Diana - mitologia
Przeczytaj także...
Oktawiusz Jurewicz (ur. 30 kwietnia 1926 w Białymstoku) – polski filolog klasyczny, historyk, bizantynista. Profesor nadzwyczajny w 1971, zwyczajny w 1986 Uniwersytetu Warszawskiego. Dyrektor Instytutu Filologii Klasycznej UW w latach 1971-1996, kierownik Zakładu Filologii Greckiej, Bizantyńskiej i Nowogreckiej w Instytucie Filologii Klasycznej w latach 1963-1966, prodziekan i następnie dziekan Wydziału Filologicznego UW 1966-1973. W latach 1973-1979 pracował na stanowisku profesora (professeur associe) Uniwersytetu Paris IV-Sorbonne i jednocześnie dyrektora Centre de Civilisation Polonaise tegoż Uniwersytetu. Założył i redagował czasopismo naukowe "Les Cahiers Franco Polonais" (roczniki 1977-1983). Odbył wiele stażów naukowych min. na uniwersytetach w Belgradzie, Berlinie, Budapeszcie, Kolonii, Monachium, Moskwie i Paryżu. Autor publikacji około 100 prac, artykułów, książek wydanych w językach polskim, niemieckim i włoskim oraz szeregu przekładów źródeł historycznych greckich na język ojczysty. Wykształcił kilkunastu magistrów, byłem promotorem trzech doktorów nauk humanistycznych, recenzował 14 prac doktorskich różnych uniwersytetów i 6 prac habilitacyjnych. Członek zwyczajny Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, członek Polskiego Towarzystwa Filologicznego, członek i członek honorowy Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej PAN, członek Komisji Bizantynologicznej KNoKA PAN i jej przewodniczący do 2000 (obecnie członek honorowy), członek Polskiej Akademii Umiejętności, członek Towarzystwa Historycznego Mommsengesellschaft.Jerzy Strzelczyk (ur. 24 grudnia 1941 w Poznaniu) – polski naukowiec, historyk-mediewista specjalizujący się m.in. w początkach państwa polskiego oraz państw barbarzyńskich na ziemiach dawnego Imperium Romanum.
Język grecki, greka (starogr. dialekt attycki Ἑλληνικὴ γλῶττα, Hellenikè glõtta; nowogr. Ελληνική γλώσσα, Ellinikí glóssa lub Ελληνικά, Elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego. W cywilizacji Zachodu zaadaptowany obok łaciny jako język terminologii naukowej, wywarł wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie, a także część pozaeuropejskich i starożytnych. Od X wieku p.n.e. zapisywany jest alfabetem greckim. Obecnie, jako język nowogrecki, pełni funkcję języka urzędowego w Grecji i Cyprze. Jest też jednym z języków oficjalnych Unii Europejskiej. Po grecku mówi współcześnie około 15 milionów ludzi. Język grecki jest jedynym językiem z helleńskich naturalnych, który nie wymarł.
Oktawiusz Jurewicz (ur. 30 kwietnia 1926 w Białymstoku) – polski filolog klasyczny, historyk, bizantynista. Profesor nadzwyczajny w 1971, zwyczajny w 1986 Uniwersytetu Warszawskiego. Dyrektor Instytutu Filologii Klasycznej UW w latach 1971-1996, kierownik Zakładu Filologii Greckiej, Bizantyńskiej i Nowogreckiej w Instytucie Filologii Klasycznej w latach 1963-1966, prodziekan i następnie dziekan Wydziału Filologicznego UW 1966-1973. W latach 1973-1979 pracował na stanowisku profesora (professeur associe) Uniwersytetu Paris IV-Sorbonne i jednocześnie dyrektora Centre de Civilisation Polonaise tegoż Uniwersytetu. Założył i redagował czasopismo naukowe "Les Cahiers Franco Polonais" (roczniki 1977-1983). Odbył wiele stażów naukowych min. na uniwersytetach w Belgradzie, Berlinie, Budapeszcie, Kolonii, Monachium, Moskwie i Paryżu. Autor publikacji około 100 prac, artykułów, książek wydanych w językach polskim, niemieckim i włoskim oraz szeregu przekładów źródeł historycznych greckich na język ojczysty. Wykształcił kilkunastu magistrów, byłem promotorem trzech doktorów nauk humanistycznych, recenzował 14 prac doktorskich różnych uniwersytetów i 6 prac habilitacyjnych. Członek zwyczajny Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, członek Polskiego Towarzystwa Filologicznego, członek i członek honorowy Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej PAN, członek Komisji Bizantynologicznej KNoKA PAN i jej przewodniczący do 2000 (obecnie członek honorowy), członek Polskiej Akademii Umiejętności, członek Towarzystwa Historycznego Mommsengesellschaft.Jerzy Strzelczyk (ur. 24 grudnia 1941 w Poznaniu) – polski naukowiec, historyk-mediewista specjalizujący się m.in. w początkach państwa polskiego oraz państw barbarzyńskich na ziemiach dawnego Imperium Romanum.
