Curry
Przeczytaj także...
Kardamon malabarski (Elettaria cardamomum (L.) Maton) – gatunek byliny należący do rodziny imbirowatych (Zingiberaceae Lindl.). Posiada wiele synonimów: kardamon cejloński, długi, indyjski, jawajski, zwyczajowo nazywany jest po prostu kardamonem. Występuje w stanie dzikim na Półwyspie Indyjskim i na Cejlonie, Chinach i Indonezji, przeniesiony i zaaklimatyzowany w Ameryce Środkowej.Czosnek askaloński, (Allium ascalonicum L.), nazywany także cebulą szalotką lub szalotką – gatunek rośliny należący do rodziny czosnkowatych. Pochodzi z Bliskiego Wschodu - Izrael, Jordania, Syria. Według nowszych ujęć taksonomicznych jest to synonim gatunku Allium hierochuntinum Boss.Fl. orient. 5:244. 1882.
Karē Raisu (jap. カレーライス, Karē Raisu, z angielskiego Curry Rice, dosł. curry z ryżem) często skracane też do karē (jap. カレー, karē, curry) – popularna potrawa kuchni japońskiej, uważana czasem za jedno z japońskich dań narodowych, pomimo zagranicznego pochodzenia.
Kardamon malabarski (Elettaria cardamomum (L.) Maton) – gatunek byliny należący do rodziny imbirowatych (Zingiberaceae Lindl.). Posiada wiele synonimów: kardamon cejloński, długi, indyjski, jawajski, zwyczajowo nazywany jest po prostu kardamonem. Występuje w stanie dzikim na Półwyspie Indyjskim i na Cejlonie, Chinach i Indonezji, przeniesiony i zaaklimatyzowany w Ameryce Środkowej.Czosnek askaloński, (Allium ascalonicum L.), nazywany także cebulą szalotką lub szalotką – gatunek rośliny należący do rodziny czosnkowatych. Pochodzi z Bliskiego Wschodu - Izrael, Jordania, Syria. Według nowszych ujęć taksonomicznych jest to synonim gatunku Allium hierochuntinum Boss.Fl. orient. 5:244. 1882.
Karē Raisu (jap. カレーライス, Karē Raisu, z angielskiego Curry Rice, dosł. curry z ryżem) często skracane też do karē (jap. カレー, karē, curry) – popularna potrawa kuchni japońskiej, uważana czasem za jedno z japońskich dań narodowych, pomimo zagranicznego pochodzenia.
Curry (wym. kary) a. kari – nazwa sposobu przyrządzenia potraw w kuchni indyjskiej. Curry to warzywa, ser, ryby, mięso i/lub inne składniki dania głównego w sosie.
Pochodzenie[ | edytuj kod]
Nazwa pochodzi od tamilskiego கறி kari, dosłownie: „sos”. Sama potrawa jest znana pod tą nazwą w wielu krajach południowo-wschodniej Azji. Istnieje nawet adaptowane do japońskich upodobań kare raisu – curry z ryżem. Na Zachodzie nazwa „curry” kojarzy się bardziej z gotową mieszanką odpowiednich przypraw sproszkowanych (proszek curry, angielskie curry powder), niekiedy zmieszanych z olejem lub ghi (pasta curry, angielskie curry paste). Zwyczaj mielenia przypraw „na zapas” został wprowadzony przez brytyjskich kolonizatorów, wracających z Indii do kraju w XVIII wieku. Do niedawna był niemal niespotykany w samych Indiach.
Czosnek pospolity, czosnek zwyczajny (Allium sativum L.) – gatunek byliny (w uprawie jako roślina dwuletnia lub jednoroczna) należący do rodziny amarylkowatych (podrodzina czosnkowych). Jest warzywem, przyprawą i rośliną leczniczą znaną zwykle tylko pod nazwą rodzajową, jako czosnek. Pochodzi z Azji Środkowej, skąd rozprzestrzeniony został jako roślina uprawna do Europy i północnej Afryki, z czasem trafił na inne kontynenty. Rozprzestrzeniany w postaci rozmnażanych wegetatywnie kultywarów, pochodzących od dziko rosnących w Azji południowo-zachodniej roślin, opisywanych jako gatunek Allium longicuspis Rgl.Imbir lekarski (Zingiber officinale Rosc.) – gatunek rośliny uprawnej z rodziny imbirowatych (Zingiberaceae). W stanie dzikim obecnie nie występuje. Pochodzi prawdopodobnie z Melanezji.
Odmiany[ | edytuj kod]
Istnieje wiele odmian curry, różnicę w smaku zawdzięczając odpowiedniemu doborowi kompozycji przypraw, tzw. masali, przyrządzanej na bieżąco, ucieranej za każdym razem w moździerzu ze świeżych składników.
