Dogmatyka prawa
Przeczytaj także...
Prawo konstytucyjne (dawniej: prawo polityczne, prawo państwowe) – zespół norm prawnych określających ustrojowe zasady funkcjonowania państwa, treść i sposoby zagwarantowania praw człowieka i obywatela oraz zaspokajania potrzeb społecznych, sposób tworzenia prawa, hierarchię źródeł prawa a także kompetencje i wzajemne relacje pomiędzy organami władzy państwowej.Definicja (z łac. definitio; od czas. definire: de + finire, "do końca, granicy"; od finis: granica, koniec) – wypowiedź o określonej budowie, w której informuje się o znaczeniu pewnego wyrażenia przez wskazanie innego wyrażenia należącego do danego języka i posiadającego to samo znaczenie.
Prawo administracyjne – gałąź prawa obejmująca zespół norm generalnie-abstrakcyjnych o charakterze materialnym, mocy powszechnie obowiązującej w znaczeniu podmiotowym, regulujących sytuację prawną podmiotów prawnie niepodporządkowanych organom administracji publicznej. Normy te oddziałują zarówno bezpośrednio poprzez ustanawianie w nich obowiązków i uprawnień, których realizacja podlega kontroli organów administracji publicznej jak i pośrednio przez stosowanie norm w drodze decyzji administracyjnej organu. Jedną z charakterystycznych cech norm prawa administracyjnego jest możliwość zastosowania przymusu państwowego w celu jego wykonania.
Prawo konstytucyjne (dawniej: prawo polityczne, prawo państwowe) – zespół norm prawnych określających ustrojowe zasady funkcjonowania państwa, treść i sposoby zagwarantowania praw człowieka i obywatela oraz zaspokajania potrzeb społecznych, sposób tworzenia prawa, hierarchię źródeł prawa a także kompetencje i wzajemne relacje pomiędzy organami władzy państwowej.Definicja (z łac. definitio; od czas. definire: de + finire, "do końca, granicy"; od finis: granica, koniec) – wypowiedź o określonej budowie, w której informuje się o znaczeniu pewnego wyrażenia przez wskazanie innego wyrażenia należącego do danego języka i posiadającego to samo znaczenie.
Prawo administracyjne – gałąź prawa obejmująca zespół norm generalnie-abstrakcyjnych o charakterze materialnym, mocy powszechnie obowiązującej w znaczeniu podmiotowym, regulujących sytuację prawną podmiotów prawnie niepodporządkowanych organom administracji publicznej. Normy te oddziałują zarówno bezpośrednio poprzez ustanawianie w nich obowiązków i uprawnień, których realizacja podlega kontroli organów administracji publicznej jak i pośrednio przez stosowanie norm w drodze decyzji administracyjnej organu. Jedną z charakterystycznych cech norm prawa administracyjnego jest możliwość zastosowania przymusu państwowego w celu jego wykonania.
Dogmatyka prawa – dział nauk prawnych, zajmujący się badaniem prawa obowiązującego, w takiej postaci, w jakiej zostało ono ustanowione przez ustawodawcę. Mianem tym określa się zarówno działalność badawczą osób zajmujących się prawem (aspekt pragmatyczny), jak i wytwory (publikacje i zespół twierdzeń na temat prawa) tych działań (aspekt apragmatyczny).
Prawo karne sensu largo – zespół przepisów prawnych normujących kwestie odpowiedzialności karnej człowieka za czyny zabronione pod groźbą kary kryminalnej.Źródła prawa – akty stanowione przez organy państwowe, które w swej treści zawierają normy prawne. Mówiąc o źródłach prawa w tym znaczeniu, określamy je najczęściej mianem aktów normatywnych.
Zadania dogmatyki prawa[ | edytuj kod]
Głównymi zadaniami dogmatyki prawa są:
W badaniu prawa dogmatyka posługuje się przede wszystkim metodą logiczno-językową.
Wykładnia prawa (także interpretacja prawa (przyjmuje się, że wyrazy wykładnia i interpretacja są synonimami), wykładnia przepisów prawa, wykładnia tekstu prawnego) to pojęcie języka prawnego i języka prawniczego, które oznacza, zależnie od kontekstu:Nauki prawne – zbiór nauk społecznych zawierających elementy nauk humanistycznych i nauk ścisłych, zajmujących się prawem.
