Dialog - literatura
Przeczytaj także...
Nowela (wł. „novella” – nowość) – krótki utwór literacki, pisany prozą, charakteryzujący się wyraźnie zarysowaną i sprawnie skrojoną akcją główną, mocno udramatyzowaną, która zmierza do punktu kulminacyjnego. Fabuła noweli jest zazwyczaj jednowątkowa, pozbawiona epizodów, rozbudowanych opisów przyrody oraz szczegółowej charakterystyki postaci. Jest to jedna z odmian epiki. Jej treść dotyczy pewnego zdarzenia, opartego na wyrazistym motywie, z pozoru nieistotnym (np. kamizelka, sokół), ale często nabierającym znaczeń symbolicznych. Niemiecki pisarz Paul Heyse określił ów motyw mianem „sokoła”. Stworzył on tzw. teorię sokoła, opartą na wnikliwej analizie noweli Giovanniego Boccaccia pt. „Sokół”.Literatura to wszystkie "sensowne twory słowne" (wg definicji Stefanii Skwarczyńskiej), czyli dzieła artystyczne, tj. literatura piękna, oraz teksty użytkowe, tj. literatura stosowana, zachowane w formie pisanej lub w przekazie ustnym.
Mikołaj Rej (historyczna pisownia nazwiska: Rey - na początku XX wieku wprowadzono pisownię "Rej") z Nagłowic herbu Oksza, pseud.: Ambroży Korczbok Rożek; Adrianus Brandenburgensis; Doctor Civitatis Lublinensis; Doktor lubelski Adrian Brandenburczyk; Albertus Branderburgensis; Andrych, twój dobry towarzysz; Jakób Podwysocki Pherrat(?); Joachim Heller, mistrz norymberski; Ks. Jan, kaznodzieja z Waśniewa; Wojciech Kaszota(?); Andrzej Trzecieski(?), (ur. 4 lutego 1505 w Żurawnie pod Haliczem, zm. między 8 września a 5 października 1569 w Rejowcu) – polski poeta i prozaik renesansowy, tłumacz, a także polityk i teolog ewangelicki. Choć nie był humanistą w naukowym rozumieniu tego słowa, zawdzięcza się mu upowszechnienie idei humanitas w polskiej kulturze. Długo uznawano go za "ojca literatury polskiej", przez wielbicieli nazywany także – za sprawą moralitetu Wizerunek – "polskim Dantem". Pomimo znaczącego wkładu, jaki przypisuje się Rejowi w rozważaniach na temat początków literatury narodowej, zdaniem wielu współczesnych badaczy pozostaje on twórcą wciąż niepoznanym. Większość obiegowych opinii na temat Reya w dalszym ciągu pochodzi z błędnego wizerunku "rubasznego, niewykształconego prostaka", jaki przypisała mu tradycja.
Nowela (wł. „novella” – nowość) – krótki utwór literacki, pisany prozą, charakteryzujący się wyraźnie zarysowaną i sprawnie skrojoną akcją główną, mocno udramatyzowaną, która zmierza do punktu kulminacyjnego. Fabuła noweli jest zazwyczaj jednowątkowa, pozbawiona epizodów, rozbudowanych opisów przyrody oraz szczegółowej charakterystyki postaci. Jest to jedna z odmian epiki. Jej treść dotyczy pewnego zdarzenia, opartego na wyrazistym motywie, z pozoru nieistotnym (np. kamizelka, sokół), ale często nabierającym znaczeń symbolicznych. Niemiecki pisarz Paul Heyse określił ów motyw mianem „sokoła”. Stworzył on tzw. teorię sokoła, opartą na wnikliwej analizie noweli Giovanniego Boccaccia pt. „Sokół”.Literatura to wszystkie "sensowne twory słowne" (wg definicji Stefanii Skwarczyńskiej), czyli dzieła artystyczne, tj. literatura piękna, oraz teksty użytkowe, tj. literatura stosowana, zachowane w formie pisanej lub w przekazie ustnym.
