Degradacja - chemia
Przegrupowanie Hofmanna – reakcja chemiczna, w której pierwszorzędowe amidy ulegają przekształceniu do pierwszorzędowych amin o łańcuchu węglowym krótszym o jeden atom węgla.Compendium of Chemical Terminology (potocznie: Gold Book – złota księga) – publikacja Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej (IUPAC) zawierająca definicje najważniejszych pojęć stosowanych w chemii i naukach pokrewnych. Potoczna nazwa pochodzi od nazwiska brytyjskiego chemika, Victora Golda, który zainicjował prace nad napisaniem pierwszego wydania.
Biodegradacja (gr. bios = życie, łac. degradatio = obniżenie) – biochemiczny rozkład związków organicznych przez saprobionty (głównie bakterie i grzyby, ale także pierwotniaki, promieniowce, glony i robaki) na proste związki nieorganiczne. Poza organizmami żywymi, do biodegradacji przyczyniają się także czynniki naturalne, takie jak: światło słoneczne, tlen z powietrza i woda. Dzięki niej rozkładowi może ulegać nawet 95% substancji organicznej.
Degradacja, rozkład (niepoprawnie: odbudowa) – rozpad organicznego związku chemicznego na mniejsze fragmenty lub stopniowe usuwanie fragmentów większych cząsteczek. Reakcje degradacji wykorzystać można w celu ustalania struktury związków chemicznych lub w celach syntetycznych (np. degradacja Hofmanna).
W chemii polimerów termin ten oznacza rozpad polimeru na fragmenty o mniejszej masie cząsteczkowej i jest zwykle zjawiskiem niekorzystnym (prowadzi do utraty pożądanych właściwości polimeru), czasami bywa jednak wykorzystywana w celu zmniejszenia lepkości polimeru. Polimery biodegradowalne opracowane są w sposób celowy w kierunku ich rozkładu po określonym czasie w wyniku działania czynników naturalnych. Tego typu rozkład substancji w wyniku procesów biologicznych może zachodzić in vitro lub in vivo i nosi nazwę biodegradacji.
Szczególnym rodzajem degradacji jest fotodegradacja, która jest procesem rozkładu związku pod wpływem światła, zazwyczaj ultrafioletowego (UV).
Przypisy[ | edytuj kod]
- Degradacja. W: Encyklopedia techniki. Chemia. Warszawa: WNT, 1965, s. 158.
- Mały słownik chemiczny. Jerzy Chodkowski (red.). Wyd. V. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
- Polymer degradation, [w:] A.D. McNaught , A. Wilkinson , Compendium of Chemical Terminology (Gold Book), S.J. Chalk (akt.), International Union of Pure and Applied Chemistry, wyd. 2, Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1997, DOI: 10.1351/goldbook.PT07144, ISBN 0-9678550-9-8 (ang.).
- Degradacja polimeru. W: Encyklopedia techniki. Chemia. Warszawa: WNT, 1965, s. 158.
- Biodegradation, [w:] A.D. McNaught , A. Wilkinson , Compendium of Chemical Terminology (Gold Book), S.J. Chalk (akt.), International Union of Pure and Applied Chemistry, wyd. 2, Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1997, DOI: 10.1351/goldbook.B00656, ISBN 0-9678550-9-8 (ang.).
- Photodegradation, [w:] A.D. McNaught , A. Wilkinson , Compendium of Chemical Terminology (Gold Book), S.J. Chalk (akt.), International Union of Pure and Applied Chemistry, wyd. 2, Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1997, DOI: 10.1351/goldbook.P04595, ISBN 0-9678550-9-8 (ang.).