Dobór składników zależy od samej potrawy, od regionu z jakiego mieszkanka/mieszkaniec pochodzi oraz osobistych upodobań wytwórcy, jednak najczęściej spotykanymi są:
Możliwe inne:
Masala (znana również jako massala), hindi: मसाला masala – termin z języka hindustani, opisujący mieszankę różnych ziół lub przypraw, specyficzną dla kuchni indyjskiej. Najbardziej znana masala to curry i (dostępna również w Polsce) garam masala, a także masala ćaj - aromatyczna mieszanka używana do herbaty.Kolendra siewna (Coriandrum sativum L.) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny selerowatych (Apiaceae Lindl.). Pochodzi znad Morza Śródziemnego, lecz zaaklimatyzował się też w krajach chłodniejszych. W Polsce jest uprawiany, rzadko zdziczały lub zawleczony.
Nie ma ściśle ustalonych proporcji przypraw. Jeżeli chodzi o gotowe mieszanki dostępne w handlu, wybór jest znacznie bardziej ograniczony. Wyróżnia się m.in. następujące:
Proszek curry jest bardzo wrażliwy na wilgoć i światło, dlatego zaleca się przechowywanie w szczelnie zamkniętych pojemnikach w zaciemnionym miejscu.
Ghi, ghee (Hindi: घी ghī, Nepali: घ्यू ghyū, Urdu: گھی ghī, Bengali: ঘী ghī, Marathi: तूप Toop, Kannada: ತುಪ್ಪ tuppa, Tamilski: நெய் ney, Telugu: నెయ్యి neyyi, Arabski: سمنة samna) – rodzaj masła klarowanego, tłuszcz zwierzęcy wytwarzany przez długotrwałe gotowanie na małym ogniu i usuwanie szumowin oraz osadów (klarowanie) masła. Ma bardzo długi okres przydatności do spożycia i cechuje się dobrą palnością. W Indiach uważany jest za szlachetny i poza kulinariami używany jest też do celów sakralnych (pudźa, homa).Karē Raisu (jap. カレーライス, Karē Raisu, z angielskiego Curry Rice, dosł. curry z ryżem) często skracane też do karē (jap. カレー, karē, curry) – popularna potrawa kuchni japońskiej, uważana czasem za jedno z japońskich dań narodowych, pomimo zagranicznego pochodzenia.
Zobacz też[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- „curry”. W: Słownik języka polskiego [on-line]. Wydawnictwo Naukowe PWN. [dostęp 2017-03-18].
- „kari”. W: Wielki słownik ortograficzny [on-line]. Wydawnictwo Naukowe PWN. [dostęp 2017-03-18].
Bibliografia[ | edytuj kod]
Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.
Muszkatołowiec korzenny, muszkatowiec, muszkat (Myristica fragrans Houtt.) – gatunek drzewa z rodziny muszkatołowcowatych. Pochodzi ono z Wysp Banda (części Moluków zwanych Wyspami Korzennymi, będących częścią Archipelagu Malajskiego). Jego nasiona znane są jako przyprawa gałka muszkatołowa.
Warto wiedzieć że... beta
Azja (gr. Ἀσία Asía, łac. Asia) – część świata, razem z Europą tworząca Eurazję, największy kontynent na Ziemi. Z powodów historycznych i kulturowych sama Azja bywa również nazywana kontynentem (zob. alternatywne listy kontynentów).
Pieprz czarny (Piper nigrum) – gatunek rośliny z rodziny pieprzowatych. Wywodzi się z Indii, jest uprawiany w wielu krajach strefy tropikalnej. Uprawia się go dla owoców (pestkowców), z których otrzymuje się znany nam pieprz przyprawowy.
<|||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| - |||||||||| |||||||||| ||||||||||>
Dupiaza, także dopiaza - potrawa indyjska typu curry. Stanowi ją kurczak lub baranina gotowane w sosie z dodatkiem smażonej a następnie gotowanej cebuli i pomidorów. Podaje się z ryżem lub pilawem.
Sri Lanka (Demokratyczno-Socjalistyczna Republika Sri Lanki; syng. ශ්රී ලංකා ප්රජාතාන්ත්රික සමාජවාදී ජනරජය, trl. Śrī Laжkā Prajātantrika Samājavādi Janarājya, trb. Sri Lanka Pradźatantrika Samadźawadi Dźanaradźja; tamilski இலங்கை சனநாயக சோஷலிசக் குடியரசு, trb. Ilangaj Dźananajaka Soszalisak Kudijarasu) – państwo w Azji Południowej, na wyspie Cejlon (pod tą nazwą znane do 1972) wraz z mniejszymi przybrzeżnymi wyspami. Oddzielone od Półwyspu Indyjskiego cieśniną Palk i zatoką Mannar. Od wschodu oblewane przez Zatokę Bengalską, od południa otwartym Oceanem Indyjskim. Największe miasta kraju to: Kolombo, Dehiwala, Moratuwa, Dżafna, Kandy, Galle, Kalmunai.
Kmin rzymski (kmin, kumin) Cuminum cyminum L. – gatunek rośliny jednorocznej, należący do rodziny selerowatych. Prawdopodobnie pochodzi ze wschodnich rejonów nad Morzem Śródziemnym. Nie występuje już w stanie dzikim, można go spotkać wyłącznie w uprawach.
Papryka chili, chilli, papryka ostra – ogólna nazwa, jaką określa się owoce niektórych odmian, kultywarów i mieszańców papryki (Capsicum) o bardzo ostrym smaku.