Sonda podczas przygotowań na stanowisku startowym 1 lipca 2007 r.
Rozmieszczenie instrumentów
Trajektoria międzyplanetarna sondy Dawn
Dawn – bezzałogowa sonda kosmiczna wystrzelona we wrześniu 2007 roku przez NASA, której celem było dotarcie na orbitę planetoidy (4) Westa, a następnie na orbitę planety karłowatej (1) Ceres. Misję zakończono 1 listopada 2018 roku po utracie kontaktu z sondą z powodu wyczerpania paliwa pozwalającego na kontrolę orientacji sondy w przestrzeni.
Gadolin (Gd, łac. gadolinium) – pierwiastek chemiczny z grupy lantanowców w układzie okresowym, posiadający silne własności ferromagnetyczne. Nazwa pochodzi od nazwiska mineraloga i chemika fińskiego Johana Gadolina. Został odkryty w 1880 r. przez Jeana Charles’a Galissarda de Marignac.Impuls właściwy – parametr silnika rakietowego w napędzie statków kosmicznych, oznaczany Isp, równy stosunkowi popędu wytworzonej siły ciągu do masy zużytych materiałów (paliwa i utleniacza):
Koncepcja i projekt misji powstały w 2001 roku. Budowa sondy rozpoczęła się w styczniu 2003 roku. Program był kilkakrotnie przerywany. Aby osiągnąć cele misji start musiał nastąpić nie później niż do końca października 2007 roku. Dawn był dziewiątą misją realizowaną w ramach programu Discovery. Pierwszą była misja NEAR Shoemaker do planetoidy (433) Eros w latach 1996-2001. Misja była prowadzona dla NASA przez Jet Propulsion Laboratory w Pasadenie. Kierownikiem misji (Principal Investigator) był dr Christopher Russell z University of California w Los Angeles. Sonda została skonstruowana przez Orbital Sciences Corporation, a jej silniki jonowe zostały dostarczone przez Jet Propulsion Laboratory. W części naukowej uczestniczą również agencje kosmiczne Niemiec i Włoch.
Jednostka astronomiczna, oznaczenie au (dawniej również AU, w języku polskim czasem stosowany jest skrót j.a.) – pozaukładowa jednostka odległości używana w astronomii równa dokładnie 149 597 870 700 m. Dystans ten odpowiada w przybliżeniu średniej odległości Ziemi od Słońca. Definicja i oznaczenie zostały przyjęte podczas posiedzenia Międzynarodowej Unii Astronomicznej w Pekinie w 2012 roku.Uniwersytet Kalifornijski, kampus Los Angeles (University of California, Los Angeles, popularnie UCLA) – publiczny amerykański uniwersytet oferujący studia licencjackie, magisterskie, doktoranckie i dalsze, ulokowany na północy dzielnicy Westwood w mieście Los Angeles. Drugi po Berkeley pod względem daty założenie kampus systemu Uniwersytetu Kalifornijskiego i największy uniwersytet w stanie Kalifornia.
Całkowity koszt misji, od etapu planowania do jej zakończenia, miał wynieść 466 milionów USD. Koszt konstrukcji sondy i startu wyniósł 373 milionów USD, a koszty operacyjne misji i analizy zebranych danych 93 mln USD.
Podstawowym celem misji jest scharakteryzowanie warunków i procesów panujących we wczesnej epoce Układu Słonecznego poprzez szczegółowe zbadanie dwóch spośród największych protoplanet, które pozostały niezmienione od czasu swego powstania. Misja umożliwi określenie znaczenia jakie mają wielkość protoplanet i zawartość w nich wody w determinowaniu ich ewolucji. Ceres i Westa są najmasywniejszymi z protoplanet w pasie planetoid, których dalszy wzrost został zatrzymany przez powstanie Jowisza. Ewolucja tych ciał potoczyła się różnymi drogami. Ceres charakteryzuje się dużą zawartością wody i prawdopodobnie stosunkowo pierwotną budową. W przeciwieństwie do niej Westa wydaje się być pozbawiona wody i mieć przekształconą strukturę.
Akumulator niklowo-metalowo-wodorkowy – (NiMH lub Ni-MH- ang. nickel metal hydride) akumulator w którym katodę stanowi płytka niklowa a anodę stop metali z którym reaguje wydzielający się podczas ładowania wodór tworząc wodorek metalu.Pas planetoid – obszar Układu Słonecznego znajdujący się między orbitami Marsa i Jowisza. Krąży w nim wiele ciał różnej wielkości, nazywanych planetoidami. Pas planetoid nazywany jest też głównym pasem, ponieważ w Układzie Słonecznym istnieją również inne zbiory małych ciał: pas Kuipera, dysk rozproszony i obłok Oorta, oraz wiele mniejszych skupisk, takich jak planetoidy bliskie Ziemi, centaury czy trojańczycy.
Zadania badawcze[ | edytuj kod]
Zbadanie struktury wewnętrznej i rozkładu gęstości dwóch protoplanet: (1) Ceres i (4) Westa.
Określenie ich kształtu, rozmiarów, masy i składu.
Zbadanie morfologii powierzchni, gęstości kraterów.
Określenie historii termicznej i rozmiarów jądra tych planetoid.
Zrozumienie roli wody w przebiegu ewolucji planetoid.
