• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Dom grecki



    Podstrony: 1 [2] [3]
    Przeczytaj także...
    Karol Estreicher młodszy (ur. 4 marca 1906 w Krakowie, zm. 29 kwietnia 1984 tamże) – polski historyk sztuki, prozaik, autor licznych publikacji, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, dyrektor Muzeum UJ (1951-76). Był zaangażowany w rewindykację polskich dzieł sztuki zagrabionych w czasie II wojny światowej.Okres archaiczny w historii starożytnej Grecji mieści się między tzw. "wiekami ciemnymi" cywilizacji greckiej a jej okresem klasycznym, obejmując przedział czasu od VIII wieku p.n.e. do wojen perskich (początek V wieku p.n.e.). W okresie archaicznym Grecy nawiązali szerszy kontakt z innymi cywilizacjami, stworzyli zręby nowych ustrojów politycznych, poznali alfabet, skolonizowali znaczną część wybrzeża Morza Śródziemnego. W okresie tym pojawiły się w Grecji zaczątki zachodniej nauki, filozofii i historiografii. Był to także okres wielkiego rozkwitu greckiej sztuki i literatury (szczególnie epiki Homera i Hezjoda oraz liryki).
    Uproszczony plan domu greckiego

    Dom grecki (gr. οἶκος oikos) – typ domu budowanego w starożytnej Grecji i charakterystycznego dla cywilizacji greckiej rozprzestrzenionej w basenie śródziemnomorskim i czarnomorskim.

    Jego konstrukcja architektoniczna na przestrzeni czasu ewoluowała od prymitywnej postaci szałasowej poprzez formę elipsoidalną i absydialną aż do rozwiniętej budowli na planie prostokąta.

    Ogólne cechy rozwojowe[ | edytuj kod]

    W czasach archaicznych (X–VI wiek p.n.e.) rolę domostw pełniły szałasy wzniesione na planie koła (niekiedy dzielone na parę pomieszczeń). Z nich wykształciły się drewniane domy dla ubogiej ludności i domy z kamienia dla zamożnych. Budynki drewniane miały izbę pełniącą funkcję mieszkalną, z ogniskiem pośrodku, a światło przenikało jedynie przez otwór wejściowy.

    Sztuka mykeńska – jest to najpóźniejszy okres rozwoju sztuki helladzkiej, datowany od 1600 p.n.e. do 1100 p.n.e. Czas trwania sztuki mykeńskiej został zakończony wraz z najazdem plemion doryckich i podbojem przez nich ziem zajmowanych przez Achajów.Cegła – materiał budowlany w kształcie prostopadłościanu (także klina, wycinka pierścienia kołowego lub kształtki) uformowany z gliny, wapna, piasku, cementu (bloczki betonowe) lub innych surowców mineralnych, który wytrzymałość mechaniczną i odporność na wpływy atmosferyczne uzyskuje poprzez proces suszenia, wypalania lub naparzania parą wodną. Cegły służą m.in. do wznoszenia ścian, murów, filarów, słupów, a także fundamentów i ścian fundamentowych. Cegły mogą też być wypełnieniem stropów (strop Kleina).

    Budynki kamienne, wykształcone z megaronu w okresie mykeńskim, wznoszone były na planie prostokąta. Składały się z trzech części: dziedzińca wewnętrznego (na którym skupiało się życie rodzinne) otoczonego magazynami i izbami dla niewolników, z pomieszczeń dla mężczyzn (andron) i dla kobiet (gynaikon).

    Plan mykeńskiego megaronu: przedsionek (1) z kolumnowym portykiem oraz główne pomieszczenie (2) z otoczonym kolumnami domowym ogniskiem

    Charakterystyczny był też dla nich kolumnowy portyk i przedsionek; elementy dodatkowe (podtrzymujące słupy, belkowanie, przyczółki) wykonywano nadal z drewna. Ten pochodzący niewątpliwie ze Wschodu typ domu, który rozpowszechnił się w czasach panowania kultury egejskiej, został przez Greków przejęty i udoskonalony – z megaronem o dachu dwuspadowym i otworami świetlnymi, który następnie mógł znaleźć zastosowanie w konstrukcji greckiej świątyni.

