Chlebowiec
Przeczytaj także...
Ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt. 1993) – podklasa roślin zielnych, krzewów i drzew wyodrębniana w niektórych systemach klasyfikacyjnych roślin okrytonasiennych np. w systemie Cronquista (1981) i systemie Reveala z lat 1994-1999. W publikowanych w XXI wieku systemach APG (1998, 2003, 2009) zaliczane tu rzędy i rodziny klasyfikowane są w znacznej części w obrębie kladu różowych (rosids). Podklasa okazała się nie być taksonem monofiletycznym, toteż przestała być wyróżniana.Antyle (hiszp. Antillas, ang. i franc. Antilles, niderl. Antillen) – grupa wysp położona w basenie Morza Karaibskiego, rozciągająca się łukowato na długości 4,5 tys. km od Cieśniny Jukatańskiej aż do wybrzeży Wenezueli. Większość wysp górzysta, klimat wilgotny, równikowy i podrównikowy. Plantacje trzciny cukrowej, kakao, kawy, bawełny.
Synonim w taksonomii (skrót syn.) – nierównoważne określenia odnoszące się do tego samego taksonu. Wyróżnia się synonimy nomenklatoryczne (homotypowe) i taksonomiczne (heterotypowe). Taksony opisane synonimami pierwszego rodzaju oparte są na tym samym typie nomenklatorycznym. Zgodnie z międzynarodowymi kodeksami nomenklatorycznymi tylko jedna nazwa może być ważna, tj. zgodna z tymi przepisami. W sytuacji, gdy dwie lub więcej nazw opisują ten sam takson, ustalana jest nazwa ważna (pierwsza prawidłowo opisana), pozostałe stają się synonimami nomenklatorycznymi. Synonimy taksonomiczne powstają, gdy w wyniku rozwoju wiedzy, pewne taksony są dzielone, łączone lub przenoszone. Nazwy określane jako synonimy taksonomiczne odnoszą się do taksonów posiadających różne typy nomenklatoryczne i stają się synonimami w wyniku taksonomicznego osądu.
Ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt. 1993) – podklasa roślin zielnych, krzewów i drzew wyodrębniana w niektórych systemach klasyfikacyjnych roślin okrytonasiennych np. w systemie Cronquista (1981) i systemie Reveala z lat 1994-1999. W publikowanych w XXI wieku systemach APG (1998, 2003, 2009) zaliczane tu rzędy i rodziny klasyfikowane są w znacznej części w obrębie kladu różowych (rosids). Podklasa okazała się nie być taksonem monofiletycznym, toteż przestała być wyróżniana.Antyle (hiszp. Antillas, ang. i franc. Antilles, niderl. Antillen) – grupa wysp położona w basenie Morza Karaibskiego, rozciągająca się łukowato na długości 4,5 tys. km od Cieśniny Jukatańskiej aż do wybrzeży Wenezueli. Większość wysp górzysta, klimat wilgotny, równikowy i podrównikowy. Plantacje trzciny cukrowej, kakao, kawy, bawełny.
Synonim w taksonomii (skrót syn.) – nierównoważne określenia odnoszące się do tego samego taksonu. Wyróżnia się synonimy nomenklatoryczne (homotypowe) i taksonomiczne (heterotypowe). Taksony opisane synonimami pierwszego rodzaju oparte są na tym samym typie nomenklatorycznym. Zgodnie z międzynarodowymi kodeksami nomenklatorycznymi tylko jedna nazwa może być ważna, tj. zgodna z tymi przepisami. W sytuacji, gdy dwie lub więcej nazw opisują ten sam takson, ustalana jest nazwa ważna (pierwsza prawidłowo opisana), pozostałe stają się synonimami nomenklatorycznymi. Synonimy taksonomiczne powstają, gdy w wyniku rozwoju wiedzy, pewne taksony są dzielone, łączone lub przenoszone. Nazwy określane jako synonimy taksonomiczne odnoszą się do taksonów posiadających różne typy nomenklatoryczne i stają się synonimami w wyniku taksonomicznego osądu.
