)

Nubia – kraina historyczna znajdująca się w północno-wschodniej Afryce, w południowym Egipcie i północnym Sudanie. Zajmuje środkowy bieg Nilu pomiędzy Asuanem a Chartumem (między VI a I kataraktą). W starożytności zwana Kusz, zamieszkana była przez lud spokrewniony z Egipcjanami, który w połowie II tysiąclecia p.n.e. uległ wymieszaniu z napływającymi od południa plemionami.Min w mitologii egipskiej stary bóg płodności, głęboko związany z kultem fallicznym, w sztuce przedstawiany jako mężczyzna z wyeksponowanym penisem, trzymający w jednej ręce cep i noszący na głowie czapkę z dwoma piórami, często uważany za wcielenie boga Amona jako Amon-Min. Głównymi centrami jego kultu było Koptos i Panopolis.

- wnn - być
b) - Wnn-nfr - Ozyrys (jedno z imion Ozyrysa, dosł.: [Ten, który] jest piękny)

2. zobacz też: kwiatek (?) (wn) ) bywa często mylony z bardzo podobnym hieroglifem przedstawiającym wróbla -

zasadnicza różnica jest widoczna w ogonie - ogon jaskółki jest prosty, a wróbla zaokrąglony
2. fon.: wr, np. - wr - wielki
3. det.: jaskółka, np. - mnt - jaskółka

4. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - wróbel (det.)

Heban – cenne drewno różnych gatunków drzew (głównie hebanowców) rosnących w strefie międzyzwrotnikowej i podzwrotnikowej. Jest ciemno zabarwione lub czarne, twarde, ciężkie, trudno łupliwe. Wykorzystywane jest do wyrobu instrumentów muzycznych, przyborów kreślarskich, mebli artystycznych, a także w rzeźbiarstwie.Achet (Axt) – w starożytnym Egipcie pierwsza pora kalendarza egipskiego, w którym Nil wylewał. Odpowiadał naszej jesieni. Pora Achet trwała 120 dni od 19 lipca do 15 listopada. W skład pory achet wchodziły cztery miesiące. Po porze Achet następowała pora wzrastania roślin – Peret.

(war. ) - Wsir - Ozyrys
2. (sporadycznie) ideo.: siedzenie, np. - st - siedzenie
(Stare i Średnie Państwo) ) był zamieniany innym hieroglifem -
2. fon.: wḏ, później wd, np. (war. ) - wḏ - dowodzić

3. zobacz też: łodyga papirusu (wḏ)
(Nowe Państwo) ) używany był jako zamiennik innego hieroglifu -
2. (Średnie Państwo) fon.: wḏ lub w3ḏ, np. - swḏ lub sw3ḏ - war. - swḏ - przekazać wiedzę, przekazać potomności

3. fon.: w3ḏ, np.:

Neftyda, Neftys, Nefthis – córka bogini Nut i boga Geba, siostra Ozyrysa, Seta i Izydy, poślubiła Seta. Jej synem był Anubis, którego ojcem był Set.Imhotep (czasami wymawiane jako A.mhotep lub Ii-em-Hotep, egip. ii-m-ḥtp) – pierwszy architekt i lekarz znany z imienia z pisanych źródeł historycznych. Jest też uznawany za pierwszego znanego światu geniusza. Wezyr na dworze faraona Dżesera. Jest twórcą piramidy schodkowej w Sakkarze w Egipcie datowanej na ok. 2630-2611 p.n.e. za panowania III dynastii. Zespół grobowy Dżesera zaprojektował wzorując się na wcześniejszych konstrukcjach, wprowadzając jednak także wiele innowacji. Przykrywając pierwotną mastabę czterostopniową piramidą, podwyższoną następnie do sześciu stopni, wzniósł budowlę o wysokości około 60 metrów. Typowe dla architektury ceglano-trzcinowej motywy odtworzył w nowatorski sposób m.in. zwieńczając kolumny imitacją kwiatów lotosu. Nowością, także zastosowaną po raz pierwszy przez Imhotepa, była integracja w jedną całość, dotychczas rozdzielanego, grobowca i okręgu kultu grobowego.

a) (war. ) - w3ḏ - zielonym być i słowa pochodne
b) - W3ḏyt - Uadżet (bogini VI nomu dolnoegipskiego)
4. ideo.: kolumna z papirusu (kolumna papirusowa), np. - w3ḏ - kolumna z papirusu
5. ideo.: papirus, np. - w3ḏ - papirus

6. zobacz też: kłębek sznurka nadziany na patyk (wḏ)
7. zobacz też: kombinacja hieroglifów: łodyga papirusu + kobra (wḏ)

Nut (egip. noc) — w mitologii egipskiej bogini nieba należąca do Wielkiej Enneady. Nut była dzieckiem Szu, boga powietrza oraz Tefnut uosabiającej wilgoć. Za męża oraz brata Nut Egipcjanie uznawali Geba, reprezentującego Ziemię. Taka personifikacja odróżnia mitologię egipską od wielu innych, gdzie niebo kojarzono z pierwiastkiem męskim, a ziemię z żeńskim, np. Uranos i Gaja u Greków.Onuris - w mitologii egipskiej drugorzędne bóstwo wojownicze; uważany za boga walki, wojny, polowania. Przedstawiany jako mężczyzna w hełmie ozdobionym piórami, z włócznią w ręku.

(łodyga papirusu + kobra) - W3ḏ-wr - morze (dosł. wielkie zielone)

2. zobacz też: łodyga papirusu (wḏ) - b3k - służący
2. (w zgrupowaniu) lub , lub czytane jest jako fon.: b

3. ideo.: - b3 - dusza (żyjąca po śmierci człowieka - Ba - w ptasiej formie)
4. zobacz też: naczynie gliniane, być może, używane jako lampka oliwna (b3) 5. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - ptak ludzkogłowy poprzedzony miseczką na kadzidło z unoszącym się dymkiem (det.)
(Stare Państwo) ) został wyparty przez inny hieroglif -
2. (w zgrupowaniu) w połączeniu z hieroglifami: lub oba znaki czytane są jak fon.: b3, np.:

a) - b3 - dusza (żyjąca po śmierci człowieka - Ba)
b) - B3-pf lub B3-pfi - Bepfi (lub Bapef - bóg utożsamiany z bólem lub duchową udręką dotykającą faraonów)
3. zobacz też: bocian siodlasty (żabiru) (b3)

Hieroglificzna czcionka blokowa w standardzie Unikod (nazywana także Unikod blok lub Unikod blokowy) – to hieroglify egipskie przekonwertowane na systemową czcionkę blokową. W standardzie ustalonym przez konsocjum Unikod, czcionka hieroglificzna obejmuje znaki w zakresie od U+13000 do U+1342F w zapisie systemu szesnastkowego (lub od 77 824 do 81 919 w zapisie systemu dziesiętnego). Dyskusje i prace nad ustaleniem standardu dla czcionki hieroglificznej prowadzone były od 1997 r. Po raz pierwszy hieroglificzna czcionka blokowa została „wprowadzona” do standardu UTS dopiero w 2009 r. w wersji UTS 5.2. Czcionka wzorowana jest na liście Gardinera i poszerzona o hieroglify z listy Möllera. Fonem – według tradycyjnych teorii fonologicznych, najmniejsza jednostka mowy rozróżnialna dla użytkowników danego języka. Może mieć kilka reprezentacji dźwiękowych (alofonów), występujących w różnych kontekstach lub też zamiennie.

4. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - ptak ludzkogłowy poprzedzony miseczką na kadzidło z unoszącym się dymkiem (det.)

5. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - miseczka na kadzidło z unoszącym się dymkiem (det.)
(forma alternatywna) (war. ) - bit - charakter
2. fon.: bḥ, np. - bḥs cielę
3. fon. det.: ḥw, np. - ḥw - Hu (bóg autorytatywnych wypowiedzi, ubóstwienie pierwszego słowa stworzenia)
4. det.: ząb, np. - ibḥ - ząb - bwt - wstręt - bs lub bz - lub war. - ibz - zaprowadzić, wchodzić
2. det.: bardzo mała ryba (ryba z rodziny Mrukowatych, zw. także Cefaloskalniak Zmora(?) lub "słoniowata"), np. - rmw - rybka
3. det.: rybi zapach, np. - ḫnš - smród (fetor)
(proporzec + torba z lnu) ) był zamiennie używany z hieroglifem - - jako determinatyw lub ideogram
2. fon.: p3, np. - sp3 - skolopendra
3. ideo.: latać, np. - p3 - latać

4. zobacz też: kaczka lądująca (ḫn)

Szu – w mitologii egipskiej bóg powietrza, mąż Tefnut (córki Neit), ojciec ziemi - Geba i nieba - Nut. Był pierwszym zdecydowanie męskim bytem. Bóg powietrza, którego imię oznaczało pustkę. Powstał on z Atuma, jako tchnienie, które wyszło z nosa stwórcy. Szu uosabiał tchnienie życiodajne i był dawcą orzeźwiającego wiatru północnego. Funkcją Szu było rozdzielanie ziemi od nieba. Szu wyobrażany był jako mężczyzna o rozpostartych skrzydłach, trzymający w rękach symbole życia i powietrza.Skolopendry, skolopendrokształtne (Scolopendromorpha) – rząd drapieżnych pareczników (Chilopoda) obejmujący stawonogi o dość silnie wydłużonym ciele osiągającym 1–30 cm (zazwyczaj do kilkunastu centymetrów) długości, często jaskrawo ubarwionym, złożonym z 21–23 segmentów. Każdy segment jest pokryty chitynowym pancerzem i zaopatrzony w parę odnóży tułowiowych zakończonych pazurkami. Głowa jest wyraźnie oddzielona od reszty ciała. Na jej końcu umieszczone są 2 długie, segmentowane czułki. Wśród Scolopendromorpha są gatunki mające oczka (ocelli) oraz ślepe. Ze względu na silny jad, skolopendry są obiektem badań w medycynie i toksykologii.

- idiom - pr 3 - Wielki Dom (czyli Pereaa - określenie, od którego pochodzi grecka nazwa "faraon")
2. det.: dom, a także budynek, obiekt budowlany (np. w sł.: świątynia, grobowiec, skarbiec, sporadycznie - pokój, apartament), np. (skr. ) - pr - dom, budynek (war. ) - pḥ - zasięg
2. fon. lub fon. det.: kf3, np. (war. ) - kf3-ib - wierność
3. ideo.: zadek, koniec, np. - pḥwy - zadek, koniec
4. det.: zadek, np. - rt - zadek
5. det.: podstawa, spód (np. wazy), np. - kf3 - podstawa, spód ) był używany jako fonem pḳ lub p3ḳ w miejsce hieroglifu - - np. (war. ) - pḳt - wysokogatunkowy len (materiał dobrej jakości)

2. fon. lub fon. det.: wšm, np.

Lotos (Nelumbo Adans.) – rodzaj roślin z rodziny lotosowatych. Należą do niego dwa gatunki występujące w Ameryce Północnej, Azji i Europie. Ma liczne synonimy: bobowiec, bób wodny, nelumbo, nurzybób, nurzykłąb. Nazwa rodzajowa Nelumbo pochodzi z języka syngaleskiego.Starożytny Egipt (egip. Kemet, Czarna Ziemia) – wysoko rozwinięta cywilizacja starożytnego Bliskiego Wschodu położona w północno-wschodniej Afryce w dolinie i delcie Nilu (z oazami Pustyni Libijskiej włącznie). W okresie największego rozkwitu (Nowe Państwo) obejmująca swoim zasięgiem także Nubię (Kusz) oraz Punt na południu, Syropalestynę (Retenu) na północnych rubieżach azjatyckich, oraz tereny libijskie na północnym zachodzie.

3. ten hieroglif ( ) jako fonem m3 mógł być zamieniony przez hieroglif - - tylko w przypadku, gdy ptak jest bez czuba na głowie
4. fon. det.: m3, np. - m3 - skroń (na głowie)
a) - wšm - kłos (lub kolba kukurydzy)
b) - wšmw - naczynie (pojemnik na piwo)
5. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - głowa kaczki (rożeńca) (m3)

6. zobacz też: głowa warzęchy (pḳ)

Dżed – w starożytnym Egipcie filar (kolumna, słup), będący symbolem stabilności i trwałości związanym z Ozyrysem. Przedstawiany w postaci pionowego słupa z czterema równoległymi, poziomymi belkami w górnej części był interpretowany jako kręgosłup Ozyrysa.Uadżet lub Uadżyt (polskie), Wadjet (angielskie), staroegip. - W3ḏyt, egip. - Uto-Uadżet, Uadżet, Uadżit; gr. Uto, Buto, Edżo, Udżo; łac. Uraeus, stąd forma ureusz. Bogini staroegipska czczona w Dolnym Egipcie. Przedstawiana była w postaci kobry-Ureusza. Jej imię wywodziło się od koloru papirusu (rośliny-symbolu Dolnego Egiptu), a oznaczało dosł. [Ta] zielona.

- p3ḳ - Pek (rodzaj ciasta) (war. ) - pd - rozciągać
b) (Nowe Państwo) - pd - rozciągać
2. ideo. i det.: łuk, np. (war. ) - pḏt - łuk

3. zobacz też: łuk kompozytowy z cięciwą przywiązaną pośrodku i nienaciągniętą (pḏ)
4. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - pradawny rodzaj łuku (det.)

Atum (egip.Itm) – jeden z głównych i najstarszych bogów starożytnego Egiptu. Razem z Ra, Horachte i Chepri był bogiem słońca i stworzenia. Imię jego można przetłumaczyć jako formę znaczenia pozytywnego, “Znakomity Jeden”, lub znaczenia negatywnego, “Ten jeden, który jeszcze nie istnieje”. Atum jest dobrze udokumentowany w różnych tekstach ikonograficznych i religijnych. Przedstawiany był jako człowiek, który miał na głowie Etfu, albo jako człowiek z głową barana, tak jak Chnum. Jest jednym z ośmiu lub dziewięciu bogów najczęściej wymienianych w Tekstach Piramid. Atum był głównym bóstwem Heliopolis, jego kult zyskał duże znaczenie już w Starym Państwie. Jego najbardziej istotną naturą było samo tworzenie i stworzenie pierwszych bogów. Imię Atuma może być przetłumaczone jako “Całość”. Był uosobieniem początku i doskonałości. W Tekstach Trumiennych i innych religijnych tekstach jest nazywany “Władcą Całości”, więc jest bogiem uniwersalnym.Hathor (Het-heret, Het-Heru – egip. Pałac/Dom Horusa) – egipska bogini nieba, uosobienie Wielkiej Macierzy, a także patronka nekropolii tebańskiej. Pierwotnie stanowiła personifikację pałacu faraona (stąd jej imię; podobnie Izyda była personifikacją tronu) Z czasem stała się bóstwem miłości, radości, uciech, muzyki i tańca, a także opiekunką kobiet. Nosiła przydomki "Oka Horusa", "Złotej Bogini", "Bogini Niebios", "Pani Czerwonej Góry" i "Turkusowej Pani". Grecy identyfikowali ją z Afrodytą, a Rzymianie z Wenus.