Dogmatyka prawa a pozytywizm prawniczy[ | edytuj kod]
Na obecny kształt dogmatyki prawa największy wpływ miał pozytywizm prawniczy. Zakładał on m.in., że:
Obecnie wskazuje się jednak, że te założenia nie odpowiadają rzeczywistej praktyce badawczej. Przede wszystkim dogmatyka ma wpływ na obowiązujące prawo, poprzez jego interpretację, usuwanie sprzeczności i systematyzację, a także pełni doniosłą rolę w procesie wprowadzania zmian do prawa.
Norma prawna – najmniejszy, stanowiący sensowną całość, element prawa. Reguła postępowania zewnętrznego stworzona na podstawie przepisów prawnych, ustanowiona przez kompetentny organ władzy w odpowiednim trybie, generalna (nie jest skierowana do jednego, ściśle oznaczonego adresata, ale do grupy podmiotów określonych przy pomocy nazwy rodzajowej) i abstrakcyjna (dotycząca powtarzalnych zachowań, wielokrotnego zastosowania, uniwersalna), ogłoszona i chroniona przez państwo aparatem przymusu.Pozytywizm prawniczy – nurt w XIX i XX-wiecznej filozofii prawa, przeciwstawiany prawu natury. Jego najsłynniejszymi przedstawicielami byli: John Austin, Rudolf von Ihering, Georg Jellinek, Herbert Hart i Hans Kelsen.
Działy dogmatyki prawa[ | edytuj kod]
Dogmatyka prawa dzieli się na dziedziny, odpowiadające szczegółowym naukom prawnym:
Szerzej pojęta dogmatyka prawa zajmuje się również problematyką źródeł prawa oraz argumentacji prawniczej.
Przypisy[ | edytuj kod]
- Jerzy Wróblewski: Wybrane zagadnienia metodologiczne dogmatyki prawa. W: Zagadnienia metodologiczne prawoznawstwa. Materiały z sesji naukowej, Łódź 27-28 marca 1980 r.. Jerzy Wróblewski (red.). Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: Ossolineum, 1982.
- Janusz Guść: Dogmatyka prawa. W: Leksykon współczesnej teorii i filozofii prawa. Jerzy Zajadło (red.). Warszawa: C.H. Beck, 2007, s. 53. ISBN 978-83-7483-519-0.
Prawo cywilne (łac. ius civile) – gałąź prawa obejmująca zespół norm prawnych regulujących stosunki między podmiotami prawa prywatnego, stanowiąca zarazem trzon prawa prywatnego.Jerzy Wróblewski (ur. 5 września 1926 w Wilnie, zm. 31 maja 1990) – polski teoretyk prawa, profesor Uniwersytetu Łódzkiego.
Warto wiedzieć że... beta
Władza ustawodawcza, legislatywa, władza prawodawcza – element teorii podziału władz Johna Locke’a, a następnie Monteskiusza. Domeną władzy ustawodawczej jest według nich stanowienie powszechnie obowiązującego prawa.
Prawo międzynarodowe (dla odróżnienia od prawa prywatnego międzynarodowego zwane też prawem międzynarodowym publicznym) – jedna z gałęzi prawa, obejmująca zespół norm prawnych regulujących stosunki między państwami, organizacjami międzynarodowymi, a także innymi podmiotami prawa międzynarodowego. Jedna z najstarszych dziedzin prawa, znana i rozwijana już w okresie starożytności. Za "konstytucję" współczesnej społeczności międzynarodowej i najważniejszy dokument prawa międzynarodowego uważa się Kartę Narodów Zjednoczonych powołującą do życia ONZ i proklamującą szereg zasad na których opierają się prawo międzynarodowe i stosunki międzynarodowe. Zobowiązania wynikające z Karty Narodów Zjednoczonych (np. zakaz agresji, zakaz grożenia użyciem siły, zakaz mieszania się w sprawy wewnętrzne innych państw, nakaz pokojowego rozwiązywania sporów) mają pierwszeństwo przed innymi zobowiązaniami państw członkowskich ONZ.
Prawo formalne, procesowe — zespół norm prawnych regulujących postępowanie przed organami wymiaru sprawiedliwości i administracji publicznej.
Stosowanie prawa - określenie przez upoważniony organ państwowy konsekwencji prawnych pewnego stanu faktycznego. Wynikiem stosowania prawa jest sformułowanie konkretnych i indywidualnych norm , opartych na generalnych i abstrakcyjnych normach systemu prawnego.
Prawo pozytywne (łac. - ius positum) - pojęcie z zakresu teorii prawa, oznaczające prawo stanowione. Inaczej prawo tworzone przez człowieka (w odróżnieniu od prawa naturalnego), w tym także przez uprawnione do tego władze państwowe (tzw. prawo stanowione).