Dynastia sabaudzka

Dynastia sabaudzka (wł. Casa di Savoia) (fr. La maison de Savoie) – dynastia panująca w Sabaudii i Piemoncie (1000–1732) (Księstwo Sabaudii-Piemontu niezależne od roku 1416), na Sycylii (1713–1720), w Królestwie Sardynii (1720–1861), w zjednoczonym Królestwie Włoch (1861–1946), w Hiszpanii (1871–1873) oraz w Chorwacji (1941–1943).

Amadeusz I Sabaudzki, wł. Amedeo Ferdinando Maria di Savoia, hiszp. Amadeo Fernando María (ur. 30 maja 1845 w Turynie, zm. 18 stycznia 1890 w Turynie) – książę Aosty, od listopada 1870 do lutego 1873 król Hiszpanii z dynastii sabaudzkiej.Biblioteka Narodowa (BN) – polska biblioteka narodowa w Warszawie, na Ochocie, na Polu Mokotowskim, narodowa instytucja kultury założona w 1928.

Herb dynastii sabaudzkiej jako królów Włoch

Założycielem dynastii sabaudzkiej był hrabia Sabaudii Humbert I Białoręki (980–1047), który władał Sabaudią od 1003. Jego syn Otton (1010–1060), władał również Piemontem, dzięki małżeństwu z dziedziczką Turynu – Adelajdą. W 1416 roku król Niemiec Zygmunt Luksemburski uczynił władców sabaudzkich suwerennymi władcami przez podniesienie dotychczasowego Hrabstwa Sabaudii do rangi księstwa. Pierwszym suwerennym księciem był Amadeusz VIII (antypapież Feliks V). W 1418 roku Amadeusz VIII po śmierci ostatniego hrabiego Piemontu (swojego wasala) włączył go bezpośrednio do Sabaudii, ogłaszając się księciem Piemontu. Wiktor Amadeusz II (1666–1732) na mocy pokoju utrechckiego otrzymał w 1713 Królestwo Sycylii (zamienione w 1720 na Królestwo Sardynii) i tytuł królewski. Główna gałąź dynastii sabaudzkiej wygasła w 1831 na Karolu Feliksie. Młodsza linia, Carignano, odziedziczyła tron (w osobie Karola Alberta) i przyczyniła się do zjednoczenia Włoch, których pierwszym królem został w 1861 król Sardynii – Wiktor Emanuel II. Jego młodszy syn – Amadeusz panował w latach 1870-1873 w Hiszpanii. Ostatni król z dynastii sabaudzkiej, Humbert II, stracił tron po referendum konstytucyjnym w 1946, kiedy niewielka większość głosujących (54,3%) wypowiedziała się za wprowadzeniem republiki i udał się, nie podpisawszy abdykacji, do Szwajcarii, a następnie Portugalii.

Piemont (wł. Piemonte) – kraina historyczna i region administracyjny w północno-zachodnich Włoszech. Od zachodu graniczy z Francją, od północy ze Szwajcarią i regionem Dolina Aosty, od wschodu z Lombardią i Emilią-Romanią, a od południa z Ligurią.Chronologiczna lista władców i prezydentów Hiszpanii po zjednoczeniu królestw Kastylii i Aragonii pod berłem jednego monarchy 1516 roku.

stary herb używany do czasów Humberta III

Spis treści

1 Hrabiowie i Książęta Sabaudii (1003–1718)

2 Królowie Sycylii (1713–1718)

3 Królowie Sardynii (1718–1861)

4 Królowie Włoch (1861–1946)

5 Władcy innych państw z dynastii sabaudzkiej

6 Inni przedstawiciele dynastii sabaudzkiej

7 Schemat dynastii

8 Drzewa genealogiczne (uproszczone)

8.1 Gałąź główna od 1034 do 1417 – hrabiowie Maurienne(ang.) i Chablais(fr.) 1034 - 1060, hrabiowie Sabaudii 1060 - 1417

8.1.1 Gałąź Vaud od 1254 do 1359 – baronowie Vaud

8.1.2 Gałąź Achaja od 1259 do 1418 – hrabiowie Piemontu

8.1.2.1 Gałąź Racconigi od 1407 do 1605 – seniorzy Racconigi

8.2 Gałąź główna od 1417 do 1713 – książęta Sabaudii

8.2.1 Gałąź Tendé-Villars od 1498 do 1580 – hrabiowie Tendé i Villars

8.2.2 Gałąź Nemours od 1528 do 1659 – książęta Nemours

8.2.3 Gałąź Carignano od 1620 do 1831 – książęta Carignano

8.2.3.1 Gałąź Soisson 1646/50 do 1734 – hrabiowie Soissons

8.2.3.2 Gałąź Villafranca od 1780 do 1888 – hrabiowie Villafranca

8.2.4 Gałąź Carignano od 1831 do dnia dzisiejszego – królowie Sardynii, od 1861 do 1946 królowie Włoch

8.2.4.1 Gałąź Genua od 1831 do 1996 – książęta Genui

8.2.4.2 Gałąź Aosta od 1845 do dnia dzisiejszego – książęta Aosty

8.3 Gałąź główna od 1713 do 1831 – królowie Sycylii, następnie od 1718 królowie Sardynii

9 Gałęzie nielegitymizowane lub morganatyczne

9.1 Gałąź Collegno i Altessano od 1320 do 1598 – seniorzy, później hrabiowie Collegno i Altessano Inferiore

9.2 Gałąź Busca od 1418 do 1613 – seniorzy Busca

9.3 Gałąź Mirafiori i Fontanafredda od 1885 do 1943 – hrabiowie Mirafiori i Fontanafredda

9.4 Gałąź Villafranca-Soissons od 1888 do dzisiaj – hrabiowie Villafranca-Soissons

10 Przypisy

11 Bibliografia

Hrabiowie i Książęta Sabaudii (1003–1718)

herb używany od czasów Tomasza I

herb królów Sardynii od 1720 r.

Opactwo Hautecombe – miejsce spoczynku członków dynastii sabaudzkiej.

Królowie Sycylii (1713–1718)

Zygmunt Luksemburski (Luksemburczyk), (ur. 14 lub 15 lutego 1368 w Norymberdze, zm. 9 grudnia 1437 w Znojmie) – elektor (margrabia) brandenburski od 1378, król węgierski od 1387, niemiecki od 1411, książę Luksemburga od 1419, król włoski od 1431, Święty Cesarz Rzymski od 1433, król czeski od 1419 (objął władzę w 1436).Wiktor Emanuel II, wł. Vittorio Emanuele II di Savoia-Carignano, właśc. Vittorio Emanuele Maria Alberto Eugenio Ferdinando Tommaso di Savoia-Carignano (ur. 14 marca 1820 w Turynie, zm. 9 stycznia 1878 w Rzymie) – pierwszy król zjednoczonych Włoch od 1861, z dynastii sabaudzkiej. Jego ciało spoczywa w Panteonie w Rzymie.

Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5]