Donatello

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Donatello, właśc. Donato di Niccolò di Betto Bardi (ur. ok. 1386 we Florencji, zm. 13 grudnia 1466 tamże) – rzeźbiarz włoskiego renesansu.

Dawid – rzeźba Michała Anioła przedstawiająca biblijnego Dawida bezpośrednio przed podjęciem decyzji o zmierzeniu się z Goliatem. Uchodzi za jedno z najważniejszych dzieł renesansowej rzeźby. Obok Piety jest to jedna z najbardziej znanych rzeźb tego artysty. Rzeźba Dawida ma 4,34 m wysokości, wykonana została z dbałością o detale – artysta wyrzeźbił nawet naczynia krwionośne.Starożytność – okres w historii Bliskiego Wschodu, Europy i Afryki Północnej nazywany też antykiem i obejmujący dzieje tych regionów od powstania pierwszych cywilizacji do około V wieku n.e.

Działał we Florencji, Padwie i Sienie. Kształcił się i początkowo pracował u Lorenzo Ghibertiego, obok którego jest twórcą renesansowego stylu w rzeźbie. W okresie 1404-1407 pracował w warsztacie Ghibertiego we Florencji. W latach 1430–1433 w Rzymie studiował rzeźbę antyczną, 1443-1453 w Padwie. Wykonał rzeźby dla katedry florenckiej: posągi Dawida (1408/1409) i św. Jana Ewangelisty (1408-15), figury na fasadę kościoła Orsanmichele (słynny św. Jerzy, ok. 1416). W Padwie stworzył pomnik kondotiera weneckiego, Erasmo da Narni, zw. Gattamelata (1447) – pierwszy pomnik konny od czasów antyku.

Andrea del Verrocchio, właśc. Andrea di Michele di Francesco de’ Cioni (ur. 1435 we Florencji, zm. 7 października 1488 w Wenecji) – włoski rzeźbiarz, malarz i złotnik renesansowy, przedstawiciel quattrocenta florenckiego. Lorenzo Ghiberti, właśc. Lorenzo di Bartolo (ur. ok. 1378, zm. 1 grudnia 1455 we Florencji) – florencki rzeźbiarz, złotnik i architekt, a także teoretyk sztuki. Tworzył w okresie quattrocenta.

Donatello miał przełomowe znaczenie dla rozwoju rzeźby renesansowej i uwolnienia się jej od wpływów gotyku. Jako pierwszy nawiązał do antyku, stworzył typ renesansowego nagrobka, jako pierwszy wskrzesił akt (Dawid).

Jego dojrzałe prace cechuje swobodny układ postaci, portretowe traktowanie głów, opanowanie perspektywy, wyczucie ruchu i umiejętna kompozycja. Późne prace Donatella cechuje dynamizm, wnikliwość w oddaniu psychiki i naturalizm w przedstawianiu ekspresji. Wychodzi od detalu po ogólne opracowanie.

Nationalencyklopedin – największa, szwedzka encyklopedia współczesna. Jej stworzenie było możliwe dzięki kredytowi w wysokości 17 mln koron, którego udzielił rząd szwedzki w 1980 roku i który został spłacony w 1990. Drukowana wersja składa się z 20 tomów i zawiera 172 tys. haseł. Wersja internetowa zawiera 260 tys. haseł (stan z czerwca 2005). Inicjatorem projektu był rząd szwedzki, który rozpoczął negocjacje z różnymi wydawcami. Negocjacje zakończyły się w 1985, kiedy na wydawcę został wybrany Bra Böcker z Höganäs. Encyklopedia miała uwzględniać kwestie genderowe i związane z ochroną środowiska. Pierwszy tom ukazał się w 1989 roku, ostatni w 1996. Dodatkowo w roku 2000 ukazały się trzy dodatkowe tomy. Encyklopedię zamówiło 54 tys. osób. W 1997 roku ukazało się wydanie elektroniczne na CD, a w 2000 pojawiło się wydanie internetowe, które jest uzupełniane na bieżąco.International Standard Name Identifier (ISNI) – unikalny identyfikator służący wystandaryzowanej identyfikacji obiektów, podmiotów, autorów dzieł, utworów i publikacji.

Był nauczycielem florenckiego malarza i rzeźbiarza Andrei del Verrocchio.

Rzeźby[ | edytuj kod]

Wczesne prace[ | edytuj kod]

Dojrzałe prace[ | edytuj kod]

Późne prace[ | edytuj kod]

Przypisy[ | edytuj kod]

  1. Barbara Osińska, Sztuka i czas. Podręcznik dla liceum sztuk plastycznych. Cz. 2, wyd. Wyd. 4, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1990, ISBN 83-02-01141-X, OCLC 749586971 [dostęp 2020-09-05].
  2. Cristina Bucci: Wielka historia sztuki. Wczesny renesans. Warszawa: Arkady, 2010, s. 282. ISBN 978-83-213-4662-5.

Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]

  • Donatello – o artyście na stronie Web Gallery of Art (ang.).
    • Biblioteka Narodowa Izraela (hebr. הספרייה הלאומית; dawniej: Żydowska Biblioteka Narodowa i Uniwersytecka, hebr. בית הספרים הלאומי והאוניברסיטאי) – izraelska biblioteka narodowa w Jerozolimie.Encyklopedia Britannica (ang. Encyclopædia Britannica) – najstarsza wydawana do chwili obecnej i najbardziej prestiżowa encyklopedia angielskojęzyczna. Artykuły w niej zamieszczane uważane są powszechnie przez czytelników za obiektywne i wiarygodne.




    Warto wiedzieć że... beta

    Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.
    WorldCat – katalog rozproszony łączący zbiory 71 000 bibliotek ze 112 krajów, które są uczestnikami serwisu Online Computer Library Center. Katalog jest tworzony i prowadzony przez biblioteki, których zbiory są w nim ujęte.
    Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączaniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.
    Padwa (wł. Padova, łac. Patavium, wen. Pàdova/Pàdoa) – miasto i gmina na północy Włoch w regionie Wenecji Euganejskiej, położone na Nizinie Padeńskiej w jej północno-wschodniej części nad rzeką Bacchiglione. Jest trzecim co do wielkości miastem pod względem liczby ludności w regionie po Wenecji i Weronie. Liczba mieszkańców Padwy (w granicach miasta) wynosi ok. 208 tysięcy na obszarze 93,03 km², co czyni je pierwszym miastem w Wenecji Euganejskiej pod względem gęstości zaludnienia. Miasto jest stolicą prowincji Padwa (wł. Provincia di Padova), w której mieszka 930 848 mieszkańców.
    Siena – miasto i gmina we Włoszech, w Toskanii, w prowincji Siena. Ważne centrum turystyczne. Według danych na rok 2011 gminę zamieszkują 54 543 osoby, 462,2 os./km².
    Biblioteka Narodowa Francji (fr. Bibliothèque nationale de France, BnF) – francuska biblioteka narodowa, znajdująca się w Paryżu. Przewidziana jest jako repozytorium dla wszystkich materiałów bibliotecznych, wydawanych we Francji. Obecnym dyrektorem Biblioteki jest Bruno Racine.
    Gattamelata (właśc. Erasmo da Narni, ur. ok. 1370 r. w Narni, zm. w 1443 r. w Padwie) – włoski kondotier, od 1424 w wojskach Florencji, od 1427 w służbie papieskiej, a od 1434 – w służbie Wenecji. Był jednym z najsłynniejszych najemnych dowódców wojskowych późnego średniowiecza (przydomek Gattamelata oznacza "Słodka kotka") i znanym mecenasem sztuki.

    Reklama