Dwusiarczek węgla
Flotacja – metoda rozdziału rozdrobnionych ciał stałych, wykorzystująca różnice w zwilżalności składników. Produktem flotacji jest tzw. koncentrat flotacyjny.Rzodkiewka (Raphanus sativus var. sativus) – odmiana rzodkwi zwyczajnej. Obecnie występuje tylko w uprawie. Jest uprawiana w wielu regionach świata. W Polsce występuje głównie jako roślina uprawna, lecz przejściowo dziczeje (ergazjofigofit). W uprawie występuje wiele kultywarów. Również rzodkiew czarna i rzodkiew japońska to kultywary rzodkiewki.
Otwarty dostęp (OD, ang. Open Access, „OA”) – oznacza wolny, powszechny, trwały i natychmiastowy dostęp dla każdego do cyfrowych form zapisu danych i treści naukowych oraz edukacyjnych.
Dwusiarczek węgla – nieorganiczny związek chemiczny z grupy siarczków, siarkowy analog dwutlenku węgla.
Spis treści
Właściwości[]
Czysty dwusiarczek węgla jest bezbarwną łatwo lotną cieczą o lekko słodkawym i przyjemnym zapachu. Przemysłowo stosowany dwusiarczek węgla ma jednak zwykle barwę żółtą i zapach zgniłych rzodkiewek. Opary dwusiarczku węgla mają dwukrotnie większą gęstość od powietrza i dlatego ścielą się po podłodze. Dwusiarczek węgla jest bardzo łatwopalny. Temperatura samozapłonu jest niższa niż 100 °C, z możliwością wybuchu par. Trudno rozpuszcza się w wodzie, łatwo w benzenie, etanolu oraz eterach.
Występowanie i otrzymywanie[]
W naturze dwusiarczek węgla jest emitowany w pierwszym etapie erupcji wulkanów. W przemyśle produkuje się go przez bezpośrednią syntezę z pierwiastków – spalanie węgla w oparach siarki, w bardzo wysokiej temperaturze i przy dużym nadmiarze siarki w stosunku do węgla.
Zastosowanie[]
W przemyśle największe ilości dwusiarczku węgla są wykorzystywane do wytwarzania włókien wiskozowych. W pierwszym etapie w środowisku zasadowym grupy hydroksylowe celulozy reagują z CS2 z wytworzeniem rozpuszczalnej soli sodowej ksantogenianu celulozy, przy czym jednocześnie następuje skracanie jej łańcuchów do kilkuset jednostek glukozowych:
Otrzymany produkt (wiskozę) wtłacza się przez dysze do roztworu o odczynie kwasowym, w wyniku czego odtwarza się celuloza: R−O−C(=S)−SNa + H → R−OH + CS2 + Na
CS2 jest też stosowany w syntezie organicznej i jako rozpuszczalnik do flotacji minerałów.
Toksykologia[]
Dwusiarczek węgla jest związkiem trującym, działa szkodliwie na ośrodkowy układ nerwowy. W bardzo dużym stężeniu jego wdychanie może prowadzić do zatrzymania oddechu na skutek porażenia układu nerwowego. Długotrwałe wchłanianie dwusiarczku węgla w niższych stężeniach powoduje trwałe uszkodzenia mózgu, przejawiające się początkowo jako problemy ze snem, wrażeniem ciągłego zmęczenia i problemy z pamięcią. Wykazuje też działanie rakotwórcze i mutagenne.
Przypisy[]
-
Neil G. Connelly, Ture Damhus, Richard M. Hartshorn, Alan T. Hutton: Nomenclature of Inorganic Chemistry – IUPAC Recommendations 2005 (Red Book). RSC Publishing, International Union of Pure and Applied Chemistry, 2005, s. 279. ISBN 9780854044382.
- ↑ Lide 2009 ↓, s. 4-56.
- ↑ Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne: Farmakopea Polska X. Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276. ISBN 978-83-63724-47-7.
- Dwusiarczek węgla – podsumowanie (ang.). PubChem Public Chemical Database.
- ↑ Lide 2009 ↓, s. 3-88.
- Lide 2009 ↓, s. 8-92.
- ↑ Lide 2009 ↓, s. 6-55.
- ↑ Lide 2009 ↓, s. 15-14.
- Lide 2009 ↓, s. 6-127.
- ↑ Informacje o klasyfikacji i oznakowaniu substancji według Rozporządzenia (WE) nr 1272/2008, zał. VI, z uwzględnieniem Rozporządzeń ATP: Dwusiarczek węgla w wykazie klasyfikacji i oznakowania Europejskiej Agencji Chemikaliów. [dostęp 2015-04-10].
- Dwusiarczek węgla (ang.). Karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) dla Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2015-07-14].
- Dwusiarczek węgla. Karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) dla Polski.
- J.D. Roberts, M.C. Caserio: Chemia organiczna. Warszawa: PWN, 1969.