(Stare Państwo) preferowano (w zastępstwie) używanie innego hieroglifu
2. det.: łuk, obcy ludzie (np. z zagranicy), oddział wojska, np. (skr. ) - pḏt - łuk, obcy ludzie
3. det.: łuk, np. - ipwt - łuk

4. zobacz też: łuk (lub smyczek) z rogami oryksa po bokach oraz z drewnianym wypełnieniem pośrodku (pḏ)
5. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - pradawny rodzaj łuku (det.)

Kalendarz egipski – urzędowy kalendarz obowiązujący w starożytnym Egipcie, stanowiący kombinację kalendarza księżycowo-słonecznego i agrarnego, opartego na cyklu wylewów Nilu.Kleopatra I (ur. 204 p.n.e. - zm. 176 p.n.e.) – królowa Egiptu, współpanowała ze swoim mężem Ptolemeuszem V Epifanesem od 194 p.n.e., a od 180 p.n.e.-176 p.n.e. panowała jako regentka w imieniu syna Ptolemeusza VI. Córka Antiocha III Wielkiego i Laodike, matka Ptolemeusza VI, Ptolemeusza VIII i Kleopatry II.

- imw - łódź drewniana
3. fon.: gs, np. - gsti - paleta (do farb)
4. (ułamek) tylko w jednym przypadku - hieroglif w formie skrótowej ( ) jako fon.: gs - (war. ) gs -, 1/2(jedna druga), połowa lub bok

5. (Stare Państwo) ideo. i det.: część ciała, np.
a) (l. p.) - im - część ciała
b) (l. mn.) - imw części ciała
(Stare Państwo) - Itm - Atum
2. (Średnie Państwo) fon.: mi, np. dawać, np. - im - ofiarowywać (dawać)
3. (Średnie Państwo) det.: dawać, np. - imi - dawać - m33 - patrzeć
2. ideo.: zakończenie sierpowate (np. dziobu lub rufy w łodzi egipskiej ), np. - m3 - zakończenie sierpowate
3. hieroglif (ale nie identyczny z - m3) - był używany zamiennie lub jako det. w sł. określających krzywizny lub prace rolnicze (np. zżęcie zboża)
(forma alternatywna)
(sęp egipski + sierp) - sm3wy - odnowiony
(sierp + oko) - m33 - patrzeć
(sierp + hieroglif nienazwany) - m3t - prawda - dmi - miasto
2. (pierwotnie) to było fon.: mr, np. - mr, war. - mi - lubić
3. det.: dzbanek na mleko, np. - mhr - dzbanek na mleko ) był prototypem dla późniejszego hieroglifu znaku ziemi -

2. fon.: mi, np.:

Izyda (stgr. Ἶσις Isis, dopełniacz Ἴσιδος Isidos, egip. Iset, Iszet) – w mitologii egipskiej bogini płodności, opiekunka rodzin. W okresie rzymskim uważana za jedno z wcieleń Wielkiej Macierzy. Przypisywanym jej niekiedy zwierzęciem kultowym była krowa.Ozyrys - (egip. Isir lub Iszir) w mitologii egipskiej bóg śmierci i odrodzonego życia, Wielki Sędzia zmarłych. Syn bogini Nut i boga Geba, brat Seta, Izydy i Neftydy. Poślubił Izydę, był władcą ziemi, podziemi i krainy umarłych (Pola Jaru). Miał dwóch synów: Anubisa z Neftydą i Horusa z Izydą.

   a) (war. ) - mist - wątroba
   b) - miḥt - grobowiec
3. fon. lub fon. det.: mr, np. (war. ) - mr - kochać
4. (sporadycznie) ten hieroglif ( ) prawdopodobnie posiadał wartość fon.: mr i wskazywał na obecność w zapisie hieroglifów - lub , np.:
   a) w rodzaju żeńskim (war. lub ) - mrt - tkacze
   b) w rodzaju męskim - mr - przyjaciele, partyzanci
5. ideo.: kanał, np. - mr - kanał

6. det. dla rzek, jezior, mórz, np.:

Ba - w mitologii starożytnego Egiptu dusza ludzka, jedna z kilku posiadanych przez człowieka. Po śmierci człowieka mogła żyć dalej w państwie umarłych, o ile zachowane zostało jego ciało (stąd mumifikacja zwłok) oraz o ile osoba zmarła nie prowadziła grzesznego życia, które stałoby się podstawą do potępienia jej przez Ozyrysa, a co za tym idzie - unicestwienia.Mnewis – byk, który w religii starożytnego Egiptu traktowany był jako ziemskie wcielenie boga Re. Centrum kultu stanowiła świątynia Re w Heliopolis w Dolnym Egipcie.

a) - ḥpy - war. - ḥp - Nil
b) - W3ḏ-wr - morze (dosł. Wielkie Zielone)
7. det.: lub dla nazw rzek, jezior, mórz

8. zobacz też: trzy fale (mw) - šmw - lato (jedna z 3 pór roku, dokładniej - pora zbioru, ta pora roku ma cztery miesiące)
2. ideo.: woda, np. - mw - woda
3. det.: płyn, woda, np. - w3w - fala
4. det.: czynności związane z wodą lub płynami, np. - swri - pić
5. det.: (skr. ) dla nazw rzek, jezior, mórz, np. - itrw - rzeka

6. zobacz też: kanał (wypełniony wodą) (mi)

Hieratyka (gr. hiereus "kapłan") - jedna z form starożytnego pisma egipskiego, służąca przeważnie do zapisywania świętych tekstów na papirusie. Znaki tego pisma nie miały już obrazkowego charakteru hieroglifów i były często łączone. Pismo to pojawiło się już w czasach I dynastii. Około 660 r. p.n.e. hieratyka zaczęła ustępować demotyce, ale jeszcze przez kilka stuleci była używana przez kapłanów.Achmim – miasto w środkowym Egipcie, nad Nilem, w muhafazie Sauhadż. W starożytności stolica 9 nomu górnoegipskiego. Ośrodek kultu boga Mina.

(sowa + sowa) - tmm - nie istnieć - mn - pozostawać (trwać)
b) - Imn - Amon (dosł. [Ten] Ukryty lub [Ten] Niewidzialny - tzw. bóg uniwersalny, bóg wiatru, urodzaju i płodności) - mri - Egipt

2. fon.: mr na początku słów: kochany, ukochany, umiłowany:
   a) - mry Imn - ukochany Amona
   b) - mr ntr - kapłan (dosł.: ukochany boga)
   c) (war. , skr. ) - mr - kochać
3. (sporadycznie) fon.: ḥn, ale tylko w przypadku, kiedy ten hieroglif ( ) był zamiennie używany w miejsce podobnego hieroglifu - , np. (war. ) - ḥn - iść, przemieszczać się

4. det.: uprawiać, siekać, motyka:

Geb – w mitologii egipskiej bóg Ziemi, brat nieba – bogini Nut, syn boga powietrza – Szu i bogini uosabiającej wilgoć – Tefnut; jeden z bogów Wielkiej Enneady. Atrybutem boga jest gęś białoczelna. Reprezentującym Geba hieroglifem jest gęś.Teby (egip. Uaset, gr. Θῆβαι - Thēbai, u Homera Stubramne) - starożytne miasto w Górnym Egipcie, położone nad Nilem, ok. 600 km na południe od dzisiejszego Kairu.

a) - d - siekać
b) - ḫbs - uprawiać, motyka

5. zobacz też: kanał (wypełniony wodą) (mr)
6. zobacz też: motyka bez liny łączącej obie części (ḥn) (war. ) - Mr-wr Merur (lub Mnewis - dosł.: Wielki Czarny - bóg w postaci czarnego byka z dyskiem słonecznym i ureuszem nad głową, utożsamiany z fizycznym przedstawieniem boga Atum-Re oraz był uważany za duszę Ba boga Re)
2. (z nieznanych powodów) fon. det.: nm, np. (war. ) - nmi - wał ziemny
3. det.: ulica (prawdopodobnie, chodzi o wijącą się ulicę, jak rzeka meandrowa między budynkami), np. - mrrt - ulica - mḥnyt - obrączkowiec (gad podobny do węża)
(Stare Państwo) (war. ) - ms - zrodzić, narodzić - ḫmt - trzy
b) - mtwt - trucizna
2. det.: męski i wszystko z tym związane, także płciowość - seks, np. - t3y - męski, mężczyzna

3. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - penis z wypływającą wydzieliną (det.)