Chlebowiec (Artocarpus J. R. Forst. & G. Forst.) – rodzaj roślin obejmujący około 40 gatunków z rodziny morwowatych. Chlebowce pochodzą z tropikalnej Azji i dostarczają jadalnych owoców.
Morfologia[ | edytuj kod]
Wiecznie zielone drzewa podobne do figowców. Kora, łodygi i liście po uszkodzeniu wydzielają sok mleczny. Kwiaty rozdzielnopłciowe, kwiaty żeńskie gęsto skupione na krótkich i mięsistych szypułkach. Owoc mięsisty.
Integrated Taxonomic Information System (ITIS) – system zaprojektowany do dostarczania informacji taksonomicznych o organizmach. Został utworzony w 1996 r. System jest wspierany przez agencje rządowe Stanów Zjednoczonych Ameryki, Kanady i Meksyku. Współpracuje z taksonomami z całego świata. Jest partnerem Species 2000 i Global Biodiversity Information Facility (GBIF). Współuczestniczy w realizacji międzynarodowego programu Katalog Życia (Catalogue of Life Programme).Morwowate (Moraceae Link) – rodzina drzew i krzewów z rzędu różowców (Rosales) (w systemach preferujących podział na drobniejsze rzędy zaliczana do rzędu pokrzywowców (Utricales)). Zaliczane tu rośliny zawierają sok mleczny.
Systematyka[ | edytuj kod]
SynonimyPolyphema Lour., Radermachia Thunb., Sitodium Parkinson Pozycja systematyczna według APweb (2001...)
Rodzaj należący do rodziny morwowatych (Moraceae Link), która wraz z siostrzanym kladem pokrzywowatymi należy do kladu kladu różowych w obrębie okrytonasiennych. Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Urticanae Takht. ex Reveal, rząd pokrzywowce (Urticales Dumort.), rodzina morwowate (Moraceae Link.), podrodzina Artocarpoideae R. Br. ex Arn., plemię Artocarpeae Lam. & DC., podplemię Artocarpinae (Lam. & DC.) Miq. in Mart., rodzaj chlebowiec (Artocarpus J. R. Forst. & G. Forst.).
Artocarpus odoratissimus – gatunek drzewa z rodziny morwowatych, pochodzący z Indonezji i Filipin. Jest uprawiany w niektórych krajach Azji Południowo-Wschodniej.Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.
Gatunki (wybór)
Zastosowanie[ | edytuj kod]
Owoce chlebowca różnolistnego spożywa się przeważnie na surowo, a nasiona pieczone, zaś owoce i nasiona chlebowca właściwego po upieczeniu.
iNaturalist – projekt z zakresu nauki obywatelskiej oraz serwis społecznościowy przyrodników, wolontariuszy oraz biologów oparty na idei nanoszenia na mapy i publikowania obserwacji gatunków roślin, zwierząt i grzybów. Obserwacje (zwykle dokumentowane zdjęciem) mogą zostać opublikowane poprzez stronę internetową oraz aplikację mobilną. Informacje zebrane przez projekt są wartościowym, publicznie dostępnym źródłem danych wykorzystywanym przez różne projekty naukowe, muzea, ogrody botaniczne, parki oraz inne organizacje. Aplikacja i strona internetowa są dostępne w języku angielskim.
Pokrzywowate (Urticaceae Juss.) – rodzina roślin zielnych z rzędu różowców (Rosales). Należą tu 54 rodzaje występujące na obszarach międzyzwrotnikowych oraz o klimacie umiarkowanym i zimnym. Do flory Polski zaliczane są tylko gatunki należące do dwóch rodzajów: parietaria i pokrzywa.
Przypisy[ | edytuj kod]
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-01-19].
- ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-26].
- Crescent Bloom: Artocarpus (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 13 grudnia 2008].
- Artocarpus (ang.). Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2016-11-05].