    Język grecki, greka (starogr. dialekt attycki Ἑλληνικὴ γλῶττα, Hellenikè glõtta; nowogr. Ελληνική γλώσσα, Ellinikí glóssa lub Ελληνικά, Elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego. W cywilizacji Zachodu zaadaptowany obok łaciny jako język terminologii naukowej, wywarł wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie, a także część pozaeuropejskich i starożytnych. Od X wieku p.n.e. zapisywany jest alfabetem greckim. Obecnie, jako język nowogrecki, pełni funkcję języka urzędowego w Grecji i Cyprze. Jest też jednym z języków oficjalnych Unii Europejskiej. Po grecku mówi współcześnie około 15 milionów ludzi. Język grecki jest jedynym językiem z helleńskich naturalnych, który nie wymarł.Kazimierz Józef Marian Michałowski (ur. 14 grudnia 1901 w Tarnopolu, zm. 1 stycznia 1981 w Warszawie) – polski archeolog, egiptolog, historyk sztuki, członek PAN, twórca polskiej szkoły archeologii śródziemnomorskiej.

    Sam megaron (μέγαρον) był prostokątną salą reprezentacyjną, zawsze stanowiącą w okresie późnomykeńskim (XIII-XII w. p.n.e.) centrum zamożnego domu lub zespołu zabudowań dworu. Poprzedzał go przedsionek (prodomos), do którego wiodło główne wejście (aithousai) usytuowane zawsze od słonecznego południa lub wschodu. Środek sali o kamiennej posadzce zajmowało wzniesione nieco nad poziom i okolone 4 kolumnami (kiones) ognisko domowe (heschare), z którego dym uchodził przez pozostawiony w dachu otwór. Zwykle dekorowany i bogato wyposażony megaron będący miejscem zebrań i wspólnych posiłków (nawet dla kilkudziesięciu osób), otaczały ściśle oddzielone od niego pomieszczenia dla kobiet (gynaikonítis), stanowiące tylną część domu.

    Mozaika – dekoracja w postaci ornamentu lub obrazu, wykonana z drobnych, o różnej kolorystyce (dwu lub wielobarwne), fakturze i kształcie kamyczków, kawałków szkła lub ceramiki. Elementy są przyklejone do podłoża przez ułożenie na niezwiązanej zaprawie, wapiennej, cementowej lub żywicy pochodzenia roślinnego (mastyks z drzewa Pistacia lentiscus). Stosowana jest do zdobienia posadzek, ścian, kopuł, sklepień, apsyd w budownictwie sakralnym i świeckim, mebli (zwłaszcza blatów stołów, sepetów, biurek).Belkowanie, entablatura (w architekturze klasycznej) – element konstrukcyjny leżący poziomo na kolumnach, półkolumnach i pilastrach. Składa się z trzech części: architrawu, fryzu i gzymsu.

    W V wieku p.n.e. ustalił się w kulturze Greków typ domu jako budowli na ogół jednopiętrowej, murowanej z wypalanych cegieł na kamiennej podmurówce – z frontowym dziedzińcem, ku któremu zwrócony był kompleks zabudowań, i z pobocznymi pomieszczeniami gospodarskimi. W głębi znajdował się właściwy dom, ukształtowany zewnętrznie na podobieństwo świątyni (portyk z tympanonem i kolumnowy przedsionek poprzedzający recepcyjny megaron i boczne sypialnie), i z okalającym całość murem.

    Elipsa – w geometrii ograniczony przypadek krzywej stożkowej, czyli krzywej będącej częścią wspólną powierzchni stożkowej oraz przecinającej ją płaszczyzny. Jest to również miejsce geometryczne wszystkich tych punktów płaszczyzny, dla których suma odległości od dwóch ustalonych punktów jest stałą.Dom – przystosowany pod względem konstrukcyjnym i użytkowym budynek, przeznaczony do celów mieszkalnych. Są różne rodzaje domów, np. blok, dom jednorodzinny, wielorodzinny i kawalerka czyli wynajęte przez daną osobę małe mieszkanie.

    Domy miejskie okresu klasycznego budowane na planie promienistym, cechowały się zwartą bryłą ujętą w czworoboku otwartym na wewnętrzny dziedziniec (aule). Stamtąd prowadziły wejścia do wspólnej izby rodzinnej (oikos), biesiadnej izby mężczyzn (andronitis)), oraz pokojów kobiecych i sypialni, które w budynkach piętrowych często lokowano na piętrze. Ściany pokrywano jednobarwnymi tynkami, podłogi wykładano mozaikami albo (zależnie od zamożności właściciela) ubitą gliną i drobnymi kamykami. Istotnym uwarunkowaniem tej architektury był fakt, że do domów prywatnych wodociągami nie doprowadzano wody, przeznaczonej zasadniczo dla miejsc publicznych (basenów kapielowych, źródeł-zdrojów, nimfeów itp.). Nie służyły temu również powstające w czasach późnohellenistycznych cysterny podziemne.