Teksty Sarkofagów (Księga Sarkofagów) - zbiór staroegipskich, religijnych tekstów magicznych, związanych z kultem zmarłych. Ich trzonem były zasadniczo przeredagowane, wzbogacone i opracowane literacko Teksty Piramid. Teksty Sarkofagów stanowiły ich dalszą ewolucję, dostępną już dla zwykłych śmiertelników, a nie tylko dla faraona, jak w przypadku samych Tekstów Piramid.

- mḏt - stajnia, obora
2. (liczba) ideo.(?): 10 (dziesięć), np. - mḏ lub mt, mḏw- 10 (dziesięć) - fonetyka tej liczby jest niejednoznaczna, w różnych źródłach jest różnie interpretowana

3. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - pęta dla bydła z poprzeczką (ṯm3) - mtn - droga
2. fon. det.: nr, np. - nrw - groza, terror

3. (z nieznanych powodów) fon.: mwt
4. (z nieznanych powodów) ideo.: matka, np. - mwt - matka
5. det.: sęp, np. - nrt - sęp (war. ) - m(w)dw - mówić
2. ideo.: laska, podpórka (kij), np. (war. ) - md(w) - laska, podpórka
(Średnie Państwo)
(pęta dla bydła bez poprzeczki + kobra) - mḏ - idiom - ciemnota i słowa pochodne (dosł.: być głębokim, to słowo było używane w znaczeniu określającym: niewiedzę, głupotę lub pogardliwie jako prostaka i wieśniaka oraz wszelkie z tym związane słowa pochodne)
2. ideo.: stajnia, obora, np. - mḏt - stajnia, obora

3. zobacz też: pęta dla bydła bez poprzeczki (mḏ) - czytane jest jak fon.: n
2. (w zgrupowaniu) lub czytane jest fon.: nw, np. - nw - ten (zaimek wskazujący)
3. ideo.: topór, np. (war. ) - nwty - dwa topory (l. podwójna)
(Stare Państwo) - n - do, dla
2. fon. det.: ḫm, np. - ḫm - kaplica
3. (przestawienie) fon.: mḫ, np. - smḫ - zapomnieć

4. ideo.: nie (zaprzeczenie):
a) - n lub war. - nn - nie
b) (war. ) - imi - nie być
5. det.: niewiedza i słowa pochodne, np. - ḫm - być nieświadomym (w sensie: być ignorantem) (war. ) - niw - miska

2. det.: ramię, np.:
a) - gb3 - ramię
b) (war. , war. ) - rmn - ramię
3. det. dla akcji angażujących w sobie ruch ramienia, np. - rḳi - zgiąć
4. det. dla zaprzestania ruchu (akcji), np. - ni - odrzucić (war. , skr. ) - nb - Pan, władca
2. ideo.: kosz, np. (war. ) - nbt - kosz - nmḥ - sierota
2. ideo.: nóż, np. - nm - nóż
(forma alternatywna)
(cibora papirusowa + cibora papirusowa) (war. ) - nn - ten (zaimek wskazujący) - nr - groza (postrach)
2. (od Nowego Państwa) fon.: rmṯ, np. (war. ) - rmṯ - ludzie, ale to jest taki żartobliwy zapis sugerujący, że ludzie są jak gęsi, czyli łatwo nimi kierować - nḥi - modlić się
2. ideo.: ptak (?- perliczka), np. - nḥ - ptak ) jest mylnie kojarzony z podobnym hieroglifem - - jako det.: śmierć, wróg
2. fon.: ns, np. - nsr - płomień
3. ideo.: język, np. - ns - język
4. det.: czynności związane z językiem, np. - dp - smakować
5. (sporadycznie) w języku potocznym, jako żartobliwy skrót myślowy: - imy-r - nadzorca (dosł.: ten, który jest na językach)
(Stare Państwo) (tylko jeden wyjątek w słowie - inḏ hr - wołać do..., zawołać do...)
2. fon.: nḏ, np. (war. , war. ) - nḏ - pytać, dowiadywać się

3. zobacz też: garnek (naczynie) (in) czytane jako fon.: r, np. - ibr - ogier
3. ideo.: usta, np. - r lub r3 - usta

4. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify jednoliterowe - usta (r)
(palmowa gałąź bez liści, nacięta + usta) ) był bardziej powszechnie zamieniany przez podobny hieroglif -

2. fon. det.: ri:
a) - T3-mri - Ta-meri (tzn. Egipt, a dosł.: Ukochana Ziemia)
b) - pri - pole bitwy
3. fon. det.: ti, tr, np. - tr - modlić się
4. det.: pora roku (sezon), np. (war. , skr. ) - tr - pora roku

5. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - kombinacja hieroglifów: palmowa gałąź bez liści, nacięta + chleb (det.) - Klw3p3tr3.t lub Qlw3p3tr3.t - Kleopatra
2. (w zgrupowaniu) lub czytane jako fon.: r, np. - Krr - Kerer (lub Gerãr, miejscowość w starożytnej Syrii)
3.(znaczenie pierwotne) fon.: rw, np. - itrw - rzeka
4. ideo.: lew, np. (war. ) - rw - lew (war. ) - rst - obce hordy
2. półideo. i det.: czujny (czuwający), np. (war. ) - rs - czujny (czuwający) (war. ) - gḥs - gazela
2. fon. lub fon. det.: wr, np. (skr. ) - wrt - okręg (region adm.) i słowa pochodne
3. fon.: pds, np. (war. , lub ) - pds - pudełko
4. fon. lub fon. det.: sbḳ, np. (war. ) - sbḳ - wyśmienity (znakomity, doskonały), pomyślny (szczęśliwy)
5. ideo. lub det.: 'noga, np. (war. ) - rd - noga

6. det.dla słów określających części nogi, stopy:
a) - mnt - udo
b) - pd - kolano
7. (w zgrupowaniu) (noga + kroczące nogi) jako det. w czasownikach określających różnorodny ruch, np. - thi - przekraczać (wykraczać) ) jako fonem šn zastąpił hieroglif -

2. fon.: hb, np.:
a) (war. ) - hbny - heban
b) (miara objętości) - hbnt - Hebent (miara objętości substancji płynnych, 1 Hebent = 1/4 Hena, czyli ok. (?) 142 ml)

3. fon. lub fon. det.: šn, np.:
a) - šn - odrzucać (odpychać)
b) - šnw - patrolować (lub utrzymywać porządek)

4. det.: pług, np.:
a) - hb - pług
b) - sk3 - pług
5. det.: nasiono, np. (war. ) - prt - nasiona (l. mn.)

6. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - dwie gałęzie złączone na końcu (šnw) lub czytane jako fon.: ḥ
2. fon.: ḥ3, np. - ḥ3 - pochwycić (schwytać)

3. (Stare Państwo) det.: Delta oraz Dolny Egipt oraz wszystkie określenia związane z Dolnym Egiptem, np.:
a) (idiom) (war. ) - T3-mḥw - Delta (w sensie: Dolny Egipt)
b) - mḥ-s - Korona Dolnego Egiptu (dosł.: Korona Delty)

4. zobacz też: kępa papirusu z pączkami zagiętymi do dołu (3ḫ) - ten hieroglif ( ) zachowuje wartość fon.: ḥb lub ḥ3b, pomimo że formalnie ma inną wartość fonetyczną
2. fon.: sḥ lub zḥ, np. - sḥ - rada (porada)
3. ideo. lub det.: budka (kram), np. (war. , ) - sḥ - budka
(otwarta budka podparta na drągach + miska alabastrowa) - Ḥpy - Hepi (jeden z czterech synów Horusa)
b) - Ḥp - Apis-byk

2. (w wyrażeniach idiomatycznych) ideo. i det.: ster, np.:
a) (war. ) - ḥpt - ster,
b) (w wyrażeniu) - iti ḥpt - wziąć (ḥpt - co oznacza mniej-więcej jak nasze wyrażenie: "wziąć stery w swoje ręce")
3. (od Średniego Państwa) używano wyrażenia - idiom - ḥpt - wiosło (w nim zawarty jest określnik - ) - najprawdopodobniej to wyrażenie oznacza współczesne "wiosłować" - w potocznym znaczeniu: "No, i chłopie wiosłujesz..." lub "No, i chłopie jedziesz... (np. na szmacie)" - czyli, ktoś musi wykonywać określone czynności z obowiązku lub konieczności - ḥm - niewolnik
2. fon.: ḥm, np. (war. ) - ḥm - majestat
3. ideo.: folarz (folusznik), np. (war. ) - ḥmww - folusznik - nḥm - ratować

2. (z nieznanych powodów) fon.: bi3 - ale uwaga na drobne niuanse w zapisach hieroglificznych:
   a) - bi3 - nieboskłon
   b) - bi3 - miedź
   c) (war. ) - bi3w - kopalnia
3. det.: namiastka kobiety i kobiecości, np. - ḥmt - żona, kobieta
4. (wulgaryzm) det.: organy kobiece, np. (war. ) - ḥmt lub idt - srom, ale w znaczeniu kojarzonym z określeniem krowa (lub nawet w języku pot. jako: niezaspokojona studnia bez dna)
(powszechniejsza forma) ) jako określnik uroczystości częściej był używany (zamiennie) hieroglif -
2. fon. lub półideo.: ḥn, np. - ḥb - opłakiwać (lamentować, rozpaczać)
3. det.: uroczystość (festiwal), np. (Nowe Państwo - war. ) - ḥb - uroczystość
4. (Stare Państwo) det.: - šs - alabaster

5. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - kombinacja hieroglifów: otwarta budka podparta na drągach + miska alabastrowa (det.) - ḥnw - barka Hnu (Święta Barka)
2. (sporadycznie) ten hieroglif ( ) był zastępowany podobnym - - i ten zamiennik przyjmował tą samą wartość fonetyczną ḥn, np. (war. ) - ḥn - iść, przemieszczać się
3. det.: motyka, np. - ḥnn - motyka

4. zobacz też: motyka (mr) (war. ) - ḥnty - okres (czas), koniec
2. det.: naczynie ofiarne używane w świątyni (nazwa naczynia), np. - ḥn lub ḥnt(?) - naczynie ofiarne używane w świątyni - dḥr - gorzki, kwaśny
2. przyimek: nad (ponad), przed (twarzą), np. - ḥr - nad, przed
3. det.: twarz oraz znaczenia pochodne, np. - ḥr - twarz ) z podobnym hieroglifem - mają różne znaczenia
2. fon.: ḥr, np. - ḥryt - martwy
3. det.: zachować, zabezpieczać i słowa pochodne, np. - t3r - zachować, zabezpieczać

4. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - pęta dla bydła z poprzeczką (ṯm3) - ḥḥ-tt - wieczna ziemia, cmentarz (nekropolia)
2. (liczba) ideo.: 1 000 000 (milion), np. - ḥḥ - 1 000 000 (milion)
3. ideo.: wiele (dużo), np. - ḥḥ - wiele (dużo)
4. ideo. lub det.: Heh (bóg nieskończoności), np. - Ḥḥ - Heh

5. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - jaszczurka (š3) (war. ) - ḥsi - pochwała
2. ideo. i det.: dzbanek na wodę, np. - ḥst - dzbanek na wodę
3. det. w pojęciach opisujących: naczynie na płyn, np. (war. ) - snb(t) lub znbt - słój (war. ) - ḥtt - kamieniołom
2. (jeden znany przypadek) fon.: ḥt, w słowie: - Ḥt-ḥr - Hathor

3. fon.: ḥwt
4. ideo.: zamek, pałac, świątynia, grobowiec, itp., np. - ḥwt - zamek, świątynia - ale, prawdopodobnie, od okresu Średniego Państwa, to słowo było czytane ḥyt (zamiast ḥwt), może o tym świadczyć odosobniony przypadek w sł.: (war. ) - Nb-ḥyt - Neftyda (bogini śmierci)
(prostokątne ogrodzenie widziane na planie + chleb) , natomiast hieroglify: oraz - to formy alternatywne
2. fon.: ḥḏ, np. - ḥḏ- biały, jasny
3. ideo.: buława, np. (war. ) - ḥḏ - buława
(buława o gruszkowatej głowicy + kobra)
(kołnierz z koralików + buława o gruszkowatej głowicy) - ḫ3 - 1 000 (tysiąc)
2. (w zgrupowaniu) lub czytane jako fon.: ḫ
3. fon.: ḫ3, np. - ḫ3 - mąż
4. ideo.: lotos, np. - ḫ3w nw sšn - rośliny lotosu (l. mn.) ) posiada wiele różnorodnych odmian
2. nie mylić tego hieroglifu ( ) z podobnymi hieroglifami - lub ) - to są różne hieroglify i mają różne znaczenia
3. fon. lub fon. det.: ḫ3, np. (war. ) - h(3)w(y) - noc
4. det.: hol z kolumnami, np. - ḏ3dw - hol z kolumnami

5. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - pas noszony przez różnych bogów (šsm)
6. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - dzbany na wodę w stojaku (ḫnt)
(Średnie Państwo) - ḫ3t, war. - ḫ3wt - stół ofiarny (ołtarz ?) (war. ) - ḫm - podchodzić (zbliżać się)
2. ideo.: wzgórze wschodzącego Słońca, np. - ḫ - wzgórze wschodzącego Słońca
3. ideo.: objawić się w chwale, np. - ḫi - objawić się w chwale - ḫww - zło
2. ideo.: chronić (ochraniać), strzec, np. (war. , skr. ) - ḫwi - chronić, strzec (war. ) - ḫm - świątynia
2. ze względu na wartość fonetyczną, od okresu Średniego Państwa, ten hieroglif ( ) był często zastępowany przez inny hieroglif - - np.:
* (war. ) - Ḫm - Letopolis (lub Chem - stolica II nomu w Dolnym Egipcie, ob. Ausim)
3. (symbol miasta) ideo.: Letopolis (ob. Ausim w Delcie), np. (war. ) - Ḫm - Letopolis
4. (symbol boga) ideo.: Min (bóg Panopolis, ob. Achmim), np. (war. lub lub ) - Mnw - Min