Język grecki, greka (starogr. dialekt attycki Ἑλληνικὴ γλῶττα, Hellenikè glõtta; nowogr. Ελληνική γλώσσα, Ellinikí glóssa lub Ελληνικά, Elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego. W cywilizacji Zachodu zaadaptowany obok łaciny jako język terminologii naukowej, wywarł wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie, a także część pozaeuropejskich i starożytnych. Od X wieku p.n.e. zapisywany jest alfabetem greckim. Obecnie, jako język nowogrecki, pełni funkcję języka urzędowego w Grecji i Cyprze. Jest też jednym z języków oficjalnych Unii Europejskiej. Po grecku mówi współcześnie około 15 milionów ludzi. Język grecki jest jedynym językiem z helleńskich naturalnych, który nie wymarł.
Diana (łac. Diana, gr. Ἄρτεμις Artemis) – bogini łowów, przyrody (świata roślinnego i zwierzęcego, gór, lasów, gajów, źródeł leczniczych), płodności, Księżyca (lub światła księżycowego) w mitologii rzymskiej.
Pierwotnie była italską boginią wszelkiego życia na ziemi, nosiła przydomek Genitalis (Pomocna, przy porodzie). W VI wieku p.n.e. została utożsamiona z grecką Artemidą.
W sztuce starożytnego Rzymu najczęściej przedstawiano ją na wzór Artemidy, to jest w krótkim chitonie, z łukiem i kołczanem ze strzałami, z półksiężycem.
Bóstwa lunarne – typ bóstw uranicznych, będących personifikacją Księżyca, jego faz, funkcji i stanów (np. bóstwa zaćmienia Księżyca lub księżycowego halo, jak bogini Hine-korako u Maorysów z Nowej Zelandii).Vojtech Zamarovský, czes. Vojtěch Zamarovský (ur. 5 października 1919 w Trenczynie lub Zamarovcach, zm. 26 lipca 2006 w Pradze) – słowacki prozaik, autor słowackiej i czeskiej literatury faktu, publicysta, badacz, propagator hellenizmu i olimpizmu, tłumacz, prawnik, podróżnik, agent wywiadu.
Początkowo miejscem kultu Diany były gaje, później świątynia na Awentynie zbudowana przez Serwiusza Tuliusza. Specjalnym rodzajem kultu była obdarzana Diana w gaju pod Arycją (staroż. Aricia, ob. La Riccia), gdzie za pomocą wody z miejscowych źródeł kapłani leczyli chorych.
Jan Długosz w swojej kronice utożsamił rzymską Dianę ze staropolską Dziewanną.
Księżyc (łac. Luna, gr. Σελήνη Selḗnē; pol. fraz. „Srebrny Glob”, „srebrny glob”; pol. przest. gw. poet. „miesiąc”; pol. przest. poet. „luna”) – jedyny naturalny satelita Ziemi (nie licząc tzw. księżyców Kordylewskiego, które są obiektami pyłowymi i przez niektórych badaczy uważane za obiekty przejściowe). Jest piątym co do wielkości księżycem w Układzie Słonecznym. Przeciętna odległość od środka Ziemi do środka Księżyca to 384 403 km, co stanowi mniej więcej trzydziestokrotność średnicy ziemskiej. Średnica Księżyca wynosi 3474 km, nieco więcej niż 1/4 średnicy Ziemi. Oznacza to, że objętość Księżyca wynosi około 1/50 objętości kuli ziemskiej. Przyspieszenie grawitacyjne na jego powierzchni jest blisko 6 razy słabsze niż na Ziemi. Księżyc wykonuje pełny obieg wokół Ziemi w ciągu 27,3 dnia (tzw. miesiąc syderyczny), a okresowe zmiany w geometrii układu Ziemia-Księżyc-Słońce powodują występowanie powtarzających się w cyklu 29,5-dniowym (tzw. miesiąc synodyczny) faz Księżyca.Zakład Narodowy im. Ossolińskich (ZNiO, Ossolineum) – zasłużony dla polskiej nauki i kultury Instytut (do 1939 r. – łączył w sobie Bibliotekę, Wydawnictwo i Muzeum Książąt Lubomirskich), ufundowany dla Narodu Polskiego w 1817 roku przez Józefa Maksymiliana Ossolińskiego, otwarty w 1827 roku we Lwowie.