    Kultura egejska, Egea – termin określający trzy kultury rozwijające się na terenach Grecji (zarówno kontynentalnej jak i wyspach Morza Egejskiego) w III i II tysiącleciu p.n.e. (neolit i epoka brązu), czyli:Epoka hellenistyczna – okres w dziejach regionu Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu (zwłaszcza obszarów znajdujących się pod greckim panowaniem), którego początek wyznacza śmierć Aleksandra Wielkiego w 323 roku p.n.e., a koniec rzymskie podboje zakończone zajęciem ptolemejskiego Egiptu w 30 roku p.n.e. Niekiedy zwany hellenizmem, lub epoką aleksandryjską.

    Ten typ budownictwa mieszkalnego przetrwał do czasów hellenistycznych, różniąc się wówczas tylko zwiększoną liczbą pomieszczeń (do 10), zastosowanym wystrojem, rodzajem użytych materiałów itp. Prosty dziedziniec wewnętrzny zastąpiono perystylem z basenem, dobudowano eksedrę. W zamożnych domach miejskich ściany dekorowano okazałymi malowidłami, a podłogi wielobarwnymi mozaikami; otwory drzwiowe przegradzano zasłonami, okna na piętrze wyposażano w drewniane okiennice.

    Gyneceum (łac. z gr. γυναικείον gynaikeion) - w domach greckich pomieszczenia przeznaczone dla kobiet i oddzielone od reszty pomieszczeń.Megaron (stgr. μέγαρον - "duża izba") – charakterystyczny typ budowli w starożytnej kulturze egejskiej, składowa, reprezentacyjna część pałaców mykeńskich i jednocześnie prototyp podstawowej formy starożytnych świątyń greckich. Służył celom reprezentacyjnym oraz kultowym.


    Podstrony: 1 [2] [3]




    Warto wiedzieć że... beta

    Andron (gr.: Ἀνδρῶν) - nazwa reprezentacyjnego pomieszczenia dla mężczyzn w domu greckim, przeznaczonego przede wszystkim na sympozjony. Sale tego rodzaju znajdowały się zarówno w domach prywatnych jak i w budynkach publicznych.
    Portyk (łac. porticus) – część budynku na planie prostokąta z jednym lub kilkoma rzędami kolumn, które wspierają dach, otwarta co najmniej z jednej strony, najczęściej jedno- lub dwukondygnacyjna.
    Morze Czarne (w starożytności: gr. Εύξεινος Πόντος, łac. Pontus Euxinus, co znaczy „Morze Gościnne”) – morze śródlądowe rozciągające się pomiędzy Azją Mniejszą na południu, Kaukazem na wschodzie, Niziną Wschodnioeuropejską na północy i Półwyspem Bałkańskim na zachodzie. Wchodzi w skład systemu oceanicznego Oceanu Atlantyckiego.
    Dach dwuspadowy – zwany też dachem dwupołaciowym, szczytowym lub siodłowym – dach o dwóch przeciwległych połaciach połączonych w kalenicy. Cechą charakterystyczną dachu dwuspadowego jest występowanie trójkątnych ścian bocznych, zwanych szczytami, zamykających bryłę dachu w płaszczyznach prostopadłych do kalenicy.
    Dom rzymski (łac. dǒmŭs) – podstawowy typ domu budowanego w starożytnym Rzymie. Określenie to odnosiło się do prostego domostwa jednorodzinnego w odróżnieniu od okazałej prywatnej willi i czynszowej insuli.
    Perystyl (gr. peristyles - otoczony kolumnami) – w starożytnych świątyniach egipskich wewnętrzny dziedziniec lub ogród otoczony portykiem kolumnowym. W zamożnych domach greckich lub rzymskich (łac. peristilium) był to najczęściej ogród położony pośrodku domu i otoczony kolumnadą.
    Dom egipski – typ domu charakterystycznego dla kultury staroegipskiej i związanego z warunkami bytowymi starożytnych Egipcjan.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.75 sek.