Mikołaj Rej (historyczna pisownia nazwiska: Rey - na początku XX wieku wprowadzono pisownię "Rej") z Nagłowic herbu Oksza, pseud.: Ambroży Korczbok Rożek; Adrianus Brandenburgensis; Doctor Civitatis Lublinensis; Doktor lubelski Adrian Brandenburczyk; Albertus Branderburgensis; Andrych, twój dobry towarzysz; Jakób Podwysocki Pherrat(?); Joachim Heller, mistrz norymberski; Ks. Jan, kaznodzieja z Waśniewa; Wojciech Kaszota(?); Andrzej Trzecieski(?), (ur. 4 lutego 1505 w Żurawnie pod Haliczem, zm. między 8 września a 5 października 1569 w Rejowcu) – polski poeta i prozaik renesansowy, tłumacz, a także polityk i teolog ewangelicki. Choć nie był humanistą w naukowym rozumieniu tego słowa, zawdzięcza się mu upowszechnienie idei humanitas w polskiej kulturze. Długo uznawano go za "ojca literatury polskiej", przez wielbicieli nazywany także – za sprawą moralitetu Wizerunek – "polskim Dantem". Pomimo znaczącego wkładu, jaki przypisuje się Rejowi w rozważaniach na temat początków literatury narodowej, zdaniem wielu współczesnych badaczy pozostaje on twórcą wciąż niepoznanym. Większość obiegowych opinii na temat Reya w dalszym ciągu pochodzi z błędnego wizerunku "rubasznego, niewykształconego prostaka", jaki przypisała mu tradycja.
Dialog – wypowiedź wielopodmiotowa, rozmowa dwóch lub większej liczby osób.
Dialog występuje w utworach literackich: w dramacie stanowi podstawową formę wypowiedzi, w epice obok narracji stanowi jedną z form podawczych.
Dialog jako gatunek literatury stosowanej, utwór literacki, złożony jest z odrębnych wypowiedzi na wspólny temat; nie ma jednak charakteru dzieła dramatyczno-scenicznego i jest zapisany. W starożytności dialogi były podstawową formą wypowiedzi na temat filozofii, np. dialogi Platona. Popularnym również w renesansie, przykładem z tego okresu jest Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem Mikołaja Reja.
Starożytność – okres w historii Bliskiego Wschodu, Europy i Afryki Północnej nazywany też antykiem i obejmujący dzieje tych regionów od powstania pierwszych cywilizacji do około V wieku n.e.Opowiadanie to krótki utwór epicki o prostej akcji, niewielkich rozmiarach, najczęściej jednowątkowej fabule, pisany prozą. Opowiadanie nie ma tak zwartej budowy jak nowela, o czym decydują postacie drugoplanowe, opisy i refleksje. Od noweli różni się luźną konstrukcją i brakiem obowiązujących w niej rygorów.
Dialogiem nazywa się również rozmowę dwóch lub więcej osób w obrębie innego dzieła literackiego: powieści, opowiadania, noweli itd.
Gatunkiem literatury stosowanej jest też "rozmowa", czyli dialog ustny, związany z konkretną sytuacją życiową.
Warto wiedzieć że... beta
Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem, a Plebanem, którzy i swe i innych ludzi przygody wyczytają, a takież i zbytki i pożytki dzisiejszego świata – dialog napisany przez Mikołaja Reya, wydany w Krakowie w roku 1543 pod pseudonimem Ambroży Korczbok Rożek.
Literatura stosowana (literatura użytkowa) – termin teoretycznoliteracki utworzony w 1932, potem upowszechniony, przez Stefanię Skwarczyńską.
Renesans lub odrodzenie (z fr. renaissance – odrodzenie) – okres w historii kultury europejskiej, obejmujący przede wszystkim XV i XVI wiek, określany często jako "odrodzenie sztuk i nauk" oraz koncepcja historiozoficzna odnosząca się do historii kultury włoskiej od Dantego do roku 1520 (Il Rinascimento).
Platon, gr. Πλάτων, Plátōn (ur. 427 p.n.e. prawdopodobnie w Atenach (według niektórych świadectw na wyspie Eginie), zm. 347 p.n.e. w Atenach) (inne źródła podają, że żył 428-348 p.n.e.) – grecki filozof. Był twórcą systemu filozoficznego zwanego obecnie idealizmem platońskim.
Gatunek literacki - forma utworu literackiego, podrzędna w stosunku do rodzaju literackiego, nadrzędna zaś do odmiany gatunkowej.