• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • De origine et rebus gestis Polonorum libri XXX

    Przeczytaj także...
    Bazylea (niem. Basel, fr. Bâle, wł. /retorom. Basilea, łac. Basilia) – miasto szwajcarskie u styku granic trzech państw: Szwajcarii, Niemiec i Francji, nad rzeką Ren, u ujścia rzek Birs i Wiese. Miasto Bazylea tworzy razem z gminami Riehen i Bettingen kanton Bazylea-Miasto. Miasto dzieli się na Małą Bazyleę (Kleinbasel) na prawym i Wielką Bazyleę (Grossbasel) ze Wzgórzem Katedralnym na lewym brzegu Renu. Do miasta wcielono dawną osadę rybacką Kleinhüningen.Polonia sive de situ, populis, moribus, magistratibus et re publica regni Polonici libri duo (Polska, czyli O położeniu, obyczajach, urzędach i rzeczypospolitej Królestwa Polskiego) – dzieło Marcina Kromera w języku łacińskim, wydane w Kolonii w 1577.
    Maciej Miechowita, także Maciej z Miechowa i Matthias de Miechow, właściwie Maciej Karpiga (ur. 1457, zm. 8 września 1523) – polski lekarz, pisarz medyczny, historyk, geograf, profesor Akademii Krakowskiej, ksiądz kanonik krakowski, alchemik i astrolog, w 1523 radny miasta Krakowa.

    De origine et rebus gestis Polonorum libri XXX (O sprawach, dziejach i wszystkich innych potocznościach koronnych ksiąg XXX) – kronika Marcina Kromera w języku łacińskim, wydana w Bazylei w 1555.

    Kromer opisał w kronice dzieje Polski do początku panowania Zygmunta Starego (1506). Dzieło skierowane było do czytelników zagranicznych, którym autora zamierzał przybliżyć historię Polski. W 1580 sejm nagrodził tę pracę publicznym podziękowaniem.

    Autor kroniki korzystał krytycznie z dzieł Jana Długosza i Macieja Miechowity. Kromer jako pierwszy wyraził też przypuszczenie, że autorem Kroniki polskiej był przybysz z Francji i nazwał go Gallem. Dzieło Kromera podzielone jest na 30 ksiąg, z których każda poświęcona jest określonej epoce, ograniczonej panowaniem jednego lub kilku władców. Odmienny charakter ma księga I, mająca styl traktatu polemicznego, w której autora stara się rozwiązań problem pochodzenia Słowian i poszczególnych narodów słowiańskich.

    Kraków (łac. Cracovia, niem. Krakau) – miasto na prawach powiatu w południowej Polsce, siedziba władz województwa małopolskiego, drugie w kraju pod względem liczby mieszkańców i pod względem powierzchni.Słowianie – gałąź ludów indoeuropejskich posługujących się językami słowiańskimi, o wspólnym pochodzeniu, podobnych zwyczajach, obrzędach i wierzeniach. Zamieszkują Europę wschodnią, środkową i południową oraz pas północnej Azji od Uralu po Ocean Spokojny. Stanowią najliczniejszą grupę ludności indoeuropejskiej w Europie.

    Kronika była wydawana po łacinie pięciokrotnie: w 1555, 1558, 1568, 1582 i 1589 w drukarniach w Bazylei i Kolonii. W poszczególnych wydaniach autor wprowadzał zmiany. W 1562 wyszedł niemiecki przekład kroniki, zaś w 1611 ukazało się w Krakowie tłumaczenie dzieła na język polski autorstwa Marcina Błażewskiego, zatytułowane O sprawach, dziejach i wszystkich innych potocznościach koronnych ksiąg XXX.

    Polona – polska biblioteka cyfrowa, w której udostępniane są zdigitalizowane książki, czasopisma, grafiki, mapy, muzykalia, druki ulotne oraz rękopisy pochodzące ze zbiorów Biblioteki Narodowej oraz instytucji współpracujących. Kronika (z gr. chronos – czas) – faktograficzny opis wydarzeń w układzie chronologicznym, również utwór dziejopisarski o charakterze literackim, typowy dla średniowiecza. Kronika nie zawiera analizy tych wydarzeń, może jednak zawierać podsumowania oraz komentarz autora. Wydarzenia te najczęściej dotyczą życia państwa, instytucji, organizacji itp. Zapis tych wydarzeń może odbywać się na bieżąco, w miarę ich rozwoju lub później. Kroniki zaliczane są do utworów epickich, często łączą ze sobą cechy powieści, legendy oraz baśni.

    Swego rodzaju kontynuacją kroniki jest inne dzieło Kromera – Polonia sive de situ, populis, moribus, magistratibus et re publica regni Polonici libri duo, opisujące Polskę w XVI w.

    Bibliografia[ | edytuj kod]

  • Jerzy Ziomek: Renesans. Wyd. XI – 5 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 160-162, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13843-1.
  • Staropolskie kompendia wiedzy. red. Iwona M. Dacka-Górzyńska, Joanna Partyka. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2012, s. 226-227, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-7181-600-0.

    • Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]

  • De origine et rebus gestis Polonorum (wyd. 1555) w bibliotece Polona
    • Jan Długosz herbu Wieniawa (łac. Ioannes Dlugossius, Longinus; ur. 1 grudnia 1415 w Brzeźnicy, zm. 19 maja 1480 w Krakowie) – kronikarz, polski historyk, twórca jednego z najwybitniejszych dzieł średniowiecznej historiografii europejskiej, duchowny, geograf, dyplomata; wychowawca synów Kazimierza Jagiellończyka.Marcin Kromer herbu Kromer (ur. 11 listopada 1512 w Bieczu, zm. 23 marca 1589 w Lidzbarku Warmińskim) – humanista, historyk i pisarz okresu renesansu, teoretyk muzyki, dyplomata; od 1579 biskup warmiński, jeden z przywódców polskiej kontrreformacji, pisał po polsku i po łacinie.




    Warto wiedzieć że... beta

    Zygmunt I Stary (ur. 1 stycznia 1467 roku w Kozienicach, zm. 1 kwietnia 1548 roku w Krakowie) – od roku 1506 wielki książę litewski, od 1507 roku król Polski. Przedostatni z dynastii Jagiellonów na tronie polskim. Był przedostatnim z sześciu synów Kazimierza IV Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki, ojcem m.in. Zygmunta II Augusta. Dwukrotnie żonaty: z Barbarą Zápolyą (1512), a po jej śmierci z Boną z rodu Sforzów (1518).
    Kronika polska (łac. Chronica Polonorum) – kronika historii Polski do 1114 spisana w latach 1112–1116 po łacinie przez anonimowego autora nazwanego Gallem Anonimem; oryginalny tytuł kroniki brzmi Cronicae et gesta ducum sive principum Polonorum (Kroniki i dzieje książąt i władców polskich); najstarszy rękopis kroniki pochodzi z XIV w. i znajduje się w zbiorach Biblioteki Narodowej.
    Gall Anonim (zm. po 1116) – pierwszy kronikarz działający na ziemiach polskich, autor Kroniki polskiej, (łac.) Cronicae et gesta ducum sive principum Polonorum.
    Łacina, język łaciński (łac. lingua Latina, Latinus sermo) – język indoeuropejski z podgrupy latynofaliskiej języków italskich, wywodzący się z Lacjum (łac. Latium), krainy w starożytnej Italii, na północnym skraju której znajduje się Rzym.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.907 sek.