Sprawdzenie prawdziwości paradygmatu o Weście jako ciele macierzystym howardytów, eukrytów i diogenitów (meteorytów HED). Określenie czy istnieją meteoryty pochodzące z (1) Ceres.
Dostarczenie kontekstu geologicznego dla meteorytów HED.
Zbierane dane pomiarowe[ | edytuj kod]
Fotografie całej powierzchni planetoid (4) Westa i (1) Ceres (w przynajmniej trzech barwach).
Obserwacje całej powierzchni spektrometrem obrazującym w trzech zakresach: 0,35 – 0,9 μm, 0,8 – 2,5 μm i 2,4 – 5,0 μm.
Określenie zawartości na powierzchni pierwiastków: Fe, Ti, O, Si, Ca, U, Th, K, Gd, Sm, H, C, N, Al i Mg.
Pomiary pola grawitacyjnego.
Określenie momentów bezwładności i granicznych wartości rozmiarów jądra badanych planetoid.
Deep Space Network (DSN) – nadawczo-odbiorcza globalna sieć dużych anten zarządzana przez Jet Propulsion Laboratory. Anteny te pozwalają na nawiązanie łączności pomiędzy Ziemią a flotą bezzałogowych sond kosmicznych eksplorujących Układ Słoneczny. Służą one także do radioastronomii. Jest to sieć przekaźników zlokalizowanych na terenie Hiszpanii, Kalifornii oraz Australii. Rozmieszczenie urządzeń właśnie w tych miejscach umożliwia niezakłóconą ruchem Ziemi komunikację z kosmicznymi pojazdami. DSN dzięki temu jest uznawana za najbardziej czuły system telekomunikacyjny na naszej planecie.NASA (National Aeronautics and Space Administration) (pl. Narodowa Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej) – agencja rządu Stanów Zjednoczonych odpowiedzialna za narodowy program lotów kosmicznych, ustanowiona 29 lipca 1958 r. na mocy National Aeronautics and Space Act, zastępując poprzednika – National Advisory Committee for Aeronautics. Jest wydziałem Departamentu Obrony USA i jest mu bezpośrednio podległa.
Podstrony: 1 [2] [3] [4]
Warto wiedzieć że... beta
Azot (N, łac. nitrogenium) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 7, niemetal z grupy 15 (azotowców) układu okresowego. Stabilnymi izotopami azotu są N i N. Azot w stanie wolnym występuje w postaci dwuatomowej cząsteczki N2. W cząsteczce tej dwa atomy tego pierwiastka są połączone ze sobą wiązaniem potrójnym. Azot jest podstawowym składnikiem powietrza (78,09% objętości), a jego zawartość w litosferze Ziemi wynosi 50 ppm. Wchodzi w skład wielu związków, takich jak: amoniak, kwas azotowy, azotyny oraz wielu ważnych związków organicznych (kwasy nukleinowe, białka, alkaloidy i wiele innych). Azot w fazie stałej występuje w sześciu odmianach alotropowych nazwanych od kolejnych liter greckich (α, β, γ, δ, ε, ζ). Najnowsze badania wykazują prawdopodobne istnienie kolejnych dwóch odmian (η, θ).
Tor (Th, łac. thorium) – pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od imienia jednego z bogów nordyckich, Thora.
(1) Ceres – planeta karłowata krążąca wewnątrz pasa planetoid między orbitami Marsa i Jowisza. Ma średnicę 950 km i jest największym z ciał krążących wewnątrz tego pasa. Została odkryta 1 stycznia 1801 przez włoskiego astronoma Giuseppe Piazziego. Początkowo była określana jako planeta, po kilkudziesięciu latach zaczęto określać ją jako planetoidę. W sierpniu 2006 wprowadzono termin planeta karłowata i Ceres została zaliczona do tej grupy obiektów.
Mars Express – bezzałogowa misja kosmiczna Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), której celem jest badanie Marsa. W jej skład wchodził orbiter Mars Express Orbiter (MEO) oraz lądownik Beagle 2. To pierwsza misja na Marsa tej agencji.
Jowisz – piąta w kolejności oddalenia od Słońca i największa planeta Układu Słonecznego. Jego masa jest nieco mniejsza niż jedna tysięczna masy Słońca, a zarazem dwa i pół raza większa niż łączna masa wszystkich innych planet w Układzie Słonecznym. Wraz z Saturnem, Uranem i Neptunem tworzy grupę gazowych olbrzymów, nazywaną czasem również planetami jowiszowymi.
NEAR Shoemaker (ang. Near Earth Asteroid Rendezvous) – amerykańska sonda kosmiczna przeznaczona do badania okołoziemskich planetoid. Była pierwszą sondą wchodzącą w skład programu NASA o nazwie Discovery. Początkowo nosiła nazwę NEAR, jednak 14 marca 2000 zmieniono ją w celu uczczenia amerykańskiego astronoma i geologa Eugene’a Shoemakera.
Meteoryty HED – grupa (klan) meteorytów kamiennych należących do achondrytów, do której zaliczają się howardyty, eukryty i diogenity. Skrót HED pochodzi właśnie od ich nazw. Są one bardzo pospolite, ok. 3/4 achondrytów należy do meteorytów HED. Skały te zostały zidentyfikowane jako fragmenty planetoidy (4) Westa, wyrzucone przez impakty.