5. zobacz też: rygiel (s)
6. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - falliczny bóg z piórami, uniesionym ramieniem, z chorągiewką
(Stare Państwo) ) był używany zamiennie z innym hieroglifem - - jako określnik ptaka
2.. (pismo hieratyczne) ten hieroglif ( ) był używany zamiennie z innym hieroglifem - - jako określnik ptaka
3. (w zgrupowaniu) kombinacja hieroglifów: wskazuje, że ten hieroglif ( ) jest określnikiem kija do rzucania i znaczenia pochodne - nie jest określnikiem maczugi używanej w walce
4. fon. det.: ḫn, np. - ḫn - mowa, aforyzm (złota myśl)
5. fon. det.: tn, np. - tni - rozróżniać (odróżniać)
6. fon. det.: ṯn , np. - mṯn - droga
7. fon. det.: sḥw, np. - sḥwy - zbierać (gromadzić)
8. (z nieznanych powodów) fon. lub fon. det.: ḳmi, np. (war. ) - ḳmyt - żywica (klej)
9. det.: wysiadać (skakać na ziemię), zatrzymać się, np. - ḫni - siadać (na ziemi), zatrzymać się

10. (w zgrupowaniu) det.: rzucać, tworzyć:
a) - ḳm3 - rzucać
b) - ḳm3 - tworzyć

11. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - (1) kij do rzucania; (2) maczuga używana w walce; (3) zamiennik wielu hieroglifów (det.) nḫt - silny
2. ideo.: drewno, np. - ḫt - drewno

3. det.: drewno i słowa pochodne oraz obiekty drewniane, np.:
   a) - wḫ3 - kolumna (drewniana)
   b) (war. ) - hbny - heban (gatunek drewna) - ẖ3rt - wdowa
2. ideo.: ryba Oksyrynchos (ryba z rodziny Mrukowatych, zw. także ostronos lub słonio-pyska - nazwa ryby wywodzi się nazwy miejscowość Oksyrynchos w Górnym Egipcie, ob. Al-Bahnasa), np. - ẖ3t - ryba Oksyrynchos ) jest wieloznaczny, a jego właściwe odczytanie zależy od zapisu w słowie lub od kontekstu w zdaniu
2. ten hieroglif ( ) zastąpił wiele hieroglifów używanych powszechnie w Tekstach Piramid (skr. T.P.), Tekstach Sarkofagów (skr. T.S.) i w okresie Starego Państwa (skr. S.P.), a jakie później uznano za przestarzałe, np.:
   a) (S.P.) = - ideo. i det.: bandażować, balsamować i słowa pochodne:
      * - wt - bandaż
      * - wt - balsam
   b) (S.P.) = - (tylko) det.: (skr. , skr. ) - ḥsb - rachować (liczyć); w pozostałych innych przypadkach ten hieroglif ( ) przetrwał jako liczba ułamkowa 1/4(jedna-czwart) oraz określnik (łamać, złamać, podzielić)
   c) (T.P.) = (S.P.) = - det.: odchody, wszelkie niemiłe zapachy, glina:
      * - ḥs - ekskrementy (odchody)
      * - st - woń (odór)
      * - sin - glina
   d) (S.P.) = - ideo. i det.: (war. ) - wḥ3t - kocioł (garnek metalowy)
   e) = - det.: - m3t - granit (skała)
   f) = - det.: pakunek (paczka), wiązka (pęk):
      * (l. p.) - gw - pakunek
      * (l. mn.) - g3wt - pakunki
   g) = - det.: - š - cedr (rodzaj drewna)
3. fon.: ẖp lub ẖp3, np. (war. ) - ẖpw - płaskorzeźby (l. mn.)
4. fon. det.: g3, np. - g3w - wąski (w sensie: być szczupłym, wąskim)
5. fon.: wḥ3: np. (Stare Państwo, war. ) - wḥ3t - oaza
6. w słowie: - 3bw - Elefantyna
7. det.: gruby (lub tłuszcz, smalec)), nabrzmiały, np. - šfw - napuchnięty

8. det.: wzrost ciała (lub rozrost ciała lub jego części) lub jego niezdrowy stan:
a) - wbnw - rana, skaleczenie (okaleczenie)
b) - ẖp3 - pępek

9. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - gruczoł (pryszcz) z wypływającą wydzieliną (det.)
10. zobacz też: dwa skrzyżowane patyki (b3) - ẖnw - wnętrze (domu, budynku)
2. ideo.: skóra, np. (war. ) - ẖnt - skóra - ẖnnw - zgiełk, tumult (zamieszanie)
2. ideo.: wiosłować, np. - ẖni - wiosłować - mẖr - magazyn (składnica)
2. półideo.: pod (poniżej), np. (war. ) - ẖr - pod (poniżej) ) jako fonem ḫm często zastępował inny hieroglif - - np. (war. ) - Ḫm - Letopolis (lub Chem - stolica II nomu w Dolnym Egipcie, ob. Ausim, 13 km na północny wschód od Kairu)
3. ideo.: rygiel (do drzwi), np. - s lub z - rygiel

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify jednoliterowe - rygiel (s)
5. zobacz też: dwa skamieniałe belemnity (ḫm)
(Stare i Średnie Państwo) lub czytane jako fon. s
2. fon.: s3, np. - s3i - być zaspokojonym (nasyconym)
3. ideo.: zatyle (tył czegoś), np. - s3 - zatyle (tył czegoś) - turzyca lub cibora) w takim układzie ten hieroglif ( ) czytany jest jako fon.: s
2. fon.: sw, np. (war. ) - n-swt lub swt - Władca Górnego Egiptu - (prawdopodobnie) ten zwrot czytano fon.: ni-swt, czyli [Ten, który] należy do [świata] roślin [turzycy lub cibory]
   * jednak, przed okresem Średniego Państwa zapis był inny: - nsw lub nzw - Władca Górnego Egiptu - dlatego też uznaje się, że może pochodne od tego słowa, np. Władca Górnego i Dolnego Egiptu - - czytane jest jako fon.: n-sw-bit - w tym przypadku, ten hieroglif ( ) może odpowiadać fon.: nsw
   * słowo panowanie to - nsyt - w tym przypadku, ten hieroglif ( ) może odpowiadać fon.: ns
3. ideo.: roślina Swt (turzyca lub cibora), np. - swt - roślina Swt
(Stare państwo)
(rygiel + kroczące nogi)
lub
rygiel z nogami ten hieroglif ( ) czytany jest jako fon.: s

2. (samodzielnie występujący) fon.: sb
3. ten hieroglif najczęściej występuje w słowach określających aktywność związaną z wszelkim ruchem, ale rdzeń tych słów zawiera w sobie literę s lub z:
   a) (war. - sbi - zginąć (przepaść)
   b) (war. ) - ms - przynieść, wysłać (posłać)
   c) - is - iść ) bywa często mylony z bardzo podobnym hieroglifem przedstawiającym gęś białoczelną -
zasadnicza różnica jest widoczna w ogonie - ogon kaczki jest w szpic, a gęsi na końcu prosty (jakby ucięty)

2. fon.: s3 lub z3, np.:
a) - s3 lub z3 - syn
b) - s3.t - córka
3. det.: kaczka, np. - st - kaczka
4. (sporadycznie) det.: ptak - jeśli natura ptaka jest bliżej nieokreślona to ten znak może być zastąpiony przez podobny hieroglif - - gęś białoczelna (gb)

5. zobacz też: gęś białoczelna (gb) - s3 lub z3 - ochrona
2. (Stare Państwo) ideo.: pętać, np. - s3 lubz3 - pętać

3. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - zwinięty pasterski szałas z papirusu (det.) ) z podobnym - (forma alternatywna od prehistoryczny budynek w Hierakonpolis) - to są dwa różne hieroglify
2. fon. lub fon. det.: sp lub zp, np. (war. ) - sp - czas, pora, okoliczność i słowa pochodne
3. (zwrot) det.: (war. ) - sp sn - dwa razy - używany jako oznaczenie czynności powtarzających się, dlatego całe słowa lub ich części czytane są dwukrotnie:
   a) - rš rš - rozradować się (ponownie)
   b) - š3 š3 - bardzo często
(złożone ubranie + żmija rogata) - sf - wczoraj ) był mylony z podobnym hieroglifem -
   * błąd popełniany szczególnie w sł.: lub - sm wspomożenie (wsparcie, odsiecz) - nie wiadomo, która z obu wersji jest niepoprawna

2. (z powodu pomieszania) fon. det.: sm
3. ideo. lub det.: plecy (tył), np. (war. ) - i3t - plecy (tył)
4. det.: plecy (tył), np. (war. ) - psd - plecy (tył)

5. zobacz też: trzcina rosnąca jedna przy drugiej (sm)
6. zobacz też: trzcina rosnąca jedna przy drugiej z pętlą z boku (sm)
(forma alternatywna) - sm - zajęcie, rozrywka
2. ideo. lub det.: bagna (podmokły teren), np. (war. lub ) - sḫt - bagna
3. det.: wieśniak (chłop, rolnik), np. - sḫty - wieśniak

4. zobacz też: trzcina rosnąca jedna przy drugiej z pętlą z boku (sm) ) mylono z podobnym hieroglifem -
* błąd popełniany szczególnie w sł.: lub - sm wspomożenie (wsparcie, odsiecz) - nie wiadomo, która z obu wersji jest niepoprawna
2. fon.: sm, np. (war. ) - sm - wspomożenie (wsparcie, odsiecz)
3. ideo. lub półideo.: zioło, roślina, np. (war. ) - sm - zioło, roślina

4. zobacz też: trzcina rosnąca jedna przy drugiej (sm)
5. zobacz też: kręgosłup z żebrami (sm) - sn - brat
b) (r. ż.) - sn.t - siostra
2. (liczba) deo. i det.: (war. ) - snw - 2 (dwa)
(forma alternatywna) - Snt - Senet (imię żeńskie)
2. (tylko jeden przypadek) jako fonem zn ten hieroglif ( lub ) był często zastępowany innym hieroglifem - - w słowie: (war. , war. ) - zn - otwierać

3. fon. det.: fḳ3:
a) - fḳ3 - ciastko
b) - fḳ3 - nagroda

4. det.: chleb, jedzenie, np. - prt-ḫrw - ofiara inwokacyjna (dosł.: ofiara z chleba i wina)
5. (Średnie Państwo - sporadycznie) ten hieroglif ( ) był używany jako określnik uroczystości i zastępował hieroglif - , np. (war. ) - ḥbw - uroczystość
6. zobacz też: półhieratyczna forma hieroglifu (sn)
(forma alternatywna)
(hieratyka)
(półhieratyczna forma zwiniętego chleba) ) był używany jako fonem sn w zastępstwie hieroglifu - , np. (war. ) - sni - przerastać (przewyższać, przekraczać)
2. (hieratyka tylko) det.: chleb, jedzenie, np. - t - chleb

3. zobacz też: zwinięty chleb (sn) ) jest głównie ideogramem i określnikiem, właściwie nie posiada wartości fonetycznej, chociaż wartość fonetyczną mu się przypisuje
2. fon.: sš, np. (war. - sšw - pisma i wszelkie słowa pochodne od pisać

3. (ponieważ barwidła były drobno zmielone i łatwo rozpuszczalne) det .: płynny (rozcieńczalny, łatwo rozpuszczalny), drobno mielony i słowa pochodne:
a) - n - płynny (rozcieńczalny)
b) (medyczny papirus Ebersa) np. (skr. ) - sn - upłynniać (lub stworzyć łatwo rozcieńczalne), drobno mielić
4. (Stare Państwo) det.: pisanie, np. - zš - pisać

5. (Teksty Piramid) det. dla barwy (koloru):
a) - ṯms - czerwony
b) słowa pochodne od koloru czerwonego z rdzeniem tms lub ṯms, np. - tmsw - zranienia, skrzywdzenia (okaleczenia - l. mn.)
(forma alternatywna) - ski - przepaść (zaginąć)
2. (z nieznanych powodów) fon.: w3ḥ, np. (war. ) - w3ḥ - miejsce, wytrwać (trwać)
3. (Stare Państwo) det.: wycierać (ścierać), np. - sk - wycierać (ścierać) - Stt - Satis (dosł.: [Ta która] strzela lub [Ta, która] wlewa, bogini-protektorka południowych granic Egiptu z Nubią)
2. ideo. i det.: przebić (przebijać), rzucać (wyrzucać), strzelać, wlewać i słowa pochodne, np. (war. ) - st - przebić (przebijać) (war. ) - sti - wlewać
2. fon.: sṯ, np. (war. ) - Sṯt - (1) Azja, (2) Sehel (wyspa na Nilu przy Pierwszej Katarakcie)
3. (Stare Państwo - z nieznanych powodów) ideo. i det.: bakburta (lewa burta statku), np. (war. ) - t3-wr - bakburta (war. - sdty - nazwa nieznanego tytułu dostojnika(?)
2. det.: ogon, np. - sd - ogon lub czytane jako fon.: š
2. fon.: š3, np. - š3 - dowodzić, wyznaczać (umawiać)
3. ideo.: lotosowa sadzawka, łąka, np. (war. ) - š3 - lotosowa sadzawka, łąka
4. półideo. i ideo.: Achet (pora wylewu - jedna z trzech pór roku w kalendarzu staroegipskim), np. (war. , (Stare Państwo) ) - 3ḫt - Achet ) z podobnym - - to są dwa różne hieroglify
2. (liczba) fon.: š3, šn, št lub š3, lub š3.t, lub šn.t, np. - št 100 (sto) - fonetyka liczby sto nie jest jednoznaczna (w różnych źródłach jest różnie interpretowana)
3. fon. lub fon. det.: šn, np. (war. ) - šnt - spierać się (dyskutować)
4. det.: lina, np. - nwḥ - lina

5. det. dla wszelkich akcji związanych z liną:
a) - itḥ - ciągnąć (linę)
b) - ṯs - wiązać (linę w węzeł)
6. det.: otaczać, np. - šnw - okrążać (otaczać)

7. zobacz też: hieroglify jednoliterowe - spirala (w) ) używany był jako zamiennik dla hieroglifu -
3. fon. šw, np. - šw - Szu (bóg powietrza i orzeźwiającego północnego wiatru)
4. ideo.: pióro, np. (war. ) - šw.t - pióro

5. det.: prawda i słowa pochodne, np.:
a) (war. lub ) - m3t - prawda (rzeczownik)
b) - m3 - prawdziwy (prawdziwość) - ale w formie przymiotnikowej słów pochodnych od prawdy ten hieroglif ( ) był w zapisie często pomijany

6. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - bogini z piórem na głowie (det.)
(Średnie Państwo - hieratyka) - šm iść - šn - drzewo
(Nowe Państwo - forma alternatywna) ) był nie do rozróżnienia z hieroglifem -

* w piśmie hieroglificznym oba znaki były często używane zamiennie
2. fon.: šs, np. (war. ) - šs - alabaster
3. z powodu pomieszania z hieroglifem - torby z płótna (lnu) także fon.: sšr
4. ideo.: sznur, lina (war. , (Stare Państwo) ) - šs - sznur, lina
5. det.: wiązać, pakować, np. - rf - wiązać, pakować
6. det.: odzież, np. - isywt - szmaty (l. mn.)

7. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - torba z płótna (lnu) (g) - šd - wyciągać
b) - šdw - skórzany bukłak na wodę, poduszka (w sensie: nadmuchany worek skórzany pod głowę) lub czytane jako fon.: k
2. fon.: k3, np. - ḥk3 - magia
3. ideo.: dusza (dusza człowieka i jednocześnie duch opiekuńczy - Ka), np. - k3 - dusza Ka
- Kpny - Byblos (miasto w starożytnej Fenicji)
2;. fon.: k3p, np. - k3p - szkółka, żłobek (wylęgarnia)
3. ideo i det.: (war. ) - k3p - odymiać (okadzać)
(Stare Państwo) - Kmt - Egipt (dosł.: czarna ziemia)
2. ideo.: tarcza, np. (war. ) - ikm - tarcza - ḳn - dokończyć (uzupełnić)
2. ideo. i det.: majątek, np. (war. , war. ) - ḏ3tt - majątek (war. ) - ḳsn - uprzykrzać się
2. fon. det. w - ḳrs - chować (grzebać, zakopywać) i słowa pochodne
3. (z nieznanych powodów) fon.: gn i fon. det. w (war. ) - gnwty(?) - rzeźbiarz, ale translit. tego słowa nie jest jednoznaczna
4. det.: kość, harpun, np. - ḳs - kość, harpun
5. det.: kość, np. - 3b - kość słoniowa
(Stare Państwo)
(Stare Państwo) ) bywa często mylony z bardzo podobnym hieroglifem przedstawiającym kaczkę -
zasadnicza różnica jest widoczna w ogonie - ogon gęsi jest na końcu prosty (jakby ucięty), a kaczki w szpic
2. półfon.: gb, np. (war. ) - Gbb - Geb
3. (sporadycznie) det.: ptak - jeśli natura ptaka jest bliżej nieokreślona, może być zastąpiony przez podobny hieroglif - - kaczka

4. zobacz też: kaczka (rożeniec) (s3) - gmi - znaleźć w zestawieniu z hieroglifem - po prawej lub lewej stronie - czytany jest jako fon.: t, np. - ḥts - rozpocząć, świętować (festiwal, festyn)
2. (w zgrupowaniu) lub lub czytane jako fon.: t, np. - 3twt - łóżko
3. fon.: ti, np. - ḫnwti - komora królewska (grobowiec)
4. ideo.: tłuczek, np. - tit - tłuczek

5. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - tłuczek i moździerz (smn) - št3 - tajemniczy, skomplikowany (trudny)
2. (Stare Państwo) ideo.: piec (do wypalania garnków, cegieł, itp.), np. - t3- piec - sšt3 - tajemnica, sekret
2. (w zgrupowaniu) czytane jako fon.: t
3. ideo.: ziemia, kraj, kraina, np. (war. ) - t3 - ziemia, kraj, kraina

4. det. dla słów związanych z ziemią':
   a) - dt - posiadłość, majątek
   b) - dt - wieczność
   c) - dt(w) - poddani (chłopi, jako związani z ziemią)
(forma alternatywna) - ṯbw - produkujący sandały (szewc)
2. ideo. lub det.: sandał, np. (war. ) - ṯbt lub - tbt - sandał (war. ) - tpy - szef, pierwszy (1-szy)
2. przyimek: na (czymś - na głowie lub na podstawie), np. - tp - na
3. ideo.: głowa - tp - głowa
4. det.: głowa i pojęcia pochodne, np. - d3d3 - głowa

6. zobacz też: hieroglify trzyliterowe – sztylet starszego rodzaju (tpy) - ḥtm - zginąć (przepaść)
2. (negacja) - tm - nie - zaprzeczenie znaczeń czytane jako fon.: ṯ
2. fon.: ṯ3, np. - ṯnṯ3t - baldachim
3. ideo.: pisklę, np. - ṯ3 - pisklę ) zamiast
2. (sporadycznie) ten hieroglif ( ) był zamieniany przez inne podobnehieroglify - lub
3. fonetyka tego hieroglifu jest dyskusyjna - powszechniej czytany był jako fon.: (r)di lub imi, ale (sporadycznie) czytany jako fon.: d (od di), np. - Ddw - war. lub - Ddw - Buzyrys (ob. Abu Sir Bana)
4. ideo. dla dawać (ofiarować, ofiarowywać), np. (war. ) - imi - dawać (ofiarować)

5. zobacz też: stożkowaty bochenek (di)
6. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - przedramię trzymające garnek (naczynie) (det.)

7. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - przedramię trzymające patyk (det.) był częściej zastępowany przez inny hieroglif
2. fonetyka tego hieroglifu jest dyskusyjna - (prawdopodobnie) rdzeń to fon.:rdi, wcześniej czytany był jako fon.: rḏi, ale w formie czasownikowej z podwójnym powtórzeniem ( ) jest czytane jako fon.: dd lub didi, oprócz tego istnieją przypadki czytania tego hieroglifu jako fon.: d, np. - dḳ(r) - owoce (l.mn.)

3. ideo.: dawać (w sensie: ofiarować, ofiarowywać), np.:
a) - rdi lub - di - dawać (ofiarować)
b) lub lub (war. ) - imi - dawać (ofiarować)

4. zobacz też: przedramię trzymające stożkowaty bochenek (di) - dbt - cegła
2. fon.: ḏb, np. (war. ) - ḏbt - cegła lub czytane jak fon.: ḏ
2. fon.: ḏ3, np. - ḏ3i - przeprawa łodzią (w poprzek rzeki)
3. ideo.: ognisty świder (zestaw składający się z: deseczki i patyka - służy do rozpalania ognia poprzez trzymanie patyka między dłońmi i obracanie go, wiercąc nim otwór w deseczce), np. - ḏ3 - ognisty świder
4. ideo.: dobrobyt, jako skrót: - wḏ3 - dobrobyt w formule grzecznościowej: (wer. pełna: ) - idiom - nh wḏ3 snb - Niech żyje, w dostatku i zdrowiu
(Stare Państwo) - 3bḏw - Abydos (ob. el-ʿArabä el-Madfūnä - tzn. zakopany zaprzęg lub Arabet Abydos)
2. ideo.: wzgórze, np. - ḏw - wzgórze - ḏr - trzymać mocno
2. det.: łączyć, wiązać (związać razem), np. - dm3 - wiązać

3. zobacz też: pęk lnu z łodygami (ḏr)
(Stare Państwo) ) był używany podobnie lub zamiennie z hieroglifem - - ale wtedy, posiadał tylko wartość fonetyczną (ḏr)

3. zobacz też: pęk lnu z łodygami i szypułkami (ḏr) (war. ) - ḏd - stabilność, trwałość i słowa pochodne
2. ideo.: kolumna Dżed, np. - ḏd - kolumna Dżed - wḏḏt - nakazane (w sensie: został wydany rozkaz)

Zobacz też[ | edytuj kod]

Pismo hieroglificzne

Hieroglify jednoliterowe

Hieroglify trzyliterowe

Hieroglify - określniki i ideogramy

Lista znaków hieroglificznych Alana Gardinera

Lista wszystkich hieroglifów dostępnych w czcionkach Unikodu wraz z listą Gardinera

hieroglificzna czcionka blokowa w standardzie Unikod

Podstrony: [1] 2 [3] [4]

w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

Egipskie hieroglify dwuliterowe

Zobacz też[ | edytuj kod]

Reklama