Cecha (filozofia)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Cecha – to w teorii poznania to, co odróżnia w porządku poznania jeden przedmiot od innego (umożliwia rozpoznanie danego przedmiotu). W sensie metafizycznym cecha to wszystko, z wyjątkiem istoty i istnienia, co o danym przedmiocie można orzec, a więc synonim przypadłości. W logice tradycyjnej dzieli się cechy na istotne, przypadkowe i kontradyktoryczne, a także wyróżnia cechy swoiste i cechy charakterystyczne. W logice współczesnej utożsamiać można natomiast pojęcie cechy z pojęciem zbioru w sensie dystrybutywnym.

Epistemologia (od stgr. ἐπιστήμη, episteme – „wiedza; umiejętność, zrozumienie”; λόγος, logos – „nauka; myśl”), teoria poznania lub gnoseologia – dział filozofii, zajmujący się relacjami między poznawaniem, poznaniem a rzeczywistością. Epistemologia rozważa naturę takich pojęć jak: prawda, przekonanie, sąd, spostrzeganie, wiedza czy uzasadnienie.Własność (łac. dominium, nłac. proprium) – w sensie węższym synonim cechy (w rozumieniu metafizycznym, a więc wszystkiego – prócz istoty i istnienia – co o danym przedmiocie można orzec; tak rozumiana cecha/własność jest synonimem przypadłości). W sensie szerszym każde określenie, które przysługuje danemu przedmiotowi: tak rozumiana własność jest rodzajem właściwości.
  • Cechy istotne: takie cechy, które wchodzą w skład treści lub znaczenia nazwy (cechy konotacyjne) lub stanowią konieczne następstwo cech konotacyjnych (cechy konsekutywne). Cechy przypadkowe (cechy niekonotacyjne) nie wchodzą w skład znaczenia nazwy. Cechy kontradyktoryczne (cechy sprzeczne) to takie pary cech, z których jedna i tylko jedna cecha przysługuje danemu przedmiotowi; na ich podstawie buduje się klasyfikacje dychotomiczne.
  • Cechy swoiste: takie cechy przedmiotów danej grupy, które przysługują wyłącznie przedmiotom tej grupy. Cechy charakterystyczne (cechy diagnostyczne) jakiegoś zbioru przedmiotów stanowią podstawę zaliczenia danego przedmiotu do tego właśnie zbioru.

    • Zobacz też[ | edytuj kod]

  • własność
  • przypadłość
  • istota

    • Bibliografia[ | edytuj kod]

  • Antoni Podsiad, Słownik terminów i pojęć filozoficznych, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 2000
    • Istota, esencja, eidos (gr. είδος, łac. essentia) – w filozofii istota ma być samym sednem rzeczy, ich prawdziwą naturą, wiedzą, która wydaje się osiągalna, jeśli tylko jeszcze trochę wgłębimy się w poznanie świata. W prostszej wersji istota bytu to to, co sprawia, że byt jest taki jaki jest, albo że w ogóle jest.Znaczenie w najogólniejszym ujęciu to pojęcie, które łączy to, co rejestrujemy naszymi zmysłami z jakimś symbolem. Znak, zdanie, gest, czy dźwięk nie mają znaczenia, jeśli nie odnoszą się do czegoś, co jest nam znane.




    Warto wiedzieć że... beta

    Akcydens, przypadłość, cecha akcydentalna (łac. accidens) – wywodzące się z filozofii Arystotelesa pojęcie ontologiczne funkcjonujące przede wszystkim w metafizyce klasycznej (arystotelesowsko-tomistycznej), przeciwieństwo atrybutu. Akcydens to taka cecha danej substancji, bez której pozostaje ona nadal tą samą substancją. Np. dla Sokratesa bycie uzdolnionym muzycznie czy łysym można uznać za cechę akcydentalną bycia Sokratesem, natomiast bycie racjonalnym czy bycie (nie bycie) zwierzęciem jest jego cechą istotową (atrybutem), tj. taką, bez której nie byłby już tym samym Sokratesem.

    Reklama