Pomniki[ | edytuj kod]
W Polsce[ | edytuj kod]
We Wrocławiu, w parku Szczytnickim znajduje się pomnik Diany z dwoma towarzyszącymi ogarami polskimi, kopia pomnika zaginionego w 1945 r.
Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.
Rex Nemorensis (łac. dosł. król leśny) – w starożytnej Italii tytuł kapłana, opiekuna świętego gaju oraz świątyni Diany nad jeziorem Nemi w Arycji. Jego partnerką, "królową leśną", była sama Diana.
Zobacz też[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- ↑ Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 102. ISBN 80-8046-098-1. (słow.); polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
- Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 189. ISBN 83-01-03529-3.
- Horacy, Pieśń na Stulecie 16, przyp. 16, Dzieła wszystkie, t. 1, opr. Oktawiusz Jurewicz, Wrocław 1986, s. 374.
- Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 73. ISBN 83-04-04673-3.
- Jerzy Strzelczyk: Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian. Poznań: Dom Wydawniczy „Rebis”, 1998, s. 68. ISBN 83-7120-688-7.
- Jan Długosz: Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego.
- Marek Cetwiński: Herby, legendy, dawne mity. KAW, 1989, s. 62. ISBN 83-03-01809-4.
- Włodzimierz Szafrański: Pradzieje religii w Polsce. Warszawa: Iskry, 1979, s. 361-362. ISBN 83-207-0035-3.
- Wrocław: Pomnik Diany już stoi w parku Szczytnickim (ZDJĘCIA), Gazetawroclawska.pl [dostęp 2016-05-03].
Bibliografia[ | edytuj kod]
WorldCat – katalog rozproszony łączący zbiory 71 000 bibliotek ze 112 krajów, które są uczestnikami serwisu Online Computer Library Center. Katalog jest tworzony i prowadzony przez biblioteki, których zbiory są w nim ujęte.Jan Długosz herbu Wieniawa (łac. Ioannes Dlugossius, Longinus; ur. 1 grudnia 1415 w Brzeźnicy, zm. 19 maja 1480 w Krakowie) – kronikarz, polski historyk, twórca jednego z najwybitniejszych dzieł średniowiecznej historiografii europejskiej, duchowny, geograf, dyplomata; wychowawca synów Kazimierza Jagiellończyka.
Warto wiedzieć że... beta
Terminem sztuka starożytnego Rzymu określa się zazwyczaj sztukę tworzoną w Rzymie – mieście nad Tybrem oraz całym państwie złożonym z wielu prowincji i nie wykazującą żadnych ścisłych związków kulturowych z sztuką rodzimą konkretnego rejonu pozostającego pod panowaniem imperium, powstałą w okresie od VI w. p.n.e. do końca IV w., czyli momentu podziału cesarstwa na wschodnie i zachodnie.
Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączaniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.
Pierre Grimal (ur. 21 października 1912 w Paryżu, zm. 11 listopada 1996 w Paryżu) – francuski historyk specjalizujący się z historii starożytnego Rzymu.
Italia – kraina historyczna i geograficzna położona na Półwyspie Apenińskim, której obszar zmieniał się na przestrzeni dziejów.
Luna (łac. Luna ‘Księżyc’, gr. Σελήνη Selḗnē ‘Księżyc’) – w mitologii rzymskiej bogini Księżyca; utożsamiana z grecką Selene.
Quintus Horatius Flaccus (ur. 8 grudnia 65 p.n.e. w Wenuzji, zm. 27 listopada 8 p.n.e.) – rzymski poeta liryczny okresu augustowskiego.
Chiton (gr. χιτον) – koszula lniana lub wełniana z krótkimi rękawami noszona w starożytnej Grecji, pochodzenia fenickiego.