Drzewostan – zespół drzew o zbliżonych cechach morfologicznych, rosnących w bezpośrednim sąsiedztwie i wzajemnie na siebie oddziałujących.
Zróżnicowanie gatunkowe[ | edytuj kod]
Drzewostan składający się tylko z jednego gatunku drzew to drzewostan jednogatunkowy (lity), np. sosnowy, świerkowy, dębowy. Gdy w skład drzewostanu wchodzi więcej gatunków jest to drzewostan mieszany (wielogatunkowy) np. sosnowo-dębowy, sosnowo-brzozowo-dębowy itp. Kolejność wyrazów wskazuje, jakiego gatunku jest najwięcej, a jakiego najmniej i tak np. w drzewostanie sosnowo-brzozowo-dębowym największy będzie udział dębu, następnie brzozy, a najmniejszy sosny.
Runo leśne – najniższa, przyziemna warstwa roślin i grzybów w lesie, przykrywająca jego dno. W skład runa wchodzą krzewinki, rośliny zielne, mszaki oraz nalot drzew i krzewów, według niektórych źródeł także niskie krzewy. Termin poza znaczeniem zwyczajowym stosowany jest głównie w leśnictwie. W opisie struktury warstwowej roślinności w botanice (zwłaszcza w fitosocjologii) osobno rozdziela się zazwyczaj warstwy krzewów, osobno roślin zielnych i krzewinek oraz mszaków i porostów.Opis taksacyjny - część danych inwentaryzacyjnych planu urządzenia lasu, obejmuje charakterystykę lasów i gruntów. Zawiera m.in.:
W drzewostanach mieszanych poszczególne gatunki zwykle różnią się między sobą tempem wzrostu i rozwoju. Powoduje to – nawet przy równym wieku drzew – powstawanie odrębnych pięter. Gatunki światłożądne, obdarzone cechą szybkiego wzrostu w młodości, dystansują we wzroście pozostałe cienioznośne lub cieniolubne komponenty drzewostanu budując górne piętro drzewiaste, natomiast gatunki cieniste tworzą niższe piętro lub piętra podokapowe. Na przykład drzewostan złożony z sosny, dębu i brzozy.
Urządzanie lasu – nauka zajmująca się organizacją przebiegu produkcji w gospodarstwie leśnym oraz opracowaniem takich jej form, które zapewniają stały wzrost produktywności i użyteczności społecznej lasów. Urządzanie lasu opiera się na przyrodniczych i ekonomicznych właściwościach produkcji leśnej- łącząc osiągnięcia i wiedzę hodowli lasu, ochrony i użytkowania lasu, geodezji leśnej i łowiectwa, służy doskonaleniu techniki organizowania produkcji w okresach zazwyczaj dziesięcioletnich i ujmuje ją syntetycznie dla każdego nadleśnictwa raz na dziesięć lat w projekcie wszystkich czynności gospodarczych, zwanych planem urządzenia lasu (PUL).Zwarcie drzewostanu oznacza rodzaj i stopień wypełnienia przestrzeni przez korony drzew w drzewostanie, pełni istotną rolę w powstawaniu i życiu lasu, wywiera wpływ na kształtowanie się drzew, i ich środowiska.
W lasach zagospodarowanych wyróżnia się:
drzewostany jednopiętrowe
drzewostany dwupiętrowe
drzewostany wielopiętrowe
W literaturze spotykane jest również podział na:
las przerębowy
dwugeneracyjny las wysokopienny
las połączony.
W zależności od udziału masy drzew poszczególnych gatunków, czyli składu gatunkowego (struktury gatunkowej), określa się procentowy ich udział. Procent ten określany jest w liczbach całkowitych od 1 do 10 i np. oznaczenie: 7 sosna, 2 dąb i 1 brzoza wskazuje, że 70% masy w danym drzewostanie zajmuje sosna, 20% dąb, a 10% brzoza. W zapisie taksacyjnym nie używa się liczb symbolizujących wielokrotności jednostki mniejszej niż 10% (zapis 45, 15 czy 5% nie jest używany). Udział gatunków mniejszy niż 10% określa się jako występujące pojedynczo, a poniżej 1% jako występujących sporadycznie.
