Chrystologia
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5]
Chrześcijańskie wyznania wiary lub symbole wiary, to zazwyczaj krótkie i zwięzłe, układane przez wspólnotę uczniów Chrystusa zbiory podstawowych prawd wiary. Tradycja spisywania krótkich formuł wyznania wiary sięga czasów apostolskich, szereg z nich można odnaleźć już w pismach nowotestamentalnych.List do Rzymian [Rz lub Rzym] – jeden z listów Nowego Testamentu autorstwa apostoł Pawła. List został napisany najprawdopodobniej pod koniec trzeciej podróży misyjnej apostoła Pawła w Koryncie w latach 57/58 n.e. Adresatem listu była rzymska gmina chrześcijańska.

Chrystologia – jeden z działów teologii zajmujący się refleksją nad osobą Jezusa Chrystusa w świetle wiary chrześcijańskiej.
Metodologia[ | edytuj kod]
Podejścia metodologiczne[ | edytuj kod]
Istnieją różne podejścia metodologiczne do badań nad poznaniem Jezusa, jego osoby, życia i misji. Papieska Komisja Biblijna w swej wypowiedzi na temat chrystologii z 1984 r. spróbowała zrobić możliwie wyczerpujące zestawienie aspektów i dróg refleksji chrystologicznej. Dokument skategoryzował te metodologie w jedenastu grupach:
- "klasyczne" lub tradycyjne podejście teologiczne
- podejście spekulatywne typu krytycznego. Według tego nurtu, metody stosowane przez krytykę biblijną należy odnieść nie tylko do dzieł Ojców Kościoła i teologów średniowiecza, ale także do orzeczeń dogmatycznych soborów powszechnych – by je zreinterpretować w świetle kontekstu historycznego i kulturalnego.
- podejście historyczne
- ujęcie historii religii. Studia porównawcze religii doznały ogromnego rozwoju w XIX w. Na początku XX w. niemiecka Religionsgeschichtliche Schule (szkoła historii religii) postrzegała Jezusa jako Żyda żyjącego w świecie hellenistycznym, całkowicie przesiąkniętym synkretyzmem i gnozą, które uwarunkowały powstanie chrześcijaństwa. Rudolf Bultmann zaadoptował założenie o synkretyzmie do analizy języka chrystologicznego w Nowym Testamencie. Według zdania Komisji, założenie to ogałaca chrystologię z jej najistotniejszych elementów.
- ujęcie przez pryzmat judaizmu. Widoczne w słowniku Stracka-Billerbecka, w badaniach J. Bonsirvena czy – bezpośrednio odnoszących się do Jezusa – m.in. takich autorów jak J. Klausner, Martin Buber, J.G. Montefiore, S. ben Chorin, D. Flusser, G. Vermes.
- ujęcie od strony historii zbawienia. Termin Heilsgeschichte został ukuty w XIX w. przez teologów protestanckich (np. J.T. Beck, J.C.K. von Hoffmann), jako alternatywa dla refleksji nad historią inspirowaną twórczością Hegla. Jest paralelny do patrystycznego pojęcia ekonomia zbawienia. Teologom tym chodziło o odczytanie wydarzeń, przez które Bóg interweniował w historię, kierując ją ku jej wypełnieniu. Studiując tytuły Chrystusa, O. Cullmann wypracował chrystologię "funkcjonalną", dystansującą się od metafizyki (chrystologie "ontologiczne"). Badał tytuły używane przez samego Jezusa, tytuły opisujące to, co czyni on teraz w Kościele, oraz tytuły dotyczące jego "zadania eschatologicznego". W tym ujęciu soteriologia staje się częścią chrystologii. Inni autorzy nawiązujący do historii zbawienia to m.in. W. Pannenberg i J. Moltmann.
- podejście od strony antropologii filozoficznej i ludzkiego doświadczenia. Można je odnaleźć np. w pracach Teilharda de Chardin oraz Karla Rahnera, Hansa Künga oraz Edwarda Schillebeeckxa
- interpretacja "egzystencjalistyczna" Jezusa Chrystusa, której najbardziej wyrazistym przedstawicielem był Rudolf Bultmann.
- podejście od strony zagadnień społecznych (por. teologia wyzwolenia)
- Studia systematyczne chrystologii nowego rodzaju jako studium teologalnego objawienia Boga (np. Karl Barth, Hans Urs von Balthasar).