Azja (gr. Ἀσία Asía, łac. Asia) – część świata, razem z Europą tworząca Eurazję, największy kontynent na Ziemi. Z powodów historycznych i kulturowych sama Azja bywa również nazywana kontynentem (zob. alternatywne listy kontynentów).Chlebowiec różnolistny (Artocarpus heterophyllus Lam.) – gatunek rośliny z rodziny morwowatych. Nazywany też drzewem bochenkowym. Pochodzi z Indii, jest uprawiany również w wielu innych rejonach świata o klimacie tropikalnym.
Warto wiedzieć że... beta
Chlebowiec właściwy (Artocarpus altilis), czyli chlebowe drzewo właściwe – gatunek rośliny z rodziny morwowatych. Pochodzi z wysp Moluki, Nowa Gwinea, Mikronezji, Wysp Salomona i Vanuatu. Jest uprawiany na obszarze Malezji, Polinezji, we wschodniej Afryce, w Brazylii i na Antylach.
Grupa siostrzana (ang. sister–group) – w systematyce kladystycznej grupa organizmów powstała z jednej linii ewolucyjnej (grupy macierzystej) po jej rozszczepieniu. Dwie grupy siostrzane wraz ze swym wspólnym przodkiem stanowią grupę monofiletyczną. Gatunki należące do grupy siostrzanej charakteryzują się pewnymi specyficznymi, wspólnymi cechami (synapomorfiami), które nie występują jednak w grupie macierzystej (są ewolucyjnie nowe).
Polinezja (z stgr. πολύς polys „liczny” + νῆσος nesos „wyspa”) – wschodnia część Oceanii, położona w środkowej części Oceanu Spokojnego, po obu stronach równika i po obu stronach linii zmiany daty. Wyspy Polinezji są pochodzenia wulkanicznego lub koralowego. Klimat wysp jest gorący i wilgotny; porasta je bujna roślinność międzyzwrotnikowa.
Takson – jednostka zdefiniowana w systematyce organizmów jako grupa organizmów (populacja lub grupa populacji) zwykle uznawanych za filogenetycznie spokrewnione, wyróżniających się konkretną cechą różniącą je od innych jednostek taksonomicznych. Takson obejmuje wszystkie zawarte w nim taksony niższego poziomu. Kryterium pokrewieństwa stosowane jest w systemach filogenetycznych, mimo że taksonem w zasadzie może być dowolna grupa organizmów.
Artocarpus hirsutus – gatunek drzewa z rodziny morwowatych, pochodzące z południowych Indii (Karnataka, Kerala, Maharashtra, Tamil Nadu).
International Plant Names Index (IPNI) (ang. Międzynarodowy spis nazw roślin) to dostępna przez Internet baza danych naukowych (łacińskich) nazw roślin i związanych z nimi cytacji. Obejmuje rośliny nasienne i paprotniki.
Różowe – grupa roślin w zależności od ujęcia systematycznego stanowiąca takson określonej rangi systematycznej lub klad spokrewnionych (pochodzących od wspólnego przodka) roślin w kladogramie taksonomii filogenetycznej. W pierwszym wypadku grupa ta umieszczana była w randze podklasy (Rosidae Takht.) m.in. w systemie Cronquista (1981), Takhtajana (1997) i Reveala (1999 i 2007). W systemie APG I (1998) mianem różowych (rosids) określony został klad, który w miarę poznawania powiązań filogenetycznych był później precyzowany przez system APG II i na Angiosperm Phylogeny Website. Współcześnie za różowe uważa się rośliny mające wspólnego przodka, którego najbliższymi krewnymi (kladem siostrzanym) są winoroślowce (Vitales). Synapomorficzne cechy tej grupy to: wydłużony zalążek, zduplikowany genom, dysunkcyjny gen infA w DNA chloroplastydowym oraz brak mitochondrialnego intronu coxII.i3. Należą tu rośliny o zdrewniałych łodygach (drzewa i krzewy), rośliny zielne. Należy do niej 16 rzędów roślin okrytonasiennych.