Domesday Book
Wasal (łac. vassus, z celt. gwas, sługa) – we wczesnym średniowieczu osoba wolna oddająca się pod opiekę seniora w akcie komendacji. W zamian za lenno wasal zobowiązywał się służyć wiernie seniorowi radą i pomocą orężną. Uroczystą ceremonią przekazania lenna była inwestytura. Później wasal to osoba, która złożyła hołd lenny i przysięgę na wierność. Wasal sam mógł mieć wasala, dla którego był seniorem. Czyli oddawał mu w opiece fragment ziemi, którą sam otrzymał od własnego seniora. Z uwagi na popularność zasady w feudalizmie europejskim wasal mojego wasala nie jest moim wasalem stosunki lenne tworzyły skomplikowaną strukturę społeczną.Domesday Book – książka amerykańskiego poety Edgara Lee Mastersa, opublikowana w 1920 nakładem nowojorskiego wydawnictwa The Macmillan Company. Tytuł książki nawiązuje do średniowiecznej Księgi sądu ostatecznego, spisanej na polecenie króla Wilhelma Zdobywcy. Bohaterką utworu mającego charakter dramatu pisanego wierszem rytmicznym, ale nierymowanym, jest Elenor Murray. Brzmieniowe podobieństwo jej nazwiska do nazwiska samego poety (paronomazja) świadczy, że autor się w dużym stopniu identyfikował ze stworzoną przez siebie postacią. Master uważał Domesday Book za swoje najlepsze dzieło. Sądowe przemówienia osób występujących w utworze są ukształtowane na wzór monologów dramatycznych Roberta Browninga.
Język staroangielski (stang. Ænglisc sprǣc) lub język anglosaski (Ængle-Seaxisce sprǣc) – wczesna forma języka angielskiego, którą posługiwano się na terenie dzisiejszej Anglii i południowej Szkocji między V a XII wiekiem. Był to język zachodniogermański, zbliżony do starofryzyjskiego i starosaksońskiego. Uległ również wpływowi języka staronordyjskiego, należącego do powiązanej grupy północnogermańskiej.
Domesday Book – napisany po łacinie rodzaj katastru gruntowego, sporządzonego na żądanie Wilhelma Zdobywcy w podbitej przez niego Anglii, ukończony w 1086.
Historia[ | edytuj kod]
Wilhelm Zdobywca jako król Anglii zarządził w 1085 roku spis, dzięki któremu mógł nałożyć na podwładnych podatki. Ukończono go w 1086 roku. Księga zawierała spis posiadłości ziemskich, należących w każdym hrabstwie do króla oraz duchownych i świeckich feudałów, podawała liczbę wasali każdego barona, rozmiary posiadłości, przybliżone dochody w gotówce, rodzaj gleby, liczbę chłopów, wysokość danin, powierzchnię lasów, pastwisk, liczbę młynów, bydła i przybliżone dochody z poszczególnych posiadłości. Zaletą księgi jest również zapis nazwisk właścicieli.
Na podstawie Domesday Book przyjmuje się, że liczba ludności Anglii wynosiła 1,1 mln ludzi. Podział własności ziem wyglądał następująco: 25% wielcy wasale, 20% król, 25% kościół.
W 900. rocznicę wydania Domesday Book wydano jej edycję multimedialną, przygotowaną przez Acorna, Philipsa i BBC na dyskach laserowych (w formacie LV-ROM). Sama księga prezentowana jest w The National Archives w londyńskiej dzielnicy Kew.
Nazwa[ | edytuj kod]
Nazwa Domesday została utworzona od staroangielskiego słowa „doom”, oznaczającego zliczanie. Tak więc Domesday, to dosłownie „dzień obrachunku”, w którym feudał zliczał dobra, posiadane przez jego poddanych. Ten sam źródłosłów ma we współczesnej angielszczyźnie Dzień Sądu Ostatecznego (ang. Doomsday), będący dniem „rozliczenia” dobrych i złych uczynków wszystkich ludzi. Amerykański poeta Edgar Lee Masters zatytułował jeden ze swoich tomików Domesday Book.
Przypisy[ | edytuj kod]
- Take a closer look, www.nationalarchives.gov.uk [dostęp 2020-08-21] .
- Paul Johnson: Historia Anglików. Gdańsk: Marabut, 1995, s. 28. ISBN 83-85893-16-4.
- Paul Johnson: Historia Anglików. Gdańsk: Marabut, 1995, s. 66. ISBN 83-85893-16-4.
- The National Archives Learning Curve, www.nationalarchives.gov.uk [dostęp 2020-08-21] .
- Discover Domesday, www.nationalarchives.gov.uk [dostęp 2020-08-21] .
Bibliografia[ | edytuj kod]