- Chrystologia „odgórna” (zstępująca) i „oddolna” (wstępująca)
Chrystologie oddolne jako punkt wyjścia przyjmują „historycznego Jezusa”, zajmują się bardziej tytułami Jezusa typu funkcjonalnego, dotyczącymi jego misji zbawczej. Można je określić jako chrystologie funkcjonalne, rozwijali je np. Rudolf Bultmann i Paul Tillich. Chrystologie odgórne skupiają się na relacji Jezusa do Ojca. Cechuje je bardziej podejście ontologiczne, refleksja nad istotą osoby Jezusa, łączącej w sobie dwie natury etc. Stąd można je nazwać chrystologiami ontologicznymi. Jak zauważył Gerald O'Collins, klasyczna zasada agere sequitur esse (charakter działania wynika z charakteru bytowania) sugeruje, że oba te podejścia są komplementarne i nie da się prowadzić refleksji chrystologicznej jednego typu, pomijając całkowicie drugi. Wielu współczesnych uczonych łączy te dwa aspekty. W badaniach nad Nowym Testamentem, wychodzą z przekonania, że chrystologia zawarta implicite, ukryta w słowach Jezusa i jego ludzkim doświadczeniu nie jest obca wobec różnych chrystologii, które istnieją explicite, jawnie w tekstach nowo testamentalnych – przeciwnie znajduje w nich swą ciągłość i pogłębienie. Wśród autorów tych są: L. Bouyer, R. Fuller, C. F. D. Moule, I. H. Marshall, B. Rey, Chr. Duquoc, W. Kasper, M. Hengel, J. D. G. Dunn, i in..
Historiografia a historia zbawienia[ | edytuj kod]
Według Battisty Mondin, istotnym problemem chrystologii współczesnej jest odnalezienie właściwej gnoseologii, adekwatnej metody poznawczej. Sposób poznania da rozwiązanie konfliktu, który wysuwa się dziś na pierwszy plan – napięcia między historią zbawienia a historiografią świecką:
Ale jak rozwiązać żmudny problem wypracowania gnoseologii zdolnej zaspokoić wymogi chrystologii? Mierząc się z tym problemem, należy wziąć pod uwagę specyfikę tej problematyki – problematyki, która nie tyle dotyczy metafizyki, ile historii. Chrystologiczny problem nie odnosi się tak bardzo do problemów relacji między naturą i nadprzyrodzonością, między człowiekiem a Bogiem, między wiarą a rozumem, między tym, co immanentne a tym, co transcendentne (problemy, które istnieją bez wątpienia i które „teologia śmierci” w żywy sposób podkreśliła, nawet jeśli je rozwiązała w sposób wadliwy) – problem ten zwraca się szczególnie ku relacji między światową, świecką historią a historią zbawienia, między wiarą a historiografią.
Unia hipostatyczna (unia osobowa) – jeden z podstawowych terminów chrystologicznych określający związek boskiej i ludzkiej natury Jezusa Chrystusa po Wcieleniu.Krytyka biblijna – krytyka tekstu biblijnego, czyli odtwarzanie oryginalnej wersji poszczególnych ksiąg Starego i Nowego Testamentu z zastosowaniem metody porównywania istniejących kopii. W szerszym rozumieniu, dziedzina biblistyki zajmująca się badaniem ksiąg wchodzących w skład Biblii, formy i okoliczności ich powstania w celu formułowania obiektywnych i prawdziwych wniosków na ich temat.
Również Benedykt XVI, omawiając metodę swej pracy nad książką Jezus z Nazaretu, wyraził przekonanie, że metoda historyczno-krytyczna jest jednym z podstawowych wymiarów egzegezy, jest też konieczna ze względu na historyczny charakter i strukturę wiary chrześcijańskiej, związanej z wydarzeniem, jakim jest osoba Jezusa. Jednak z punktu widzenia teologii, która dostrzega w tekstach biblijnych Pismo święte w jego całokształcie jako jedność i rozpoznaje jego natchnienie przez Boga, metoda ta musi być uzupełniona innymi narzędziami interpretacyjnymi. Precyzja metody historycznej w wyjaśnieniu przeszłości biblijnej stanowi zarówno jej siłę, jak i ograniczenie. Stara się bowiem poznać i zrozumieć w najbardziej precyzyjny sposób przeszłość – taką jaką była sama w sobie. Bada to, co autor w świetle całokształtu swej refleksji i wydarzeń stanowiących jej tło chciał wyrazić. Jednak, by pozostać wierną samej sobie, metoda historyczna musi pozostawić słowo Biblii w przeszłości. Może wskazywać punkty styczne z teraźniejszością czy zastosowania w teraźniejszości, ale nie może sprawić, by uobecniały się w typowym dla duchowości biblijnej „dzisiaj”, gdyż wykroczyłaby poza swoje kompetencje. Innym ograniczeniem jest to, że traktuje słowo biblijne, przede wszystkim jako słowo ludzkie. Patrząc na poszczególne księgi Pisma świętego w ich historycznym momencie i analizując ich różne warstwy według źródeł, nie jest w stanie dostrzec jedności wszystkich tych pism jako Biblii. Jedność ta bowiem wymyka się badaniom czysto historycznym.
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5]