Drzewa – grupa roślin, do której zaliczają się największe rośliny lądowe. Grupa ta nie jest taksonem – grupuje tylko organizmy roślinne podobne morfologicznie i funkcjonalnie. Drzewa są roślinami wieloletnimi o zdrewniałych łodygach (i zwykle też korzeniach). Od innych roślin drzewiastych (krzewów i krzewinek) różnią się posiadaniem łodygi głównej (pnia) rozgałęziającej się dopiero od pewnej wysokości. Liczne rozgałęzienia wraz z listowiem tworzą koronę drzewa. Do drzew zalicza się niekiedy rośliny posiadające kłodzinę zamiast pnia zakończoną pękiem liści tj. paprocie drzewiaste, sagowcowe, palmy, pandany, juki i draceny. Bardziej zawężone definicje wyłączają wieloletnie rośliny o zdrewniałych łodygach, które nie posiadają zdolności przyrostu na grubość i nie tworzą korony ze zdrewniałych rozgałęzień łodygi. Dział botaniki zajmujący się drzewami to dendrologia (gr. δένδρον – drzewo). W Polsce kilkadziesiąt tysięcy najstarszych i najbardziej okazałych drzew podlega ochronie prawnej jako pomniki przyrody. W leksykonach lub spisach gatunków roślin drzewa bywają oznaczane symbolem przypominającym symbol Saturna lub alchemiczny symbol ołowiu, tj. podwójnie kreślone h. (Pojedynczo kreślone h, czyli ħ, oznacza krzew)Podszyt, podszycie – warstwa w ekosystemie leśnym zbudowana z krzewów (takich jak: kalina, głóg, leszczyna, czeremcha, jarzębina, bez czarny) rosnących obok podrostów drzew, drzewostanu i runa. Jej wysokość sięga do kilku metrów. Podszyt nigdy nie dorasta do dolnego piętra drzewostanu.
Parametry drzewostanu[ | edytuj kod]
W każdym drzewostanie wyróżnić można jego charakterystyczne cechy określane w literaturze fachowej i przez leśników jako:
klasę wieku drzewostanu
zadrzewienie
zwarcie
pochodzenie drzewostanu
miąższość drzewostanu
wiek rębności
Alternatywne definicje[ | edytuj kod]
W ekologii drzewostan to jedna z warstw ekosystemu leśnego, obok podszytu i runa.
W leśnictwie drzewostan rozumie się jako fragment lasu, jednolity pod względem przyrodniczym i przeznaczenia gospodarczego, wymagający określonej pielęgnacji. W tym znaczeniu stosowane jest także określenie: wydzielenie leśne.
Sosna (Pinus L. 1753) – rodzaj roślin z rodziny sosnowatych (Pinaceae Lindl.) obejmujący niemal 115 gatunków drzew i krzewów. Występują przeważnie w strefie klimatu umiarkowanego półkuli północnej, choć niektóre gatunki rosną również w strefach cieplejszych (tu jednak zwykle w górach). W Ameryce Środkowej najdalej na południe sięgają do Gwatemali, Salwadoru i Nikaragui, zaś w Azji do Archipelagu Malajskiego. Jedyne naturalne stanowisko na półkuli południowej znajduje się na Sumatrze (P. merkusii).Drzewostany jednopiętrowe – drzewostany, w których korony drzew położone są zasadniczo na jednym poziomie, zaś liczba drzew występujących pod okapem drzewostanu nie spełnia warunków drugiego piętra.
W urządzaniu lasu jako drzewostan traktuje się zbiorowość drzew na pewnej części powierzchni leśnej, reprezentującą określoną jednostkę przyrodniczo-gospodarczą, wyodrębnioną w toku prac taksacyjnych w lesie ze względu na konieczność stosowania odmiennych zabiegów gospodarczych w najbliższym 10-leciu. Charakter tych zabiegów wynikać może z przyjętych celów produkcji i z różnorodności elementów taksacyjnych drzewostanu: wieku, budowy, struktury, składu gatunkowego, bonitacji.
Park Miejski w Toruniu – jeden z najstarszych publicznych parków miejskich w Polsce. Obejmuje 25 ha (z czego 0,5 ha to układ wodny). W 1997 roku został wpisany do rejestru zabytków.
Miąższość drewna, miąższość drzewa, masa drzewna – objętość części drzewa, także drzewostanu zwykle ograniczana do drewna okrągłego mierzona w kubikach, czyli metrach sześciennych. Zazwyczaj określa się miąższość nadziemnej części drzew, chociaż pomiarom może podlegać również miąższość całkowita (łącznie z korzeniami). Istotnym parametrem oceny drzewostanu jest przyrost jego miąższości obliczany w m³/ha. Miąższość drzewostanu to suma objętości (miąższości) wszystkich drzew w danym drzewostanie.
Drzewostany naturalne[ | edytuj kod]
Drzewostany, o ile nie są wykorzystywane gospodarczo, w sposób naturalny przechodzą przez fazy rozwojowe. Zmiany związane z procesami rozsiewania, wzrostu i starzenia się drzew, są nieuniknione i mają charakter cykliczny.
Wyróżnia się fazy:
Klasa wieku drzewostanu - umowny okres, zwykle 20-letni, umożliwiający zbiorcze grupowanie drzewostanów według ich wieku. Przeciętny wiek każdego drzewostanu określa się na podstawie wieku obliczonego (oszacowanego) dla kilkunastu drzew panujących danego gatunku. W praktyce leśnej wprowadzono pojęcie klas i podklas wieku, przyjmując następujące oznaczenia:Wydzielenie leśne - w leśnictwie, fragment lasu jednolity pod względem ważnych gospodarczo cech (np. wiek, skład gatunkowy drzewostanu), wymagający jednakowego traktowania gospodarczego. Elementarna jednostka opisu lasu i planowania gospodarki leśnej w urządzaniu lasu. Synonimy: pododdział leśny, żargonowo także drzewostan.
optymalną
terminalną
zamierania
odnowienia
młodocianą
dorastania